Neut 7.
Een vriendschappelijk partijtje klaverjas.
Het is al over tweeën en in de Cactusbar zit de stemming er goed in. Op een paar kleine knokpartijtjes na gebeuren er geen gekke dingen. Zelfs niet wanneer er een paar smerissen binnenkomen en de papieren van de meisjes willen inzien. Voor ze in de gaten hebben wat er loos is, worden ze door een ploegje zeelui, vriendelijk maar onverbiddelijk, in een paar stoelen gedrukt en van whisky voorzien. Eerst kijken ze nog wantrouwig, met hun hand bij hun holster, om zich heen maar wanneer ze in de gaten hebben dat iedereen ze vriendelijk toelacht, halen ze hun schouders op en klinken met hun gastheren. Wanneer er dan ook nog een paar meisjes bij ze op schoot kruipen om ze even te knuffelen, lachen ze vrolijk met de anderen mee. Na een tweede glas staan de heren op om weer verder te gaan. Een van de meisjes snelt toe met een doekje om de sporen lippenstift van hun gezicht te vegen. Ziezo, die kunnen zonder gevaar de commissaris weer onder ogen komen. Wel vraag ik me af wat de vrouw van die dikke smeris zal zeggen wanneer ze morgenochtend de mosquito - zuigzoen - in zijn nek ziet.
Roelof kijkt al niet meer zo helder uit zijn oogjes en hoewel ik zelf niet al te schielijk heb gedronken, ben ik ook niet helemaal zuiver op de graat. ‘Roeltje grote vriend, we gaan aan boord.’ ‘Aan boord …? Ben je belazert? Ik ga met Rosa mee!’ Ojee, die toon ken ik. Hij is behoorlijk aangeschoten en nu net zo koppig als zo’n taai klein Corsicaans ezeltje met een vette toerist op zijn rug. Wanneer ik nu niet heel voorzichtig manoeuvreer, stranden we in zicht van de haven. ‘Roeltje, zijn we vrienden of niet?’ Hij denkt serieus na. ‘Tuurlijk, dat weet je toch.’ ‘Zijn we ook goeie vrienden?’ ‘Hasstikke goeie vrienden.’ ‘Zo is dat Roeltje, hartstikke goeie vrienden, betere vrienden bestaan er op de hele wereld niet. En als vrienden iets afspreken, houden ze dan hun woord?’ ‘Altijd!’ zegt Roelof plechtig . ‘En Roeltje, hebben wij, als goeie vrienden, dan niet afgesproken dat ik je veilig bij je lieve meissie in Rotterdam zal afleveren?’ ‘Dat hebben we.’ zegt Roelof, met een traan in zijn ooghoek. ‘Breken wij ooit ons woord?’ ‘Nooit!’ roept Roelof luid. ‘Goed dan stappen we nú op.’ We gaan staan en zeggen Rosa vaarwel. Ze kijkt me een beetje verwijtend aan. ‘Will you be back tomorrow night?’ ‘Nee schatje, morgenavond moet ik werken maar als we voor het weekend niet wegkomen dan zie je me zaterdag .’ Vlug, voor dat zijn stemming omslaat, loods ik Roelof naar buiten. Buiten zegt Roelof: ‘Je loog je valse tanden uit je bek tegen dat lieve kind, jij moet helemaal niet werken, jij gaat kaarten met die ouwe en Meier maar ikke kan morgenavond wel.’ ‘Maar Roeltje, grote vriend van me, waar hebben we het nou over gehad? Natuurlijk, het is het een schatje maar je weet toch ook dat het lieve kind je misschien een cadeautje kan bezorgen, waar je liever níet mee thuiskomt.’ Roelof mompelt: ‘Het lieve kind? Daar ken ik een liedje over.’ Luid maar niet al te zuiver, zingt hij.
'O, kom er eens kijken, wat ik in mijn broe-hoekje vind
alles gekregen, van dat lieve kind.
Een druiper en een Spaanse kraag,
mijn zak vol met platjes, die heb ik zo graag,
syfilis in de der-herde graaaad
en druppeltjes bloed in mijn zaa-haad.
