Onderwerp: Project: maindrop il Cigno

1 Meten is weten

Voor het ontwerp van mijn maindrop ben ik maar begonnen met het verzamelen van foto’s van hoe zo’n ding in elkaar zit. Op internet is best het nodige te vinden, maar in de haven en onderweg heb ik ook de nodig foto’s gemaakt van de maindrop op andere boten. En hoewel het principe natuurlijk overal gelijk is, blijkt dat er vele wegen zijn die naar Rome leiden. Iedere zeilmaker of botenmerk heeft zo zijn of haar eigen ideeën over de wijze van bevestigen aan de giek, de wijze van ophanging, de ventilatiemogelijkheden, het aantal hanglijnen, de wijze hoe de ritsen zijn ingezet, hoe de langsverstijvingen zijn aangebracht en ga zo maar door.



Een belangrijke keuze die ik ook moest maken was hoe ik de afdichting in de haven ging maken: met een los mastdeel / huikje om de mast of met een wat langere maindrop met flappen die tot de mast reiken.
Los mastdeel:

Verlengde maindrop:


Ik heb ervoor gekozen om een lost mastdeel toe te passen. Mijn overwegingen hierbij waren dat ik dit mooier vind, dat hiermee ook de lijnen bij de mast goed afgedekt worden, dat het grootzeil bij de mast goed bereikbaar blijft en dat er tijdens het zeilen geen losse stukken kunnen gaan flapperen. Ook het maken leek mij minder gecompliceerd. Maar anderen zullen andere keuzes maken.

Om een maindrop te kunnen maken is het natuurlijk erg belangrijk om de juiste maten te weten. Dat bleek nog best lastig. De lengte van mijn giek (3,5m) en onderlijk weet ik natuurlijk, maar waar laat je zo’n maindrop nu beginnen en eindigen? Aan de voorzijde uiteindelijk maar op het oog wat gekozen (30 cm van achterkant mast) en een de achterzijde geëindigd op de plaats van de schoothoek met het onderlijk helemaal rechtgetrokken.

De maindrop moet natuurlijk ruim genoeg zijn om het opgedoekte grootzeil te kunnen omhullen. Daarvoor heb ik de omtrek van het zeil op een aantal plaatsen gemeten. Dat zijn toch ook maar ‘ongeveer’-maten, omdat de gemeten maat sterk afhangt van hoe losje of strak je de meetband houdt. Het geeft een indicatie, de praktijk zal moeten uitwijzen of het écht past. Maar in het ergste geval kan je er natuurlijk altijd nog een strookje stof tussen zetten of juist weghalen.


De maten van het mastdeel waren gemakkelijker: ik heb gewoon de afmetingen van de bestaande huik aangehouden, die past perfect. De overlap met de maindrop heb ik op het ook op ongeveer 30 cm gehouden. De onderkant heb ik wat langer (lager) gemaakt om de opgeschoten lijnen bij de mast nog wat beter af te dekken. Door alle maten in Autocad te zetten kon ik de uiteindelijke maten van de stof, band en andere zaken gemakkelijk bepalen. Maar dat kan ook door gewoon een tekening op schaal te maken met potlood en papier uiteraard. Schaal 1:10 werkt dan gemakkelijk en is nauwkeurig genoeg.

Het uiteindelijke ontwerp van mijn drophuik ziet er zo uit:

2 Kopen materialen en op maat knippen stof


Het lijstje met materialen dat ik gekocht heb staat hieronder. Prijzen zijn van 2018.



De kleur van de stof is identiek aan mijn sprayhood. De meeste zaken heb ik gekocht bij mijn zeilmaker (Van der Werf / InSails in Made) maar gaas komt gewoon van de plaatselijke doe-het-zelf zaak en wordt verkocht voor raamhorren. De banden kocht ik bij Hyde Sails in Zaandam.

