Onderwerp: Relais of plc

Ik heb zelf ook over deze knopjes gedacht maar ga ze nu alleen in een paneeltje voor binnenverlichting gebruiken. Genoemde extra verbruik en extra componenten en verbindingen die kunnen falen waren ook bij mij de redenen.

Maar... ik heb slechts 4 gebruikers met meer dan 5A:
- Koelkast (die gaat al vaak via een relais om spanningsvallen wegens lange kabels te voorkomen)
- omvormer: gaat bij mij door hoge mogelijke stroom nog steeds via een redelijk zwaar relais
- bilgepompen: die hebben al aan andere schakelaar als de rest.
- autopilot

Alleen voor dergelijke zware gebruikers hoef je immers iets te verzinnen en gebruikt een eventueel relais (een beetje) stroom en betrouwbaarheid. Dat laatste is bij mij eigenlijk alleen bij de autopilot van belang. De meeste gebruikers kunnen gewoon direct via zo'n mooie schakelaar.

Tenzij jij veel meer gebruikers hebt die meer dan 5A lusten?

dolder schreef :
En dat was nou precies de reden waarom ik de vraag stelde. Niets mis mee lijkt me.

Philip schreef :
Ik heb op de DC kant:
- (nu nog) halogeen boordverlichting
- een pomp om het drinkwatersysteem op druk te houden
- een elektrisch toilet
- een koelkast
- een douchepomp
- een pomp om de koelkast leeg te pompen
- een vuilwatertank met pomp
- een bilgepomp
- een stuurautomaat
- plotter, wind, diepte en log
- marifoon en AIS
- navigatieverlichting (nog geen led)
- een omvormer 12V naar 230V
- een ankerlier

Op de AC-kant heb ik:
- de acculader
- een boiler
- een paar stopcontacten

Ik begrijp uit bovenstaande berichten dat de Ampères waarop een gebruiker afgezekerd is, niet hetzelfde is als waarop het systeem berekend hoeft te zijn. Ik kan dus met 'lichtere' relais werken? Dat zou het wel weer makkelijker maken.

Moet ik naar het aantal Watts op de gebruikers kijken om te bepalen hoeveel Ampère de relais moeten zijn?

Sorry als dit weer een bel/klepel vraag is. Ik ga geen vragen stellen waar ik het antwoord al op weet .

Je relais moet minimaal geschikt zijn voor de stroom waarde van de zekering die in hetzelfde circuit is opgenomen.

PvO geeft het prima aan;
Het onnodig stroomverbruik van de relais zelf is al een gotspe, tenzij je over een eindeloze energie bron beschikt.
Als je accu ff niet zo vol meer is en de relais weigeren, werkt dus niks meer, ook je bilge pomp niet meer....en heb je zwart licht.
Ook het "plakken" van de contacten bij zwaardere belastingen zoals pompen is niet wenselijk, de contacten kunnen dan bij de hoge inschakel stroompiek vastbranden.
Dat valt bij ons niet onder een "foolproof" installatie.

Een zekering wordt bepaald aan de hand van de maximale stroom die de installatie mag/kan leveren. Dus door de draad dikte en lengte en de toegepaste schakel materialen.
Een zekering is alleen maar een kortsluit beveiliging van je installatie. waarbij je wel zeker moet zijn dat de stroom op van de zekering ook werkelijk kán lopen in je installatie.

Een heel dun draadje kan je wel afzekeren op 10 of 16A, maar het dunne draadje gaat dan eerst of de zekering gaat helemaal niet stuk vanwege de hoge weerstand in je leiding.

Lager afzekeren mag, afgestemd op de verbruiker. Daar is niks mis mee. In elke handleiding staat het maximum stroom verbruik.

Voor lenspompen en marifoon moet je niet te krap zekeren. Als het spannend wordt buiten, moet niet je zekering het te vroeg begeven. Dus een marifoon afzekeren op 5A is te krap, ze verbruiken meestal 5-6A, dan is 6,3A of 7,5A of 10A prima.