O, kom er eens kijken …'
‘Ja Roeltje, laat maar zitten ik ken hem al, hou liever even je muil want ik heb geen trek in een nachtje cel.’ Roelof knijpt, met dronkemans ernst, zijn kaken stijf op elkaar In doodse stilte marcheren we, zonder al te erg te slingeren, met een arm om elkaars schouder naar het schip. Onderweg offer ik nog een pakje sigaretten aan de soldaten bij de poort. Boven aan de gangway maakt Roelof, met volle kracht, zijn laatste zin af.
'wat ik in mijn broe-hoekje vind
alles gekregen, van dat lieve kind.'
Uit de patrijspoort van die ouwe zijn slaaphut komt een brul: ‘Hou je harses, randdebiel!’
Het is een mooie zonnige ochtend. We zitten, met pikheet, op het achterdek met een bak pleur. Die ouwe komt ook naar buiten en gaat met zijn privé mok, in kakstoel houding, op de railing zitten. ‘Het is weer zwaar klote stuur. De agent denkt niet dat ze vandaag nog beginnen en ook voor morgen is er nog niets zeker.’ Dat is inderdaad klote, zijn we daarvoor al om halfzes uit ons nest gekropen? Wij waren er klaar voor, de bootwerkers en de kraandrijvers waren er klaar voor en zelfs die ouwe liet even zijn ongeschoren tronie achter een van de salonramen zien. Jammer genoeg is datgene waarvoor we hier zijn, de lading, in geen velden of wegen te bekennen. ‘Ik weet genoeg Cap, de deklastsjorringen zijn klaar, de talies en de kleden liggen op de bak, meer kunnen we nu niet doen, ik zet de mannen wel aan het tjetten.’ Eigenlijk komt het oponthoud me wel goed uit. We hebben de laatste tijd buitenboord de nodige roestplekken kaal gehaald, ze drie keer gemenied, twee keer met grijze buitenboordverf bij geplekt en nu moet alleen nog het hele schip buitenboord met de rollers in de grijze verf gezet worden.
Om kwart over tien roep ik de mannen bij me. ‘Jongens, ik heb een mooi klusje voor jullie. Haal de stellingplank maar voorgaats, jullie gaan de bakboords zij in de tjet zetten. Twee man op de plank en een aan dek, vecht zelf maar uit wie boven blijft.’ Terwijl de mannen de plank en hun verfspullen pakken, draai ik de ankers zover uit de kluis dat de vloeien vrij komen van de scheepshuid en de rollers er achterlangs kunnen. Daarna daal ik af in het kabelgat, maak een twintig liter verfblik open en roer het goed om. Het blik, een steel van twee meter, twee losse lamsvachtrollen plus een verfbak, sjouw ik de kaai op. Dan haal ik een bamboe stok van meer dan zes meter van het sloependek. Deze stok, die ik ooit ’s avonds laat aan boord van een Chinees schip in de haven van Kenitra “vond”, is licht en lang genoeg om vanaf de kaai bijna de hele kop te tjetten. Je zult begrijpen dat, omdat ik geen idee heb wanneer we ooit weer eens bij een Chinees langszij liggen, ik heel zuinig ben op deze stok en de matrozen er met hun takken van af moeten blijven.
Terwijl de matrozen aan bakboord bezig zijn en steeds weer van de stellingplank af moeten klauteren om deze een stukje te verplaatsen, werk ik aan stuurboord vanaf de kaai non-stop door. Dwars over het schip heen hoor ik de stemmen van het matrozenkoor. Manuel en Jesus zingen een of ander mooi weemoedig Fado lied, terwijl Flip daar dwars doorheen een carnavalsstamper van de Drie Pinten ten gehore brengt.
