Onderwerp: op- en aftuigen zonder stuurautomaat

Kijk eens naar de betreffende hardware. Grootzeil op mijn 31 voeter trek ik vlot en makkelijk op de hand naar boven. Klem los, en ik moet het afremmen anders valt het zo naar beneden.
Masttopschijfje nakijken, leuvers nakijken, leuvers+mastgroef smeren met Mclube (droge teflonspray).

Hoe dik is je grootzeilval. Ik had 12mm polyester (erg stug (moeilijk te buigen) en rekte of was het elastiek). Nu 8mm dynema en alles loopt een stuk soepeler. Tevens veel minder rek dan voorheen.

Ik heb iets soortgelijks gehad met een Kolibri 560, daar wilde de fok niet lekker naar beneden. Het grootzeil kon ik staand in de kuip helemaal strijken en opbinden, omdat de boot klein is kun je tot bijna bij de mast reiken vanuit de kuip. Voor de fok heb ik een extra lijntje aan de tophoek van het zeil geknoopt dat om de preekstoel heen naar de kuip liep. Om te strijken maakte ik de fokkeval los (die kwam tot aan de kuip), en trok aan het extra lijntje de top van de fok tot bijna op het voordek. Dat werkte prima. Mogelijk kun je iets dergelijks bij jouw grootzeil ook doen.

Kijk ook eens naar de "friend" helmstok verlenger.
Die kan je vastzetten aan een bijgeleverd haakje waarmee je tijdelijk het roer vast kunt zetten. Het is natuurlijk niet hetzelfde als een stuurautomaat maar voor de tijd die je nodig hebt om het zeil te zetten of strijken werkt het prima.

Gepost met de officiële Zeilersforum-app

Hai Pieno,

de truc is zorgen dat de snelheid er goed uit is, en dat je vrije ruimte hebt. Aan de wind, met gehesen grootzeil en de schoot goed los en uitgevierd kan je dan gewoon naar voren lopen: Als je de boot aan de wind hebt liggen zal ie dat meestal ook blijven liggen. Zodra je achterlijk een beetje wind begint te vangen zal je boot willen loeven. Zodra je achterlijk veer windvrij is stopt dat loeven en wil ie (meestal) weer wat afvallen. Zo blijf je dus leuk aan de wind liggen, terwijl je wel verlijert. Als je boot niet snel genoeg oploeft (langkielers!) kan de de helmstok naar lij vastzetten- dan gaat ie ook loeven met ieder beetje snelheid.

Met een beetje oefenen moet dit vrij makkelijk werken, zowel voor hijsen als strijken. Denk er wel aan dat je na het strijken geen zeil meer hebt om te loeven, je zal dus halve wind gaan liggen.

-Elastiek van de ene naar de andere kant van je kuip, met een paarslagen om je helmstok.
-Zelfde idee, maar dan met een lijntje en een klem op je helmstok Kost even wat meer: KLIK

En wat al eerder gezegd is, loop alles eens even na of het soepel loopt. Op mijn boot (Leisure22) kan ik staand in de kuip het grootzeil hijsen, en strijken. Als ik de valklem losgooi (achterop het kajuitdak bij de kuip) valt het zeil voor 2/3 naar beneden. De rest trek ik naar beneden, en zet het met een bandje vast. Daarvoor moet ik nog wel even de kuip uit. De voorzeilen zitten op een rolsysteem. Reven kan ik ook vanuit de kuip.

Maar een stuurautomaat is wel heel erg fijn, ook tijdens het zeilen..


Martijn

ik heb zelf een Dehler 22 gehad. hier kon ik met een handklem de roerkoning vast klemmen zodat de boot even ''rechtdoor'' ging. dit gaf mij precies genoeg tijd om met een klein gangetje even de zeilbandjes los te halen en de val aan te slaan, vervolgens weer een beetje bijsturen en daarna ffies het zeil omhoog trekken.

Nou liepen alle valletjes naar de kuip en kon ik, als het nodig was met m'n voet sturen tijdens het hijsen van de zeilen en het aanlieren ervan, zo groot was de 22 voeter immers niet.

Die ''klem'' was op zn tijd dus wel handig om de helmstok vast te zetten, kan dat niet bij jou boot zijn er een hoop andere oplossingen om de helmstok even los te kunnen laten. (touwtje, elastiek, joystick met haak, zo'n kam waar jeje helmstok in klikt en zo voort)

uiteindelijk werkte het maar even, omdat de boot al een andere koers aan nam als je over het dek liep of dat de klem toch niet strak genoeg aangedraaid was, maar zolang je de handelingen die je moet verrichten snel kunt uitvoeren heb je geen stuurautomaat nodig.

