Onderwerp: Rolfok in plaats van hijsfok

Je hoeft niet veel te vervangen, een trommel beneden en een wartel boven aanbrengen en rollen maar! Heel mooi is de trommel onderdeks aanbrengen, dan heb je ook het probleem niet dat het voorlijk iets langer wordt door het aanbrengen van de trommel/wartel. Ook het onderlijk van de fok/genua komt iets boven het dek te hangen, niet goed voor de zeileigenschappen. Onderdeks aanbrengen heeft ook het voordeel dat de bedieningslijn onderdeks naar achteren gevoerd kan worden. (Altijd door de stuurman bedienbaar!) Kies dus sowieso voor de kleinste maat.(en een dunne lijn 3 á 4mm) Harken heeft een paar goede (maar dure) trommels en wartels. Ronstan,Barton en RWO zijn goede vervangers, ook omdat ze kleiner/korter zijn dan de Harken modellen. Informeer eens bij Martin van Leeuwen (www.martinvanleeuwen.nl)
Veel succes!
Louk FD 311

Bedankt voor je antwoord Louk! Het oorspronkelijke bericht is 4 jaar geleden al gepost dus de vraagsteller zal ofwel een rolfok hebben ondertussen ofwel zijn zeilboot aan de wilgen hebben gehangen. Desalniettemin ben ik blij met je reactie. De vraag naar rolfokinstallaties komt vaker voorbij en het is de bedoeling om daar dus een algemener verhaaltje over te gaan schrijven. Jouw reactie zal daarin zeker meegenomen worden.

Een rolfok lijkt handig maar op kleine zeilboten van weinig nut. Het is iets als een GPS met kaartplotter op een 6 meter kruiser. Je kunt ook om je heen kijken om te weten waar je bent.

Het nadeel van rolfokken in het algemeen is dat er maar 1 fok op gevoerd wordt. Bij meer wind word de fok gereefd door de fok een aantal slagen in te draaien.
Ik heb hier nog nooit goede resultaten in gezien. De fok is te bol, er komen plooien in en is moeilijk te trimmen.

Ondanks het gebruiksgemak ben ik, qua zeilen, nog steeds een voorstander van een fok op leuvers. Je kunt de fok kiezen die bij het weertype past en je grootzeil en de genuarailstand daar weer op aanpassen. Het kost je iets meer werk en een aantal zeilen (genua, stormfok) maar je werkt en zeilt veel efficienter.

Hedzer

Hoewel ik het met je eens ben dat een rolfok (of rolgenua for that matter) minder goed zeilt dan het juiste zeil bij het juiste weer, toch zie ik wel degelijk heil in de rolfok. Begrijp me goed, op mijn boot zit geen rolfok en de vraag is of die er komt, en ik zeil met 4 verschillende voorzeilen, dus ik weet hoe het werkt
Ik constateer alleen dat vrijwel alle boten, en zeker ook de kleinere bij mij in de haven, tegenwoordig voorzien zijn van een rolreefinstallatie. En hoewel dat dus zeker minder goed zeilt, is het gemak van een roller natuurlijk niet te ontkennen. Je hebt minder tijd nodig voor hijsen en strijken, dus meer tijd op het water, blijkbaar neemt men het voor lief dat men iets minder hard gaat. Bovendien hoef je al die zeilen niet mee te sjouwen, is op een kleinere boot best een issue.

Beste Dennis (en anderen),

ook ik ben van mening dat het voeren van een rolfok het zeilen een stuk aangenamer kan maken.

Het feit dat je rolfok een stuk minder mooi staat bij harde wind en minder effectief is nemen een groot aantal mensen voor lief. Per slot van rekening ben je met vakantie of heb je een vrij weekeinde dus wie kijkt er op een kwartier.

Het probleem met rolfokken doet zich vaak voor in panieksituaties. Het ding wil niet rollen als je met barstend geweld op een sluit aankomt, een brug nadert, of een haven in wilt varen. Op zich nog niet een probleem voor de meeste mensen, gewoon een beetje tijd zoeken om de zaak te klaren en doorvaren maar weer.

Hiermee geef ik dus aan dat de meeste mensen gelijk hebben bij het aanschaffen van een rolfok, het maakt het verpozen op het water een stuk aangenamer. Als ik het voorgaande lees zou ik er ook eentje moeten kopen.