Nog even iets over de dubbelzijdige tape. Voor mij is dit spul een uitkomst, je plakt de stof eerst aan elkaar en stikt het vervolgens vast. Eigenlijk een moderne vorm van ‘afspelden’ zoals mijn moeder dat deed. Het blijkt dat er twee varianten van bestaan. De ene is bedoeld voor zeilen, is beter UV-bestendig, vergeelt niet en de kleefkracht is redelijk. De andere is bedoeld voor buiskappen en dergelijke, is minder UV bestendig maar kleeft veel beter en dicht gaatjes beter af. Bij toeval heb ik beide varianten gebruikt omdat ik aan één rol net te weinig had. De ‘buiskappen’ versie is voor deze toepassing denk ik handiger (vanwege de stugge stof) maar ook met de ‘zeilen’ versie ging het best. Hier maakt het dus niet zo veel uit. Maar ga je andere dingen maken dan is het wel zaak dat je even nagaat wat je nodig hebt en wat je koopt.



Omdat de zijkanten van de rol tape een beetje plakkerig zijn heb ik aan beide zijden een oude CD zitten. Daardoor plakt de rol niet vast en blijft hij mooi schoon.

Om de patronen over te kunnen nemen op de stof heb ik in Autocad een snijpatroon gemaakt. Hiervoor heb ik eerst even alle zomen ingetekend om de buitenafmetingen van de verschillende delen stof te kunnen bepalen. Vervolgens heb ik het ingepast op de stof. Pas op als je stof, zoals bij mij een verschil kent tussen de twee kanten. Maak dan niet de denkfout dat je de twee delen met de schuine kant tegen elkaar kunt leggen, dus zoiets:



Dat kost minder stof en knipt wel gemakkelijk, maar zoals gezegd verschilt de Sunbrella+ stof qua kleur en structuur aan de binnen- en buitenkant en dat gaat dus op deze wijze niet goed. Zo wel dus:



Vanuit het patroon is het een kwestie van de zaak overnemen op de stof. Dit doe je met kleermakerskrijt. Deze krijtlijntjes zijn nauwkeurig genoeg en wassen er straks vanzelf weer af door de regen.









Daarna is het een kwestie van uitknippen. Met een mes snijden kan ook, maar knippen vond ik gemakkelijker en goed genoeg omdat alle naden toch aan de binnenkant van de zoom komen te zitten. Kleine onregelmatigheden zie je toch niet meer. Het resultaat is een setje met stukken stof, klaar om in elkaar gezet te worden.

3 Maken maststuk

Omdat het maken van het maststuk toch wat eenvoudiger is dan de maindrop zelf ben ik daar mee begonnen. Ik heb voor mijzelf eerst maar eens op een rijtje gezet wat de werkvolgorde zo ongeveer zou moeten zijn. Dit is hoe ik het gedaan heb:

1. Vastzetten versterkingsstukken 2x
2. Zoom voorkant 2x
3. Zoom achterkant (alleen recht deel) 2x
4. Zoom bovenkant 2x
5. Maken bandjes met kliksluiting 4x
6. Zoom onderkant incl. vastzetten sluitingen 2x
7. Aan elkaar zetten SB – BB deel met halfronde bovennaad
8. Plat vaststikken halfronde bovennaad
9. Rits op maat maken
10. Inzetten rits
11. Op maat maken mastband
12. RVS sluiting aan band maken
13. Vast stikken band

Eerst dus het versterkingsstuk vastgezet aan de binnenkant.



Zoals ik al schreef tape ik eerst de naad en stik hem daarna meteen vast. Daarbij kwam al snel naar voren dat het goed aandrukken van al die lange stukken tape en omgevouwen zomen best lastig is. Ik heb daarom maar even een hulpstukje gemaakt om het leven van de amateur-maindrop-naaier wat gemakkelijker te maken. Van een kleine verfroller, twee stukjes van pluggen als vulling, een koperen koppelbusje en twee klemringetjes ontstond deze nadenroller. Die werkte meer dan prima:





Aan de onderkant van het maststuk komen twee kliksluitingen. Deze heb ik analoog aan mijn huidige zeilhuik ‘ondersteboven’ vastgezet in de onderzoom. Hierdoor hangt de stof mooi recht naar beneden als je de sluitingen dicht maakt.





