Onderwerp: Ervaringen met Raymarine EV-100 sail?

Wie heeft er ervaring met de relatief nieuwe EV-100 Wheel stuurautomaat? Dus, dat is de set met de ACU-100, de P70, de EV1 en de wheeldrive.

Ik heb nu de ST4000+ aan boord, maar ben benieuwd of de EV-100 beter is. En dan beter in de zin van koersvaster op lastige koersen, veel golfslag en uberhaupt harde wind. Hoor graag ervaringen hier. Op het cruisersforum kwam ik reviews tegen die niet gelijk voor de nieuwe set pleiten. Terwijl hij juist op de markt is gebracht als een verbeterde versie van de oude wheeldrive.

Is er uberhaupt nog een roersensor noodzakelijk bij deze set? Iemand met hands-on ervaring?

Als je even zoekt is er al heel veel geschreven over de ervaringen met de EVO stuurautomaat. Alleen waren dat voor zover ik weer wel allemaal helmstokautomaten. Voor het stuurgedrag zal dat niet zo veel verschil maken denk ik.

Ook over het nut van een roerstandsensor is een draad geweest. De conclusie was toen dat het bij de EVO niet perse nodig is om er een te plaatsen, maar dat het wel de prestaties nog verder zal verbeteren als je er eentje aansluit.

Yes. Was inderdaad nu juist op zoek naar wheeldrive ervaringen. Benieuwd!

Er van uitgaan dat tiller of wheel met de zelfde electronica worden aangestuurd.. zal alles vallen of staan met de speling op jou mechanisme.
Mijn tiller automaat. Houd mij lekker op koers. Beter dan wat ik eerst gebruikte. (ST icm fluxgate). De roerstand terugmelder haalt het laatste beetje nerveusiteit uit het geheel.
En in actie zijn er anders dan axiaal of radiaal geen verschillen.
Nog maals... als je nu speling hebt op je stuursysteem, dan zal de evo netzo koersonvast funktioneren als jou st nu...

Ik durf dat nog wel te betwijfelen of een wheel helemaal 1 op 1 vergelijkbaar is met een tiller. Denk maar eens met me mee. Een tiller kun je vergelijken met een onderdekse hydraulische cilinder, direct op het kwadrant. Een wheelpilot heeft veel meer tijd nodig om bij te sturen, een tiller is superdirect. Los even van de discussie hoe direct een stuurwiel uberhaupt is (in mijn geval behoorlijk direct, hij zit met een stuurstang direct op het kwadrant, geen speling). Maar, de vertraging van een wheel is nu eenmaal veel groter dan die van een tiller en daarom ben ik vooral wel benieuwd naar wheel ervaringen.

mystudio schreef :
Helemaal juist , alhoewel ik het wel eens uit wil rekenen . Morgen maar eens kijken hoe snel mijn wielautomaat ( ook met een vrij directe stangbesturing , Whitlock Cobra) ) stilliggend is en dan vergelijken met de snelheid van een helmstok automaat.
Ik had op mijn vorige boten altijd een helmstok automaat en nu min of meer "noodgedwongen" een stuurwielautomaat maar ik ken eigenlijk weinig verschil in stuurgedrag zien.
Maar waarom zou je eigenlijk zo snel moeten sturen? Want sturen geeft juist extra weerstand van het roer dus dat moet je toch tot een minimum beperken door de juiste instellingen van een automaat te kiezen.
Zou best een leuk testje zijn; twee gelijke boten , beide op de automaat en de een zo scherp mogelijk koershoudend en de ander met een wat rustigere stuurinstelling.
Ad

Yellow Boat schreef :
De responsie snelheid dien je te tunen aan het gedrag van de boot en de omstandigheden. Uiteraart ga je daarbij voor "zo traag en laat als wenselijk". Dat "als wenselijk" is niet gelijk aan "als mogelijk". Als maximale hart-over-time worden getallen tussen 8 en 12 s. genoemd. Een goede (=slimme en voldoende snelle en krachtige) automaat reageert fel indien nodig en rustig wanneer mogelijk.

