Onderwerp: De juiste tijd

Aan boord is het belangrijk om altijd de juiste tijd te hebben, daarom ben ik eens gaan rondkijken voor een onafhankelijk werkende boord klok. Genoeg keuze in modellen maar wat is de nauwkeurigheid? wordt vaak niet eens opgegeven, bij een vrij dure was het wel gegeven 15 sec per maand.
Dat is op jaarbasis minuten en dat vind ik eigenlijk al teveel, nauwkeurige tijd heb je bijvoorbeeld nodig met astronavigatie. Uiteraard kun je met behulp van de GPS data de klok regelmatig gelijkzetten en of controleren maar dat wil je eigenlijk ook niet.

Als elektronica hobbyist denk ik ook aan een zelfbouw optie, uiteraard digitaal en met eventueel een extra display met locale tijd terwijl de andere display de GMT weergeeft.

De precisie moet beter kunnen, de beste optie is met een TCXO (LFMCXO064082). tolerantie 0,5ppm en stabiliteit 0,05ppm. Worst case loopt de klok op jaarbasis 18sec voor of achter. De rest van de klok is allemaal logika, wil dit laten werken op lithium batterijen maar ook op de boordspanning.
Het stroomverbruik is natuurlijk ook belangrijk daarom wil ik ervoor kiezen om de display (LED) alleen via de boordspanning te voeden, als deze wegvalt kun je alleen de klok aflezen met een druk op de knop (dit om batterijen te sparen). LCD kan ook natuurlijk maar ik vind LED mooier, smaak is ook een ding...

Onderstaande klok vind ik wel een heel fraai instrument, voor het geval ik toch iets wil kopen ipv bouwen. Een afwijking van max 3 minuten op jaarbasis is ook niet slecht.



Hoe nauwkeurig moet een scheepsklok eigenlijk zijn om goed te kunnen navigeren met de Sextant?

Ik heb een weerstation aan boord met DCF77 ontvanger. Een DCF77 ontvanger kun je evt. ook zelf bouwen en aan een Arduino (of zoiets) knopen. Daar kan geen enkele stand-alone klok tegenop.

Wel een mooi klokje.

Jeroen.

DCF77 is leuk maar kun je dat midden op de oceaan ontvangen?Ik heb er hier in IJmuiden al moeite mee..

Even ongehinderd door gedetailleerde kennis van zaken. Maar de vraag hoe nauwkeuring een klok moet zijn om er mee te kunnen navigeren in combinatie met een sextant lijkt mij voor een zeiljacht niet zo heel relevant.

De essentie van navigeren met een sextant is dat men op een bepaald tijdstip een meting doet, en van daaruit de positie berekent.

We praten over afwijkingen bij de genoemde klokken van enkele tientallen seconden per jaar. Ik heb niet de illusie dat het op een slingerend zeiljacht mogelijk is gelijktijdig een meting te doen, en op dat zelfde moment de tijd op de klok op vijf of tien seconden nauwkeurig af te lezen.

De fout met het klokkijken is waarschijnlijk groter dan de af wijking van de klok.

Ratman schreef : Je moet wel je specificaties goed opgeven natuurlijk Buiten het Noordzeegebied houdt het wel op met DCF77.
Je kunt ook een compacte GPS module gebruiken en die eens in het uur (of met een andere frequentie) activeren om de tijd mee te corrigeren.

Jeroen

Ratman schreef :
Mag ik er even fijntjes op wijzen dat 15 seconden per maand net zoveel is als 3 minuten per jaar?

Ik denk dat de afwijking van de klok meestal een kleiner probleem is dat je eigen handigheid en precisie in het nemen van bijvoorbeeld een middaghoogte. Hoe nauwkeurig je dat kan op een bewegend schip is bepalender voor het eindresultaat, dan een klok die 15 seconden voor- of achterloopt, denk ik.
Je ben sowieso spekkoper als je op 2 mijl nauwkeurig je positie kunt bepalen.

Astronavigatie is natuurlijk een erg romantisch idee, maar ik vermoed dat je goedkoper uit bent met een GPS en één of meer backup GPS-en dan met een goede sextant. Nog los van de oefening die het kost om goed met zo'n ding te leren omgaan.

