Onderwerp: motor ankerlier omkeerbaar maken

De titel van het onderwerp is enigzins cryptisch maar ik heb een Simpson Lawrence Anchorman ankerlier die alleen in staat is om het anker op te halen (motor draait 1 kant op). Natuurlijk kan je je anker vrij laten vallen maar ik zou dit ook gecontroleerd op de motor willen doen. Op mijn vorige schip had ik een Quick ankerlier die 2 kanten op kon draaien. Is het mogelijk, en zo ja hoe, de draairichting van de elektrische motor om te draaien mbv een relais oid?

moet ik wel even ver terug in de theorie, maar niet elke motor is omkeerbaar. veld en anker wikkelingen moeten apart kunnen worden geschakeld anders blijft ie dezelfde kant op draaien.
hangt dus erg afvan de uitvoering of het andersom kan draaien

plus en min omdraaien lijkt mij de 1e keus maar het kan zijn dat dit mechanisch geblokkeerd is en dan draai je alles kapot als de motor de verkeerde kant op wil draaien. Het zou me niets verbazen als er intern een ratel op zit die voorkomt dat het anker vanzelf afrolt, b.v. zoals in je lieren in de kuip. Je zult dus ook het mechaniek even open moeten maken om te kijken of de motor wel de andere kant op kan draaien.

Het kan natuurlijk ook een 3 fase motor zijn met een frequentie regelaar om het toerental mooi te kunnen regelen maar dat verwacht ik eigenlijk niet Kortom je moet de zowel de constructie van de elektromotor als de mechanische overbrenging kennen.

Heeft de motor 2 of 3 draden?
Met 2 kabels is de draairichting simpel om te draaien door middel van een relais. Zo één als bij de Quick zit.

Zijn er 3 kabels dan wordt het lastiger.
Dat durf ik geen uitspraak over te doen zonder het ding in de hand gehad te hebben.
Het verschil tussen shunt en serie motor.
Een serie motor maakt meer of minder toeren, afhankelijk van de belasting. Heeft maar twee aansluitingen
Een shunt motor neemt dan méér of minder stroom bij gelijkblijvend toerental, is wat lastiger draairichting te wisselen. Heeft 3 aansluitingen.

Alleen de draairichting van de motor wordt dan naar keuze, mits er geen zaken spelen die hier eerder genoemd zijn.
Maar dat kun je even controleren.

Beste Saeftinghe, Blauwwinde,

Stel de motor heeft geen permanente magneet en is intrinsiek een gelijkstroommotor en heeft 2 aansluitdraden. (De precieze betekenis van intrinsiek wil ik even in het midden laten maar o.a. een asynchrone draaistroommotor met een omvormer van gelijkspanning naar driefasen zou ik een geen intrinsieke gelijkstroommotor noemen).

Dan vermoed ik dat omkeren van de polariteit niet leidt tot omkeren van de draairichting. Immers zowel de veldstroom als de rotorstroom zullen van richting omkeren waardoor de Lorentzkracht dezelfde richting behoudt. (HPV beweerde -weliswaar zonder onderbouwing- hetzelfde).

Wat is fout aan bovenstaande redenering?

weinig fout, maar ik verwacht een permanent magneetmotortje.

Ik meen dat vroeger permanente magneten weinig of niet werden toegepast bij gelijkstroommotoren met hogere vermogens.
(Ik weet niet of er tegenwoordig gelijkstroommotoren met hogere vermogens zijn welke zijn uitgerust net de moderne supersterke magneten gebaseerd op bijvoorbeeld neodymium).

Een serie motor heeft stator en rotor wikkeling in serie.
Wanneer daar de plus en min worden gewisseld wisselt ook de draairichting.
Wanneer de belasting wijzigt, wijzigen rotor en stator stroom evenveel.
Lichtere belasting betekent meer RPM

Een shunt motor heeft één massa waarop rotor en stator wikkeling komen, aan de ander kant één aansluiting voor de rotor en één voor de stator.
Wanneer je daar de polen wisselt blijft de motor dezelfde draairichting houden.
De stator (veldstroom) blijft gelijk bij andere belasting, de rotorstroom wijzigt met de belasting, RPM blijft (nagenoeg) gelijk.

Met de collector was ook iets, maar dat heb ik niet meer zo direct paraat, daar zou ik even naar moeten zoeken.

