Onderwerp: Zekeringen

Hey iedereen,

Ik bouwde laatst heel m'n elektrisch systeem om. Het is nogal een spartaanse boot, dus dat valt al bij al wel mee. Batterijen zijn verplaatst, schakeldoos vervangen en alle kabels vervangen. Ook de lampen werden vervangen door LED exemplaren uit de auto-industrie. Ergens moet iets zijn misgegaan, want bij aansluiten springen steeds de zekeringen en de kabel naar de batterij wordt wel warm. Dat wordt dus eens deftig uitmeten met de multimeter waar het fout gaat.

Ondertussen wou ik graag een doosje extra zekeringen kopen om de gesprongen exemplaren te vervangen en ook wat reserve te hebben. Toen ik de (glazen buisjes) zekeringen ging bekijken was ik echter nogal verrast door wat er op stond. Enerzijds staat er 250V op, en anderzijds T10AI (of T10AL, is niet duidelijk). Dit vind ik vreemd, want het is een volledig 12V systeem, geen 250V, en het kan natuurlijk al helemaal niet dat zulke zekeringetjes op 10A gemaakt zijn...

Wie weet wat voor zekeringetjes dit zijn en door wat ze te vervangen?

zijn 10 amp zekeringen, model Traag en geschikt voor systemen tot 250v (12v mag ook )

Het juist zekeren van je electrische installatie is een complexe zaak die een eenvoudig antwoord in de weg staat.
Je glaszekeringen zijn 10A traag, maximaal 220VAC, en goed te gebruiken voor gelijkstroom. Als deze doorslaan, is er echt iets heel erg mis in de installatie. Zeker omdat je schrijft dat de kabel warm wordt. En dat terwijl de zekeringen doorslaan?
ZO kunnen we geen advies geven.
Specifiek op je vraag: overal zijn deze zekeringen te koop, meestal per 10 in een doosje, en elke watersportzaak heeft ze in het rek hangen.
Zijn dit de goede zekeringen? Waarschijnlijk niet, maar dat hangt af van waar ze zitten. Het lijkt erop dat je ze gebruikt als primaire zekering omdat je over de accukabels praat. Dit zijn echter geen zekeringen die als primaire zekeringen gebruikt mogen worden. De specificatie van glaszekeringen zegt namelijk dat het secundaire zekeringen zijn, met andere woorden, er moet een andere zekering nog voor deze geinstalleerd zijn. En vooral een zekering met een hogere "interupt rating".
Ik gebruik alleen maat T-class zekeringen als primaire zekering. Die zijn EN snel EN hebben een hoge interupt rating.
Wil je het goed doen dan zal je nog wat moeten googlen.

Hoe dik is die kabel die warm wordt??

De beschreven situatie is vrij ernstig en kan tot brand leiden. Ik raad je aan om héél goed na te (laten) gaan waar de fout zit voordat je weer een accu aansluit.

Over de zekeringen: die zijn er niet om de apparatuur te beschermen, maar om er voor te zorgen dat éérst de zekering smelt voordat de bedrading smelt of in brand vliegt. De zekeringen beschermen dus de bedrading en moeten daar op afgestemd zijn qua ampèrage.

Ik vind zelf glaszekeringen niet zo'n goede keuze op boten. De steekzekeringen uit de auto industrie zijn veel robuuster, makkelijk te herkennen door de kleurmarkeringen, overal te krijgen en meestal eenvoudiger uit te wisselen. Iets om bij een ombouw te overwegen.

Beste Ben,

Aardige uitdaging om dit lek boven te krijgen.
Om te beginnen zijn de door jou gekochte zekeringen 10 Amp, trage zekeringen die tot 250V (220V) gebruikt kunnen worden. Op een systeem van 12 volt DC kun je de zekeringen gebruiken. Maar deze zekeringen zijn niet de juiste keuze voor toepassing in dit geval.