In mijn fok op leuvers liet ik wel eens een lijntje mee naar boven meetrekken via de leuvers en een blokje, zo kon ik als ik tegen wind in draaide de val losgooien en het voorlijk strak op het dek trekken binnen de railing. Dan hoefde ik alleen nog even snel naar voren om 1 zeilbandje halverwege de fok vast te binden aan de railing.

Allemaal goede tips hiervoor!

Bedenk nog even dat je niet persé in de wind hoeft te liggen. Het zeil moet windvrij zijn bij het voorlijk:
- hoog aan de wind, stil liggend
- alle windhoeken mits je voldoende snelheid kunt maken
- in de luwte

Even zoeken op tiller lock, heb ik ook op mn waarschip 28LD en voldoet hiervoor precies.
Heb ook wel iemand gezien met een tiller clutch, werkt mogelijk iets eenvoudiger.
Als ik solo vaar heb ik meestal wel de stuurautomaat erop, simpel helmstok automaatje st 1000.

Het probleem op een kleine boot zoals een 22-voeter is niet alleen dat de boot niet makkelijk recht tegen de wind in blijft lopen zonder stuurautomaat, maar ook dat de boot, als het je al lukt hem met een touwtje op de helmstok toch rechtuit te laten lopen, van koers gaat veranderen zodra je door het gangboord naar voren loopt.
Als je vallen naar de kuip kopen heb je dat probleem wat minder, maar zodra je zelf uit het midden gaat bewegen is de koersverandering vaak al ingezet. Bij een balansroer wordt die dan vervolgens ook vaak steeds groter.

Wat een optie zou kunnen zijn: haven uit varen en in niet te diep water ankeren met een licht anker van 4 - 5 kg. Als er geen stroominvloed is (gezien het vaargebied kan dat een probleem zijn) kom je achter het anker automatisch met de kop in de wind te liggen.
Als je vervolgens het grootzeil hijst met flink wat vrijheid op de grootschoot, kun je na het hijsen van het zeil het anker ophalen en daarna naar achteren lopen om de grootschoot aan te trekken.
Strijken van het grootzeil kun je in omgekeerde volgorde doen.

Staat er ergens in de nabije omgeving van de havenmond een paal met diep genoeg water er omheen, dan heb je geen anker nodig en kun je die paal gebruiken.

Als het singlehanded varen een vaste gewoonte wordt: zo snel mogelijk een stuurautomaat kopen. Ik heb veel solo gevaren en ik heb zo'n automaat altijd één van de beste investeringen gevonden die je als solo-vaarder kunt doen.

Het is voor mij misschien wel de belangrijkste reden om het Pypilot draadje van Zeilprutser te volgen. Voor mijn vaargebied heb ik een stuurautomaat niet of nauwelijks nodig, maar voor hijsen of strijken zou het een uitkomst zijn. Wat Wadloper beschrijft, klopt precies. Je denkt dat je de boot op koers hebt, maar zodra je de kuip uit stapt merk je dat de boot van koers verandert.

Een stuurautomaat is inderdaad erg handig, ik zou niet meer zonder willen inmiddels.

Die koersveranderingen als je over de boot beweegt ben ik uiteindelijk gaan leren gebruiken. Zo kun je, door te bepalen hoe je over de boot naar voren gaat bepalen welke kant je opvaart. Na veel oefenen werd dat steeds makkelijker, op ten duur was zelfs het gijpen van de spiboom op het voordek geen probleem meer.

Zo kun je bijvoorbeeld als je stootwillen aan één kant wil ophangen het roer zo vast zetten dat de boot rechtdoor vaart als je op dat gangboord gaat staan.

al met al een erg leuke leeroefening om bootgedrag en beweging te leren.

Bij mijn bootje was dit de klemconstructie, blokje delrin in passend huis met schroefknop:

Ik zet de Genua strak en loef op tot de vaart er uit gaat, dan roer naar lei vastzetten. Bootje gaat zo bijliggen en alle rust om grootzeil te hijsen.

Als het op een 22 voeter moeite kost om je grootzeil te hijsen is je boot defect en moet je het repareren.

Op mijn 32 voeter doe ik meestal niet eens de moeite de stuurautomaat er op te zetten.

Wadloper schreef :
Voor anker om te hijsen??

Niet dat ik geen fan ben van een stuurautomaat (ben ik wel!) maar je hoeft echt niet pal in de wind te liggen om te hijsen. En dat roer werkt allen met snelheid- dus vastzetten hoeft niet als je die niet ontwikkeld. Op een relatief klein bootje moet je prima varend kunnen hijsen, gewoon aan de wind (bij)liggen. (Liefst zonder fok, want minder snelheid is in ieder geval voor mij veel fijner!)