Het schakelen met FET's is op zich prima, mits je de FET's goed beveiligd tetgen EMK spanningpieken uit je boordnet.
EMK spanningpieken worden door inductieve lasten, zoals motoren, pompen, koelkast, relais, stuurautomaten, boegschroeven opgewekt.
Je moet dus in ruime mate met VDR's werken en extra ontstoor condensatoren.
De keuze van je FET's bepaald de maximale stroom, maar max. stromen tot100-200A zijn geen uitzondering met FET's.

Halfgeleiders moet je nu eenmaal goed beschermen tegen de grote boze elektrische buitenwereld.

Echter bij bliksem inslag of inductie (=bliksem in de buurt) werkt hoogstwaarschijnlijk niets mer.

WADnWIND schreef :
Met mijn 3 standen oplossing heb je bovenstaand foolproof installatie en kun je als je niet de oceaan oversteekt genieten van het draadloos schakelen.

In de luxe stand gebruikt mijn opstelling á 8 stuks 10A relais 191ma @12V dat is 24ma per relais, 8 relais continu aan bij 24 uur is dan 4,6ah.

Wil je een eenvoudig, robust schakelpaneel, gebruik dan iets zoals dit:



Eventueel een paar naast elkaar.


O zo heerlijk retro of agrarisch , het is maar hoe je het bekijkt. Lower-tech kan het niet, betrouwbaarder en goedkoper ook niet. De zekeringen zijn hier ook makkelijk toegankelijk.

Wil je het mooier, maak dan zelf iets. Kwaliteit van de schakelaars kun je dan ook kiezen en eventueel een ledje naast elke schakelaar als je van lichies houd.



Trouwens, een circuit breaker is niet een vervanger voor de zekering van het aangesloten apparaat, alleen een beveiliging tegen overbelasting van het circuit, zoals de "stoppen" in je huis.

Zeilprutser schreef :

Nou die glaszekeringen zijn zeker niet storingsvrij kan ik je jarenjange klasieke auto seluetelen vertellen Neem dan van die modernere auto zekeringen, daar heb je tegenwoordig hele mooier houders voor met stukke zekering indicatie en meteen een mooie verdeling.

Na een lange afweging tussen mooi-heid, betrouwbaarheid en betaalbaarheid ben ik bij de Techna M1 serie uitgekomen. Daarmee combineer je schakelaar en circuit breaker in één (minder verbindigen), zien er goed uit en automatisch:

Victron gebruikt ze ook in hun panelen. Ze gaan van 5a tot 15a.

Na een lange afweging tussen mooi-heid, betrouwbaarheid en betaalbaarheid ben ik bij de Techna M1 serie uitgekomen. Daarmee combineer je schakelaar en circuit breaker in één (minder verbindigen), zien er goed uit en automatisch:

Het zou zo mooi zijn als de knopjes die ik wil ook ene een uitvoering bestaan met ingebouwde breaker. Ik heb ze nog niet kunnen vinden.

yep.
impuls of bi-stabiele relais schakelen met een druk op de knop om van de ene stabiele toestand naar de andere (dus aan/uit met dezelfde drukknop)

Voordeel is dat ze geen stroom verbruiken,
Nadeel is dat je er niet meer dan 1 tegelijk moet schakelen achter 1 drukknop.
(anders willen ze weleens uit de pas gaan lopen)

Maar mijn voorkeur zou gewoon schakelaars zijn met ingebouwde beveiliging.

Dat glaszekeringen minder betrouwbaar zouden zijn is onzin. Je vind ze nog steeds in veel electronische apparaten. Je komt wel soms ondeugdelijke houders tegen. Maar dat is mijn punt niet. Zo'n houder met meerdere blade zekeringen moet achter het panel gemonteerd worden, neemt ruimte op en geeft weer extra bedrading en verbindingen die storing kunnen geven. Bij een op het paneel gemonteerde fuse holder heb je direct toegang. Als je blade fuses prefereert, gebruik dan individuele fuse holders naast de schakelaar geplaatst, een net dopje erop. De in-line zekering, die wel nodig zou zijn bij een circuit breaker kan dan vervallen. Opsporen van een fout is dan veel sneller. Ook dat kun je "mooi" maken met een schakelaar met intern ledje of bij toggle schakelaars een ledje ernaast. Gewoon persoonlijke voorkeur. Bij de een staat funktionaliteit en eenvoud voorop, anderen willen meer bling. Is niks mis mee.