Alle componenten in een elektrisch circuit dienen op elkaar te zijn afgestemd. Uitgangspunt is de belasting van het systeem. Dus welke verbruikers zijn er op het systeem aangesloten en wat is hun opgenomen vermogen. Afhankelijk daarvan kunnen de betreffende accu, kabeldoorsnede en de primaire en evt. secundaire zekeringen worden bepaald. Als mede componenten zoals kabelverbindingen, aansluitingsklemmen etc.

In jouw beschreven geval is het eerst de vraag of er iets verkeerd zit aangesloten of dat het systeem verkeerd en te licht gezekerd is. Het feit dat de kabel warm wordt geeft al aan dat er een grote stroom loopt.
Echter: Ik begrijp dat je enkel het elektrische systeem vernieuwd hebt en dat er geen nieuwe verbruikers zijn geïnstalleerd? Enkel de LED verlichting die juist minder stroom verbruiken dan gewone gloeilampen? Verder niets veranderd?

Check eerst de aansluitingen. Als je geen verkeerde aansluitingen tussen de plus en aarde hebt in het systeem zal het probleem waarschijnlijk in de LED aansluitingen zitten.
Aangezien de spanning van een accu varieert tussen de 9.5. Volt en de 14,5 Volt is het raadzaam om een spanningsstabilisator aan te sluiten in het led systeem om de spanning naar de LEDs constant te houden. Is er een stabilisator geïnstalleerd?
Welke systeem LEDs is het? Heeft elke LED z’n eigen geïntegreerde weerstand of zijn er losse weerstanden in het circuit geïnstalleerd? Is er per elke LED aansluiting een weerstand geplaatst in serie met de LED? Of is er een voorschakel weerstand gebruikt voor meerdere LEDs? De weerstand is berekend voor 1 of meerdere LEDs (een vastgesteld aantal LEDs) en je kunt dus niet zomaar extra LEDs of minder LEDs aansluiten op een weerstand.
Kun je het systeem m.b.t. de LEDs nader toelichten. Hoe is e.e.a. aangesloten? Weerstanden voor (of na) elke LED? Voorschakel weerstand voor meerdere LEDs? Stabilisator?

MVG
Arend

ilCigno schreef :
Dit klopt grotendeels met wat ik van electronauten al begrepen had. Zekeringen beschermen de bekabeling.

Echter hier op het forum is eens een dikke discussie geweest over het gebruik van open zekeringen.

Volgens mij waren de argumenten tegen:
Explosiegevaar bij evt gaslek,
Corrosiegevoeligheid.

Dat is jammer want die auto zekeringen zijn inderdaad overal verkrijgbaar, makkelijk te herkennen en het bouwt zeer kompakt.

Misschien kan iemand met echt verstand van zaken (Roozeboos of WADnWIND) hier iets over zinnigs over zeggen?

En hoe zit het dan met automaten? Is daar geen of minder vonkgevaar?

Ben ook wel benieuwd naar de bezwaren tegen de glaszekeringen. Als TS toch nog bezig is kan hij het mooi meepakken en leren de niet electricijns gelijk bij

Eaglemis schreef :
De meeste leds hebben interne spannings stabilisatie en hebben een werkspanning van 10-30 volt. Zijn dus zelfs te gebruiken voor 12V en 24V systemen zonder extra componenten.

Joop66 schreef : Klopt, apparatuur is niet met zekeringen te beschermen.
Zolang een apparaat correct functioneert blijft de zekering heel, zodra de zekering doorslaat als gevolg van een te hoge opgenomen stroom dan is het apparaat reeds defect...
Zekeringen beschermen de bekabeling tegen die te hoge stroom.
Bij ons zit direct bij de accu zo'n zekering ter bescherming van de achterliggende bekabeling naar het schakelpaneel. Het schakelpaneel is uitgerust met schakelaars met ingebouwde automatische zekeringen ter bescherming van de bekabeling naar de gebruikers.
Joop66 schreef :
Explosiegevaar bij een evt. gaslek is mijns inziens overdreven, als je een gaslek hebt zijn evt. open zekeringen die mogelijk ooit eens zullen springen je minste probleem...
Corrosiegevoeligheid kan ik onderschrijven, maar dat speelt ook bij andere steekverbindingen (de bekende vlakstekers). Op ons schip zitten die ook en moet ik ze af en toe los halen en schoonmaken, anders komt er te veel overgangsweerstand waardoor de spanning op de apparatuur daalt bij gebruik. Ik ben voornemens deze aansluitingen te vervangen door schroefverbindingen.
Joop66 schreef :
Het grootste voordeel van automaten zit voor mij in het feit dat je nooit zonder (vervangings)zekeringen zit. Ik zie in één oogopslag welke automaat er uit ligt op het schakelpaneel en hoef niet in zekeringenkasten te duiken om de stroomvoorziening weer te herstellen.