Toch ben ik persoonlijk tegen. Je wordt er namelijk gemakkelijk van. Je laat altijd dezelfde fok staan, ongeacht de weersituatie. Gezien het feit dat het wisselen van een fok een crime is en de meeste mensen met een rolfok maar 1 fok mee hebben (afgezien van reachers, spi's) doen ze het ermee, hoe slecht de fok ook staat.

Persoonlijk kies ik ervoor om de juiste fok te kiezen om zo optimaal en dus zo comfortabel mogelijk van A naar B te komen. Het extra werk en het verlies van opslagruimte neem ik voor lief, ik ben toch met vakantie.

Twee concepten met twee meningen lijkt me.

Hedzer

Op een valk gaat maar 1 fok, dus dat argument valt af...

Mijns inziens is een rolfok best een handig ding. En dan bedoel ik niet om te reven, maar enkel om het ding snel van het voordek te hebben als je wilt aanleggen.

Op mijn vorige boot (een Topper Boss) had ik ook een rolfok. Merk van de trommel en wartel weet ik niet meer, maar het ding werkte altijd naar behoren. Om in een Topper Boss aan te leggen, was die rolfok eigenlijk een must, aangezien de bemanning naar voren moest, waardoor de boot instabiel werd. En die bemanning moet dan gewoon zo snel mogelijk naar voren.
Op de Valk kan ik me voorstellen dat zeker bij meer wind, het erg handig is de fok op een snelle en efficiente manier weg te krijgen. Ook om een wellicht wat minder lenige bemanning dan op een Boss naar voren te krijgen.

Op een valk gaat ook een stormfok als je 2 riven erin hebt. En mijn voorkeur gaat ook naar een fok die je hijst kun je toch beter stellen en hij gaat ook vrij snel naar beneden en hijsen gaat even snel.

Ik sluit me vol komen aan bij het hijsen van een fok, omdat een stormfok in de meeste gevallen van een dikkermateriaal is gemaakt en dus iets meer kan houden dan een gewone genua/fok.

Maar! Ik kan me ook indenken dat je niet graag voor op het dek staat je fok te vervangen, met alle gevolgen vandien.

De discussie is nog genuanceerder. Bij masttoptuigages zijn de voorzeilen van groot belang. Het grootzeil bij dit type tuig levert veel minder power dan de voorzeilen. Moderne tuigplannen zijn zo ontworpen dat het grootzeil en handelbaar is en als echt grootzeil met power werkt. Het voorzeil is dan ook vaak een high aspect welke onder vele omstandigheden kan werken en lang kan blijven staan bij aantrekkende wind. Het grootzeil zal dan wel eerder gereefd worden.
Op mijn Waarschip halfton ben ik sterk afhankelijk van mijn voorzeilen en heb er dan ok heel wat aan boord. Ik kan zo de juiste balans in het tuigage vinden. De voorzeilen zijn allemaal met leuvers, voor mij nog steeds de meest bedrijfszekere oplossing. Niet alleen het vastlopen, maar ook de schade die een voorzeil kan oplopen bij het weigeren van de trommel zijn voor mij nog steeds de overwegingen geweest geen rolfok/genua te plaatsen.

Groet,
Eric

Ik vind het wel grappig dat een heel oude discussie ineens weer oplaait. En zo leer ik meteen weer wat bij
Wallaby en Hedzer halen beide problemen aan bij het oprollen van de rolfok, en daar zou ik graag meer over horen. Zelf heb ik vrijwel geen ervaring met die dingen, maar ook nog nooit problemen bij anderen gezien, dus kunt u mij vertellen om wat voor problemen het gaat en wanneer ze op kunnen treden? Heeft het misschien te maken met de soort roller (profiel of voorstag), of de kwaliteit van het materiaal?

Zoals ik al zei doe ik zelf nog niet aan de rolrage mee, maar ik ben wel een twijfelaar en geen dogmaticus op zeilgebied. Ik ben echter wel iemand die als het kan op het randje zeilt, en als in die omstandigheden een roller juist problemen oplevert (los van het lastiger hijsen van een stormfok) dan zie ik mijn twijfel langzaam overslaan in een absolute no-go. Vandaar mijn nieuwsgierigheid.

