Onderwerp: Nieuwe zwaarden platbodem

Ik ga twee nieuwe zwaarden maken voor een platbodem. De bestaande zwaarden zijn uit 1977. Ze zijn gemaakt van 60 mm eikenhout met een verdikking aan de kop van 40 mm. In die kop zit het gat voor de as waarmee het zwaard aan de romp is bevestigd. De zwaarden zijn over 2/3 van de zijkanten voorzien van een metalen beslag. Dat beslag dat was bevestigd met ijzeren schroeven heb ik inmiddels verwijderd door het met de decoupeerzaag los te zagen van het hout. Ik wil het beslag opnieuw gebruiken omdat het nog geheel gaaf is en vervangen door bijv. messing erg ingewikkeld is. Weet iemand van welk materiaal het beslag is gemaakt? Ik heb op een paar plaatsen een gietnaad gevonden en ook het hijsoog is aangegoten. Eerst dacht ik aan hardlood, maar nu denk ik aan gietijzer dat is verzinkt. De zinklaag (?) is op een enkele beschadiging na geheel intact. Wie weet welk materiaal het is?

Jerry,
Lijkt me sterk dat het beslag van gietijzer is. Is het niet gewoon opgebouwd uit stukken (smeed-)staal en gelast. Vooral als er schroeven doorheen gaan wordt gietijzer wel erg breekbaar. En schroeven: in eikenhout werden in die periode vercadmiumde spijkers gebruikt. Stalen gegalvaniseerde (zink) schroeven gaven hele lelijke vlekken in net hout.
Maar ik kan het van hieraf niet bekijken, wel heb ik in mijn jeugd heel veel van die eiken zwaarden zien maken. Vooral het geweld waarmee die cadmium spijkers in de zwaarddelen werden geramd herinner ik me nog goed. Dan de kop eraf, en de andere helft van het zwaard erop, weer met het nodige geweld. Daarna werden ze hol "gedisseld" met zo'n haaks op de steel bevestigde bijl. Zwaard plat op de werkbank en dan stonden ze er bovenop te hakken.

Vr.groet, peter

@Petervdw. Het is vast geen gietijzer, want toen een van de uiteinden verboog kon ik het terugbuigen. Dat zou bij gietijzer niet lukken. Daarom dacht ik aan gegoten hardlood. De spijkers of schroeven waarmee het vastzat waren stijf verroest.
Op de bouwtekening uit 1977 staat dat de eiken delen met messing doken rond 8 mm en lang 100 mm moesten worden bevestigd. Of die er ook in zitten heb ik nog niet onderzocht. Ik overweeg nu glasvezelstaven rond 10 mm te gebruiken, maar messing kan natuurlijk ook.
De zwaarden zijn aan de ene kant bol en aan de andere kant hol. De holtte is maar maximaal 11 mm, wat weinig om met een dissel te doen. Ik ga gewoon schaven en schuren.

De meeste zwaarden worden tegenwoordig niet meer hol gemaakt. Het profiel komt tegenwoordig vooral uit de bolle binnenzijde.

Check ook eens de index van de Spiegel der Zeilvaart; je vindt daar zeker één of meerdere artikelen over dit onderwerp.

Vlieter1 schreef : Dat de zwaarden tegenwoordig niet meer hol worden gemaakt had ik onlangs ook gehoord van een werfbaas. Scheelt mij wel weer werk
Spiegel der Zeilvaart ga ik doorzoeken Thx

Ik heb zelf even gezocht: Gep Freriks heeft in de SdZ 1987 nr 5 en 6 een artikel gepubliceerd over het maken van roer en zwaarden. Mogelijk is de beschrijving van de gebruikte lijmen etc wat gedateerd, maar als je interesse hebt: stuur me dan even een PB met je mailadres, dan stuur ik je volgende week een scan van die twee artikelen.

Het beslag op de foto's is verzinkt ijzer, heel gangbaar.

je kan messing halfrond gebruiken of RVS. RVS last wat makkelijker met extra gewicht.
Ik heb de schroeven van de zandloper, want zo heet dat, op tijd vervangen voor RVS.

Ik zou je vraag en oplossing ook voorleggen aan www.platbodemforum.nl, daar heb je geen wijsneuzen met plastic boten.

