Onderwerp: Marifoon Antenne

dcourbois schrijft:
Waarom zet je de antenne niet gewoon achterop de hekstoel? Het belang van de hoogte wordt m.i. enigzins overtrokken. Een simpel praktijkvoorbeeld: een jaar of wat geleden stond ik met een 2-meter porto in Enkhuizen bij de zeemuur en daar kreeg ik zonder moeite een verbining via het relaisstation in Lelystad. Gewoon op een rubberantenne en 1,5W output. Lijkt me, qua afstand, ruim voldoende... toch..

Ehm, ja... hoe hoog staat dat relaisstation?

Dat compenseert gebrek aan hoogte van je eigen antenne wel...

Maar voor ship-ship verkeer is hoogte toch nog wel belangrijk, en al helemaal als je vanuit je boot met iemand anders met handheld of reling-antenne wil communiceren.

That said, ik moet nog eens uitzoeken hoe dat nou zit met die hoogtes en het al of niet "line of sight" zijn van marifoonsignalen, want 2 meter amateurverkeer en FM-radio die niet heel veel lager in de band zitten, reiken wel wat voorbij de horizon. Dus om een andere reden kon je wel eens gelijk hebben dat het belang van hoogte overdreven wordt...

Alhoewel FM broadcast antennes ook flink hoog staan natuurlijk. Tja, daar duik ik nog wel even in dus.

Ja sigdock, je zendt dan ook nog met de helft meer vermogen dan een normale 1 W marifoon. Dat helpt ook al iets.

sigdock schrijft:
hoe weet je via welk van de 5 antennes rond met meer jij contact had?
groet
t

web schrijft:
Op VHF is de hoogte van de antenne wel degelijk een belangrijke factor, maar het is niet de enige. In het geval van marifoon wordt bijna uitsluitend gebruik gemaakt van rondstraalantennes of antennes die het vermogen gelijkmatig in een cirkel rondstralen. Dus de belangrijkste factoren zijn hier enerzijds het vermogen dat effectief door de antenne uitgestraald wordt of met andere woorden het vermogen van de marifoon verminderd met alle verliezen tot het aan de antenne is en anderzijds de "zichtbaarheid" van het andere station of de beruchte "line of sight (LOS)". Die LOS wordt dus bepaald door de hoogte van je antenne, maar ook door de hoogte van de ontvangstantenne. De andere factor is je zendvermogen en de gevoeligheid van de ontvanger. Verder kan je nog wel eens geluk hebben met omstandigheden die voor een goede propagatie zorgen, maar dat zal zeker eerder uitzondering dan regel zijn.

De reden dat amateurzenders een groter bereik halen is eenvoudigweg omdat zij het maximum uit deze voorwaarden halen. Maximaal vermogen, ontvangstversterkers, goede kabels en connectoren en antennes op grote hoogte en met richteffect, dus alle vermogen in één bepaalde richting gebundeld. Natuurlijk voldoet niet iedere radio amateur aan deze voorwaarden maar alle beetjes helpen. Als beide stations aan maximale voorwaarden voldoen krijg je al snel een ander plaatje inzake bereik. maar ook hier geldt nog steeds dat de "line of sight" van toepassing is, al wordt deze gewoon een stuk groter gemaakt. Voor FM broadcast geldt eigenlijk hetzelfde alleen gebruiken zij veel vermogen en staan de antennes dikwijls nog hoger. Bijkomend is de frequentie nog wel wat lager en hoe lager de frequentie hoe minder kritisch die line of sight is.

Om een tipje van de sluier op te lichten zonder al te technisch te worden... Zendamateurs zoeken ook wel die speciale omstandigheden op die de lange afstanden mogelijk maken. Een van deze omstandigheden is wat genoemd wordt sporadic E of ionisatie van de E-laag van de ionosfeer. Dit fenomeen zorgt er voor dat VHF signalen gereflecteerd worden op deze laag en zo voorbij de horizon geraken. Op die manier worden soms inderdaad grote afstanden overbrugd. Dit zijn slechts tijdelijke omstandigheden en moeilijk vooraf te voorspellen. Zo zijn er nog wel een paar verschijnselen die lange afstandcommunicatie mogelijk maken onder bepaalde omstandigheden. Ook niet te onderschatten is het feit dat er geen gebruik gemaakt wordt van squelch, men meestal ook nog USB of morse gebruikt in plaats van FM en dat er aan de andere kant een geduldige operator aandachtig zit te luisteren of er een signaaltje te horen is ergens in de ruis. Dat zijn factoren die we logischerwijze niet kennen op ons jachtje.