De rits heb ik, na deze op maat te hebben gemaakt, ingezet met een zigzag steek. De voet laat ik daarbij langs de rits lopen waardoor deze redelijk gelijkmatig wordt vastgezet. Bij het vasttapen heb ik op ongeveer elke 30 cm een markering op zowel de rits als de stof gezet zodat het linker- en rechterdeel netjes tegenover elkaar blijven liggen. Het resultaat is een keurig recht ingezette rits.



De ritsen die ik kocht waren voorzien van twee treklippen. Omdat de lip aan de binnenzijde alleen maar in de weg kan gaan zitten heb ik die er afgeknipt.



De twee helften van het maststuk worden aan elkaar gezet op de halfronde bovennaad. Dit doe je door de twee delen binnenstebuiten aan elkaar te zetten met een rechte steek, en vervolgens de zomen aan de binnenkant plat vast te stikken. Het lukte mij op mijn naaimachine niet om deze naad over de volle lengte ‘plat’ te stikken, dus het is bij de eerste en laatste 20cm gebleven. Dat moet maar goed genoeg zijn. Als laatste heb ik bovenaan de band vastgezet waarmee je het mastdeel strak om de mast klemt. Hier zijn ook andere oplossingen voor, bijvoorbeeld met klittenband. Maar zo’n bandje zit ook op mijn huidige huik en dat bevalt mij goed, dus waarom dan iets anders kiezen?

4 Maken maindrop

Nu toch het serieuzere werk, het maken van de maindrop zelf. Op mijn tekening ziet het er eenvoudig genoeg uit, dus hoe moeilijk kan het zijn? Nou, best lastig soms door die grote lappen stof en soms vele lagen waar mijn oude Husqvarna naaimachine (ouderwetse Zweedse kwaliteit!) zich moedig doorheen moest stampen. Ook hiervoor maar de werkvolgorde opgeschreven. Overigens is dit de ‘as built’ versie van dit lijstje, de originele versie was zóveel in gekrast en veranderd dat ik hem niet eens durf te tonen hier. Nou ja, heel klein dan:



En dit is het geworden:
1. Zomen tunnelstroken 2x
2. Zomen ventilatieopeningen 4x
3. Vastzetten gaas ventilatieopeningen 4x
4. Stikken tunnelstroken rondom 2x
5. Zoom voorkant 2x
6. Zoom achterkant 2x
7. Zoom bovenkant 2x
8. Zoom onderkant 2x
9. Maken bandjes met leuvers 5x
10. Vastzetten leuvers (alleen SB)
11. Groefband op maat maken
12. Vastzetten groefband (alleen SB)
13. Vastzetten groefband aan BB stuk
14. Vastzetten leuvers aan BB stuk
15. Rits op maat maken
16. Versterkingsstroken op rits 2x
17. Rits er in zetten
18. RVS kousen 4x
19. Hangbanden op maat maken 6x
20. Hangbanden vastzetten 6x

Het afzomen van de lange stroken die straks de ‘tunnel’ vormen voor de verstijvingsroedes is letterlijk rechtoe-rechtaan. Het zou denk ik ook wel zonder zomen gekund hebben (ze zitten aan de binnenkant) maar ik vind het toch netter mét. Dan de ventilatieopeningen. Ook hier weer aftekenen, uitknippen, tapen, vastplakken en dan vaststikken. Vervolgens het gaas er aan de binnenzijde tegenaan gezet met een zigzag op de buitenrand en een rechte steek aan de binnenkant.