De rolfok kan vastlopen in het bovenste lager. Bij mij is het een keer gebeurd dat de binnenbus van het lager wat verschoof ten opzichte van de kunststof geleidebus om het profiel waardoor de boel scheef kwam te zitten en zwaar ging lopen. Was trouwens eenvoudig te verhelpen, en het probleem heeft zich al jaren niet meer voorgedaan.
Het kan ook voorkomen dat het val ook om het voorstag wikkeld, zeker als de val uit dezelfde terminal komt als het aangrijpingspunt van het stag. Dit is te voorkomen door het val onder een hoek op het stag te laten aansluiten.
Hiervoor zijn speciale geleidebeugeltjes in de handel.

Een rolfok is een pracht uitvinding, maar als je een rolfok heb met lijntrommel, loop je de kans dat je lijn vast loopt in de trommel, ik weet zelf uit eigen ervaring dat dat nou net op het verkeerde moment gebeurd.

Maar je kan 1000 redenen verzinnen om er wel 1 te kopen
en kan er 1001 reden verzinnen om het niet te doen.

Eigenlijk zou je deze ervaring zelf moeten mee maken.
"Voorbeeld" Ik vind fietsen leuk de ander de step, zo heeft ieder wat wils.

Dennis,

Hedzer en ik zullen waarschijnlijk hetzelfde denken en wel meegemaakt hebben. Ik zie ook veel schepen tot aan het randje varen en blind vertrouwen dat de rolinstallatie werkt. Daarmee is menig schipper al op de keien (letterlijk) terecht gekomen. Toegegeven, er varen geloof ik tegenwoordig meer mensen met een rolinstallatie rond dan met leuvers. Veel schepen worden tegenwoordig al zo geleverd en , sorry dat ik het zeg, veel mensen die eigenlijk geen zeilers zijn kopen een zeilboot. Gemak is daarbij het keyword, niet het zeilen op zich. Dit maakt ook dat deze nieuwe zeilers een voorzeil op een roller en stowaway grootzeilen hebben. Maar gemiddeld genomen wordt er dan niet zo veel gevaren en ook niet onder wat zwaardere omstandigheden (gezien de ervarigen die op doe tijdens de seizoenen). Voor deze mensen zijn de rolsystemen toereikend en daar heb ik vrede mee. Zelf vaar ik onder vrijwel alle omstandigheden en heb mijn boot ook zo simpel mogelijk gehouden wat tuigage betreft. Ik weet dat ik onder alle omstandigheden mijn tuig naar beneden kan krijgen en houd ook rekening met ruimte en tijd.
Alle redenen om wel of niet een rolsysteem te hebben zullen legitiem zijn, maar zullen uiteindelijk moeten passen bij je eigen vaargedrag en gebruik.
Oude systemen waren destijds misschien ook minder zeker dan de vernieuwde systemen, misschien dat van uit het verleden nog steeds wat sceptisch hier tegenaan gekeken wordt.
Hopelijk helpt je dit wat verder in het denken.

Succes!

Eric

Tja, alles op een rijtje zettend denk ik dat ik lekker zeilen blijf hijsen en strijken (over strijken gesproken: ik moet ze nog wassen!). Ik heb mijn voorzeil net zo snel klaar liggen als de rolfokzeiler die eerst zijn hoes (want die hebben we dan toch wel he, in verband met UV-straling?) van de rolfok moet trekken

En om even op de oorspronkelijke vraag terug te komen: hier is het lijstje van aanpassingen die ik zou moeten uitvoeren om een rolfok te kunnen gebruiken.
1. voorstag compleet vervangen (zit een pelikaanhaak in ivm strijkinstallatie -> daar moet ik ook wat op verzinnen dan)
2. aanschaf rolfok natuurlijk
3. aanschaf lijnen, leiogen en klemmen om de reeflijn te plaatsen. Leiogen en klemmen bevestigen aan dek.
4. extra val in de mast maken (blokje + lijn aanschaffen) om de hoes te strijken
5. een nieuw voorzeil, de huidige zijn niet geschikt om op te rollen (en dat is maar goed ook)

Al met al een berg werk en een investering die ik niet kan rechtvaardigen. Maar dat ligt wellicht anders als je schip er al van voorzien is.

Beste Luitjes,

eigenlijk is er niets meer toe te voegen aan de verschillende meningen behalve ervaringen.