@Yellow Boat: ik heb er zondag aan gemeten. Hier ook een Cobra Whitlock. Vanuit de middenstand kan ik bijna een hele slag naar rechts (ik schat 345-350 graden) en bijna een hele slag naar links draaien. Van uiterst links naar uiterst rechts is dus bijna twee omwentelingen en daar doet de wheeldrive dan 18 seconden over. En de middenstand wordt inderdaad keurig bij 9 seconden gevonden, hij reist dus lekker lineair. Nu is het dus de vraag of een stuurwiel met zijn relatief grote vertraging ooit goed van een stuurautomaat is te voorzien. De beste systemen vind je toch eigenlijk altijd onderdeks vanwege de zeer direct mogelijke respons.

Ergo: vandaar mijn vraag. Heeft het zin om een 4000+ set te vervangen door de dure Evo als het om een stuurwiel gaat De meningen op het Cruisersforum waren verdeeld.

Volgens mij heeft het geen enkele zin om je set te vervangen voor een Evo wheeldrive. De verbetering zal marginaal zijn
omdat de drive (motortje op je stuurwiel) te weinig vermogen heeft om die "briljante" aansturing om te zetten in een
subliem roergedrag.
Als je echt wilt verbeteren moet je gaan naar een lineaire drive onderdeks. Levert veel meer kracht en kan daardoor alle
impulsen van de vernieuwde soft- en hardware vertalen in onberispelijk sturen. Een wheeldrive blijft een zwakke
afspiegeling van een echte stuurautomaat...
Maar....courses for horses. Waar gebruik je de pilot voor. Altijd alleen? Oceaan oversteek? Hulpje bij zeilzetten/strijken?
Solo spinakeren? Overweeg dan of je je geld stopt in een perfecte pilot of in een redelijk stuurhulpje.

H

Erg eens met Harry.
het motortje (kost €4,00 op eBay) is gewoon te zwak voor de gewenste en met evo rategyro ook wel mogelijke briljante aansturing.
Bovendien is er nog een flink zwakke plek in het ding: de koppeling ("clutch") waarmee je 'm in het werk zet. Die geeft vroeg of laat problemen, en vroeg als je meer intensief ermee gaat zeilen met echte wind of golven.

Okee mannen, dank voor de inzichten. Het bevestigt ongeveer mijn vermoeden. Hoewel het primaire probleem m.i niet het simpele motortje is maar veel meer de vertraging. Dankzij juist die vertraging is het motortje nog redelijk sterk te noemen, maar, de downside daarvan is dat de sturing te indirect wordt en er teveel vertraging op zit in verhouding tot een tiller of onderdekse stuurcilinder.

Echter, vanuit ervaringsperspectief nog niet onafhankelijk vastgesteld natuurlijk. Slechts beredeneerd. Als er nog iemand is die de echte ervaring heeft, dan hoor ik het graag!

Och , mijn ouwe RM S1 ( was in 2008 een uitloopmodel en dus lekker goedkoop) is volgens mij vrijwel hetzelfde als de 4000+ ( misschien de computer iets anders want de rest is hetzelfde) en voldoet primaop mijn dik 3 ton boot. En dat nu al iets van dik 5000 mijl op Noord en Oostzee .
Ik denk inderdaad dat de nieuwe EVO weinig of niks zal toevoegen . Bijv. de tegenwoordige rategyro heb ik al eens ( provisorisch aangesloten) geprobeerd ( niet de dure maar de zelfgebouwde www.portanna.org/tip/153-gyro-raymarine ) maar die ligt inmiddels weer werkeloos in een la omdat van de verbetering niets te merken viel .Was ook meer een test om te beslissen of ik naar een SPX 5 met rategyro wilde.

Voor wat betreft een roerstandsensor beveelt Raymarine die zelfs aan bij een wielbesturing .
Ik heb het ze toen ook een keer gevraagd en zij antwoordden dat die belangrijk kan zijn om de roeruitslag te kunnen begrenzen (moet je ook instellen als je een roerstandsensor hebt) omdat die bij een stuurwielbesturing niet en bij een lineaire besturing wel begrenst is. Maar dat hangt ook af van de soort wielbesturing en of het roer tegen de romp zou kunnen lopen.
Omdat die nog eens bij de prijs op kwam deed ook dat me besluiten geen nieuwe automaat te kopen.
Ad

mystudio schreef :
Ervaring met stuurautomaat op het stuurwiel, maar dan met dezelfde 4000 serie als je zelf ook hebt, op mijn toenmalige Dehler 38R; ook ervaring met de EVO stuurautomaat, maar dan alleen icm helmstokbesturing. De bediening op het stuurwiel is echt een hopeloze constructie. Zou zsm ombouwen naar onderdeks. Dan heeft zo'n EVO set wel zin (met name met downwind en golven een groot verschil). Op je stuurwiel een EVO zetten is echt zonde van het geld..

