Onderwerp: Wad en IJsselmeer versus Zeeuwse Stromen

Tientallen jaren hebben wij gezeild op het IJsselmeer, de Waddenzee en de Friese Meren. Voor de volledigheid horen daar ook het Markermeer en de Randmeren bij. Voor het eerst hebben wij dit jaar een zeilvakantie gehouden op de Zuid-Hollandse- en Zeeuwse wateren: het Volkerak en de Krammer, de Grevelingen, de Oosterschelde en het Veerse Meer. Waarbij we een aantal overeenkomsten en verschillen hebben opgemerkt tussen het zeilen in het noorden of in het zuiden van ons land. In willekeurige volgorde onze bevindingen:

De afstanden van aanlegplaats tot aanlegplaats zijn over het algemeen in Zeeland korter dan aan het IJsselmeer en de Waddenzee. Zeker wanneer je het tij mee hebt kun je binnen een paar uur zeilen / varen in de volgende haven zijn.

Op het IJsselmeer en het Markermeer vaar je veelal op open onbeschut water. Weliswaar zouden de Markerwadden of omliggende dijken wat luwte of vlak water kunnen bieden, maar in de Zeeuwse wateren zoals het Veerse Meer of het Zuid-Hollandse Volkerak is het beduidend beschutter. Al kan ‘wind tegen stroom’ ook een korte golfslag doen ontstaan.

Grote delen van de Zeeuwse wateren zijn zout of brak. En dat houdt in een andere biodiversiteit dan op het IJsselmeer en het Markermeer. Lees: geen muggen, wel kwallen. Van die laatsten hebben wij overigens in het geheel geen last gehad. Prachtig om in de Oosterschelde ook bruinvissen en dolfijnen waar te nemen.

In de Zeeuwse wateren troffen wij een aantal verenigingshavens aan waar men merkbaar trots op de haven was en bovendien uitzonderlijk gastvrij. Weliswaar weten wij van een aantal havens aan het IJsselmeer waar we weleens een bijboot achter konden laten alvorens het Wad op te gaan, en waar we gratis fietsen konden lenen, maar een aantal maal stonden koffie en thee in de Zeeuwse havens klaar in het clubhuis. Waar we hartelijk werden uitgenodigd.

Het IJsselmeer biedt gelegenheid tot het zeilen van lange rakken en kruisslagen, waarbij onderweg zelfs wat geoefend kan worden met een sextant als je dat interesseert. Dat is in Zeeland wel anders, je vindt niet zomaar een vrije horizon in het zuiden. Evenals op de Waddenzee zijn er plekken waar je droog kunt vallen zoals we zagen op de platen voor Sint Annaland. Maar de Waddenzee lijkt ons meer stille ‘droogvalplekken’ te bieden. We zagen bij Sint Annaland ook meerboeien net buiten de vaargeul. Mooi initiatief!

Het IJsselmeer en de Waddenzee hebben hun eigen karakteristiek met van oorsprong historische havens zoals Muiden, Durgerdam, de havens aan de Gouwzee, Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Makkum, Workum, Stavoren en Lemmer. Zoals ook de afzonderlijke Waddeneilanden hun eigen karakter hebben. En natuurlijk zeehavens als Harlingen, West-Terschelling en Oudeschild aan de Waddenzee. In Zeeland meer kleinere dorpen en mooi aangelegde jachthavens in voormalige werk- en vluchthavens.

Het varen op getijdewateren in de voormalige zeegaten heeft een eigen dynamiek, maar is minder bepalend dan bijvoorbeeld aan de Waddenzee en in de Waddenzeehavens. Zelf rekenden wij wel met het tij en planden we ons vertrek zoveel mogelijk met het getij mee. Maar het was geen absolute noodzaak, er is altijd wel een traject waarop de stroom een deel mee en een deel tegen is. Maar het varen op stromend water geeft net als op de Waddenzee ook een eigen dynamiek en een extra dimensie. Die wij wel waarderen.

Hebben wij het IJsselmeer en de Waddenzee gemist? Ja, maar dan vooral het bekende en het vertrouwde. Hebben wij van de Zeeuwse Stromen genoten? Ja, en dan vooral van het verrassende onbekende.

Leuk te lezen. In mijn jeugd (30 jaar geleden) heb ik ook regelmatig in Zeeland gevaren, daarna nog enkele keren met een huurboot. Het blijft mooi en divers vaarwater, waar het op sommige plaatsen door wind en stroming ook flink kan spoken. Het Zijpe nabij het Volkerak is zo'n berucht punt. Lange rakken zijn idd lastiger dan op het Ijsselmeer, en opkruisen in zo'n flessenhals soms onmogelijk.

