De Biesbosch
De Biesbosch of Biesbos is de benaming voor een aantal riviereilanden en zand- en slikplaten in de provincies Noord-Brabant en Zuid-Holland, gelegen tussen de rivieren Boven-Merwede en Amer en doorsneden door de kunstmatige rivier de Nieuwe Merwede. Het is een zoetwater getijdengebied met kreken en wilgenvloedbossen. Het kan worden onderverdeeld in de Brabantse Biesbosch en de Hollandse Biesbosch, waarbij de laatste weer bestaat uit de Sliedrechtse Biesbosch en de Dordtse Biesbosch.
Zeilen in de Biesbosch is goed mogelijk, met name met open boten tot een meter of 7. De Biesbosch bestaat voornamenlijk uit smalle kreken en sloten die eigenlijk niet te bezeilen zijn, maar er is zijn doorvaart routes met breder en dieper water die goed te bevaren zijn. Het is een ideaal gebied om een dagdeel te varen en daarna aan te leggen of ankeren bij een van de strandjes en te genieten van de natuur. olgende gebiedsdelen:
Inhoud
Sliedrechtse Biesbosch
De Sliedrechtse Biesbosch is het meest noordelijk gelegen deel van de Biesbosch en wordt begrenst door de Beneden Merwede in het noorden, de Nieuwe Merwede in het zuiden, het Wantij in het westen en de Boven-Merwede in het oosten.
Sinds de afsluiting van het Haringvliet (waardoor er een einde kwam aan de voorheen significante getijdenverschillen in de Biesbosch) is de Sliedrechtse Biesbosch het enige deel van de Biesbosch dat nog steeds een relatief groot getijdenverschil kent. Aan de oostkant van dit gebiedsdeel bevindt zich één van de laatste intacte systemen van rivierduinen in Nederland. Dit alles maakt de Sliedrechtse Biesbosch een uniek en belangrijk onderdeel van het Nationaal Park.
Hollandse Biesbosch
De Hollandse Biesbosch is het meest westelijk gelegen deel van de Biesbosch en wordt gescheiden van de rest van het Nationaal Park door de Nieuwe Merwede in het oosten en de ingepolderde Dordtse Biesbosch in het noorden. De overige grenzen worden gevormd door de Dordtsche Kil in het westen en het Hollandsch Diep in het zuiden. De Hollandse Biesbosch vormt het grootste restant van de (ooit veel grotere) Zuid-Hollandse Biesbosch. De huidige Hollandse Biesbosch kent de grootste rijkdom aan vogels van alle delen van het Nationaal Park.
Brabantse Biesbosch
De Brabantse Biesbosch is de naam voor het deel van de Biesbosch ten oosten van de Nieuwe Merwede. Net als bij de Zuid-Hollandse Biesbosch zijn ook grote delen van de Brabantse Biesbosch ingepolderd en in agrarisch gebruik. Slechts het zuidelijke deel, de zogenaamde Zuidwaard, is als waardevol wetland behouden gebleven.
De Zuidwaard van de Brabantse Biesbosch vormt vandaag de dag het grootste gebiedsdeel binnen het Nationaal Park en wordt gekenmerkt door uitgestrekte wilgenbossen, door brede kreken omgeven. Een behoorlijk deel van deze wilgenbossen zijn oorspronkelijk verwilderde grienden (wilgenakkers) die vooral sinds het verdwijnen van het getij de Zuidwaard veroverd hebben.
Geschiedenis
De Biesbosch is ontstaan uit een binnenzee van 300 km² onder invloed van rivierwater en het getij. Het rivierwater bevatte zand en slib dat naar de bodem zakte en er ontstonden hoge zandplaten waar plantengroei op kwam. De Biesbosch werd een zoetwatergetijdengebied van eilanden en slingerende waterwegen. De plantengroei en opslibbing werden door de mens beïnvloed. De grienden werden door opslibbing ongeschikt voor wilgengroei en worden daarom ingericht als polders.
Om een snellere afvoer van rivierwater te krijgen werd tussen 1850 en 1870 de Nieuwe Merwedegegraven. De Biesbosch werd in tweeën gesplitst. Rond 1900 werden de Bergsche Maas en de Amer gerealiseerd waardoor grote delen rustiger werden. Door inpoldering werd de Dordtse Biesbosch gescheiden van de Sliedrechtse Biesbosch.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was De Biesbosch een geschikte plek om personen en goederen te verbergen. Het verschil tussen eb en vloed was bijna twee meter, dus men moest goed de weg kennen. Eind 1944 werd Nederland ten Zuiden van de Amer bevrijd, het verzet maakte sindsdien geregeld nachtelijke oversteken, het zogenoemde crossen, om mensen en berichten vanuit bezet gebied over te brengen en voedsel en medicijnen mee terug te nemen. Deserterende Duitsers probeerden ook de Biesbosch over te steken naar bevrijd Nederland. In 1944 werden er 76 Duitsers door het verzet opgepakt, meestal bij het Brugje van St Jan, en in een aak gevangen gehouden. Eén van de problemen was om aan voldoende voedsel te komen. Na enkele weken werden zij overgedragen aan het Poolse leger in Noord-Brabant.Tijdens de oorlog zijn 16 neergeschoten vliegtuigen in de Biesbosch terecht gekomen.
Na de watersnoodramp van 1953 werden in het kader van het Deltaplan de grootste zeearmen afgesloten. In 1960 de Volkerak en in 1970 het Haringvliet. Het getij ging terug van gemiddeld 2 meter naar gemiddeld 20 centimeter. De Sliedrechtse Biesbosch heeft een getijdeverschil van circa 70 centimeter door de open verbinding met de rivier de Oude Maas, en via de Noord met de Nieuwe Maas en de Nieuwe Waterweg.
Het gebied veranderde in een moerasgebied waar het hoogteverschil tussen de platen en de geulen geleidelijk minder werden. De biezenvelden, rietgorzen en wilgengrienden verdwenen. Op enkele plaatsen is nog het traditionele hakhoutbeheer.
