Zeillatten
Zeillatten zorgen er voor dat de zeilvorm in stand gehouden wordt door steun te bieden aan het zeildoek. Dit geldt met name voor het achterlijk. De spanning in het doek is daar niet voldoende om de winddruk te kunnen weerstaan, waardoor de achterkant van het zeil naar lei wegvalt. De belangrijkste is de bovenste zeillat, de toplat. Via de grootschoot, giekneerhouder etc. kunnen we de vorm van de top van het zeil veel minder beïnvloeden dan bij de naar onder liggende latten.
Een zeil met een normale uitbouw en een niet te extreme lengte/breedte verhouding vindt al genoeg steun uit een lange of doorlopende toplat en 2 of 3 kortere, al dan niet verjongde zeillatten. Verjongd wil zeggen dat de zeillatten aan één kant dunner of smaller zijn. Daardoor zijn deze latten die aan de voorzijde buigzamer zijn dan aan de achterzijde. Het voordeel hiervan is dat de zeillatten aan het achterlijk stijf zijn en dus het zeil goed ondersteunen. Aan de voorkant zijn ze juist buigzamer zodat ze de bolling van het zeil goed kunnen volgen en er geen knik ontstaat in het zeil waar de zeillat begint. Soms worden alleen de korte zeillatten verjongd en worden de doorlopende zeillatten (die dus van het achterlijk tot de mast doorlopen) niet verjongd.
Zeilen met een extremere uitbouw zoals op multihulls of zeilen die lang en smal zijn vragen om het gebruik van doorlopende latten. Doorlopende zeillatten wil zeggen dat ze beginnen bij het achterlijk en doorlopen tot de mast. De mate van uitbouw en de lengte van het achterlijk bepaalt de hoeveelheid doorlopende latten, eventueel gecombineerd met kortere latten. Doorlopende zeillatten worden tegenwoordig ook voor ‘gewone’ zeilen toegepast omdat het zeil zeer goed ondersteunen qua vorm.
Doorlopende zeillatten hebben de volgende voordelen:
- veel controle over de zeilstand en de profilering van het zeil
- lazy-jacks werken beter
Nadelen zijn:
- extra gewicht
- speciale voorzieningen voor bevestiging aan de mast (bijvoorbeeld karren met kogellagers of low-friction leuvers)
- prijs
De combinatie van 1 of 2 doorlopende zeillatten bovenin en 2 of 3 kortere onderin biedt voor veel zeilers een mooi compromis tussen de genoemde voor- en nadelen.