Ik denk dat het zeker geen permanent magneet motortje is.
die ken ik niet voor vermogens van 500W tot 1000W die al snel nodig zijn voor een ankerlier.
Een 3 fase motortje geloof ik ook niet zo in.

Ik stel me voor dat die ankerliertjes van een een zo voordelig mogelijk standaard in de handel zijnd motortje worden voorzien, maar alles is mogelijk natuurlijk.

Maar je brengt me wel aan het twijfelen, ik ga even zoeken naar wat meer details.

Als het elektromotortje geen uitgevoerd klemmenbordje heeft waarop de veldspoelen en het anker los van elkaar kunnen worden gekoppeld is het vrijwel onmogelijk om de draairichting om te keren. Tenminste bij de orthodoxe gelijkstroom motoren. Elektronisch is er wel iets op te verzinnen, maar daar ben ik niet in thuis. Als de losse aansluitingen van anker en veldspoelen beschikbaar zijn is het mogelijk om met relais een omkeerschakeling te maken.

Vr.groet, peter

Saeftinghe schreef :
Ik vermoed dat de draairichting van een seriemotor hetzelfde blijft bij omkering van polariteit en wel o.g.v. van mijn betoog.

Wat is verkeerd aan mijn betoog in het geval van een seriemotor?

Saeftinghe schreef :
Mispoes: zowel veld als ankerstroom keren om: draairichting blijft hetzelfde. Kijk maar naar een stofzuigermotor: dat is ook een seriemotor, en die draait op wisselstroom.
Koppel van een gelijkstroommotor is motorconstante x veldsterkte x ankerstroom: een shuntmotor heeft dus een koppel evenredig aan de ankerstroom (bij een min of meer constant toerental, uiteraard binnen het bereik van de motor). Een seriemotor heeft echter een koppel wat kwadratisch toeneemt met de ankerstroom: twee keer zoveel stroom is dubbele ankerstroom plus dubbele veldstroom: 4 x zoveel koppel. Heerlijk voor trams en locomotieven, daar zaten ze dan ook in. Nadeel: theoretisch onbeperkt toerental: wanneer onder stroom de belasting wegvalt pleegt de motor acuut zelfmoord door toeren te meerderen tot de wikkelingen van het anker vliegen.
In de praktijk waren de meeste gelijkstroommotoren dus compoundmotoren: serie met hulpshunt wikkeling of shunt met hulpseriewikkeling, al naargelang het gewenste motorgedrag. Een ankerliermotor is in de regel geen permanent magneetmotor ("shunt"gedrag), maar een seriemotor met hulpshuntwikkeling: deze houdt het onbelaste toerental begrensd, terwijl het seriegedrag zorgt dat de liet snel loopt bij lage kettingkracht, met flinke koppeltoename bij toenemende belasting. Draairichting omkeren geschiedt door het anker OF de beide velden om te polen.

NB: deze motoren worden zeer veel gebruikt op wisselstroom: synchrone en asynchrone motoren hebben op 50 Hz een toerentalbeperking van max. 3000/min, terwijl stofzuigers en gereedschapmachientjes al snel dik boven de 20.000/min zitten.

motor losnemen en gewoon eens proberen?
onze Vetus ankerlier is ook een kwestie van ompolen. 1000W, collector
de relaissturing daarvoor is basicstuff

Aad en SSL,
Helemaal juist, ik zit er helemaal naast, er moet in één van de windingen de stroom worden omgekeerd.
Maar ik meen dat ook iets met een extra set borstels iets gedaan werd om met slechts 2 aansluitingen de draairichting te wijzigen.
Ik heb er even naar gezocht maar kan het nergens meer vinden hoe dat in elkaar steekt.

@Saeftinghe
aanvullend, die Vetus heeft 4 koolborstels, misschien heeft dat er mee te maken.

sy helios schreef : Nee hoor, ik heb met motoren gevaren met 8 x 14 = 112 koolborstels, maar dat had niets met omkeren te maken.
NB: dat was ook het enige schip van de vloot met een stofzuiger aan boord (dieselelektrisch)

De motor heeft 2 draden. Ik zal voor de zekerheid eens kijken of er ook een pal inzit ter beveiliging voordat ik de draden omwissel om eea te testen.