Of een boot al of niet in goede staat is zul je altijd ter plaatse moeten bekijken, en het is meestal afhankelijk van de wijze van onderhoud en ook kwaliteit van het bouwen. Of een boot dan van hout is, van kunststof of van staal maakt eigenlijk weinig verschil. Alle materialen hebben zo hun eigen mogelijke problemen.
Staal kan uiteraard roesten, en dat is vrij goed te zien. Een stalen boot kan echter ook andere problemen hebben, zoals zwakke lasnaden bijvoorbeeld, en die zie je niet. Kunststof, polyester vooral, kan te maken hebben met osmose, wat slecht te zien is, en met zaken zoals slecht ingelamineerd hout wat verrot kan zijn en dat is meestal niet te zien. Een houten boot kan rot zijn, en dat is soms wel en soms ook niet te zien. In alle gevallen kan het ook nog zijn dat de bevestiging van de kiel slecht geworden is, dat het roer in slechte staat is, net als de mast en verstaging, en het meeste hiervan is ook slecht of helemaal niet te zien. Ook deskundigen kunnen dit soort problemen over het hoofd zien, niemand zal je een garantie geven bij de aankoop van een oude zeilboot...
Een oude boot kopen is daarmee altijd een risico. Dat risico kun je verkleinen door te zoeken naar boten die in eerste instantie al een goede bouwkwaliteit hadden, en die zo te zien een goed onderhoud hebben gehad, of die al op deskundige wijze aangepast zijn op bekende probleempunten. Dit zijn uiteraard algemeenheden, die iedereen zelf ook kan bedenken.
Je had het in je eerste bericht over een Waarschip of een Kolibri. Die zijn goed vergelijkbaar, allebei van hout, vaak ongeveer dezelfde maat en ongeveer dezelfde leeftijd, dus ook vergelijkbare prijzen. Toch is er één heel groot verschil: een Waarschip werd in zijn geheel als bouwpakket aangeboden, bij een Kolibri was de romp altijd al door de werf gebouwd en was de rest als bouwpakket verkrijgbaar. Ik ben hieronder door meerderen erop gewezen dat ik dit fout heb. Hersteld, met excuus... Hoe de afbouw is uitgevoerd is altijd maar afwachten.
Van allebei deze boten kun je terugvinden op internet wat de zwakke punten waren. Van een Waarschip weet ik die niet, van een Kolibri wel, omdat ik er een paar jaar geleden zelf één gekocht en opgeknapt heb. Het grootste probleem zit onder de kuipvloer. De bedoeling van de werf was om daar een groot stuk piepschuim te leggen voor extra drijfvermogen als de boot lek raakt. Mooi idee, maar zo'n blok kunststof sluit het hout eronder helemaal af, en dat gaat dan makkelijk rotten. Vanuit de kajuit kun je de lade wegtrekken, en dan onder de kuipvloer controleren hoe de staat van het hout daar is. Als dat goed is dan is de rest vaak ook goed, omdat ofwel de boot netjes bijgehouden is, ofwel de boel al opgeknapt is.
Zo kun je ook kijken naar de bouten waarmee de kiel vast zit. Als die roestig zijn en diep in het hout zijn getrokken zou ik er van weglopen, als daar alles dik in de epoxy staat dan weet je dat de boel al bijgewerkt is, en als alles schoon is en netjes in de lak staat dan is het onderhoud uitzonderlijk goed geweest. De hele boot kun je zo bekijken, en dat geldt voor alle houten scheepjes ongeveer hetzelfde, ook een Waarschip dus.
De vraagprijs zegt erg weinig over de staat van de boot. Iemand die zijn boot snel kwijt moet wegens geldgebrek, of het kwijtraken van een ligplaats zal er weinig voor vragen, een ander heeft minder haast en dus een hogere vraagprijs. Ik kocht mijn boot destijds van iemand die twee uur rijden van de jachthaven woonde, en ik kocht 'm vlak voordat de winterstalling betaald moest gaan worden. De prijs was dus erg laag, maar verklaarbaar laag. Iemand die weet dat zijn boot slecht is, maar dat goed weet te verstoppen zal juist geen lage vraagprijs hebben, om een indruk te geven van kwaliteit. Een slecht geïnformeerde koper zal dan denken een goede boot te kopen, omdat de vraagprijs een kwaliteit suggereert. Ik denk dat we allemaal wel iemand kennen die ooit een auto zo gekocht heeft en een kat in de zak had...
Advies: zoek een boot die je bevalt, qua maat en zeileigenschappen, en zoek dan naar dat type boot binnen je eigen budget. Neem zo mogelijk iemand mee die dat type boot zelf een tijd gehad heeft en de mogelijke problemen kent. Liefst iemand die een slecht exemplaar gehad heeft, die weet namelijk wat je niet wilt. Als je dan geld over weet te houden bij de aankoop dan heb je alvast een budget voor als er toch meer werk aan zit dan in eerste instantie bleek. Of voor leuke dingen aan boord natuurlijk...