Voor stand-alone tijdmeter wordt de norm iso 3159 veel gebruikt. Dan kom je in de orde van 1 sec per dag.Maar de tijd van gps is veel nauwkeuriger.

Een out-of-the-box suggestie: als je een smartphone met GPS aan boord hebt zijn er (gratis) apps die de 'GPS tijd' vertalen naar gewone tijd (huren:minuten:seconden).

voor iOS: itunes.apple.com/nl/app/gps-ti...ter/id668335387?mt=8
voor Android: play.google.com/store/apps/det...r.gpslocaltime&hl=nl

Kost weinig energie (GPS alleen aan voor bijwerken van de tijd), géén investering en nauwkeuriger krijg je het niet.

Tja, als je nostalgie wilt, dan zit er maar een ding op:
Elke dag even naar de piepjes van de BBC luisteren op de korte of lange golf!
Het alternatief is: of GPS-tijd of zelf een atoomklok meeslepen.

It Paradyske schreef :
Dat radiosignaal doe er ook nog een paar milliseconden over om je te bereiken, hoor!

Heb je niet een GPS aan boord die constant via NMEA de tijd uitspuugt?
Dan is zelfbouw met een arduino of eventueel een Raspberry Pi heel eenvoudig.

Je moet dan nog wel weten of de tijd, die de GPS via NMEA naar buiten brengt GPS tijd of UTC tijd gebaseerd is. Dat scheelt op dit moment 18 seconden. Eigenlijk heb je een UTC gebaseerde tijd nodig.

Die UTC tijd van een GPS ontvanger is betrouwbaar zodra er leap second offset gegevens zijn ontvangen en opgeslagen. Dat kan tot 12.5 minuten duren na het ontvangen van de eerst geldige positie.

Nadat er een schrikkelseconde is doorgevoerd, is het weer nodig dat er een geldige positie en bijhorende leap second offset is ontvangen voor een nauwkeurige UTC tijd. Anders wijk je mogelijk een seconde af.

lodewijk stegman schreef :
Zeker, maar dat kan je uitrekenen.

Wat te denken van synchroniseren met een gewone GPS ontvanger?
Elke smartfoon kan dat al................

It Paradyske schreef :
Oh ja.. nee.. dan is het goed!

Wie verteld mij als navigatieleek waarom je de exacte tijd wilt aflezen op een GPS en deze wilt gebruiken om middels een sextant je positie te bepalen???

Solo schreef : Ja hoor, op 1 sec. Geen enkel probleem.

Koezt schreef :
Sextant is reeds lang geen verplichte uitrusting meer en dient alleen nog maar om preppers gerust te stellen als de satellieten uitvallen.
Ik heb het vroeger op school nog geleerd, maar ben er niet rauwig om dat het verleden tijd is.

Solo schreef : Even uitgaande van de zon: die verplaatst zich twee keer 180 graden per dag (Oostelijke en Westelijke halfrond) dat is 15 lengtegraden per uur, maar ook 15 boogminuten per minuut. Op de evenaar kan een boogminuut zoveel zijn als een mijl. Op de evenaar zit je met 1 minuut fout in de tijd dus 15 mijl verkeerd met je positie. 10 seconden fout is 2.5 mijl.

Als je handig bent met de sextant, dan is met mooi rustig weer je gecombineerde fout dor alle afrondingen, meetfouten, tijdsfouten etc. 2 mijl of minder.

Hoe noordelijker je komt hoe minder groot het effect van de tijdsfout is, maar belangrijk blijft het zeker. Waarom denk je dat de British Admiralty zo'n gigiantisch bedrag beschikbaar stelden voor een goede klok die op een boot werkt?

Om de juiste tijd te lezen heb je een stopwatch in je hand, die druk je in als je de meting hebt, en dan loop je naar binnen en lees je de klok af en trekt daar de tijd op je stopwatch vanaf. Altijd met een seconde precies.

Terug naar de vraag van de topic starter. Ik vind navigeren met een sextant ook nog erg leuk en doe het graag. Ik heb en Wema klok aanboord en die staat altijd op UTC, ik stel die eens of tweemaal per jaar bij, maar ik heb nooit meer dan een fout van een minuut daarin gezien.
Ik vermoed dat die opgegeven error een slechtste geval is, en dat de klok altijd beter presteerd dan dat. De error in de praktijk is waarschijnlijk maar 5 tot 10% van de maximale fout zoals de klokfabrikant die opgeeft.

