Onderwerp: afstand tussen kompas en log en dieptemeter klok

Zou dat eens bij die makers van die meters proberen op te vragen wat de
veilige afstand van het kompas moet zijn.

Je kan wellicht die meters op een proefplankje monteren en die dan dichtbij het kompas houden en dan aanzetten en kijken of je kompas reageert. Dit moet je niet alleen doen als je stilligt maar ook varende bekijken.

Die kompasmaker schrijft niet voor niets die meter afstand voor. Wellicht
kun je bij hem navragen of het ook voor jouw twee meters geld.

Ben zelf eens zo stom geweest om een transistorradio onder het schotkompas te zetten. Die schoot van schrik ruim 25 graden uit de bocht . Realiseerde me toen dat die luidspreker met een nogal
sterke magneet is uitgerust, dus hem toen maar een flink stuk uit de buurt gezet .

Groeten, K.Brouwer

K.Brouwer schreef :
Precies, je veroorzaakt met het plaatsen een afwijking in je kompas, maar dat kan (nogal) verschillen voor noord/zuidelijke koersen of oost/westelijke koersen. Altijd een deviatetabelletje maken dus........

Je zou ook, indien je het nu al wil testen, een plankje kunnen maken, het kompas en de instrumenten erop zetten, en dan met dat plankje in de boot eens ronddraaien om te kijken of er een afwijkingen vast te stellen zijn.
Zo kan je rustig een kijken wat er gebeurd, zowel met de instrumenten aan, als uit.
En zelfs de instrumenten terug uit het plankje halen en kijken wat het kompas doet in de verschillende richtingen.
Stilliggend in je box kun je veel beter de verschillen opmeten dan wanneer je vaart.

De meeste zeilers doen niets met het kompas. Dan is een afwijking ook niet belangrijk.

Baasklusje schreef : Spreek je voor jezelf ?

Tony2920 schreef :

ja. ik doe er niets mee, alles op de gps, lange stukken gaan altijd op COG en XTE, niet op kompas.
Maar ik heb wel een zeer recente deviatietabel voor alle 3 de kompassen.
Dat kunnen niet veel mensen me nazeggen!

De minieme afwijking die een electronisch instrument kan geven op een kompas lijkt me niet zo belangrijk. Een kompas heeft altijd een deviatie, ook op plastic boten tot ruim 10 graden, verschillend op elke koers.
Als je die niet weet (of niet gebruikt) is het niet nuttig om je druk te maken over de invloed van een instrument. Bovendien is 5 graden nauwkeurig sturen op een kompas (onder helling, golven) eigenlijk niet te doen.

Luidsprekermagneten in de buurt is een ander verhaal. Die moeten minstens 4 meter ver weg.

Baasklusje schreef :
Hè ja! Laten we een discussie starten over de noodzakelijkheid van een ordinair (stroomloos) kompas aan boord! En of daar dan een deviatie-tabel bij moet zijn, enzo..

--
stegman

PS.: de discussie is al gestart, zie ik. En u doorgaan, jongens!

nee hoor, die discussie is niet gestart. Een kompas MOET, alleen al uit veiligheidsoverwegingen. Twee is beter.

Mijn punt is: moet de gemiddelde zeiler zich zorgen maken over de invloed van een electronisch display, terwijl deviatie een veel grotere factor zal zijn, meestal.

dat kompas heb je alleen nodig als de spanning is uitgevallen. Is er ook geen invloed meer van de displays.
dus dan moet je een deviatie tabel met en zonder boordspanning maken!

roozeboos schreef :
en dat gaat niet, want om die tabel te maken heb je de COG nodig......

(of een kompaspaal, maar die zijn schaars)

Baasklusje schreef :
Nou, tenzij je voorafgaande ervaring hebt, weet je nooit vooraf wat de invloed van bepaalde electrische of electronische apparatuur is. Het lijkt mij niet dat de klokjes waarover gesproken wordt voor grote afwijkingen zullen zorgen, maar gewoon proberen lijkt mij de veiligste oplossing.
Want als bestaande deviatie en extra afwijking door apparatuur bij elkaar optellen kan de fout misschien èrg groot worden.
Maar goed: in principe kan een stabiele toestand altijd in een tabel worden vastgelegd, waarmee je tijdens het navigeren rekent. Maar nu staat bepaalde apparatuur wèl of niet aan, bijvoorbeeld. Dan krijg je toch onduidelijkheid.

Kortgeleden twijfelde ik nog over de plaatsing van een koelcompressortje op minder dan een halve meter vanaf het kompas van de stuurautomaat. Ik redeneerde dat vast niet alles aan dat apparaat van rvs of koper is. Het viel erg mee. Zelfs op een halve meter geen zichtbare afwijking. Maar wat als de compressor aanstaat? Ik houd me aanbevolen voor hands-on keniis wat dat betreft..

Op een polyester boot moet een kompas trouwens wel zo te compenseren zijn (vrijwel alle duurdere exemplaren hebben deze optie) dat de fout op enige koers niet veel meer dan 5 graden bedraagt (de grens waarbinnen met enige zeegang nog zuiver te sturen valt).

--
stegman

Baasklusje schreef :
Wat dacht je van een handheld GPS?

--
stegman

Tony2920 schreef :
Een GPS geeft de COG en niet de HDG.

Een GPS geeft de richt waarin je hebt bewogen een kompas geeft de richt van je boot.

