Stormfok
Kleine fok van slechts enkele vierkante meters, gemaakt van extra zwaar doek. Vaak van een opvallend oranje of rode kleur, deze fok wordt gezet of aangeslagen als het bestaande voorzeil te groot is voor de heersende wind. Meestal van af 7 Bfrt en meer.
Kies een zwaar doek, fluor oranje of geel om de zichtbaarheid vanaf andere schepen te vergroten. Bijvoorkeur op leuvers, zo dicht mogelijk bij de mast, maar zorg ervoor dat het zeil bij overstag gaan geen andere stag of de mast kan aanraken.
Maximale oppervlak volgens de ISAF special offshore regulations is 5% van de hoogte van je mast boven dek in het kwadraat. Volgens sommigen is dat veel te groot. Zij bevelen een stormfok van 1m2 per ton boot gewicht te nemen, en als je denkt in serieus slecht weer terecht te komen, dan ook een meenemen van de helft van die maat.
De krachten op een stormfok zijn klein, je hebt niet eens een lier nodig om een dergelijk zeil te hijzen of te schoten, ook helt je boot niet of nauwelijks onder stormfok. Maar toch wil je het zeil wel graag bomvrij hebben, want als je platgaat in slecht weer, en er komt een bak met water in of op, dan moet het zeil bij voorkeur ook heel blijven.
Het onderlijk en het achterlijk moeten hol gesneden worden, minimaal 2%, maar bij voorkeur wel 4%. De halshoek moet op een stropje boven dek zitten zodat deze ongeveer een kwart van je boot breedte boven dek komt te zitten, de schoothoek zou ik zo snijden dat je leioog op dezelfde positie kan blijven staan als voor het zeil waarvoor de stormfok in de plek komt. Hoe minder je hoeft te verstellen, hoe beter het is.
Verder horen er geen reguleerlijntjes in, een dubbel of trippel, staps gewijs aangebracht lijkenband van ongeveer 70% van het doekgewicht van het zeil zelf. Forse versterkingen op de zomen zowel aan het voorlijk als het achterlijk, zware persringen met meerdere stukken webbingband erdoor.
Brede zomen, minimaal 2 keer met een tripple steek gestikt, voor iedere 4 ton bootgewicht een stiksel (uiteraard ook weer een tripple) extra erbij.
Het zeil moet vlak zijn, en bijvoorkeur onder en boven symmetrisch als dat past op je boot. Als je dan de tophoek of halshoek verkeerd aanslaat in het heetst van de strijd, dan maakt dat niets uit voor het zeil.
De maat van een stormfok word niet bepaald door hoeveel helling je kunt of wilt varen zoals bij andere zeilen, maar door hoeveel voortstuwing ze geven. Met een stormfok die te groot is, accelereert je boot te snel en worden de aanvaringen met golven zeer geweldadig. Bijvoorkeur wil je niet sneller tegen een storm in varen dan ongeveer 50 tot 60% van je rompsnelheid. Halve wind varen moet je niet willen in golven die meer dan ander half keer de breedte van je boot hoog zijn, en voor de wind ga je zonder stormfok ook al hard. Niet te groot dus! Maar ga zeker ook niet te klein, want als je stil komt te liggen wegens niet genoeg voortstuwing, dan luistert de boot niet meer naar het roer en kom je dwars te vallen met alle gevolgen vandien.
Dus voor 9 bft constante wind, neem een zeil van 1m2 per ton bootgewicht mee, voor 10 en 11 bft ongeveer de helft, daarboven weet ik ook niet, heb ik nog nooit meegemaakt, maar ik vermoed dat het opprvlak lineair met de winddruk van het zeil minder word.
Zie ook
Bronnen
Bijdrage in het forum van Erikdejong http://www.zeilersforum.nl/index.php/forum-hoofdmenu-37/zeilen-stagen-en-aanverwanten/564171-welke-maat-stormfok#585783
