Onderwerp: Stroomopwaarts naar de bron van de Schelde ...

Misschien niet het beste forum want het is daar geen zeilgebied maar misschien heeft er toch iemand ervaring mee.

We willen deze herfst richting de Franse kanalen varen met onze zeilboot (mast plat op het dek).
Eén van de routes is via de schelde die van Vlissingen tot gent een getijde rivier is.

Het stukje tot Antwerpen kennen we en tot Temse is de rivier duidelijk breed en diep genoeg om er met een zeilboot te varen.

Nadien wordt de rivier smaller en smaller maar zou volgens de officiele dieptestaat (van 2018) diep genoeg zijn.
Minimum dieptes van 1-1.5m TAW, waarbij er bij laagwater nog ongeveer 2m rijzing bijkomt. Ruim voldoende dus voor onze 1.6m diepgang.





Wat ik echter niet kan vinden zijn de stroomsnelheden, er is wel een website waar het debiet in m³/s wordt weergegeven maar dat zegt me niet veel over de stroming.

www.visuris.be/hydrometeodetai...de-bb5c-d6b0df5321ae

Iemand enig idee of die info ergens te vinden is ?

Ik heb het vanaf Antwerrpen 2 maal gevaren. De eerste keer had ik , nietsvermo0edend, iets voorbij Temse zo veel stroom tegen dat ik maar een ligplaatsje heb gezocht Schoot echt niet op. De 2e keer alleen met stroom mee gevaren. Ik meen de eerste etappe tot bijna bij de Dender en daarna tot Gent. Ik weet niet meer waar je de info kan krijgen.

Dat je op het getijdedeel sons stroon tegen en soms mee hebt is natuurlijk logisch wwaarbij ook no eens bij een erg hoge waterstand in de rivoer de invloed van het getij op meestroom gering is of helemaal wegvalt.
Elke getijderivier heeft dat zoals ook de Elbe tot Geesthacht voorbij Hamburg , de Weser en de Ems in Duitsland.
Ad

Ik heb de schelde bevaren van Vlissingen tot Gent, dan ook tot Saint Quentin.
Van Antwerpen tot Gent met je rekenen met stroomsnelheden waar je met een verdringer niet tegenop komt. Je moet met het tij varen.
Vroeger was zelfs het afmeren en het tij afwachten een avontuurlijk gedoe. Complete bomen drijven er rond en blijven aan de boeg hangen. Door de stroomsnelheid breken dan meertouwen.
Hoe dat nu is weet ik niet, ben 35 jaar weg uit België.

Het is mogelijk dat je de schelde gekozen hebt voor het avontuur, de normale route is Terneuzen Gent en dan verder. Minder mooi, minder avontuur, maar avontuur zul je genoeg krijgen eens Frankrijk binnen. Houd op de Schelde vooral ook het koelwater in het oog, die rivier droeg vroeger zoveel troep, om het uur een verstopte wierfilter.

wow veel meer en snellere reacties dan ik verwacht had, dank daarvoor !

Dat we niet tegen de stroom in gaan varen, spreekt voor zich. Onderweg een steigertje pakken voor een getijdestop staat al op de planning.

Waarom de Schelde ?
Omdat we vanuit antwerpen willen vertrekken en het idee om die rivier van de monding tot aan de bron (akkoord via kanalen etc) te volgen ons wel aanspreekt en omdat we onderweg een paar stops willen maken in de buurt van familieleden.

Maar als blijkt dat het te moeilijk is door stroming, afval, motor koeling etc dan kijken we inderdaad naar het kanaal Gent-Terneuzen als veiligere optie.

IGRF joh je moet het vooral wel doen. Het is een prachtige route, vele malen mooier dan het kanaal Gent Terneuzen. De opmerkingen van YB zijn uiteraard een open deur.
De laatste keer voor mij is een jaar of 3 geleden en ik heb geen bijzondere last gehad van rare drijvende dingen. Wij zijn eerst de Dender op gevaren met de bedoeling dan de Franse kanalen op te gaan. Maar wij liepen vast in het fonteinkruid net voorbij Geraardsbergen. Terug en dan via Brussel kon ook niet want het Vlak van Ronqière was defect. Toen nog maar een stukje Schelde maar we zijn omgekeerd wegens tijdgebrek.
Maar zeker doen het is prachtig varen daar. Wel is het verstandig goede info te verzamelen met name over waar en op welk tijdstip het tij op de Schelde kentert. Veel plezier.