Aernoudt schreef :
De vraag is dan alleen ,hoe wil je dat doen?
Want je zult toch de wielbesturing op een of andere manier moeten afkoppelen als je bijv. rechtstreeks op de roerkoning wilt sturen.
Want diezelfde overbrenging bij het stuurwiel die de trage werking van een automaat op het stuurwiel veroorzaakt zorgt dan ook voor een forse remmende werking .
Bij mij kan ik bijvorbeeld in de winterstelling het roer onder de boot best wel met de hand bewegen maar makkelijk gaat dat bepaald niet.
Ik dank dat zoiets eigenlijk alleen bij een hydraulische besturing relatief simpel te realiseren is.
Bij een helmstokbesturing heb je dat probleem natuurlijk niet.
Ik heb ook wel eens gedacht aan het terug ombouwen naar helmstokbesturing ( ik heb zelfs de originele helmstok nog en de aansluiting op de roerkoning zit ook hgewoon achterin de kuip) , ook al omdat ik dan veel meer ruimte zou hebben in de , bij een Leisure 27 toch al vrij kleine kuip.
Maar gezein de beperkte voordelen en het feit dat ik er nu eigenlijk best tevreden mee ben zal dat er wel nooit van komen.
Ad

Yellow Boat schreef :
Ik vraag me echt af of een ratecompass over NMEA0183 wel zin heeft: volgens mij is de data-overdracht snelheid veel te laag. Een geintegreerde rategyro zoals RM dat doet in de EVO of een externe via een snel N2K netwerk heeft veel grotere kans van slagen. Het kunnen heel subtiele koerswijzigingen zijn waar de automaat op dient te reageren. Bij te laat of te lage resulutie zou het wel eens meer kunnen verstoren dan goed maken.

Nachtvlinder schreef :
Wie zegt dat dat over NMEA ging?
Er zit , ook op de computer van apparaten zonder rategyro ook een aansluiting voor een rategyro en zelfs op de print zit een plek voor zo'n ding.
Snuffel maar eens op die link die ik geplaatst heb en in dit draadje vind hje er ook het e.e.a. over: www.ybw.com/forums/showthread....e-S1-gyro-(not-eBay)
Ook in de software van de stuurcomputer zit die mogelijkheid gewoon standaard ingebakken. Zodra die een input ziet op de rate gyro aansluitingen verschijnen de bijbehorende zaken zoals ook beschreven in de manual "vanzelf" op de bedieningsunit.
Bijv. de ijkprocedures veranderen dan nogal t.o.v. de normale ijkprocedures.

Er is trouwens al vaker over een rategyro een draadje geweest bijv. www.zeilersforum.nl/index.php/...x5-en-spx5-gp#325003
Ad

Dat is inderdaad een printje wat direct aangesloten wordt. Ik nam ten onrechte aan dat het om een extern apparaat ging, heb je link niet geopend - jij stuurt ook zoveel linkjes

Heb je een idee waarom deze additionele sensor niets toevoegde? Hadden deze inputs geen, te weinig of het verkeerde effect op de roeruitslag?
Zou wellicht leerzaam kunnen zijn om te testen hoe de automaat reageert op wijzigingen in deze extra metingen. Dat zou je enigszins kunnen testen door deze sensor buiten het kastje aan te sluiten (of het hele kastje los te nemen) en dmv verdraaien/bewegen kijken wat er met de roeruitslag gebeurt.

Kenmerkend dat we in alle draadjes over autopilots tot zover er nog steeds niet achter zijn hoe de moderne algorithmes nu precies werken. Fabrikanten laten ook niets los uiteraard...