Overigens is een klok op zee te calibreren met radio signalen die op bepaalde tijden gegeven worden.

Koezt schreef : Dat is inderdaad een beetje onzinnig. Als je langere oversteken maakt is het echter niet zo verkeerd om zo nu en dan je boordklok gelijk te zetten met de exacte tijd. Dat kun je met radio signalen doen of bijvoorbeeld met de GPS tijd. Mocht je spul dan uitvallen (wat onwaarschijnlijk is) dan heb je in iedergeval de juiste tijd op je boordklok.

Zonnetje schieten.

Als jochie van zestien heb ik het ritueel van zonnetje schieten van zeer dichtbij mogen meemaken en mocht er bovendien ook zelf een minuscuul rolletje in spelen

Op de “Graveland” was het ook elke middag 12 uur prijs.
Dan kwamen de heren met hun sextant de vleugel op, de kapitein voorop, de stuurlieden volgens rang en de leerling sloot de rij.
Je kon aan de gezichten zien dat het hier een zaak betrof voor ingewijden, waar een buitenstaander nooit het fijne van zou kunnen vatten.
Aan mij, de uitkijk, was de schone taak toebedeeld om de chronometer af te lezen.
Met al die hocus-pocus om me heen, voelde ik me net een tovenaarsleerling die ook een paddeoogje in de ketel mag gooien, maar niet weet wat er gebrouwen wordt.
De witte sokkenbrigade stond buiten met de sextant in aanslag en ik stond bij het luikje in de kaartentafel (dat door de stuurman geopend was want ik mocht er wel naar kijken maar aankomen niet), door het ruitje te turen.
Dan kwam de kreet:’ Heren, opgepast, klaar, stop!’
Bij stop las ik de chronometer af, seconden, minuten en uur.
Dat was dan mijn “paddeoogje”.
Nu kwam het hele circus weer naar binnen, de kapitein weer voorop maar de rest in gewijzigde volgorde, want de leerling was al ongemerkt naar de kapitein opgeschoven en stond pal naast hem aan de kaartentafel toen deze zijn sextant aflas.
De resultaten van de heren stuurlieden waren aller bedroevendst en weken behoorlijk af van die van de gezagvoerder, wat voor de laatste een goede reden was om hun geschiktheid voor een volgen de rang zwaar in twijfel te trekken.
Nee, dan de leerling, voor die jongeman lag, volgens de kapitein, een gouden nautische toekomst in het verschiet, want hij kwam bijna exact op de zelfde positie uit als die ouwe.
‘En mijne heren, daar kunt u een voorbeeld aan nemen!’

Voor de rest van de reis, was leerling door de eerste stuurman aan de bootsman uitgeleend, om de spijsolie tanks uit te krabben, de ankerketting in de visolie te zetten en meer van die karweitjes die je niet aan een simpele matroos kunt overlaten.

Albert

Ik heb ooit na de sloop van een Zeeschip de Chronometer gekregen, een Patek Philippe Naviquarz.

Deze is 0.1-0.02 seconde per 24 uur nauwkeurig. Dat is aardig nauwkeurig voor een Paddeoog.

www.clockprices.com/patek-phil...artz-desk-clock.html

Leuk Albert!

Baralt Dat is volgens mij een duur klokje!

met de zelfbouw optie zou ik op 50mSec per dag zitten worst case. dat is gewoon een leuk hobby project waarbij je voor de beste specificaties gaat.

Wat de kant en klare scheepsklok betreft is de 15 sec per maand wat mij betreft goed genoeg maar de nauwkeurigheid moet wel gespecificeerd zijn anders koop ik hem niet, dat lijkt dan inderdaad alleen bij de duurdere types te zijn.

Een voorlopig schema van de zelfbouw klok met discrete logia IC's, kan natuurlijk ook met een microcontroller maar ik vind deze 70er jaren stijl ook wel zijn charme hebben. Wordt verder wel SMD werk anders wordt het te groot.
Twee displays voor respectievelijk UMT en Locale tijd.




Er komt nog wel wat bij zoals de voedingschakeling en ik wil nog tijdens calibratie de secondes resetten.

Je gebruikt neem ik aan dan wel nixie tubes?