De vaar/zeilbeleving vind ik wel echt anders dan Marker- en IJsselmeer, met elk zo hun hoogtepunten. Een paar jaar geleden waren we weer eens op Stampersplaat in het Grevelingenmeer en dat was werkelijk prachtig, met o.a. de wilde paarden. Geeft je echt het gevoel dat je in een andere wereld zit (buiten het hoogseizoen). Dat soort eilanden heb je minder in op IJssel/Markermeer, al moet ik zeggen dat de Marker Wadden een mooie aanwinst zijn (echter een stuk georganiseerder en toeristischer).
Echte havenstadjes (o.a. Veere, Goes, Middelburg) heb je zeker ook wel in Zeeland, maar wordt soms wat overwoekerd door alle moderne marinas en vakantieparken.

Kortom, beide zijn mooie vaargebieden en helemaal mooi om zo nu en dan af te wisselen!

Ik vind Zeeland een mooier vaargebied, maar goed...ik ben totaal niet objectief haha.

Leuk te lezen dat Zeeland gewaardeerd wordt. Niet genoemd maar ook bevaarenswaardig is de Westerschelde waar je niet alleen moet afrekenen met de dynamiek van het tij daat maar ook met die van de grote scheepvaart. en een rondje Oosterschelde/Westerschelde of omgekeerd houdt je langer bezig dan een oversteek op het Ijsselmeer weet ik inmiddels. Dit jaar was mijn eerste vakantie op het IJsselmeer, Het grootste verschil is misschien nog wel dat je op het IJsselmeer een bezeilde bestemming wat gemakkelijker te vinden is en die keer dat dit niet het geval is je behoorlijk lange slagen kunt maken, Dat lukt op de Zuid-Hollandse en Zeeuwse stromen lang niet overal...
.

Ik heb het zelf nu andersom. Voor het eerst op het IJsselmeer en Markermeer.
Heb aan de zuidkant wel af en toe angstig op de diepte meter gekeken, met het aanlopen van havens en dan steek ik maar 1,65 (diepte meter staat op 2,00).

Dat is voor mijn gevoel in Zeeland wel anders.. dieper. En ik mis nu dat je rekening kan/moet houden met het getij.

Voor mij zijn de charmes van het zeilen in Zeeland:

-zout water
-stromend water getij (Oosterschelde, Westerschelde)
-voor delta (langs de kust zeilen)
-leuke oude plaatsjes
-prachtige natuur
-bruinvissen en zeehonden

Wat een leuk stuk Waterrimpels. Dank voor het delen.

Ik heb dit jaar ook Zeeland verkend en vaar doorgaans op Noordzee, Wad en IJsselmeer. De charme van Zeeland is goed bevallen, maar ik vaar liever lange rakken en om die reden zal ik Zeeland sporadisch bezoeken. Ik vond Zierikzee, Veere en zelfs Dordrecht erg verrassend. De ijsselmerhavens kan ik inmiddels wel dromen, maar het geeft ons net wat meer ruimte. Markermeer vind ik niks aan, en met het fonteinkruid mijden we dat liefst.

Kortom, ik herken wat je schrijft, maar geef voorkeur aan (nu nog) midden NL.
René

AndreAzuree schreef :
Mooie samenvatting (hoewel je op het wad ook zeehonden hebt, en je rond het Wad/IJsselmeer (Markermeer) ook meerdere leuke plaatsjes kunt vinden). De lange slagen zijn echt lang op het IJsselmeer, versus de Zeeuwse delta, waar je veel actiever moet varen (ook als je soms wat luier wilt zeilen ).
Ben lang toch rond het IJsselmeer/Markermeer blijven hangen omdat meerdere zeilvrienden (o.a. Sander van Essen met wie ik veel contact heb) daar liggen. Ben uiteindelijk toch naar de Zeeuwse Delta gegaan omdat ik het er simpelweg te veel mooier vind (zout en stroming, en de mooie natuur gaven de doorslag). Als het goed is komt er een plekje voor mij in St Annaland vanaf 2022, daar verheug ik mij echt op, tot die tijd vermaak ik me prima op het Haringvliet!