De stiknaden zijn niet allemaal geen van allen helemaal mooi recht. Dat komt omdat de gladde en stugge stof heel gemakkelijk wegglijdt onder het voetje van de naaimachine. Daarom hebben de betere naaimachines dubbel transport, de stof wordt daarbij zowel aan de boven- als aan de onderzijde voortgetrokken. Ik hoop maar dat mijn uitglijders niet al te veel zullen opvallen op de boot straks…

Over de plaats waar de langsverstijvingen moesten komen heb ik lang zitten dubben. Op mijn eerste tekening had ik die ingetekend op wat er op het plaatje goed uit zag. Maar eenmaal op tafel begon ik toch weer te twijfelen en heb ik ze aan de voorzijde nog 5cm omhoog verschoven. Het is van te voren eigenlijk niet goed te voorspellen wat de ‘juiste’ plaats is, dus ik hoop maar dat het goed uitpakt. Wat ik ook nog maar half overdacht had was de wijze waarop de roede in de maindrop tunnel geborgd moest worden. Ik had een vage foto van een flapje dat met klittenband gesloten werd, dus dat leek me wel wat. Maar tijdens het naaien kwam ik op een in mijn ogen veel elegantere oplossing: op 4 cm van de voorkant een klein sleufje in de tunnel waardoor de roede naar binnen geschoven kan worden en dan de roede door de stof wat uit te rekken borgen in de voorzoom. Geen moeilijke flap nodig, supergoede borging en ontzettend simpel. Heerlijk! Een plaatje zegt hier meer:





Nadat de beide kanten van de maindrop rondom waren afgezoomd kwam een lastig deel van de klus: het maken en vastzetten van de leuvers aan de onderzijde. De maindrop zit vast in de sleuf van de giek. Dat kan omdat ik een zeil heb met losse broek. De voorste helft zit vast met een dikke peesband, maar voor de achterste helft gaat dat niet omdat daar de smeerrepen rond de giek worden vastgezet. Ook de slider van de onderlijkstrekker moet uiteraard voldoende ruimte houden om te kunnen bewegen. Daarom is de onderzoom van de maindrop daar 2 cm hoger afgewerkt en zit hij vast met vijf leuvers. De smeerrepen kunnen dan eenvoudig tussen de leuvers worden vastgemaakt. Ik heb een zeil met drie riffen dus ik heb ook rekening gehouden met een smeerreep of steekbout voor het derde rif, ook al zit deze niet permanent ingeschoren.

De leuvers moeten wel netjes in het midden blijven zitten, dus eerst maar de losse bandjes gemaakt. Daarna heb ik ze eerst allemaal vastgezet met trensjes aan het SB deel van de maindrop. Vervolgens van voor naar achteren ook vastgezet aan de BB helft van de maindrop.







Het vastzetten van de dikke (10 mm) en zeer stugge peesband is een klus op zich. Tip: bewaar de peesband niet opgerold maar leg hem zo recht mogelijk weg totdat je hem nodig hebt. Ik had dat dus niet gedaan en dan is het net of je met een stuk verenstaal aan het worstelen bent! Met behulp van twee stroken tape per kant lukte het om de pees op de juiste plaats vast te zetten.





Maar dat is slechts één kant natuurlijk. Het peesworstelen mag dan nog een keer om hem ook aan de andere kant van de maindrop vast te zetten. Maar de aanhouder wint en de peesband moest zich uiteindelijk gewonnen geven. Nu is ook goed te zien dat de peesband en de leuvers -in ieder geval op tafel- ook goed uitlijnen.

5 Vervolg maken maindrop

De rits steekt aan de achterkant een stuk door om het dichtmaken te vergemakkelijken. Voordat ik de rits er in zette heb ik daarom het losse deel versterkt met twee strookjes Sunbrella. Ik had hele mooie plannen hoe ik de rits er zó in zou zetten dat de stof er in gesloten toestand helemaal overheen zou vallen. Zoiets dus:



Maar dat leverde mij toch te grote problemen op en heb er uiteindelijk maar voor gekozen om de rits er op de normale wijze in te zetten. Mocht het straks toch blijken dat de rits te veel lekwater doorlaat dan zal ik er gewoon nog een losse strook overheen maken die ik aan één kant vastzet. Ik heb genoeg maindrops gezien waar de rits niet afgedekt was dus mogelijk is het probleem van de lekkende rits misschien toch minder groot dan hier ooit wel eens besproken is. Bij het vastplakken van de rits weer gebruik gemaakt van de markeringen op ongeveer elke 30 cm, door de rek van de stof en van de rits zit je er al verbazend snel naast in lengterichting.



