Onderwerp: Verhaaltje over Coulombjes en energie dragers

Soms is het moeilijk om de basis beginselen van electra te begrijpen en vaak denk ik dan terug aan een sprookje wat mijn natuurkunde leraar van de middelbare school ooit bedacht heeft om te helpen enkele basis dingen te onthouden, dat is meestal makkelijker dan het onthouden van formuletjes. Hij noemde het verhaal "Het leven van een energie drager". Ik ben zeker geen electra expert, maar dit heeft me toch altijd goed geholpen. Voor de electrotechnici onder ons is dit waarschijnlijk te simplistisch en valt er een hoop op aan te merken, maar het is vooral bedoeld voor de beeldvorming voor mensen die er weinig tot niets van begrijpen.

De energie dragers zijn kleine kaboutertjes die in grote aantallen in een tunnelstelsel wonen en met hun rugzakjes op brengen ze energie van de ene plek naar de andere plek. Onderweg komen ze tolpoortjes tegen, dikke tunnelbuizen en dunne tunnelbuizen. Stel je nu voor dat die rugzakjes vol zitten met Coulombjes, het betaalmiddel van de energie dragers. Het buizenstelsel waar ze doorheen rennen zijn onze electra draden en de tolpoortjes zijn weerstanden. Als de spieren van de energie dragers gespannen staan, dan rennen ze veel harder en hun beloning is dat ze minder energie hoeven te dragen en dat hun rugzakje dus minder vol zit. We hebben het hier over spanning (Volt) voor de snelheid waarmee gelopen word en Stroomsterkte (Ampere) voor de afmetingen/gewicht van het rugzakje. Als de energie dragers sneller rennen (hogere spanning = meer Volts) dan hoeven ze minder energie mee te nemen in hun rugzakje (Amperes) omdat er meer energie dragertjes over de finishlijn komen in hetzelfde tijdsbestek en de benodigde energie toch afgeleverd kan worden. Omdat ze een kleinere rugzak hebben kunnen ze ook zonder hinder te ondervinden door kleinere tunnel buizen rennen (hogere spanning, minder stroomsterkte staat toe dat je een dunnere draad gebruikt). Rennen de energie dragers door een te kleine buis dan komen ze vast te zitten met hun grote rugzak en moeten ze enorm worstelen om er door te komen. Bij het worstelen komt een hoop warmte vrij en valt er regelmatig wat energie uit hun rugzakje. Energie dragers hebben ook maar een heel kort lontje en weinig geduld, als ze vast komen te zitten dan ontploffen ze van woede en daar komt echt veel warmte bij vrij en daar gaat de tunnel kapot van. (Als je te hoge stroomsterkte (Ampere) door een te dunne draad stuurt dan krijg je warmte ontwikkeling en als dat te erg word dan gaat je stroomdraad eraan kapot).

Lange afstand rennen: dat kunnen de energie dragers ook. Ze beginnen uitgerust en fit aan hun tocht met een lekker lichte rugzak, maar naarmate de tocht vorderd worden ze vermoeid en gaan ze steeds langzamer rennen, in de tunnel buis kan er echter niet ingehaald worden, dus de energie dragers achterin staan ook in een file van langzam(er) rijdend verkeer waardoor de energie aflevering aan het einde van de tunnel afneemt. Ze moeten dus meer mee nemen om dezelfde hoeveelheid af te kunnen leveren (Spanning val (Volt) over lange draad lengten wat gecompenseerd moet worden met toename van stroom sterkte (Ampere), ofwel een lange draad heeft een grotere spanningsval tot gevolg)

Ik weet niet of sommigen van jullie er wat aan hebben, maar ik heb het toch maar eens een keertje opgeschreven, met dank aan Karwin Bloemen

Rare jongens, die vrije elektronen.

doet mij meteen denken aan het boek "radio geen probleem" vanN. Vandersluys.
Ik heb het als kwajongen verslonden. De slimme buurman leert de leergierige buurman alles over radio.
En heb het nog steeds, hier op kantoor

Hoog Dr.Blan gehalte.

people.zeelandnet.nl/wgeeraert/drblan.htm

Yugo... Dit is toch wel het ultieme jeugdsentiment! In 2000 heb ik mijn oude 'Radio Blan''s weggedaan, helemaal stuk gebladerd en met 3M memo briefjes erin en aanpassingen om silicium PNP torren te vervangen. De URL sla ik op.
Groeten, Peper

leuk Erik, misschien kun je het verhaal uitbreiden met watt en Ah?