Nachtvlinder schreef :
Ik heb dat dingetje niet op de print aangesloten hoor. Er zit ook gewoon een aansluiting op de aansluitstrip onderaan de stuurcomputer (zie plaatje)
Ik hab de rategyro sensor op een printje gemaakt samen met een voedingkje ( voeding moet 5 Volt zijn) zoals dat ook in die link wordt verteld. Overigens staan die DIY dingen ook af en toe op bijv. Ebay te koop .
Echte metingen heb ik niet gedaan maar ik vond gewoon dat er niet merkbaar wat veranderde met of zonder die rate Gyro.
Nou heb ik niet onder verschillende omstandigheden getest want ik was eigenlijk al best tevreden met het functioneren zonder. Dat ding was meer een leuk probeerseltje dan een serieus plan om hem aangesloten te laten.Net zo iets als de automaat op een route uit de plotter te laten sturen of op de windmeter (Nasa) wat ook best ging maar niet meer was als een leuk probeersel.
Maar ik heb het ding nog dus wie weet ga ik er nog een keer mee aan de gang.
Ik neem trouwens aan dat die aansluiting er op de Evo ook aan zit en dat je die op dezelfde manier aan kunt sluiten.
Maar misschien zijn er inmiddels mensen die dat ook al geprobeerd hebben. Kwestie van googelen lijkt me.

Ad

Duidelijk.

Yellow Boat schreef :
Dat doe jij toch meestal al voor ons?

Ben benieuwd of we kunnen achterhalen wat een slimme automaat met deze metingen doet en waarom dat in jouw geval niets toevoegde. Heb jij die nieuwsgierigheid niet?

Ik vaar met de genoemde installatie: Evo + Acu100 + Spx Wheelpilot met een P70 controler.
Deze combi is beter als m'n oude Autohelm 5000.
Met zeegang ruime en halve wind stuur ik met de hand aanmerkelijk beter.
Aan de wind prima, maar ook met de hand beter.

Nachtvlinder schreef :
Die "Rate Gyro" ,wat helemaal geen Gyro is in de zin van het woord, meet de beweging van je boot heel direct in het voor de sensor (!) horizontale vlak ( dat chipje wat ik gebruikte meet weliswaar in drie rchtingen maar je bebruikt alleen de twee horizontale assen) . Blijkbaar zou de stuurautomaat daardoor sneller reageren op koersveranderingen dan alleen op een fluxgate kompas( ). Overigens worden beide metingen , fluxgate en gyro, in de stuurcomputer gecombineerd.Hoe? tja , daarvoor zou een software expert de software eens moeten bekijken.
Dat soort sensors zit trouwens ook in elke handy en tablet en zorgen ervoor dat het scherm verticaal blijft.
Ook modelhelicopters en quadrocopters hebben zo'n ding , zij het dan met 3 en meestal nog meer meetassen. Anders zouden die dingen veel te moeilijk of zelfs onmogelijk te bedienen zijn.
Hier bijv. vindt je dat soort spul : www.antratek.nl/sensoren/gyro-imu-tilt en www.sparkfun.com/categories/85 maar bijv Conrad heeft ze ook.

Waarom ik er niks van merkte weet ik niet maar ik denk dat ze alleen bij plotselinge bewegingen wat bijdragen en omdat ik hem tot nu toe alleen op rustig water heb getest zul je er wel niks van merken.
Of het echt meer is dan een aardige gadget vraag ik me ook af.

In het installatie handboek van raymarine staat ook wel het e.e.a. :


Ad

Is een verkeerde benaming inderdaad, maar zo worden ze nu eenmaal genoemd. Meet niets meer dan een stand in de ruimte. Eigenlijk is een stuurautomaat (denk ik) meer geinteresseerd in de versnelling. Dat doet die EVO dacht ik met z'n 9-assige sensor, maar je computer kan natuurlijk ook zelf differentiëren indien het signaal mooi genoeg is daarvoor (ruis, resolutie).

Zou het leuk vinden als je nog eens zou willen gaan testen, onder gecontroleerde condities.

Nachtvlinder schreef :
Dat zal idd geen enkele reactie gaan geven, de S1 kan alleen voorzien worden van een interne rate sensor met een analoge output, de nmea input weet niets van ratesensors.

Je hebt me niet juist begrepen. Met de test bedoelde ik YB's printje (incl haar aansluitingen) naar buiten gebracht om deze inputs gecontroleerd te kunnen exciteren. Niet via NMEA maar via de interne aansluitingen zoals YB het eerder aangesloten heeft gehad.

Nachtvlinder schreef :
Zou je toch echt een analoge output moeten hebben op een S1 , 2.5 Volt in rust vlak.
De gelinkte rate sensors doen dat in ieder geval niet.