Om de maindrop aan de voor- en achterzijde vast te kunnen zetten op de giek heb ik in de vier onderhoeken een oogkousje gezet. De maindrop moet aan de achterkant vastgezet worden anders trek je hem door de schuine lazyjacks naar voren toe. Of het aan de voorkant ook nodig is om hem te borgen weet ik nog niet, maar de oogjes kunnen er vast maar in zitten.



Als laatste worden de hangbanden er op gezet. Helaas had ik de grijze band wat te krap ingekocht (de korte stukjes voor de leuvers en sluitingen niet meegerekend) en was die ook niet meer leverbaar. De keuze was zwart of wit, dus dan maar voor zwart gekozen. Ook niet verkeerd, maar mijn kleurenschema blauw-grijs valt daarmee wel een beetje in het water helaas. Nou ja, je kunt niet alles hebben en zwart is ook mooi.

De driehoeken staan enigszins in de trekrichting van de lazyjacks. Aan de bovenkant zit een RVS ringetje, gewoon omdat ik dat fraai vind staan maar alleen band kan ook natuurlijk. Aan de binnenzijde zijn geen extra verstevigingen nodig (om te voorkomen dat de stof kapot getrokken wordt bij de ophangpunten) omdat de trensjes al op de zoom van de tunnel aan de binnenzijde zitten.







Het geheel is nu wel zo ongeveer klaar. Een paar zaken heb ik voorlopig even in de wacht gezet. Dit zijn:
- Een afdekflap over de bovenrits;
- Ogen en bandjes om de maindrop naast de giek op te kunnen rollen;
- Een kliksluiting aan de achterzijde, om de opening af te sluiten;
- Kliksluitingen aan de voorzijde om de maindrop en het mastdeel aan elkaar te verbinden. Hiermee wordt open waaien voorkomen.
Als blijkt dat dit nodig of handig is kan dat later altijd eenvoudig nog toegevoegd worden.

Uitgelegd op de vloer ziet het geheel er redelijk overtuigend uit naar mijn mening.





Nu is het wachten op het moment waarop het grootzeil terug op de boot gaat. Wel wachten met enigszins samengeknepen billen, want ik vraag me toch wel een beetje af of het allemaal wel zal gaan passen. Hierover later meer uiteraard.

Jeetje Timo, wat een vakwerk! Mijn handen beginnen al te kriebelen om het na te gaan doen

Ik ben heel benieuwd naar je ervaringen

Ok dat is mooi gemaakt en mooi gedocumenteerd.

Leuk geschreven, helder. En dit alles in hoeveel uren gemaakt?

Prachtig gedocumenteerd.
Het zou, vertaald in het Engels, een heel mooie bijdrage zijn in Practical Boat Owner.
Kan je misschien zelfs wel wat geld voor vangen.

Absoluut, referentiedocument!

Ben benieuwd naar de uren die dit (niet) kost. Ook zou het verhaal denk ik breed toepasbaar worden door even af te wachten hoe de gekozen maatvoering uit zal pakken en aan de hand daarvan wat vuistregels op te schrijven. Ik denk dat zeilmakers dat wel weten maar niet zo graag vrijgeven.

Mooi project weer Timo! (Wat een werk ook).