Ik heb het wel eens gedaan met de boot van mijn ouders (Moody), mast achtergelaten. Supermooie route, wel met het tij mee dien. Verder goed te doen. Wij zijn bij Gent de kanalen opgegaan, en zo binnendoor naar Parijs gevaren. Het Hellend Vlak van Ronquiere heeft grote indruk op mij gemaakt, was heel bijzonder.

AndreAzuree schreef :
Dat is wèl een wat andere route dan TS voor ogen heeft.
Vanaf Gent de Schelde volgend naar Frankrijk kom je niet langs Ronquières. Je blijft westelijker en vaartlangs Oudenaarde en Doornik. Voor het Hellend Vlak moet je over Brussel.

Heel lang geleden kwam ik terug van Parijs en wou eens een andere route doen. Ik had toen een 10 meter lange tot motorjacht omgebouwde reddingssloep. Tien meter lang, zowat nul diepgang en een 50 pk Mercedes er in. Op een of andere manier zakten we af via het Canal Du Nord en er was een verbinding tussen dat CDN en ??? ik ben vergeten of het de Schelde was of de Leie.
Een kort stukje, ik schat twintig dertig kilometer. Internet bestond toen nog niet, je ging af op oude kaarten.
We kwamen aan de sluis, pech, bleek dat de sluiswachter niet te vinden was. Dat zou de eerste waarschuwing moeten geweest zijn. Tegen de avond kwam de man toch aangewandeld, zijn buren hadden hem gebeld (hij was gewoon een dagje naar zee) dat er een bootje door de sluis wou. Hij was een hele tijd bezig riet en andere troep van de sluisdeuren te verwijderen en ja hoor, we zakten een beetje en waren op dat stukje kanaal. Hoe het heet weet ik niet meer.
Bleek dat zelfs de 0,5 meter diepgang op veel plaatsen niet meer bestond. Dat kanaal was een open riool en in open riolen groeit alles. Het water stonk niet tot we er doorheen voeren. Dan werd achter de boot troep opgewerveld die je deed kokhalzen. Ik wilde zo snel mogelijk van die “bief” af en gaf gas. Die boot liep erg hard, wat wil je. We scheurden door een prachtige natuur, ook door een paar gehuchtjes en wilden zo snel mogelijk van dat water af want de stank achter ons was verschrikkelijk. Je zag achter de boot grote bellen methaangas opstijgen, ik besefte toen nog niet dat het spul ontvlambaar was. Een paar keer werd de boot heel langzaam als hij door de dunne prutmodder moest ploegen.
Omdat we zoveel gas gaven trokken we in dat ondiepe water een flinke golf, de stank was zo erg dat zelfs aan de waterrand staande koeien kotsten.
We waren dan ook erg snel bij de sluis waar we weer in normaal bevaarbaar water zouden komen. Het was ondertussen duidelijk dat we het eerste vaartuig waren in jaren .
De sluis stond open voor ons, de sluiswachter had zeker weten zijn collega gebeld dat er een bootje aankwam. We voeren binnen, maakten vast en er gebeurde niks. Omdat we zouden zakken konden we wel in het sluiswachtershokje kijken en daar lag de sluismeester in een luie stoel te slapen.
Mijn scheepshoorn was een echte messing trompet en een 12 Volt compressor. Zelf bebouwd door de vorige eigenaar van de boot. Best luid maar de man werd niet wakker.
Dus mijn broer (ik was op reis geweest met mijn broer) stapt aan land, trekt de trompet van het dak af en wandelt het openstaande sluishokje binnen. Hij brengt die trompet tot op 20 cm van die man zijn hoofd en schreeuwt dan door die trompet “HEUJ” Dat was ons dialect voor hallo.
De arme man schrikt zich het apelazarus, slaat met armen en benen, en schreeuwt zelf “ Ahhhh”
Wij hadden reeds een paar biertjes geknakt, zo was dat vroeger en stonden beiden te gieren van het lachen. Komt nog bij dat mijn broer als hij begint niet meer kan stoppen met lachen.
Toen de man bekomen was werd hij ontzettend kwaad en eiste de papieren want hij zou ons wel even een boete geven. Het was immers onmogelijk dat we op die paar uur reeds het hele stuk gevaren hadden behalve als we de snelheidslimiet (5 km / h) hadden overschreden. Hij had ons pas tegen de avond verwacht.
Heb mijn nog steeds schaterende broer naar binnen gestuurd en ons verontschuldigd. Er is nooit een boete gekomen.

Wadloper schreef :
je hebt helemaal gelijk, het is ook al ff geleden dat ik dat deed.

haha mooi verhaal weer. Ik herinner me dat Canal Du Nord nog als een enorm lang stuk, stikvol met bruggen en sluizen... 's avonds afmeren aan de kant, niks te doen, alleen de stilte van het Franse platteland.

