Onderwerp: Buitenboordmotor en regelaar zonnepanneel

@Stockpaert:
Jij hebt een elektrisch startende bbm met een spoel die in enige tijd de verbruikte start energie weer in de accu 'stopt'. In dat elektrische circuit zit een -soms rudimentaire- vorm van spanningsregeling om te voorkomen dat de startaccu wordt overladen. TS geeft helaas onvoldoende informatie om op te maken hoe zijn bbm dit doet.
Bij jouw installatie kan een service accu via een Schottky diodebrug of -nog mooier- een Fet diodebrug worden aangesloten. Dan is het 'fire and forget'.
Het meten van 16V zegt niet zoveel. Indien dit de onbelaste spanning is (zonder dat de accu is aangesloten, zoals koko al opmerkt) is dat nog steeds goed. Kennelijk is er een soort suppressor aanwezig die de spanning op 16V begrenst.
Indien dit is gemeten met de accu aangesloten, dan is er iets kapot (hoge contactweerstand in de accukabels en -klemmen, kabelbreuk of de accu is kapot).

@koko:
Bij omschakelen van start- naar service accu ontstaat er heel kortdurend een onderbreking. Is de uitgang van de laad(licht)spoel niet voorzien van een suppressor, dan is een spanningspiek mogelijk. Deze spanningspiek kan de regelaar in de bbm vernielen (kan! gebeurt niet altijd.) Een diodebrug voorkomt een dergelijke spanningspiek. (en geeft ook een beetje spanningsverlies, dat dan weer wel)
Groeten, Peper.

Bootje (Hurley 22) ligt bij Rhederlaag, hangt een handgestarte Mariner sailmate 8pk '97 achter met een 80 (?) W lichtspoel, er is één 80 Ah accu aan boord voor de ledverlichting, waterpomp, dieptemeter, wat telefoonladertjes en marifoon. Zonnepaneel is 40 watt en de laadregelaar max 10 A. Onbelast heb ik 38 V gemeten en aangesloten op de accu met halfvol gas 14.3 V. Accu was niet vol. Condensator natuurlijk bedoeld om het spanningsverloop van de laadspoel meer op een zonnepaneel te laten/kortstondige pieken af 5e vlakken. Natuurlijk niet om het voltage te verlagen. Volgens de leverancier is het zonnepaneel al voorzien van diodes 3 de bbm natuurlijk ook. Vgls mij dus geen reden extra diodes met bijbehorend spanningsverlies te gebruiken. Na moet ik alleen nog opzoeken wat de maximale spanning is die ik op de laadregelaar mag zetten.

Kijk da's leuk! Ik lig ook aan het Rhederlaag ('t Eiland) en we varen dus op precies hetzelfde IJsseltraject!

De lichtspoel zou wel 6A kunnen leveren (als de 80W klopt) bij 14,3V. Dit zijn wel passende eigenschappen voor een laadsysteem voor een startaccu. De spanning is aan de hoge kant om ervoor te zorgen dat de startaccu in korte tijd weer vol zit. Overigens VW hanteert 14,5V als maximum laadspanning.

De accu zelf is een veel betere ladingsopslag dan een condensator en een condensator als 'afvlakker' is niet zinvol. Een condensator als ontstoring voor hoog frequente stoorspanningen is dat wel, maar dat hoeft dan geen 'dikke' elco te zijn.

De diodes in het zonnepaneel hebben geen 'keercel functie'. Zij overbruggen de cellen als daar schaduw op valt en voorkomen zo blokkades in het paneel bij onvolledige 'beschijning'. Een keercel is maar 1 diode en voorkomt dat er stroom uit de alternator via het zonnepaneel weglekt. De spanningsval over deze diode is niet relevant, want het paneel wekt in elk geval meer spanning op dan dat er nodig is voor het laden van de accu.

De diodes van de gelijkrichter van de lichtspoel hebben wel een keercel functie. Er kan dus nooit stroom uit het zonnepaneel via de lichtspoel weg lekken.