Op de manier van “lange halen, gauw thuis”, gooi ik voor twaalven de kop en een flink stuk van de zij er in. Zie zo, de rest doe ik vanmiddag. Terwijl ik met een lap peut mijn klauwtjes loop schoon te poetsen, kijk ik even hoe ver de koorknaapjes zijn. Het valt me mee, natuurlijk kunnen ze niet zover zijn als ik maar ze hebben hun tijd niet verdaan met ouwehoeren en peuken roken. ‘Oké mannen, etenstijd.’ ‘Moment stuur, we maken dit stukkie nog even af.’ Ik kijk even omhoog om te zien of de hemel nu instort maar zie alleen een stralend blauwe lucht. ‘Flip jongen, ben je ziek of zo?’ ‘Nee stuur, we maken alleen even vierkant werk.’ ‘Halleluja! Praise the Lord! Er is tóch nog hoop voor ons Flipje!’
Na het eten sta ik, nog voor enen, alweer op de kaai met mijn rollers. Kijk eens aan, goed voorbeeld doet goed volgen, daar zijn de koorknaapjes ook al. Tijdens het oproeren van de verf, zie ik vanaf de “Zuiderzee” iemand de kaai op komen en onze richting uit lopen. Het is een knaap van ongeveer mijn leeftijd, begin twintig dus. Vanuit mijn ooghoek zie ik dat hij me van onder tot boven opneemt en probeert in te schatten wat “die gozer met zijn gore verfkleren” voor rang bekleed. Hij komt tot een besluit en zegt: ‘Hé, jij daar, waar is jullie stuurman?’ Dat hij me voor een matroos houdt zal me worst wezen maar dat wil nog niet zeggen dat hij onbeschoft moet zijn maar goed hij vraagt er om, dus zeg ik kortaf: ‘Hé, is een hoerenbaas in Tokio en waar de stuurman is zoek je zelf maar uit.’ Hij kijkt pissig, zegt niets meer en loopt de gangway op. Boven blijft hij opeens staan, draait zich om en zegt: ‘Jij bent de stuurman?’ Ik grijns hem vals toe en knik. Hij komt weer naar beneden en zegt: ‘Hoi, ik ben de stuurman van de "Zuiderzee". Sorry voor daarnet, maar ik heb een pestbui want die ouwe van ons verbiedt me om vanavond te gaan stappen om dat híj zo nodig kaarten moet met jullie ouwe. Nou heeft hij me wel niets te verbieden maar als ik toch ga stappen heb ik de eerste weken geen leven meer.’ Ik knik. ‘Ja, dat snap ik maar waarom kom je daarmee bij mij?’ ‘Nou ik dacht dat jij ook misschien liever gaat stappen dan kaarten en als jij dan zegt dat je …’ ‘O nee, makker, dop jij je eigen boontjes maar. Onze ouwe wil perse wraak nemen op Meier, dus kom ik er óók niet onderuit.’ ‘Verdomme, die Meier met zijn eeuwige kaarten, als er ergens nóg een Hollander binnen ligt wil hij kaarten en ik moet meedoen. Voor vanavond heb ik afgesproken met een griet in de Hollanda Bar maar dat kan ik nu wel op mijn buik schrijven.’ In de Hollanda Bar? Toch niet die chagrijnige trut achter de tap?’ ‘Welnee man, niet Violetta, die wandelende azijnfles zou ik nog niet moeten als zou ze geld meebrengen. Nee, ik heb het over Manuela, een allerliefst net naaimeisje.’ ‘Verrek, is dat soms de Manuela die verleden jaar in de Hongkong Bar zat?’ ‘Ja die, ken je haar en heb jij haar ook eh … ?‘Ik grijns. ‘Nee man, ik weet wel wie het is maar jij en ik zijn geen kutzwagers. Trouwens mijn naam is Albert maar sommigen spreken me ook wel eens aan met “Hé jij daar!”.’ ‘Ja nogmaals sorry, dat was lomp van me, mijn naam is Maarten.’ ‘Oké Maarten, we lullen er niet meer over. Wat dat kaarten betreft, als je wil dat die ouwe nooit meer met jou wil kaarten, dan kunnen we daar wel wat aan doen, luister en huiver.’