Kock1964 schreef :
Hoezo "zelfs" Dordrecht?
Het enige dat veel mensen van Dordt kennen is het gezegde 'hoe dichter bij Dordt, hoe rotter het wordt'. Een kreet uit een grijs verleden, toen de vaarwegen naar Dordt aan verzanding onderhevig waren.

Maar in Dordrecht is de basis gelegd voor de Nederlandse staat.
De stad heeft meer dan 1000 Rijks- en Gemeentelijke monumenten en de enige 'gracht' met stromend water, die dus eigenlijk een riviertje is: de Voorstraatshaven. Dat riviertje was er eerder dan de Oude Maas. Op de oevers ontstond de eerste bebouwing. Dordt is de oudste stad van Holland.

Need I say more?

Ik zeil in de eerste plaats op de Delta omdat het dichter bij huis is dan zowel het IJsselmeer als de Belgische kust. Maar ik vind het ook een ideale vakantiebestemming. Van de kleinschaligheid van de Grevelingen tot de weidsheid van de Oosterschelde en de Westerschelde. En kustzeilen als je nog wat meer ruimte wil. Ik heb eigenlijk weinig aandrang om naar verre bestemmingen te zeilen. Er is nog veel dat we niet gezien en gedaan hebben.

Wat je natuurlijk niet hebt is de charme van dag en nacht doorzeilen op open water. Kan op het IJsselmeer wel, maar is daar ook niet hetzelfde als op zee. Op de zuidelijke Noordzee is het ook niet meer wat het geweest is sinds die veranderd is in een industrieterrein met snelwegen. Voorlopig blijf ik nog wat rondscharrelen op en rond de Delta. Misschien wel voor altijd.

Wadloper schreef :
Je vergeet de leuke havens nog. Vorig jaar met veel plezier een nacht in de Koninklijke gelegen. Wel een krappe entree omdat de Engelenburgerbrug werd (wordt?) gerenoveerd. Persoonlijk vind ik de binnenstad van Dordrecht zeer de moeite waard.

Maar voor wat grotere zeiljachten is ruimer water met (ook voor dieper stekende boten nog toegankelijke) natuur prettig. Dat heb je dan weer niet bij Dordrecht.

Hans V schreef :
Ja, er is qua havens voor jachten veel keus. Drie havens in de binnenstad en nog twee langs het Wantij, wat meer aan de buitenland van de stad. Voor die laatsten moet je wèl door de Prins Hendrikbrug, waarover een drukke weg loopt en die dus wat mínder frequent draait dan de bruggen voor de havens in de binnenstad, die draaien op verzoek vrijwel direct.

De krappe invaart bij de Koninklijke blijft nog een tijdje. Die Engelenburgerbrug is ook een monument en moet geheel in de originele staat worden teruggebracht. Daarbij zijn allerlei tegenvallers opgetreden, waardoor men er nu al bijna twee jaar mee bezig is. Hopelijk is het werk voor het vaarseizoen 2022 afgerond.

Het water direct rond de stad is natuurlijk geen zeilwater. Niet vanwege de diepte, maar door de hoge intensiteit van de beroepsvaart. Ik raad ook iedereen aan om jezelf, bij nadering van de stad, te melden bij de plaatselijke verkeersleiding. Komende vanuit het zuiden is dat eerst sector Heerjansdam (vhf 4) en na passeren van de driesprong Dordtse Kil - Oude Maas - Oude Maas, bij Sector Dordrecht (vhf 79). Dat wordt erg op prijs gesteld en men houdt je daarna ook op de hoogte van alles waar je rekening mee moet houden. Niet elke situatie ter plaatse is heel overzichtelijk.

Ik meld ook nog maar een keer dat de ideale wachtsteiger voor de bruggen, komende vanuit het zuiden, 1000 m. beneden de bruggen ligt, in het Mallegat, tegenover Van der Wees. Ik zie nog regelmatig jachten aan het remmingwerk vlak voor de bruggen liggen. Daar lig je continue te klotsen en wordt je tegen het remmingwerk gegooid door de boeggolven van de passerende beroepsvaart.
Komende van de andere kant is er een wachtsteiger net onder de toren van de Grote Kerk, naast de ingang van de haven van weg Maartensgat.

Nou, jullie zijn weer op de hoogte, qua Dordt..

@Wadloper

Afgelopen zaterdag vanaf de Oude Maas naar de Dordtse Kil ook netjes melding gemaakt bij de sector.
Ook al zit je in de binnenbocht, als ze weten dat je daar blijft kan die informatie van groot nut zijn voor de beroepsvaart.