Met wat ik nu weet:
Je hebt geen startaccu om op te laden. Als je laadt met de bbm dan wordt daarvan de spanning al in de bbm geregeld voor een 12,6V loodzwavelzuur accu. De bbm zal de accu niet overladen vanwege de ingebouwde spanningsregelaar, ZOLANG JE DE ACCU MAAR AANGESLOTEN LAAT! Dat laatste is wel een belangrijke voorwaarde.
Je kunt het zonnepaneel en de regelaar als 'appeltje voor de dorst' laten werken en je service accu daarmee via de regelaar 'op toppen'.

Keep it simple: je kunt de lichtspoel van de bbm zo op je service accu aansluiten (doe er wel een 10A zekeringetje tussen!), let hierbij op de juiste polariteit (+ aan +, - aan -).
Er hoeft niets tussen.
Voor jouw gemoedsrust: sluit de multimeter aan op de accu en plak deze met ducttape ergens vast in de kuip, zodat je deze kunt aflezen. Vaar vanaf de vale plas door de IJsselverbinding naar de passantenhaven in Doesburg en kijk bij 'vol gas' vlak voordat je de passantenhaven van Doesburg invaart, op de multimeter of de spanning op de accu boven de 14,6V komt. Zo niet, dan is er niets aan de hand en ben je helemaal klaar.
Zo wel, dan heb je een vorm van belasting nodig die wordt ingeschakeld indien je lang op de motor vaart. Een 12V 55W halogeenlamp zou een prima extra belasting zijn, maar er zijn ook andere mogelijkheden die meer automatisch werken. Nog een mogelijkheid is: 'de stekker eruit' bij een volle accu. Simpel!
Groeten, Peper.

Mooi, dat zijn antwoorden waar ik wat aan heb. Ben zelf groot voorstander van KISS (eigenlijk vind ik een elektrische waterpomp al een beetje overdreven maar mrs. McDreads moet ook in het bootje gelokt worden), dus ik zag het niet echt zitten om twee laadregelaars te gebruiken. In het verleden al wel eens een accu droog 'gekookt' met een yamaha 5pk, vandaar mijn aanvankelijke huivering de lichtspoel direct aan te sluiten op de accu.

@Peper:
bedankt voor de heads up! Ik heb de boot inclusief motor en kastje verkocht en de nieuwe eigenaar verteld dat hij alleen mag omschakelen als de motor uit is. Zelf deed ik dat ook zo en dat ging prima eigenlijk. Had natuurlijk liever een fet er in gehad, maar ja. Voor de 6 amp max is dat ook zo wat.

Peper schreef :
Bedankt voor je uitgebreide antwoord Peper. Ik hoop dat ik niet iemands topic kaap, maar ... ik heb geen aparte service-accu, maar gebruik de ene accu voor zowel starten als de paar lampjes die aan boord zijn. Gedurende het seizoen controleer ik af en toe de spanning van de accu om te kijken hoe vol deze nog is en in de praktijk blijkt hij altijd helemaal vol te zijn (12,7 V in rust). Blijft mijn angst op overladen bij lange stukken op de motor . Zou het een idee zijn een (hoofd)schakelaar in het start/laadcircuit te zetten? Het circuit is dan af te koppelen alvorens een lang eind op de motor te varen. De motor kan die paar keren wel gewoon met de hand gestart worden. Om een schakelaar in te bouwen hoef ik de originele bedrading niet aan te passen omdat ik simpelweg op het einde van de originele +draad een schakelaar kan zetten en die met de accu kan verbinden.

Schakelaars in startcircuits... Ik houd er niet van want de enorme (start)stromen geven veel spanningsval en het in de schakelaar 'kapot gemaakte' vermogen doet de schakelaar sneller slijten.
Een bbm die de eigen startaccu oplaadt, zal zo zijn ingericht dat deze de accu niet kapot kan laden. Zeker als dit 'af fabriek' is geïnstalleerd. Het wordt anders indien er veranderingen zijn aangebracht.
Overladen van een loodzwavelzuur accu resulteert in het 'koken' van het elektrolyt en het 'verkookte' water kan met gedestilleerd water worden aangevuld en de accu wordt daar niet veel slechter van (tenzij je de accu een tijd met een laag niveau van elektrolyt laat staan).
Bij auto's is het zelfs zo dat je de accu nooit van de alternator mag afkoppelen omdat anders de diodes in de alternator doorbranden. Een schakelaar koppelt de accu af en kan je met doorgebrande diodes laten zitten. Of dat voor jouw bbm ook zo is, weet ik niet en kan ik niets over zeggen.

