GENEMUIDEN - Het is een bekende plek voor de waterrecreanten en vooral jeugd met een bootje: het Zwarte Meer. Afmeren daar is straks echter niet meer toegestaan, in verband met de vogels die er leven. "Heel vreemd", vindt havenmeester Rob Holewijn.
De minister wil het Zwarte Meer op basis van een Toegangbeperkend Besluit (TBB) het hele jaar afsluiten voor recreanten. Dat besluit moet er komen 'om voldoende rust te garanderen'.
Het besluit tot het beperken van de toegang moet genomen worden door de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Rijkswaterstaat geeft met het beheerplan een voorzet voor dit besluit.
"In de ondiepe delen van het Zwarte Meer leven veel vogels die gevoelig zijn voor verstoring, zoals diverse soorten watervogels, maar ook sterk bedreigde moerasvogels als roerdomp, purperreiger en grote karekiet", schrijft Rijkswaterstaat in een beheerplan voor het Zwarte Meer.
De organisatie wil die vogels in stand houden. De effecten van recreatie zijn daarvoor niet negatief, maar daarvoor geldt wel een belangrijke voorwaarde: de rust moet niet verstoord worden. En daarvoor is er, schrijft Rijkswaterstaat, een Toegangsbeperkingsbesluit (TBB) in voorbereiding.
"Voldoende rust is van cruciaal belang om de Natura 2000 instandhoudingsdoelstellingen van vogelsoorten te behalen", schrijft de instantie. Maar dat lijkt op korte termijn niet de reden voor het beperken van de toegang.
"Voor de vogelsoorten in het Zwarte Meer vormt gebrek aan rust op dit moment geen knelpunt", weet Rijkswaterstaat. Maar dat zou weleens kunnen veranderen. "Door klimaatverandering en technische innovaties kan het recreatieseizoen langer worden." De organisatie denkt dat hierdoor de kans bestaat dat de rust voor (met name overwinterende) vogels binnen enkele jaren in het geding komt.
Rijkswaterstaat maakt nog een voorbehoud. De recreatiesector en natuursector hebben in samenwerking een gedragscode opgesteld met als doel verstoring in het gehele IJsselmeergebied te voorkomen. Dat kan door vergroting van het bewustzijn van de watersporter en het hanteren van enkele eenvoudige regels, zegt Rijkswaterstaat in het beheerplan. "Als deze gedragscode wordt nageleefd kan eveneens worden voorkomen dat in de komende beheerplanperiodes striktere voorwaarden aan recreatie moeten worden opgelegd, om het behalen van de instandhoudingsdoelstellingen te garanderen."
Kortgezegd: dan kunnen bootjes blijven afmeren op het Zwarte Meer en kunnen mensen daar, zoals ook nu gebeurt, blijven recreëren.
Vooralsnog blijft Rijkswaterstaat echter werken aan een besluit om de recreatie op het Zwarte Meer niet langer toe te staan. Merkwaardig: "Met deze toegangsbeperking wordt feitelijk een continuering van de historische situatie bestendig geformaliseerd", vindt de instantie. Welke historische situatie daarmee bedoeld wordt, is niet bekend. Vroeger lag Genemuiden immers aan de Zuiderzee en het lijkt onwaarschijnlijk dat Rijkswaterstaat/de minister terug wil naar die situatie.
De watersportverenigingen in de omgeving zijn het niet eens met het beperken van de toegang. Zij noemen het TBB 'onnodig en ongewenst'. Ze verwachten dat door de recreatiedruk in de zomervakantie dit besluit niet gehandhaafd kan worden en op veel onbegrip van de watersporters kan rekenen.
En zo'n besluit is ook gevaarlijk, weet Holewijn. "Je mag met je bootje straks niet meer buiten de vaargeul. Dus komt de recreatievaart straks in het vaarwater van de beroepsvaart."
De watersportverenigingen zien meer in een andere oplossing: het toewijzen van gebruikszones. "Wij denken dat je door toewijzing van gebruikszones zowel de natuurontwikkeling kunt stimuleren als de ontwikkeling van de watersport en daarmee het toerisme", schrijven ze in een persbericht.
Ook het Regioteam Overijssel van het watersportverbond ziet het niet zitten. "Wij zijn van mening dat door de recreatievaart de toegang te ontzeggen, de problemen (zoals bijvoorbeeld het tekort aan voedsel voor de doortrekkende en overwinterende watervogels), niet wordt opgeheven."
Rijkswaterstaat ziet dat in het beheerplan allemaal anders en vindt dat het besluit geen verstrekkende gevolgen heeft. "In vergelijking met andere meren in het IJsselmeergebied is de recreatie in en rond het Zwarte Meer zeer beperkt", schrijft de organisatie.