ManneeB schreef :
Exact. Bij melding geef je ook aan waar je heen gaat. Dat is voor de beroepsvaart nuttige informatie.

Wadloper schreef :

'hoe dichter bij Dordt, hoe rotter het wordt'

Dat klopt dit DACHT ik ook, maar ben er van terug gekomen.
René

Wadloper schreef :
1000 op 118.000 inwoners is natuurlijk een beetje behelpen in vergelijking met het mondaine Middelburg, dat op slechts 44.000 inwoners zo'n 1200 monumenten telt. Desalniettemin, een aardig centrum. Ik was vorige week nog even bij de Koninklijke (scheepje bekijken), viel me wel op dat er erg veel motorstrijkijzers op bezoek waren. (Of liggen? God verhoede)

Wat me verder opvalt is dat Nijmegenaren ook altijd claimen dat hun stad de oudste is. Wat is waarrrr? (-edit- beter lezen. 'Holland')

Verder natuurlijk niets dan lof over het mooie centrum van Dordrecht. Een feest om te komen aanwapperen per boot. Vanaf het water is het zowaar nóg mooier.

Wadloper schreef :
Volgens de overlevering van mijn schoonvader (een mosselvisser) sloeg dit op de tolheffing bij Dordrecht.

ook wij hebben dit jaar ijselmeer en wadden opnieuw gedaan ( frankrijk was beetje te streng) Op zoek gegaan naar de wat kleinere havens met karakter en dat is goed meegevallen. We hebben met opzet de grote onpersoonlijke havens zoals bv bataviahaven waar we in drie dagen geen havenmeester gezien hebben, kantoor was zelfs niet open, betalen met een appje gemeden.
Zeeland is onze thuisbasis en we waarderen vnl het grevelingenmeer maar er gaat natuurlijk niets boven de zee!!
Beide gebieden hebben hun charme; wat je kent komt je vertrouwd over en maakt de sfeer misschien wat ontspannender, wat nieuw is neigt naar nieuwsgerigheid en verwondering ( die af en toe omslaat naar ontgoocheling )

Tikoes schreef :
Zou ook zo maar kunnen. Er zijn diverse verklaringen. Sommigen koppelen het aan het weer.

padawan schreef :
Frankrijk te streng?? Dat herken ik niet, je kon overal aanleggen, totaal niets loos. ITT de UK.

René

klopt waarschijnlijk, toch heb ik vernomen dat , indien je niet volledig gevaccineerd was, je recente testen moest kunnen voorleggen ( en niet alleen in de haven)
we hadden echt geen zin om na elke 3 dagen weer dat neusgepeuter te moeten laten doen
waarschijnlijk had jij voor jezelf en je bemanning allemaal coronapaspoorten?

padawan schreef :
Klopt, zo’n “paspoort” hadden we, dat is die Corona app met QR code. Overigens vraag ik mij serieus af in hoeverre dat in het buitenland erkend wordt. Op de kanaaleilanden had het geen functie.

René

AndreAzuree schreef : Ik vaar er ook graag, maar maak niet te veel reclame, dat het hier heerlijk (nog) relatief rustig is met pleziervaart.

Wadloper schreef : Je vergat nog de mooiste historische (Wolwevers)haven tegen het centrum aan, waar ik normaliter lig en voor een habbekrats (1,15 per dag, niet per meter maar voor m'n hele schip van zo'n 22 meter en electra voor 0,17 per kWu), die in combinatie met de Nieuwe Haven (voor jachtjes) ook stromend water heeft. Het tij. De vele gratis 'life'muziek en allerlei andere evenementen, zowel buiten als in de horeca. Vertel dit niet verder want er zijn al veel te veel toeristen en de gemeente geilt daar helaas op. De strategische ligging (je kunt er drie kanten uit). Het zicht vanaf het Groothoofd op het drukst bevaren punt van Europa. Cafe "De Tijd" met 16 steeds wisselende heerlijk bieren op de tap. Het gezellige Visser's en noem maar op.
Oh ja, ik ben geen Dordtenaar van origine maar ben Dordt wel gaan waarderen.

Gerard schreef :
Ik vergeet niks, Gerard.
Wel vind ik je reactie nogal mosterd na de maaltijd. Als je even niks actueels ziet waaraan je je wereldwijze observaties kunt hangen, dan pak je gewoon een pots van een paar weken geleden en dreutel je naar aanleiding daarvan nog weer even door.

Hou daar 's mee op, zeg.