Onze vorige boot had een rolfok maar dan 1ntje zonder profiel in de voorstag. Bij harde wind was het ding niet meer te rollen. De moderne rolsystemen hebben altijd een profiel en zullen dus gemakkelijker rollen. Het enige gemak dat ik mij kan bedenken is dat je niet meer naar voren hoeft om de fok te bergen en vast te zetten. Hijsen gaat toch al vanuit de kuip (meestal).

Ik hang persoonlijk het idee aan dat hoe meer spullen je aan boord hebt, des te meer kan er stuk (vrij naar D. Koopmans sr.) Hoe simpeler je je boot hebt, des te minder kan er stuk.

Er ontstaat de laatste jaren inderdaad een tendens naar meer gemak, electronica, stuurautomaten, kaartplotters en andere hulpstukken. Het gevaar hierbij is dat je er op een bepaald moment op gaat vertrouwen zonder een back-up.

Hoeveel mensen met een GPS-plotter hebben daadwerkelijk de papieren kaart ook aan boord? Kunnen ze ook een kruispeiling uitvoeren bij een aanloop van een haven in het donker als de zaak is uitgevallen? De stroom valt altijd uit op het moment dat je het het hardste nodig hebt.

Ik hoor graag julie mening hierover.

Hedzer

Ben ik helemaal met je eens.
Op mijn zeilcursus moest ik ook eerst met kaart & kompas bewijzen dat ik kon navigeren, pas toen ik had laten zien dat dat wel goed ging mocht ik de aanwezige GPS bedienen (de instructeur kende het apparaat trouwens niet, lekker zelf alles uitzoeken ). Volledig terecht, volgens mij.

Daarnaast moet ik eerlijk bekennen dat navigeren op kaart & kompas mij meer voldoening geeft dan simpel een waypoint in de plotter plempen en kijken of de X-track error niet te groot wordt. Ik sluit niet uit dat deze voldoening meespeelt in mijn mening hierboven :roll:

Ik heb maar 5 dingen aanboord van navigatie belang

1. kompas
2. kaarten van de zeil plek
3. plotter
4. navigatie verlichting (daarbij ook de kaart verlichting)
5. windvaan

Misschien is het wijs om hierover een nieuw topic te beginnen in de juiste rubriek, nu draait een topic over een rolfok op een valk om naar een totaal ander onderwerp.

Tja, ieder zijn mening!!! Maar vast staat dat er een fokroller bestaat die zijn nut reeds lag bewezen heeft : zoals die gevoerd wordt op de FD ( en alheel lang!) Doel: het snel kunnen wegrollen van de genua die te groot is om even te laten vallen bij de gijpboei bijvoorbeeld, daarna rol je hemn snel weer uit. De genua heeft geen leuvers maar wordt tussen twee wartels aangeslagen, waarvan de onderste een trommel kan hebben maar dat eigenlijk niet nodig. Een rolreef installatie is heel wat anders, ik begreep dat de openingsvraag gijn over het voeren van fokrollers op kleine boten en dat is gewoon handig als je er geen al te gekke dingen mee doet. Bijvoorbeeld bij et aanleggen met je Valk slingert er geen zeil over het dek! En leuvers heb je ook niet meer nodig. Nogmaals het probleem is meer dat er niet zoveel ruimte is tussen dek en fokkevalblok,
een fokroller maakt die ruimte krapper. Feitelijk komt de mast iets achterover te staan als er een trommel tussengezet wordt. Vandaar mijn voorkeur voor de trommel onderdeks en ee kleine wartel boven.

Nog maar eens een mening over dit onderwerp.
Ook ik ben een aanhanger van het kiss principe,(Keep it stupid simple).
Toch is een rolreefsysteem zoals het word genoemd volgens mij een nuttig ding.
Mijn ervaring is dat het niet altijd een prettje is en soms zelfs gevaarlijk om naar je voordekje te moeten om het voorzeil los te maken of te bergen.
Dit vooral met een wat knobbelige zee. Er is niet altijd een oppertje voorhanden.
Hier bewijst een rolsysteem dan zijn nut.
Je moet hem natuurlijk niet gebruiken om het hele jaar maar met een voorzeil te varen, bij mij gaat na het weekeind het voorzeil er gewoon weer af en bij de volgende tocht eerst kijken wat we weer aanslaan.
Meestal is dit toch de genua en deze is dan voorzien van schuimtape in het voorlijk zodat je max ongeveer 25 % kan wegreven zonder profiel verlies.
Bij en wat ruigere weersvoorspelling moet je natuurlijk niet aarzelen om, in ons geval de werkkeerfok op de roller te zetten. Dus als je het rolsysteem goed gebruikt en niet als gemaksding gaat misbruiken is het een nuttig stuk uitrusting.
Als de zaak goed is gemonteerd en onderhouden en de lijnen en val geen rare hoeken maken zal het met storing in het systeem ook wel los lopen,en ook met een leuverfok gaat wel eens wat mis.
O ja ,dat een boot met een fokroller minder goed of hard zeilt dat geloof ik niet echt.