AndreAzuree schreef :
Nou ja; het zou een alternatief kunnen zijn voor TS als ie die snelstromende Boven Zeeschelde met al z'n drijvende boomstammen wil vermijden.

Overigens is het over die Boven Zeeschelde van Antwerpen naar Gent 80 km. varen.
Qua stroomsnelheid vond ik nog dit (zie pag. 3
core.ac.uk/download/pdf/84814332.pdf

Daaruit blijkt dat je gedurende ruim 6 uur stroom mee kan hebben, met een stroomsnelheid van gemiddeld zo'n 0,6 m/s (0,6 x 3600/1000 = 2,16 km/u.

Als je iets minder 9 km/u. (iets minder dan 5 knopen) en de vaart alleen met stroom mee, dan is je gemiddelde dus ongeveer 11 km/u.

De vaartijd van Antwerpen naar Gent komt daarmee op 80/11 = 7,27 uur

Als je geen probleem hebt met ruim 7 uur aan één stuk doorvaren, hoef dus geen 'tijstop' te doen.

De scheepslift van Strepy Thieu heb ik met de boot niet gedaan, heb er wel eens metingen moeten doen. Ik deed in die tijd industrieel meten, met theodoliet en zo. Een beetje als landmeten maar honderd keer preciezer. De lift was toen in aanbouw. De oude hydraulische liften die hij vervangt hebben we wel gedaan met de boot. Dat is pas mooie techniek. En helemaal zonder extra energie.
Denk dat ze nog steeds werken.
In die tijd heb ik meerdere Frankrijk reizen gemaakt met mijn broer, Man, daar kan ik een heel boek over schrijven. Wel met zijn hulp want hij heeft zo´n geheugen dat alles onthoud.
Wat ik me nog wel herinner: we (mijn broer en ik) hadden de bovenschelde gedaan en naderden de sluis die ons van de getijderivier naar de kanalen zou brengen. Denk Merelbeke bij Gent. We kwamen om de bocht, konden de sluis zien en het licht stond op groen. Terwijl we naderden sloot de deur en gingen de lichten uit. Het was 20 minuten voor zes, die sluiswachter had geen zin in overwerk want om zes mag hij naar huis. Ik stond voor en schreeuwde naar de kerel die zijn kotje op slot deed en naar ons wuifde. Het had geen zin, hij steeg op een brommertje en verdween.
Daar lig je dan, op zondag werd de sluis niet bediend, ik moest Maandag werken, en je boot daar alleen achterlaten, dat is niet zo eenvoudig, hij gaat twee keer per dag negen meter omhoog en omlaag.
Mijn broer is dan lang weg geweest om zijn vriendin te bellen die hem kwam ophalen, ik was verplicht te blijven. Tot maandagmorgen, dan versluizen, een dag werk verpast en in die tijd ging dat niet zo makkelijk als nu.
Ik heb dezelfde sluiswachter terug gepakt. Meer ga ik niet zeggen. Hij wist natuurlijk niet waarom hij gestraft werd, ik wel.

Wij zijn 2 keer naar Parijs geweest met de boot. Is een leuke afwisseling om dit eens te doen.

Eenmaal via de Seine opvaart via Honfleur buitenom. Daarna de mast gestreken in Rouen. Volgens de beschrijving was daar werf met een kraan. Die was echter in onderhoud. Met enige moeite de bedieners van een grote havenkraan gevonden die voor een fooitje dit wel even wilde doen in de lunch pauze.

Nadeel is wel dat je alle spullen van het tuigage een plaats moet geven en dat je kop stoot tegen de gestreken mast.

De vaart door Parijs is op zich interessant. Met de ligplaats in jachthaven Arsenal lig je midden in het centrum aan de Place de La Bastille.

De tweede keer zonder mast via Brussel, Hellend vlak van Ronqueres en daarna de schepenlift bij Strepy. Allebei intersante ervaringen door het hoogte verschil van zo'n 70 m.

Daarna Canal St.Quentain een rustiger vaarwaarter dan Canal du Nord.

Bediening van sluizen is veelal met een bij de ingang van het kanaal uitgereikte zapper. Als het niet werkt komt er een snel een monteur voorbij van de VNF, die de meeste vaarwateren in Frankrijk beheert.

Een erg interesante ervaring is de tunnel van Riqueval. Die gebouwd is van 1802-1810.