Bedankt voor de reacties iedereen!

De ledlampjes zijn er voor in autodeuren, gewoon een plastic buisje met aan de uiteinden een metalen contactpunt en binnin het buisje een printplaatje met een 8-tal ledjes op. Niet van die 3,5mm leds, maar vierkantige met een geel bolletje in het midden. Of er een beveiliging inzit weet ik niet, maar ze gaan gewoon in het bestaande armatuurtje.

Dat de fout hierin zit lijkt me erg sterk, gezien dan de leds gewoon niet zouden werken, maar geenszins de genoemde problemen met de zekeringen zouden mogen veroorzaken.

Alle zekeringen vervangen door auto-zekeringen zit er niet in gezien die ingewerkt zijn in het huidige controlepaneel. Wat ik wel zie zitten en waarschijnlijk ga doen als ik de batterijbank aanpak is een grote zekering installeren voordat de stroom naar het controlepaneel gaat. Zo worden de glazen zekeringen secundaire zekeringen zoals dat bedoeld werd.

Qua verbruikers heb ik op de boot het volgende: kajuitverlichting, navigatieverlichting, stuurautomaat (niet actief), GPS plotter, VHF en dieptemeter. Daar komt nog een SSB bij, maar dat is het dan ook. De verlichting is allemaal vervangen door LED, en bij het springen van de zekeringen was er op een lampje na geen énkele verbruiker actief op het net. Volgens mij heb ik gewoon wat fout geschakeld ergens.

Trouwens, zowel de stuurautomaat, SSB, plotter en dieptemeter hebben ook nog een glazen zekeringetje in lijn met de stroomtoevoer.

Momenteel is de batterijsetup trouwens gewoon een enkele autobatterij voor zowel motor als huisbatterij. Daar wil ik graag nog een huisbank aan toevoegen na de zomer, samen met een zonnepaneel-setup. Maar daar volgt ongetwijfeld nog een topic over, en misschien laat ik hiervoor wel een technieker komen.

Is er trouwens een nadeel aan het gebruiken van "snelle" zekeringen ipv "trage" in dit geval?

Snelle zekeringen zullen eruit gaan als er een kort durende piekbelasting is. Meestal worden deze gebruikt voor het beschermen van electronica, die immers in weinig tijd kan oververhitten.

Voor het beschermen van bekabelingen zijn trage voldoende. Immers: kabels hebben meer massa, warmen minder snel op, en zullen dus niet meteen voor ellende zorgen bij korte (miliseconden tot tiende seconden) overbelasting.

Een snelle zekering gebruiken waar een langzame is voorgeschreven kan in een zwaar belast netwerk wel eens tot een onterecht doorbranden leiden. Andersom maak je je spullen stuk!

Maar dat zie ik anders voor de hoofdzekering op de accu's, dat moeten snelle zekeringen zijn. Deze zekeringen zijn er niet voor om stromen tot 50A te zekeren, maar om kortsluiting te zekeren. Sinds kortsluitstromen zeer hoge amperages kunnen opleveren, dienen deze stromen snel onderbroken te worden. Dat betekent dus ook dat deze zekeringen een hoge interupt rating moeten hebben. Dus T-class zekeringen.
bijvoorbeeld www.asabootelectro.com/product...e-T-Zekeringsysteem/