Ik heb net 1 zwaard opgeknapt en de zandloper weer terug gezet met 3x10 mm neopreen band er tussen. de zandloper is niet helemaal vloeien bij ons en knikt licht op de gaten van de schroeven, waardoor de zandloper niet helemaal fraai aansluit op het zwaard. Met het neopreenband is alles opgevuld. Het is neopreenband met gesloten cel, dus houdt het water ook weg bij de schroefgaten en geen lek meer tussen het hout en beslag.

www.dgrubberholland.nl/product...ip-zelfklevend-1107/

Gaat m'n het om de zwaarden van de foto? Die zien er toch best goed uit? Zijn ze niet gewoon op te knappen?

Ha komt me bekend voor, mijn vader is nu met een vergelijkbaar project bezig. Hij heeft alleen besloten om de zwaarden op te knappen en er stukken in te zetten waar nodig. Het beslag ziet er uit als gegalvaniseerd ijzer. Dat is het beslag van de zwaarden bij mijn ouders ook.

Verder leuk project, paar mooie stukken eiken regelen en netjes in elkaar zetten.

CMO schreef : Twee foto's van het stuurboordzwaard. Op het eerste gezicht gaaf, maar na prikken en beitelen door-en-door rot. De inwatering moet zijn gebeurd via het gat van de ophanging.
De lichte lijnen zijn de maatlijnen die ik aanbracht voor de reconstructie van de kop van het zwaard.
Het bakboordzwaard is 5 jaar geleden al gerepareerd met ingezette stukken en ziet er beter uit, alleen aan het ondereind zit een rotte plek. We gaan het hout in een keer kopen en beide zwaarden opnieuw maken. Het beslag van de zandloper is er gaaf vanaf gekomen en wordt hergebruikt. Ik ga de vorm van de zandlopers gebruiken als mal voor het onderste deel van de zwaarden.

Het tweede zwaard is nu ook gereed op het aflakken met DD-lak na.Het maken van het zwaard ging wel iets sneller dan het eerste waar iedere werkwijze moest worden bedacht. In totaal zitten er nu 80 uren werk in. Een professional zou het, denk ik, in de helft van de tijd doen.Je komt zo wel lekker de saaie winter door.

Het tweede zwaard is nu ook gelakt met DD-lak transparant met UV filter. Daar waar ik de kopse vlakken met epoxy heb voorbehandeld is de afwerking nu al perfect. Zouden 2 lagen DD-lak een afdoende bescherming geven?

Mooi geworden hoor Gerard.
Binnenkort hoop ik aan de oude zwaarden te kunnen beginnen en hoop dat ik dat hier in dit topic mag plaatsen.

jerry schreef : Er zijn botenbouwers die aanraden de DDlak nog eens van een paar lagen bootvernis te voorzien. Mij lijkt dat wat overdreven, maar wat vinden mijn forumgenoten er van? Als ik het had mogen zeggen had ik de zwaarden afgewerkt met 2 lagen epoxy plus 2 lagen bootvernis met UV blocker. Dat werd de eigenaar van de zwaarden door " deskundigen" afgeraden.

Epoxy op werkend hout wordt eigenlijk altijd afgeraden. Wat wel schijnt te werken is Epifanes PP Vernis Extra wat een DD grond laag is welke vervolgens met normale vernis afgewerkt moet worden. Dan raden ze wel 3 volle lagen PP Extra aan en vervolgens 3 lagen normale vernis.

Gevoelsmatig lijkt mij twee lagen wat weinig. Zou even kijken wat de fabrikant aanbeveelt. Epifanes geeft 3 verdunde lagen aan en 2 volle lagen. Al lijkt mij dit weinig in vergelijking met het andere systeem.

Ziet er fantastisch uit Jerry!

Polyservice adviseert mij desgevraagd minstens 2 lagen bootvernis extra aan te brengen. Zullen we dus maar met Epifanes of Ruwa doen.

jerry schreef :
Heb je ook gevraagd waarom ze dat adviseren?

Heeft het puur te maken met bescherming tegen schade door UV?

Behalve dat de zwaarden van massief hout altijd werken (tenzij ze echt helemaal afgesloten worden door een laag epoxy, hebben ze ook altijd te maken met buiging, torsie e.d. bij gebruik. Dat bleek op de duur altijd scheuren en spontane beschadigingen in het lakwerk op te leveren.
Wij zijn daarom zelf indertijd, na een korte periode afgestapt van twee componenten PU en gebruiken weer de aloude blanke lak voor het onderhoud van de zwaarden.

Sonador schreef : Ik begreep dat 2 lagen DDlak naar hun mening te weinig laagdikte oplevert. De DDlak heeft zelf al een UV bescherming.