Marken
Marken is een voormalig eiland, nu een schiereiland, in het Markermeer dat sinds 1957 via een dijk met het vasteland verbonden is. Het behoort tot de gemeente Waterland in de provincie Noord-Holland.
Al minstens een eeuw is het voormalige vissersdorp een belangrijke toeristische trekpleister. De opvallende klederdracht heeft daaraan bijgedragen. Karakteristiek zijn de houten huizen op palen. Nog ouder zijn de zogenaamde "werven", kunstmatige verhogingen waarop werd gewoond.
Marken vormt één leef- en woonplaats, maar is opgedeeld in diverse buurtschappen. Oorspronkelijk lagen die ook echt los van elkaar. De buurtschappen rondom de haven en de kerk zijn in de loop van de 20e eeuw met elkaar vergroeid. Dit zijn de Havenbuurt, Kerkbuurt en De Kets (ook wel kortweg Kets). Toch kan men de buurtschappen nog duidelijk herkennen.
Aparte buurtschappen op het eiland zijn:
Grotewerf Minnebuurt of Minneweg Moeniswerf Rozewerf Wittewerf
Aanloop haven van Marken
Tussen Marken en Volendam vaart een veerdienst. Vanaf half maart tot en met oktober is er een veerdienst van 11.00 tot 18.00 uur, iedere 30/45 minuten vaart het veer met grote snelheid over de Gouwzee. In de winter zijn er enkele afvaarten per dag, afhankelijk van weersomstandigheden. Kijk tijdens de aanloop regelmatig achterom.
Geschiedenis van de haven
Het duurde tot de 19e eeuw voordat er op Marken een haven kwam. In 1837 werd deze haven van het eiland aangelegd en in 1870 nog uitgebreid. De aanleg van de Afsluitdijk in 1932 betekende het einde van de visserij als bron van inkomsten.
Zuiderzeewerken
Bij de watersnoodramp van 1916 kwamen op het eiland 16 mensen om het leven en werden tal van mensen dakloos. Deze ramp gaf de stoot tot de aanleg van de Afsluitdijk en de Zuiderzeewerken. Een onderdeel daarvan was de Markerwaard, waarvan als eerste onderdeel de dijk tussen Marken en het vasteland werd aangelegd; ook de Houtribdijk is hiervan afkomstig.
Op 17 oktober 1957 werd om 13:11 uur de dijk tussen het vasteland en Marken ontsloten.[2] Sindsdien is Marken geen eiland meer. Oorspronkelijk was het plan dat Marken onderdeel werd van de Markerwaard. Deze nieuwe polder was onderdeel van het plan van Cornelis Lely om wat nu nog Markermeer is in te polderen. Maar na de aanleg van de Flevopolder werd uiteindelijk afgezien van de aanleg van de Markerwaardpolder. Daarmee is Marken nu een schiereiland, waarbij het eilandgevoel nog duidelijk merkbaar is.
