Wind

Bij het zeilen maken we gebruik van de wind om vooruit te komen. Een zeilboot is in principe in staat om alle richtingen op te varen behalve recht tegen de wind in en 45 graden links en rechts van de wind. Komt de wind uit het noorden (0 graden), dan zijn alle koersen tussen 45 graden en 315 graden bezeild. Hoe hoog aan de wind je boot kan varen hangt af van een aantal factoren zoals kiel, zeilplan, zeiltrim en rompvorm.

Ware wind versus schijnbare wind

Bij het zeilen maken we gebruik van de schijnbare wind. Veel beginnende zeilers hebben wat moeite met dit begrip, maar gelukkig is het vrij simpel. Stel, de wind komt uit het Noorden en je wilt naar het Oosten. Als je boot stil ligt, is de ware wind gelijk aan de schijnbare wind. Ware wind is de windrichting die wordt aangegeven door stilstaande objecten, zoals de zeilboot voordat je vaart, de haan op de kerkklok). Als je vaart gaat maken verschuift de boot ten opzichte van de ware wind. Je vaart als het ware van de wind weg, in het voorbeeld dat je naar het oosten wilt. Daardoor zal de wind niet meer haaks op de boot (halve wind) invallen, maar iets meer naar achteren (achterlijker dan dwars of ruime wind). Bovendien neemt de wind iets af naarmate je meer snelheid opbouwt.

Je kan het verschil tussen schijnbare en ware wind ook voelen. Vaar je plat voor de wind dan lijkt het op je boot bijna windstil. Ga je bij dezelfde ware wind oploeven naar hoog aan de wind, dan waaien de oren van je kop!

Schijnbare wind is dan ook uit te drukken als de vector van ware wind en bootkoers/snelheid bij elkaar opgeteld.

Stroming kan ook gevolgen hebben voor de schijnbare wind, omdat de boot dan door het water verplaatst wordt in de richting van de stroming. Op rivieren kan je met stroom mee en wind tegen enorm hoog varen omdat door de stroming de schijnbare wind minder hoog invalt dan de ware wind zou doen.