Hierdoor mag je niet op de motor varen. Er is een sleepbootje dat zich voort trekt aan een ketting. Achter dit sleepbootje worden de boten, ook binnenvaarders, vast gebonden en in een lange sliert door de nauwe tunnel getrokken. Reis duurt zo ongeveer een uur.

Op advies van een binnenvaart schipper hebben wij een puts achter de boot gehangen om deze wat af te remmen en recht te houden..

Twee maanden later krijg je een rekening voor de doorvaart door de tunnel.

De vaart op de Seine bij het centrum van Parijs is erg druk met rondvaartboten. Maar onder al die bruggen door in Parijs is een mooie ervaring. De jachthaven Arsenal is niet goedkoop, maar je ligt er eerste klas om de stad te bezoeken.

De terugweg hebben we gedaan via de Leie.

Was een mooie alternatieve reis, maar wel erg warm daar op die binnenwateren.

Je passeert veel interessante steden.

Overigens wat dichter bij is een reisje over de Moezel ook de moeite waard en via de Rijn ben je snel weer thuis. Op de Moezel hebben de meeste sluizen ook een jachtsluisje naast de hoofdsluis die je zelf kunt bedienen.

Wissel het zeilen eens af met een rivieren tocht.

Onze diepgang is 1,40 m. Veel meer moet je niet hebben.

Bram

Ondertussen stinkt het water niet meer en er drijven geen boomstammen maar wel soms takken, na Antwerpen voor Temse kom je in een prachtige getijde rivier met veel bochten. In Temse is een haven maar vanaf dan moet je niet rekenen op veel aanlegplaatsen tot de sluis van Merelbeke. Tot iets voor Merelbeke is het prachtig. Maar de rest van de schelde is ook super. We hebben eens een sleepboot opgehaald in Obourg, de rest heb ik nog niet gezien maar zal ook uniek zijn. In Merelbeke is een kleine jachthaven.

Het heeft even geduurd voor we aan de tocht begonnen maar ondertussen zijn we toch veilig en wel in Gent geraakt.
Na een paar maanden in NL rond te varen hebben we in Antwerpen de mast op het dek gelegd en zijn we net iets meer dan 3m hoog.

Vertrokken in antwerpen met het opkomende tij (eerst opening van de sluis op Linkeroever) met bestemming klein Willebroek omdat daar familie woont.
Aan de spoorwegbrug van Boom hebben we moeten wachten tot het tij terug begon te lopen wat daar was met HW niet meer genoeg plek voor ons.

Nadien uit klein Willebroek tegen tij vertrokken richting de schelde en tot in Temse tij mee gevaren.
Daar geslapen en de volgende ochtend op het moment dat het tij stroom opwaarts begon te lopen vertrokken.
Een 5u later waren we aan de sluizen in Merelbeke en hebben we in de jachthaven heerlijk geslapen.
Heel de route ruim meer dan 2m water onder kiel en gemiddeld een 2kopen stroming mee.
De schelde wordt heel de route smaller en mooier dus best wel een ervaring om te doen.

We hebben de tocht op een zondag gedaan en zijn maar een drietal schepen tegen gekomen dus qua beroepsvaart was het heel relaxed. Voorbij Dendermonde best wel veel vuiligheid, takken en riet in het water dus wel wat opletten om die te ontwijken.

De dag erna zijn we via de ringvaart en het kanaal van Terneuzen naar Portus Ganda gevaren, hele leuke haven in het centrum van de stad (door het centrum varen zou met een diepgang van meer dan 1.5m geen optie zijn).

Gent is een prachtige stad. Ik heb er ongeveer een half jaar aan boord gewoond, had mijn boot tegen het justitiepaleis afgemeerd. Ik had geen deuren in de kajuit dus dacht “ veiliger als tegen het justitiepaleis kan niet” Immers altijd massaal politie en rijkswacht ter plaatse.
Dat iemand daar afmeerde was eigenlijk ondenkbaar ondanks dat er geen parkeerverbod was. Ik ben altijd goed geweest in het vinden van mooie goede veilige stekjes, dat was beslist mijn toplocatie. Ik neem aan dat iedereen dacht dat de boot eigendom was van een of andere top magistraat. Ik kwam en ging enkel tijdens de nachtelijke uren, niemand heeft ooit een woord gezegd.
Ik had een oud medestudent die bij de “BOB” was, dat was indertijd de geheime politie. Ik trof hem later in een jachthaven en hij vertelde dat zijn dienst een appartement had gehuurd net tegenover mijn bootje en men had met richt microfoons en camera´s wekenlang mijn bootje in de gaten gehouden. Men dacht dat ik daar had aangemeerd om een gevangene met geweld te bevrijden.
Ik denk dat de agenten die de opnames beluisterden vaak rode oortjes gekregen hebben. Gent is een studentenstad en ik was toen bepaald geen celibatair.
Leuk dat je verhaalt over de trip, ik heb hem ook enkele keren gedaan, vijfendertig jaar geleden.