Bij drieën ben ik zo goed als klaar met wat ik van de wal af kan doen. Straks nog een klein stukje, daarna kan ik vanaf het bootsmanstoeltje de naam, waar ik lekker overheen getjet heb, weer wit maken. Ik ga kijken bij het koortje, ze zijn lekker opgeschoten, als het even wil komt het vandaag nog af. ‘Hombres, pikheet!’
’s Avonds na zevenen, wanneer die ouwe en ik al meer dan een uur bezig zijn met alle bekende seintjes door te nemen en daar nog wat nieuwe aan toe te voegen, horen we gerommel in het gangetje en wordt er op de deur geklopt. Even later zitten die ouwe en Meier met een borrel en Maarten en ik met een pilsje te overleggen wat de inzet wordt. Die ouwe wil, heel voorzichtig, een cent de punt en een kwartje per mars spelen. Meier daarentegen, voelt meer voor een dubbeltje de punt en een piek per mars. ‘Wat jij Maarten, we zullen ze eens goed uitkleden.’ Maarten zegt: ‘ Heel goed cap, we zullen ze effe een poepie laten ruiken.’ Dan, tot schrik van die ouwe, zeg ik: ‘Waarom doen we niet een kwartje de punt en een knaak per mars?’ Meier is er gelijk voor in en Maarten knikt ook van ja, alleen mijn eigen gezagvoerder is er niet blij mee en kijkt me aan alsof ik van een andere planeet kom. Meier kijkt verwachtingsvol naar die ouwe en telt zich al rijk. Maarten zit er ontspannen bij en wacht af wat er besloten wordt. Ik kijk die ouwe aan, geef hem een vette knipoog en knik even van ja. ‘Goed, een kwartje de punt en een knaak per mars.’ Zegt die ouwe en kijkt alsof hij er nu al spijt van heeft. Meier gnuift en zegt, terwijl hij de kaarten naar die ouwe schuift: ‘De gastheer geeft.’
Een goed uur later kijkt kapitein Meier of híj er spijt van heeft en zit ónze ouwe te gnuiven. Ook de rest van de avond is Vrouwe Fortuna ons goed gezind. We halen achter elkaar hoge punten binnen en ook het marsen gehalte, aan onze kant, ligt ver boven het “landelijk gemiddelde”. Meier kijkt af en toe plots naar die ouwe en mij, om te zien of we niet grof zitten te seinen maar kan ons niet betrappen. Zijn maat krijgt de nodige minachtende blikken, vergezeld van sarcastische opmerkingen, te incasseren. Tegen enen houden we het voor gezien. De punten en marsen worden opgeteld en nog eens en nog eens maar hoe Meier ook zit te mekkeren, het eindsommetje geeft een bedrag aan waarvan we royaal een weekend kunnen stappen. Meier, met een kwaad smoelwerk, betaald die ouwe uit en Maarten, vrij onverschillig voor zijn verlies, telt wat flappen en losgeld voor mij neer. Meier hoeft geen borrel meer en staat op. ‘Maarten ga je mee?’ Maarten staat ook op. Ik zeg: ‘Ik loop even mee om te zien of jullie niet naast de gangway stappen, dan kan ik gelijk de trossen nog even controleren voor ik in mijn kooi duik. Wanneer Meier de gangway afloopt, zeg ik: ‘O ja Maarten, wat ik je nog vragen wou, hebben jullie de BAZ-jes van week 42 al binnen. Meier loopt, in zichzelf grompelend, door maar Maarten blijft staan. ‘Maarten, ik zal het niet aan die ouwe zeggen want ik weet niet of hij zijn muil kan houden tegen Meier en als je zelf ook niets loslaat, leef je vast een stuk langer maar hoe dan ook, ik denk niet dat Meier jou ooit nog als maat wil hebben.’ ’Ik laat mijn winst van vanavond terug in zijn handen glijden. Maarten lacht hardop en zegt: ‘Bedankt man.’ Op de kaai loopt Meier, met een kwade rug, zonder om te kijken naar zijn schip. We kijken hem na en ik zeg: ‘Jammer dat hij nooit mag weten dat hij vanavond niet tegen twee maar tegen dríe man heeft gespeeld.’
Albert
stam je dan nog uit de baravieren tijd 