Zonder het weer een welles-nietes discussie over soorten zekeringen te willen maken:
37south schreef : Mijn ervaring is anders. Die dingen zijn een ramp in mijn (kassieke) auto en ook in de boot ging het vroeger niet best. Dat soms inderdaad te wijten aan de houders maar ook vaak zat aan de zekering zelf. Soms moeilijk te zien omdat ze net stuk gaan in het hoekje achter de 'dop'. Dat ze nog vaak in electische apparaten te vinden zijn klopt helaas. Laatst nog eentje zonder verklaarbare reden stuk in mijn computer voeding. Deze zal notabe vast gesoldeerd dus aan de slechte houder kon het niet liggen. Ik probeer ze dan ook zoveel mogelijk uit de boot te verbannen.
Ook nog eens gemakkelijker te zien of ze stuk zijn, kleurtje geeft meteen de stroomsterkte aan, eventueel simpel te vervangen door een automatische steekzekering. Ik zou niet weten waarom je nu anno 2018 nog voor glaszekeringen zou gaan bij en nieuw aan te leggen systeem. De auto industie is niet voor niks volledig over op steekzekeringen.

Het is maar hoe je het een en ander monteert. Doordat zo'n zekeringhouder meteen fungeert als busbar je zelfs een stukje kabel en vooral 2 verbindingen minder:

Hoofdzekering -> kabel -> gecombineerde zekeringhouder -> kabel -> schakelaar
Hoofdzekering -> kabel -> busbar -> kabel -> individuele zekering -> kabel -> schakelaar

Als je dan het kastje aan de achterzijde van deurtje monteert hoeven ook je kabels niet langer te zijn dan bij indivuele houders.

Losse blade fuse houders kunnen ook prima als je dat beter vindt maar mooi kan ik dat niet vinden. Ik gebruik zo'n gecombineerde bij gebruikers zonder schakelaar (want die met schakelaar zijn al gezekerd) . Dan is een kastje juist prettig.

Maar goed, iedereen zijn eigen keuzes voor type zekering en installatie. Dit is ook maar mijn mening.

@Philip Een diskussie over zekeringen is net zoiets als een diskussie nat vs droog scheren. Niet interessant. Je krijgt van mij zomaar gelijk. Je lijkt je keuzes weloverwogen te maken. Prima, dat kan niet iedereen zeggen.
Ik heb niets tegen steekzekeringen, ik gebruik ze ook zelf, zie foto. Ook ben ik tevreden met mijn uitbreidingspaneeltje met glaszekeringen, lekker simpel. Nooit problemen mee gehad. Gewoon nog te koop, niks uit de tijd. Maar als ik destijds een paneeltje van dezelfde maat met steekzekeringen had gevonden, zou ik misschien dat wel hebben gekocht, wie weet.

Boten zitten vol met compromissen. Hier nog een paar voor sommigen huiveringwekkende foto's. Voor de elektra puristen is mijn opgekuiste bedrading natuurlijk nog steeds om tranen van in de ogen te krijgen, maar ik weet er goed mijn weg in en durf te stellen dat als er een problem zou zijn, ik dat in no time zou vinden. Dat dankzij een gedetailleerd schema, dat zo mogelijk nog belangrijker is dan keurig samengebonden draadbundels.

Bling lovers, sla het volgende maar over:



Zo zag de bedrading er achter het paneeltje uit toen ik de boot kreeg. Volgens mij zelfs door Beneteau zo geleverd, anno 1990, getver.




Achterkant paneeltje. Jaja, relais.




Gekuist maar niet perfekt:

37south schreef :
Dat is 300% waar.