OldBawley schreef :
Geweldig! Maar, men had toch ook gewoon kunnen vragen wat je er deed?
JB

Ze dachten waarschijnlijk dat als ze me wegstuurden ze een vette vangst kwijtraakten.
Een keer heb ik spijt gehad van mijn ligplaats in de ketelvest. Ik lag niet ver van de ketelbrug en een groepje dronken studenten heeft eens een lege bierfles op mijn net nieuwe teakdek gegooid. Goed voor hun dat ik niet aan boord was.
Net naast het justitiepaleis had je de Gentse opera en ik hoorde vaak piano en zang oefenen via de open ramen. Heerlijke stek. Omdat ik de naam van de brug kwijt was heb ik eens in Google Earth gekeken en zowel de Leie als de Ketelvest liggen nu vol kleine bootjes. Echter niet een aan het justitiepaleis. Denk dat er nu een verbod is.

Ondertussen zijn we al een hele tijd voorbij de bron van de Schelde en liggen we in de middellandse zee.
Het was zeker een avontuur om in de winter door Frankrijk te varen maar er was in elk geval genoeg water voor onze diepgang.

Meer info over onze tocht kan je hier vinden : sailingelburro.com/2023/02/18/...rney-through-france/

Voor een tocht via de binnenwateren van Frankrijk en Belgie zijn er ook beperkt een aantal digitale ENC kaarten verkrijgbaar. Kijk op de site van VNF of bij Vaarwegen informatie van RWS.

Het is zeker een leuke afwisseling om eens een rivierentocht te maken.

De Moezel/Moselle is ook een interessante vaarroute. Met kleine jachtensluisjes naast de hoofdsluis. Want voor een jacht gaan ze niet schutten met de hoofdsluis bij weinig bovenwater in de zomer. Je komt dan uit in Koblenz en daarna ben je met een sneltrein vaart weer terug in Nederland.

Bram

We hebben inderdaad een paar ENC kaarten gevonden, heel de schelde (verdeeld over Vlaanderen, Wallonië en Frankrijk) en de Saone. Die van de Rhone is vreemd genoeg niet meer beschikbaar of te vinden.
Maar ik vond ze uiteindelijk niet zo nuttig want ze zijn enkel up to date in de vaargeul en als plezier vaart wil je juist de details er naast weten. Zo wilden we in de jachthaven van Vallenciennes binnenvaren maar daar was het, ondanks de bevestiging van de havenmeester, niet diep genoeg voor.

De diepte was in het vaarwater geen probleem, integendeel we hebben met onze 1.6m nergens grond geraakt en ik ben er vrij zeker van dat je er zelfs met 1.8m diepgang door geraakt.
Aanlegplaatsen en haventjes waren soms wel moeilijk en we hebben regelmatig op een halve meter van de kant met de kiel in het slijk geslapen.
De waterplanten waren dan weer wel een uitdaging, er werd al veel opgeruimd door het VNF maar toch hebben we regelmatig door een berg planten moeten ploeteren.

Na de schelde hebben wij ook voor St Quentin gekozen en hebben daar een paar dagen vastgevroren gelegen in the middle of nowhere maar dat hoort allemaal bij het avontuur.
De Riqueval tunnel hebben we ook gedaan, het was heel speciaal om 's morgens in de mist het elektrische sleepbootje te horen aankomen. Een medewerker van het VNF zei ons trouwens dat ze dit jaar de tunnel gaan aanpassen zodat boten er zelfstandig gaan kunnen doorvaren, dus we waren waarschijnlijk één van de laatste jachtjes dat erdoor gesleept werd.

Heb je verslag van de reis door Belgie met plezier gelezen. In mijn tijd bestonden er nog geen marina´s, aanmeren was niet altijd makkelijk.
Ik denk dat de reis door de kanalen nog lang zal blijven hangen. Zelfs al was het wintervaren.

OldBawley schreef :
In de winter zijn er eigenlijk ook geen marina's, alles is dicht maar hier en daar hebben we wel (gratis) elektriciteit gevonden
Het was zeker een leuk avontuur, 231 sluizen is best wel pittig maar ook wel leuk.

En wacht maar, het verhaal was maar een introductie, mijn vrouw is volop bezig met een meer gedetailleerd verslag