Ik zou dus zoals we dat vroeger op de valkjes deden, eerst alle voorwaarste snelheid eruit laten lopen, (boot draait zelf wel naar halve wind) schoot goed uitvieren en langsaam beginnen hijsen. Ieder puntje zeil dat wind vangt legt de boot net iets hoger aan de wind. Niets aan de hand, lekker rustig hijsen.

Maarten-IW31 schreef :
Hoe een boot zich gedraagt als je de vaart eruit haalt en hen vervolgens aan zijn lot overlaat, verschilt van boot tot boot. Míjn vorige boot (vinkiel, balansroer) draaide zijn kont naar de wind en begon dan vaart te maken door het water. De huidige blijft inderdaad met de wind van opzij liggen.

Nou ja, TS heeft voldoende suggesties om het één en ander ui te proberen.

boarderbas schreef :
sluit ik mij bij aan, op een 22 ft ter, moeten de zeilen gemakkelijk en zonder enige extra hulpmiddelen simpel te bedienen zijn.

op alle schepen trouwens, gewoon snel zijn, kop in de wind enz. basis kennis, stuur automaat kan ook verkeerd uitpakken in draai/vlagen wind

Het hijsen zelf zal wel makkelijk gaan, maar een grotere boot is nu eenmaal wat koersvaster.

Als je op een klein bootje naar voren loopt wijkt het al direct van koers.
Zelfs bij mijn Marieholm 26 is dat al zo.

Het grootzeil kan ik vanuit de kuip al losgooien, kop in de wind en het grootzeil valt dan naar beneden.
Het opbinden ed, ik laat de boot rondjes varen op de motor met maximale roeruitslag en stationair en kan dan de zeilen opbinden.

elastiek om je helmstok, zo doe ik het....anders zet je in de haven eerder een rif als er wat meer wind is vouw je hem weer op de giek.

buiten koppie in de wind en dan trek je hem nog veel sneller omhoog, want zeil is kleiner, later even het rif eruit en klaar.

maar eerlijk gezegd moet je hem vol kunnen hijsen, anders klopt er iets niet


Bij mij gaat dat gewoon prima in mijn eentje ( ook met meer wind), en zonder smeermiddelen zoals mc lube
al moet ik zeggen dat ik vaak wel een plekje uitzoek waar minder wind is, zoals in de haven al het grootzeil hijsen...en als ik aankom ook ergens in de aanloop haven of sluis als de wind goed is en wat beschut ik doe het niet vaak op open water, dat vermijd ik simpelweg als het kan, ook vanwege de golven en de stabiliteit van de boot die dan weg is

Koersvast is mijn schuit zeerzeker niet. Gekke dingen doen als naar voren lopen moet je ook niet doen. Gewoon met de helmstok tussen de benen hijsen.

Smeermiddelen kunnen een goed systeem nóg beter maken, maar een oud kapot systeem repareert je er niet mee..

heb toen ik jong was allerlei kleine bootjes gehad, van het bestaan van een stuurautomaat was ik me toen niet bewust. kop in de wind aan een steiger of paal, hogerwal, in de luwte van een gebouw/boom. hoe moeilijk kan het zijn.

Ik heb er altijd wel moeite mee in mijn eentje.
Er is ook niet gek veel ruimte, en veel binnenvaartschepen.

Hijsen gaat aan de mast, zulke lange armen heb ik niet

Aan de mast hijsen zal dan wel een "charme" zijn die je waardeert....

Oefening baart kunst en de juiste hardware helpt enorm. Nee ik heb er zonder AP geen enkele moeite mee en ja ik begrijp best dat als je aan het begin van je leercurve staat dat je dan soms vloekt in de kuip als de zaak weer tegen zit. Tijdens een vakantie in de Oostzee met een glimlach regelmatig staan kijken hoe je daar nog gewoon in de haven aan een paal of de kop van een steiger de zaak mag hijsen, de zaak bak, achteruit, beetje sturen, aanhalen en wegvaren. Hier worden we zenuwachtig als we zeilen in de haven, daar vaak heel gewoon.

Veel tips zijn al gegeven, ik blijf bij oefenen en de juiste hardware. Op zo'n maat schip moet het allemaal soepel kunnen als ik er vanuit mag gaan dat er (glij) leuvers in de mast zitten en geen pees.

Gr Michel

Met mij vorige boot (Oostzeejol) ging dat zonder AP moeiteloos. Met een 8 meter Staverse jol is dat alleen en op het IJsselmeer en Wad eigenlijk niet te doen. Zeker niet als het gaat doorwaaien en met grotere golven.
Op de plas lukt me dat bij redelijk weer meestal wel omdat de golven daar minder zijn en ik de jol dan onder de hoge wal kan laten uitdrijven tijdens het aftuigen.
De AP leveranciers raden mij het gelijk af. Zelfs de bij zwaarste uitvoering hun advies: wij garanderen niets! Helaas.