Die nette draadjes en bundels dwangmatigheid laat ik graag over aan de elec's met een afwijking in een bepaald spectrum.

37south schreef :
Ik wil van dit paneel:



Naar dit paneel:



De drie klokken bovenaan het schema zijn de huidige Voltmeter, een victron battery monitor en de huidige brandstofmeter. De victron meter heb ik al, maar die is nu ergens anders gemonteerd. Ik heb 'm liever in het paneel.

En ik denk dat die paar relais die ik wil toevoegen minder erg zijn dan de huidige spaghetti:



Een mooi en overzichtelijk geplastificeerd schema in mn boordboek, alle kabels netjes gelabeld en gegroepeerd, dan ga ik er toch wel op vooruit.

De lay-out van een paneel staat denk ik los van de spaghetti. Hoe ga je de spaghetti oplossen? Eens met WnW: goede markering en schema is belangrijker dan een neat uiterlijk. Op het schema (fysiek, locatie) aangeven waar de relais zich bevinden lijkt mij belangrijk. Ook op deze manier weergeven waar de stuur-kabeltje naar de relais lopen.

Je gaat 230VAC en 12VDC door elkaar gebruiken zie ik? Hoe ga je dat fysiek scheiden? Mss juist dat via een 12V relais doen: 230V schakel je dan op een andere, niet aanraakbare plek, in het kastje van je aardlekautomaat bv.

Nachtvlinder schreef :
De AC relais komen in een afgesloten kabeldoos. Het schema wordt net zoals alle componenten op het bord achter het paneel uitgelegd. En nogmaals: alle kabels due het schip in gaan worden gelabeld. Ik wil een overzichtelijk bord met gegroepeerde rijgklemmen. Alles netjes gezekerd en goed bereikbaar.

ff out of the box;

Als je op de achterwand 2 vertikasle 35mm dinrails maakt, daar dubbel polige DPN automaten op zet (1P+N). dan ben je een exra klemstrool kwijt.
Voor die automaten maak je een deurtje, al dan niet van half plexiglas voor de metertjes etc.

Scheelt een hoop dradenzooi en is professioneel ipv van zo'n jachten mickey-mouse oplossing.

Mooi beschermd tegen vocht etc., goed overzichtelijk, geen relais, geen extra draden zooi, deugdelijke materialen.
En zo verder.....

Zoiets dus, horizontaal of vertikaal gestapeld.

@ rpeppel Ik neem aan dat je DC circuit breakers (automaten noemen jullie dat) in het paneel gaat zetten? Heb je al nagedacht over hoe je de zekeringen gaat doen? Voor sommige gebruikers, zoals verlichting is een circuit breaker genoeg, maar de laagste verkrijgbare AMP waarde is meestal 5A, sommige 10A.
Voor electronische apparaten zul je voor het apparaat aanbevolen zekering moeten gebruiken, vaak al in-line aanwezig. Soms heb je meerdere gebruikers/instrumenten op een groep, achter een enkele circuit breaker. Inline zekeringen zijn bij ingebouwde apparatuur problematisch als je bij falen wilt controleren of de zekering is doorgebrand. Je wilt niet eerst het apparaat te hoeven uitbouwen. Dan is het handig om de zekeringen achter het paneel te hebben (zie in mijn foto linksboven). Als je makkelijk bij de zekering kunt, bijv bij een pomp achter een kastdeurjje, is dat natuurlijk niet nodig. Je moet wel ruimte daarvoor hebben. In mijn geval heb ik om die reden ook een simpel uitbreidingspaneeltje gebruikt met zekeringen direkt aan de voorkant toegankelijk. Als het Beneteau paneel met relais ooit gaat falen, vervang ik de hele boel met een enkel nieuw paneel met breakers en zekeringen erachter. Zo’n zeilboot afbeelding op het paneel vind ik nonsense, ruimte verkwistend. Maar dat is een kwestie van smaak.
Overigens heb je wel een enorme hoeveelheid spaghetti voor de apparatuur die je opgeeft.. Waarschijnlijk veel overbodig en historisch gegroeid.