Wel er foto verslag, geen verhaalt over hoe ik de lazy bah een paar jaar geleden heb gebouwd.
Bouw lazy bag Uisge Beatha

Sneaker schreef : Dat heb ik niet bijgehouden. Het is ook lastig om daar een maatstaf voor te nemen, want ik was natuurlijk ook veel uurtjes kwijt aan het bedenken / onderzoeken / ontwerpen / van mening veranderen / ontwerp aanpassen. Het is geen werk, dus dat doe je in plukjes tussen de bedrijven door. Hetzelfde geldt voor het bij elkaar harken van alle materialen. Het maken zelf doe je ook niet in één ruk achter elkaar maar in de weekenden en avonduren. Maar met het maken ben ik toch zeker wel een uur of twintig bezig geweest schat ik in. Een geroutineerde zeilmaker met zijn werkruimte zal het in minder dan 8 uur moeten doen wil hij of zijn er nog wat aan kunnen verdienen denk ik. Met alle tierelantijntjes die aan zo'n maindrop zitten moet je dan nog flink doorwerken.

ilCigno schreef :
Volledig eens ilCigno. Dat is zeker flink doorwerken, been there.. En daarom vind ik het juist leuk dat jij het laat zien. Geloof me, er zijn zeilers die denken dat een zeilmaker die 400-450 euro vraagt, inclusief materiaal.. voor jouw maindrop.. een 'dure watersport juwelier' is. Het mag een groot bedrag zijn voor sommige, dat kan. Maar je ziet hoe arbeidsintensief het kan zijn. Nogmaals, leuk gedaan om het zo uitvoerig te beschrijven.

Chapeau!
Knap werk!

Persoonlijk vind ik zo'n maindrop (wist de naam niet ) super handig.

Goed bezig!Ziet er heel professioneel uit.
En lekker luxe zo'n maindrop (op de J35 zit ook een maindrop)

Super Timo. Mooi werk en daar ga je veel gemak van hebben!

Mooi verslag Timo, heb ook een maindrop (bijna aan vervanging toe) en dat bevalt uitstekend.
Bij mij zit er een flap over de rits die met klittenband "dicht" zit.
Denk zelf dat zo'n flap over de rits wel nodig is omdat een rits niet 100% waterdicht is.

Je projecten zijn net zo mooi als je beschrijvingen ervan.
Mooi gelukt allemaal!

Zo'n systeem is ook een stukje veiligheid, zeker als je veel solo zeilt.

Chapeau.

zat er bij de Catch Me bij, wel van een Hanse maar makkelijker krijg je het niet.


ook met reven geen rommel onder je giek uit wat het zicht belemmerd.
ook de nieuwe kano is voorzien van het gemak.



en weer super duidelijk uitgelegd hoe er genaaid moet worden

Hi Timo,

Mooi project, knap gemaakt en heel goed beschreven. Top!

Kleine tip: Als wij een maindrop leveren, zit daar altijd een slim bandje aan de voorkant om de maindrop te sluiten als het zeil beneden is. Het voorkomt dat de rits onder spanning dicht moet.
Ik kan je morgen wel even een plaatje sturen.

Gr, Arent

6 Passen op de boot

Met het fraaie weer van vandaag kon ik natuurlijk de verleiding niet weerstaan om de boel te gaan passen op de boot. Het is wel nog wat vroeg om het grootzeil er al weer op te zetten, maar ja zonder grootzeil geen zekerheid. Gelukkig heb ik goed gemeten en kon ik de maindrop na het strijken van het zeil vrij gemakkelijk sluiten. Ook het maststuk paste prima. Superblij met dit resultaat!

Arent heeft het over een bandje, ik denk dat ik weet wat hij bedoelt. Ik ga aan het einde van de rits een kort bandje met een Tenax sluiting zetten om de kracht op te nemen. Dat zit ook bovenaan mijn Rocon (rolfokhoes) en dat werkt prima.

Ik ben nog even wat aan het experimenteren met de juiste lengte van de lazy jacks, dus die zitten nog even tijdelijk vastgeknoopt. Later kort ik die in en zet ik ze met een eenvoudige paalsteek vast op de hangbandjes.

Ziet er mooi uit Timo. Mocht iemand tot iets soortgelijks besluiten, twee tips, naai de rit uit het midden en maak een “dakje” over de rits; hiermee voorkom je inregenen. Zie ook mijn eerdere link.

Dat ziet er strak uit Timo!

Wat een mooi project! Ziet er weer top uit!

Freek