Op een magnetisch kompas kan je strakker sturen. Een GPS maakt een sommetje op grond van het verleden. Door filters goed in te stellen is een GPS beter bruikbaar te maken als stuurkompas maar het blijft behelpen tov een magnetisch kompas.

Kleine windschiftingen zie je ook veel sneller op je magneet dan op je GPS


Even on topic,
Ik zou gewoon even proberen wat de invloed van je instrumenten (met verlichting aan!) op je kompas is. Dan vind je wel een acceptabele afstand.

keeszeiler schreef :
Kompasstellen doe je niet onder zeil, lijkt me. Tenzij je ook nog de hellingfout wil gaan compenseren.
Bij rustig weer en op de motor varend zijn HDG en COG gelijk. Waar je wel even op moet letten is dat de weergave op 'magnetic' en niet op 'true' staat.

--
stegman

Als je gaat testen: niet vergeten om op verschillende "koersen" te testen.

It Paradyske schreef :
Dat hoort bij het proces van een deviatietabel maken, wat misschien wel een aardig idee is als je toch bezig bent.
Afwijking noteren van 0 tot 315 graden met intervallen van 45 graden, bijvoorbeeld. Gevonden waarden verticaal uitzetten op een horizontale as met de koersen. Tussen de gevonden punten een vloeiende lijn trekken. Dan heb je in principe ook de waarden voor de tussenliggende koersen.

--
stegman

lodewijk stegman schreef :
daarom dus elke paar jaar een verse deviatietabel maken, kun je de invloed van alles en nog wat tenminste ergens aan relateren.

keeszeiler schreef :
dat dacht ik tot recent ook, maar de deskundigen hier hebben uitgelegd dat een moderne GPS op basis van dopplereffect actuele snelheid en COG meet, en zeker zo snel als een kompas dat kan (dat massa moet draaien).

De COG van een GPS (op stilstaand water zonder drift) is dus prima te gebruiken om een deviatietabel te maken. Iets beters is er niet....

Baasklusje schreef : Het kan, zeker voor een jachtje, ook zonder paal.
Het kompas van "Zeebeest" is al eens gesteld, terwijl we los dreven in de binnenhaven van Katwijk.
De (beroeps)kompassteller gebruikte daarvoor een hand gps, een zakjapanner met alle tabellen en een schaduwnaald.

keeszeiler schreef :
Dat valt wel mee hoor, moderne NMEA2000 GPSsen spugen 10 Hz of sneller uit, daar waar je kompasroos maar wat traag heen en weer loopt te plonzen in z'n badje. Die oude NMEA0183 met 1/s, daar is niet op te sturen: is te schokkerig en als je filtert wordt het te traag!

Het zou wel aan mijn afwijkend gedrag liggen. Het is een vorm van dwangmatig gedrag om altijd als de gelegenheid zich voor doet even de afwijking van het kompas te controleren. Je komt zo vaak een “ijkpunt” tegen. Al was het maar al starend naar de sterren als je s’nachts vaart en even over je kompas naar Polaris kijkt. Even opletten aan welke kant de grote beer staat en je hebt op een halve graad het noorden.
En ja,
Een buiten speaker van je marifoon kan rare dingen doen !

3Noreen schreef :
dat ken ik... je wil toch de afwijking weten....
vandaar dat ik elke paar jaar een deviatietabel maak, op een windstille dag, op de motor, steeds 22,5 graad verder op de autopilot. En dan elke koers drie keer, om de meetfout eruit te halen.

Kompasdeviatie verloopt over tijd ook zonder dat je wat aan de boot verandert.
Plaatje geeft van beide kompassen in de kuip (Plastimo Contest) de deviatie in 2002 (gestippeld) en 2014.
Patroon is wel beetje hetzelfde, maar toch op sommige koersen 6 graden verschil tussen 2002 en 2014.

Het fluxgatekompas is verplaatst, van achterkajuit naar kast voor de mast, ca 4 meter naar voren. Dat is goed te zien aan de beide blauwe lijnen.

Geinige oefening.

Conclusie: als je je fluxcompass 5 graden linksom draait is dat de beste en heeft geen deviatietabel nodig (afwijkingen binnen 3 gr)

Wat me verder opvalt is dat "Flux 2012" behoorlijk correleert met beide schotkompassen, terwijl de afwijkingen op de nieuwe lokatie veel gelijkmatiger verlopen. Nieuwe lokatie lijkt me prima, blijkbaar heeft al dat staal van je motor, electronica toch invloed en is de plaats voor de mast een stuk "schoner"!

Ik heb ook die afwijking van altijd kompas controleren. Doe dat op lichtenlijnen en allerlei transits.

Baasklusje schreef :
Het is theoretisch mogelijk om met doppler een SOG te vinden. (Nog niet gehoord van een GPS die dit ook werkelijk toepast)
Let wel er zijn ook GPS kompassen, maar die hebben per definitie meerdere antennes (vaak in één behuizing)
COG en HDG hoeft ook op een windstille stromings loze dag niet het zefde te zijn. (Voor de mieren*** is nooit het zelfde). Denk bv aan een bb motor die asymetrisch op de spiegel hangt. Die zal de boot een beetje 'scheef' door het water duwen. Het schroef (wiel) effect doet iets soort gelijks.
Voor het maken van een deviatie tabel, gebruik een (zicht)peiling. Ouderwets maar werkt nog steeds