Relais stations zijn nog een ander paar mouwen. Deze zijn gebouwd om zwakke signalen op te vangen. Dus ook hier weer. Hoge antenne(s), voorversterker, goede coax en connectoren en gevoelige ontvanger. De omstandigheden voor de zending zijn soortgelijk dus wederom een groot bereik. Als je weet dat men met 5 watt portofoon kan communiceren met een overvliegende space shuttle of ISS gedurende een paar minuten kan je je voorstellen dat de omstandigheden gemaakt worden door zender en ontvanger samen en dus bij elke communicatie weer anders zijn. Maar uiteindelijk is de LOS de bepalende factor.

Het is echter geen exacte wetenschap waarbij je tot op een metertje even kan berekenen hoe ver je uitzending draagt dus bestempel dit niet al te snel als onzin. Een ander puntje dat dikwijls uit het oog verloren wordt is dat verliezen in coax kabel in 2 richtingen werken. 3dB verzwakking van je zendvermogen is ook dezelfde verzwakking van de signalen die je ontvangt. En de sterkte van het signaal dat je ontvangt moet hoger zijn dan je ruisonderdrukkingsniveau of je hoort dus niets.

Dank voor de uitgebreide uitleg, al was ik intussen zelf ook al tot die conclusie gekomen, wilde net zoiets gaan posten

Eigenlijk is alles boven de 27mc (11m) band al 'line of sight' en DX-condities zeldzamer hoe hoger je komt. Waar het me om ging is dat de radiogolven ook op korte afstand niet met het aardoppervlak mee willen buigen, dus dan is hoogte snel belangrijker dan vermogen/verliezen.

Ik had in m'n hoofd zitten dat alleen UHF echt line of sight was, maar dat heeft dus meer te maken met door muren en andere materialen heen dringen dan met de kromming van de aarde. Gedeeltelijk goed onthouden dus

Dat is niet helemaal juist. Het is eerder zowat alles boven de 50 MHz dat stilaan LOS afhankelijk wordt. Grofweg tussen de 30 MHz en 80 MHz zijn zowat "randgevallen". Propagatie wordt hier nogal onvoorspelbaar maar kan voor bijzonder leuke resultaten zorgen. Boven deze frequenties wordt het alsmaar moeilijker om lange afstanden te overbruggen met eenvoudige middelen. Maar zoals ik al zei polarisatie van de antenne en gebruikte modulatietechniek zijn even belangrijk.

Hoe hoger je gaat in frequentie hoe hoger het doordringingsvermogen of weerkaatsingsvermogen (afhankelijk van het materiaal) is maar je bereik wordt kleiner dus heb je meer gespecialiseerde antennes nodig en gebundeld vermogen. Een mooi voorbeeld hiervan is WiFi dat met 2,4 GHz redelijk doordringend is maar met normaal vermogen een relatief klein bereik heeft.

Dat hoogte belangrijker is dan vermogen is ergens wel correct maar vergeet niet dat op veel marifoontoestellen de squelch maximaal ingesteld staat en dan moet je signaal weer sterker zijn om op langere afstand dit niveau te overschrijden. Op korte afstand lukt dat allemaal wel, maar die laatste mijlen profiteren wel van deze factoren. Ik zeg niet dat iedereen zijn marifoon maar moet laten ruisen, maar bij het opzetten even de squelch afstellen is wel aangeraden want dit kan verschillen van dag tot dag.

Maar het belangrijkste punt is dat als je er het maximum uit wil halen, je materiaal van goede kwaliteit moet zijn. Of was dat niet bij alles zo .

Capolavoro schrijft:
Het genoemde relais heeft maar één antenne en die staat in Lelystad.

proost schrijft:
Een half watt meer maakt op VHF geen enkel verschil.

web schrijft:
In verreweg de meeste gevallen komt ship-ship-verkeer pas tot stand als je elkaar (ruimschoots) kan zien dus dan redt het marifoonsignaal het ook wel.


Tot zover ff de quotes. Wat ik met mijn 'betoog' wilde aangeven is dat het niet absoluut noodzakelijk is om je antenne bovein de mast te zetten. Het overgrote deel van onze communicatie vind plaats over hele korte afstanden en walstations hebben hooggeplaatste antennes.
Wanneer het wel nuttig is: bijvoorbeeld op zee, als je op je AIS een schip ziet aankomen en dat voortijdig wilt aanroepen. Maar hoe vaak zitten we nu in die situatie en zijn er goede alternatieven (als zelf ruim vooraf uitwijken) te verzinnen?
Begrijp me goed, iedereen moet natuurlijk helemaal zelf weten wat hij/zij doet maar je hoeft dus niet altijd meteen maar naar de top van de mast te gaan met de VHF-spriet... En op de hekstoel is de afstand korter en zijn de kabeverliezen dus ook aanzienlijk lager.