aloha

Ron

voor zover ik weet zijn de prestaties gewoon hetzelfde, zelf vind ik een rolfok toch een erg fijn onderdeel van de uitrusting. Wij hadden eerst zelf een gewone fok gekocht dit jaar maar met wat ruiger weer is dat niet heel erg fijn... We hebben hem nu om laten zetten tot een rolfok, en dat bevalt een stuk beter. Tot nu toe nog niets gemerkt aan de prestaties!

Aloha!

Al jarenlang geef ik zeilinstructie in Friesland op Valken van Vinea. Die zijn allemaal voorzien van een (bovendeks) rolreefsysteem. Er is geen aparte voorstag meer, zodat je de mast gemakkelijk kunt strijken, als je de rolfok losmaakt van het voordek. Super!!!
En bij het aanleggen, rol je de fok gewoon helemaal in, je maakt rustig een sliplanding en op het voordek zet je een leerling met een landvast. Die heeft daar alle ruimte. Vergelijk dat maar eens met dat geknutsel met wapperende fokken in het verleden... :cry:
Blijkbaar zijn het goede systemen, want tot nu toe rolden alle fokken prima in en uit. Hooguit bleef er soms een puntje zeil over, dat niet wilde inrollen; kwestie van onderaan de trommel een paar keer extra rond z'n as draaien. De fokken zijn allemaal voorzien van een UV strook en en hoes gaat er volgens mij nooit overheen. Geen idee hoe lang die zeilen meegaan, maar iemand die zo'n systeem op z'n boot wil, zou gewoon eens een belletje moeten doen naar Vinea. Of een ander verhuurbedrijf.
Bijvoorbeeld: Rufus! Daar heb ik dit jaar in een Hoora Valk gezeild met een "gewone" fok; dat was toch ook wel weer eens leuk. Fok opvouwen en tussen de voorstag klemmen en zo. Maar deze boot had wel een gasgeveerde mast. Ge-wel-dig systeem!!! En die Hoora Valken willen echt vooruit met een beetje (meer) wind! Een rolfok paste er nog niet op, maar ik geloof dat ze dat gingen oplossen. En dan èn een rolfok èn een gasgeveerde mast... :roll:
Ik heb voor mezelf pas een Efsix aangeschaft, omdat ik voor mezelf liever met een topzeil vaar, dan een met een gaffel. En daar komt beslist een rolfok op, gezien de uitstekende ervaringen die ik daarmee heb.

Met vriendelijke groet, Nick. 8)

Hoi Nick

Vertel eens wat meer over die gasgeveerde mast.
Klinkt interesant.

Groet

Ron

Ik ken die systemen ook, Hoora heeft dit systeem ontwikkeld naar aanleiding van vragen over maststrijken door zeilscholen en verhuurders. Ook de Friese Zeilschool heeft dit systeem. Strijken gaat als volgt: Er zit in de mastvoet een spanmechanisme, deze moet je ontgrendelen. Voorstag kom dan ook los en deze moet je dan loshalen. Je kan nu de mast achterover laten komen, dit gaat gemakkelijk in je eentje door tegendruk van de gasveer.
Als je meer wilt weten moet je Hoora maar eens bellen en daar gaan kijken. Vraag dan naar Ben, hij is een van de mensen die aan de ontwikkeling heeft gestaan. Is een geschikte vent.

Groet,

Eric

Het is wel zo als je het 2e rif in je grootzeil hebt zitten in een valk dat je je fok wel moet verkleinen om hoog aan de wind te kunnen varen bij een rolfok moet je hem dan inrollen wat erg gemakkelijk gaat maar, je profiel is wel uit je fok. Dus geef mij maar een fok die je moet hijsen maar als tourzeiler is een rolfok perfect.