Er zijn nog meer theorieen over dit onderwerp:

ntnoa.org/LucasSmoke.htm#

Zeilprutser schreef :
Weet je dat niet dan?
een Coulomb per seconde is niks anders dan een ampère en omgekeerd is een Coulomb gelijk aan 1 Ampère* 1 seconde ( dus 1/3600ste Ah . De rest volgt dan eigenlijk vanzelf.
Ad

Mooi verhaal!
En bedankt voor het schrijven!

Begrijp ik het goed, dus als ik zeg dat die kabouters/electronen van min naar plus lopen en niet van plus naar min.

En dus de (hoofd)zekeringen in een plus leiding gaan en dus altijd na de tolpoort/stremming zit. Dit omdat bv meteen aan de min van hun accuwoonhuis, geen zin heeft omdat er dan nog geen enkele stremmingen of apparaat is geweest?

En dus ook een shunt om die reden tussen alles en weer thuis aan de min pool zit?

Het zijn wel negatieve beestjes hoor, die electronen

scope schreef :
Nee dat begrijp je niet goed.
Het woordje "dus" hoort wel in de eerste zin, ja van min naar plus.
Nee niet in de andere zinnen, had net zo goed andersom kunnen zijn, is gewoon een kwestie van afspraak.
Omdat we tellen vanaf de min, dat noemen we nul volt, werkt dat in ons hooft het makkelijkst. Zeg maar een NAP-niveau voor spanning.

Leuk om te lezen en leerzaam! Electra is niet zo mijn ding maar dit is duidelijk. Dank jullie wel.

Misschien nog aardig om te vermelden.
Dat de electronen van de negatieve pool naar de psitieven pool lopen berust eigenlijk op een denkfout in het verleden.
Toen men nog niets wist over protonen en electronen ging me er vanuit dat stroom logischerwjze van positief naar negatief moest lopen ( net als water wat van hoge naar lage druk loopt) , vandaar de benaming positief en negatief . Echter , toen ontdekt werd dat het geen positief geladen deeltjes zijn die de lading transporteren maar negatieve deeltjes en de electronen en protonen ontdekte begreep men dat in feite de lading van min naar plus liep. Echter heeft men toch aan de bestaande begrippen plus en min vastgehouden . Stoom loopt dus daarom van plus naar min maar de lading ( electronen ) van min naar plus.
Wiki zegt er bijv. dit over:
"Richting en sterkte
Traditioneel wordt elektrische stroom uitgedrukt als de verplaatsing van positieve lading. Toen het bekend werd dat elektrische stroom doorgaans wordt veroorzaakt door elektronen die zich in tegengestelde richting verplaatsen, heeft men het elektron per definitie een negatieve lading toegekend. De oude definitie van stroomrichting bleef daardoor van kracht.
"

Overigens lopen de electronen natuurlijk alleen bij de gebruikers van min naar plus , IN bijv. een accu lopen de electronen logischerwijze van plus naar min , aangedreven door chemische reacties in een accu.En in een dynamo is dat niet anders .
Ad

Calidris schreef :
Nee maar...... de Pionier 3! Heb ik een zomervacantie lang voor bij een groenteboer moeten werken.
De tijd dat een OC13 (per stuk verpakt) 2,75 kostte en een OC 14 nog een gulden duurder was.

Dank, It Paradyske en Yellow boat voor jullie uitleg!

Calidris schreef : Je moest die protonen en neutronen eens de kost gegeven, die kunnen er ook wat van.

Een neutron heb ik nog nooit op een eigen mening kunnen betrappen…

Als de neutron trans wordt door zijn electron eraf te snijden wordt ie best positief, anders. Een kwestie van bèta-verval

Pylk schreef :
Hier kopt iets niet want neutron bestaat niet uit een eleectron en nog iets maar uit twee downquarks en een upquark .
En van een neutron een electron maken kan dus niet want electronen zijn volgens de huidige inzichten al elementair en bestaan dus niet uit nog kleinere quaks . Kunnen dus ook niks afsplitsen .
Er bestaan wel positronen , een antideeltje van een electron met een positieve lading die bijv. gebruikt worden bij PET scans o.a. in het ziekenhuis .
Ad

Het was wat kort door de bocht, maar in leerlingentaal voor de derde klas begrijpelijk. Passend bij het doel van dit draadje. Èn bij Bèta-verval ontstaan uiteindelijk toch een proton èn een elektron vanuit een neutron.

Calidris schreef :
Ook nog weer "nieuw" te koop zag ik, rbe.nl/product/dr-blan-compleet/

Aad77 schreef :