Als het gaat om gedetailleerde weer- en windvoorspellingen voor een langere termijn en een variabel gebied, dan kunnen we bijna niet meer om het gebruik van grib files heen. Natuurlijk moet je de inhoud van de gribs met de nodige korrels zout nemen, het blijven tenslotte voorspellingen, maar het is toch geweldig dat je tot op het uur nauwkeurig kunt zien waarvandaan de wind zal komen, en hoe hard die zal waaien. Zeker voor langere tochten over open water kan dit soort informatie de planning stevig beïnvloeden.

Er zijn een paar aanbieders van een gratis grib viewer die ik graag even naast elkaar wil zetten. Het gaat om UGrib en ZyGrib. Er is ook nog een bos commerciële aanbieders, maar ik heb nog niet de idee gehad dat deze aanbieders betere functionaliteit bieden dan de gratis varianten. UGrib en ZyGrib halen hun weersvoorspellingen op bij dezelfde server van de NOAA, dus kan ik me hier focussen op de softwarematige kant van deze twee programma's.

UGrib

Dit programma kan verkregen worden via de website Grib.us, maar dan moet je je eerst registreren (zorg dat je een werkend e-mailadres bij de hand hebt). Ben je geregistreerd, dan mag je het programma downloaden. Het pakketje is klein dus snel gedownload, de installatie eenvoudig.

De werking van het programma is vrij simpel: je hebt een wereldkaart, daarop selecteer je een gebied, klikt op Download (of kies een bestaande grib file) en daar komt je voorspelling. Zoom de kaart in naar de grib file en je kan zien waar de wind zit op welk moment.

Hiervandaan zijn er een paar mogelijkheden. Je kunt een animatie maken van de voorspelling, dat is handig om de grote lijnen van het weer te blijven zien. Je kunt een meteogram van een bepaalde plaats oproepen: twee grafieken met windrichting en -kracht alsmede neerslag. En je kunt bepalen hoeveel isobaren je wilt zien.

De kaart waar we naar kijken is een soort vectording op grote schaal; erg gedetailleerd kan je die niet noemen, er staan zelfs geen plaatsnamen in en het ziet er allemaal wat hoekig uit. De windveren zijn wel heel duidelijk leesbaar. Gebieden met regen worden blauwachtig tot rood weergegeven, zoals je bijvoorbeeld bij Buienradar ook ziet. Blauw is een beetje regen, rood is stevig zeilpakkenweer. Wijs met de muis een plek aan om in het linkerkader (Live Data) de verwachte weercondities terug te vinden.

Bladeren door de verschillende periodes doe je met de knopjes bovenin rechts van het keuzelijstje. Helaas zit de knop Now verstopt tussen de Previous en Next, waardoor een onbedoelde misklik weleens verrassende gevolgen kan hebben.

De eenvoud van dit programma is een groot pluspunt. Er zijn echter ook wat mindere zaken te noemen. Zo moet je je e-mail adres opgeven als je nieuwe grib files ophaalt. Volgens de makers hoeft dat maar een keer, namelijk na een nieuwe installatie, maar dat blijkt niet het geval te zijn. In mijn geval leidde dat tot het niet meer kunnen downloaden van grib files halverwege mijn vakantie.

Ondersteuning van dit pakket vindt plaats via het forum op de site van Grib.us.

ZyGrib

 ZyGrib is van origine franstalig maar ondertussen in een stuk of 8 talen te krijgen (waaronder Nederlands). Het is geschreven voor Linux, maar er is ook een Windows variant te krijgen. Het programma is Open Source en wordt gesteund door een redelijk actief forum waar men naast Frans ook Engels spreekt.

Het is even zoeken op de site naar de Windows download, maar hij is er wel (rechtstreekse link). Installatie kan even lastig zijn: de procedure is simpel (archief uitpakken) maar dan is er nog geen snelkoppeling en dergelijke. Wie zich daar niet door tegen laat houden krijgt na het starten van het programma meteen de vraag welke taal gebruikt moet worden. Ik kies Nederlands natuurlijk.

De basis van de werking van dit programma is hetzelfde als bij UGrib: selecteer een gebied, haal de grib files op en bekijk de weersverwachting per 3 uur. Er zijn hier alleen heel veel meer opties te vinden (o.a. hoogtewinden, temperatuurvoorspellingen, sneeuw en hagel) die misschien niet allemaal meteen voor het zeilen relevant zijn; haal op wat je nodig acht, is het devies, want je grib-bestanden zullen toch vrijwel altijd kleiner zijn dan bij UGrib.

Ik heb dezelfde regio geselecteerd als bij UGrib en meer informatie laten downloaden (temperatuur en hagel), toch is het bestandje van ZyGrib slechts 97kB groot en dat van UGrib 634kB. Dat zijn relevante verschillen, zeker als je met een trage en/of dure verbinding zit te werken (mobiel, satelliet)!

Verder is de gebruikte kaart wat minder grof dan die van UGrib. Er is ook de mogelijkheid om de kaart uit te breiden (extra download van 100MB, dus doe dat maar thuis voordat je vertrekt...), stedennamen weer te geven, rivieren te tonen en eigen Points of Interest toe te voegen. Ook kan je kiezen wat er weergegeven moet worden in het scherm: nu staan er windveren met een gekleurde regio die de regen weergeeft (blauw = lichte regen, geel harder enzovoort) maar je kunt ook temperatuur weergeven, of de bewolking, of... allemaal via het menu Data te regelen. De isobaren kunnen naar keus van labeltje voorzien worden.

De schuifbalk onderin het venster maakt het mogelijk om snel door de verschillende periodes te bladeren. Dat is een schermelement dat heel goed bruikbaar is in deze situatie. Je kunt ook door de uren klikken via het keuzelijstje in de menubalk, maar de schuifbalk voelt logischer aan.

Met de kaart valt nog veel meer te doen wat misschien niet altijd nodig is voor een simpel tochtje over de Noordzee. Grootcirkelafstandberekening bijvoorbeeld, dat heb je echt alleen bij heel lange tochten nodig. Maar de mogelijkheid is er, hij is niet moeilijk te bedienen. Kwestie van een keer proberen. Ook leuk is de meteo-tabel: rechtsklik in de kaart op de plek waarvan je de tabel wilt, kies Meteotabel, dan krijg je dit scherm (met daarin hier het voorspelde weer voor de zomermeeting Zuid):

Alle gebruikte eenheden in het programma zijn naar keuze in te stellen. Wil je de wind liever in m/s dan in knopen? Prima, dat kan. Zijn de letters niet helemaal goed leesbaar? Ook die zijn in te stellen: je kan de letters veranderen of de kleuren.

Conclusie

Wie houdt van eenvoud, niet te vaak van computer wisselt en een basiskaart prima vindt, kan uit de voeten met UGrib zolang de registratie werkt. Maar wie wat meer inzicht in het weer wil krijgen, hecht aan kleine grib files, graag naar een gedetailleerder kaart kijkt en wie niet terugschrikt van ongelofelijk veel instelmogelijkheden is beter af met ZyGrib.