Je gebruikt de startaccu als lichtaccu en het stroomverbruik voor het licht is incidenteel. Zou de start-licht accu leeg zijn, dan heb je een 'handstart' mogelijkheid. Mooi, niets veranderen, je hebt back-up ingeval er iets mis gaat. Ik vind het niet niet nodig om nog een extra zekerheidsniveau in te bouwen, het is geen kerncentrale (gelukkig niet). Wat jij nodig vindt bepaal je zelf, ik kan niet in jouw hoofd kijken. Indien je de lampjes vervangt door LED's is het incidentele stroomverbruik ook nog minimaal... Dat is het enige zinvolle om te doen.
Ligt je boot langdurig langs de kant en denk je dat zelf ontlading de start-lichtaccu langzaam leeg 'trekt', overweeg dan een 20W zonnepaneeltje met regelaar om de start/lichtaccu bij te houden. Dit verlengt de levensduur van een loodzwavelzuur accu aanmerkelijk.
Groeten, Peper.

De laadspoel van de BB motor mag je gewoon vrij laten hangen, dit heeft geen gevolgen.

Indien je de laadstroom wil onderbreken dan is dat geen probleem, dat kan op 2 manieren, of de laadraad apart naar de motor trekken en deze schakelen of zolas je wenst de org bedrading niet wil aanpassen dmv een accuschakelaar in de aansluiting tussen accu en motor.

De praktijk, meeste BB motoren hebben een zeer bescheiden laadstroom waarbij droog koken een lastig verhaal wordt, Yamaha heeft als 1 van de weinige in z'n werkpaardjes een voor BB motor begrippen aardige laadstroom die een accu kan droog koken.

Yamaha adviseert een minimale accu capaciteit van 70Ah om dit droog koken te voorkomen.

Op alle kleinere BB motoren is geen enkele vorm van laadregeling aanwezig, pas bij grote motoren met een echte generator komt dat pas om de hoek kijken, dan hebben we het wel over vermogens die hier nooit toegepast woren ( 100 PK en meer)

Peper schreef :
Bedankt voor je antwoord. Dan laat ik het maar zo. Nog een kleine 'maar': ik heb een calciumaccu (VMF sportline). Hoe reageert die op evt. overlading?

henkvd schreef :
Merci. Laat ik nu een yamaha (8pk 2 takt) hebben die af fabriek is voorzien van werkschroef en elektrische start ... Maar ik vermoed dat je de 4-takt high trust motoren bedoeld. Een zwaardere accu is een goed idee, zij het dat mijn huidige -slechts 44 ah- accu nog maar 2 jaar oud is. Mocht er t.z.t. een nieuwe accu nodig zijn dan neem ik het advies van yamaha ter harte en ga op zoek naar een zwaardere accu.

Zoals elke loodzwavelzuur accu (het calcium zit er alleen in om de platen steviger te maken). Overlading zal in eerste instantie het elektrolyt in volume doen verminderen, niet in concentratie, de soortelijke massa neemt toe. Je kunt dit eventueel controleren met een zuurweger.
Ga op zoek naar vuldopjes of een andere mogelijkheid de accu met aqua dest bij te vullen. Indien je elke 2 maanden het elektrolyt controleert en zo nodig aanvult met aqua dest, zul je heel lang met je accu doen. Echter, indien je echt elke 2 maanden moet bijvullen, wordt je accu lichtjes overladen en zou je kunnen overwegen de output van de laadspoel en de gelijkrichters iets terug te (laten) regelen (als dat mogelijk is).
Groeten, Peper.