Onderwerp: 12v overspanningsbeveiliging nodig?

Heeft het zin om mijn 12V apparatuur nog apart te beveiligen tegen overspanning?

Ik heb een gebruikelijke setup (service-accu, start-accu, cyrix scheidingsrelais, Volvo alternator). De alternator is rechtstreeks verbonden met de start-accu, en als de cyrix sluit dan wordt ook de serviceaccu gevoed. Verbruikers zitten allemaal aan de serviceaccu.

Stroomverbruikers zijn onder andere wat oplaadpuntjes voor telefoons van Ali (USB-A en USB-C) en een laptopopladertje dat apart in mijn sigarettenaanstekertje zit. De bedrading is gezekerd.

Er zijn al twee keer apparaten kapot gegaan terwijl ze aan de stroom hingen, allebei problemen met voeding. Dat is waarschijnlijk toeval, maar ik twijfel nu toch of het mogelijk is dat een te hoog voltage (als de motor start) kan leiden tot schade.

Reichelt heeft DC-DC-convertjes met ingebouwde over- en onderstroombeveiliging (www.reichelt.nl/nl/nl/dc-dc-om...721.html?PROVID=2809). Dat kost maar twee tientjes en dan heb je een extra laag beveiliging ingebouwd. Er zijn ook apparaatjes voor zoals deze bij Conrad, voor 12 euro.

Maar het knaagt aan me dat het me in theorie overbodig lijkt. Zo gevoelig zullen opladertjes toch niet zijn, en bovendien: ik kan geen goede reden vinden waarom er gevaarlijke spanningspieken op zouden kunnen treden. De econoom zegt: 20 euro is geen geld voor een verzekering, de apparatuur aan boord is meer waard. De techneut zegt: 20 euro is waardeloos voor iets dat niets toevoegt, en bovendien de boel alleen maar weer een stukje complexer maakt.

hangt van de apparatuur af
TV en digitenne hangt bij ons achter DCDC
better safe the sorry

wel ervaring met een 12V router> was echt NIET geschikt voor 14,2V
een 12V naar 5v USB ding zal het wel kunnen hebben, incl ingeplugde phone
risico is groter bij spullen die echt direct voor 12V gemaakt zijn die normaal op een 230/12V adapter werken


edit; en sommige 12v led verlichting

Al het maritieme spul of dat met car-sigarenaansteker geleverd wordt beschouw ik als voldoende robuust. Voor het overige, vooral waar je 12 V netadapters bij geleverd hebt maar nu byassed, zou ik voorzichtig zijn. Daarbij ook op eventuele noodzaak tot galvanisch scheiden letten.

Als je bang bent voor overspanning op je systeem, zou ik preventief maar de acculader(s) en dynamo's vervangen. Kennelijk zijn die dan zó slecht dat je ze niet vertrouwd.

DC-DC omvormers helpen wel (ook) tegen onstabiele spanningen en aardlusjes.
Zolang je maar zorgt dat inductieve belastingen gedempt worden of ontstoord, heb je geen last van overspanning.
tegen bliksem helpt überhaupt weinig tot niks.

Een mens lijdt dikwijls het meest door/van het lijden dat hij vreest

Hoe meer spullen aan boord, hoe meer storingen.

Apparatuur dat op een 12V boordnet wordt aangesloten moet geschikt zijn voor een spanning van ongeveer 8-15V.
Apparatuur dan bedoeld is om op puur 12V te werken, zou ik achter een DCDC converter plaatsen.

Calidris schreef :
Ze doen het prima, heb geen reden om ze te wantrouwen, anders dan dat een apparaat dat aangesloten was een probleem kreeg bij het circuit dat verantwoordelijk is voor de voeding. Mijn multimeter is relatief eenvoudig, maar registreert normale voltages. Ik heb ook een stand waarop max voltages worden weergegeven, en ook daar niets raars op te zien - maar dat heb ik natuurlijk niet *altijd* aan.
Calidris schreef :
Er zit wel een koelkast aangesloten, niet op een omvormer maar rechtstreeks op 12V. De compressors in die koelkastjes worden inductief belast, toch?

Hoe minder ik heb, hoe gelukkiger ik ben...

PvO schreef :
Dat is alleen mijn marifoon (Standard Horizon GX1850), maar die wil ik juist rechtstreeks op de accu hebben, want die waarschuwt ook voor ondervoltage, en voor zover ik begrijp zou een DC/DC-converter een eventuele spanningsval juist camoufleren.

aroos schreef : Misschien dat ik je verkeerd begrijp, maar een snelle blik op de handleiding van de marifoon leert dat deze geschikt is voor een spanning van 11-16,6V.
Kan dus prima rechtstreeks op het boordnet worden aangesloten.

natuurlijk kan die dat, hehe

Ik heb ooit (eventjes) ruim 17V op alles gehad, zelfs 17,7V als ik me goed herinner.

De oorzaak:
het koppelrelais (Frans neefje van de Cyrix) deed het ineens niet meer.
En de sense-draad van de alternator zat aan de lichtaccu's.
Die werden dus losgekoppeld van de startaccu (door het foute relais) en de alternator zat alleen nog maar aan de startaccu met zijn +12V. Die leek niet te reageren op de laadspanning (maar dat kwam omdat de sense-draad aan de losgekoppelde lichtaccu zat.... )
En dan gaat de alternator de spanning opvoeren, want hij wil per sé effect van zijn werk zien...

En, bleef alles heel?

PvO schreef :
En ook dat dus over die marifoon maak ik me niet zo veel zorgen.

Calidris schreef :
Misschien een domme vraag, maar hoe doe je dat, het dempen/ontstoren van de inductieve belasting?

Er bestaan ook z.g. TVS diodes (transient Voltage Suppression) te krijgen in diverse voltages. Het idee is dat wanneer de spanning groter wordt dan de ontwerpwaarde de diode in geleiding gaat.
Heel effectief om kortstondige spanningspieken van een paar milliseconden t.g.v. Inductie af te voeren.
Maar natuurlijk niet geschikt om langdurig > 15 volt te verwerken zaols bijvoorbeeld bij een kapotte dynamo of lader.
www.allaboutcircuits.com/techn...tvs-an-introduction/

Interessant leesvoer, dank je wel!

Beetje googlen op die dingen leverrt alleen componenten en diodes op die klaarblijkelijk ontworpen zijn om te integreren in circuits. Zou dit niet al in de electronica van de compressorkoelkast moeten zitten?

Ik ben heus niet vies van een beetje klussen, maar ik zie in de haven geen levendige handel in Zener diodes. In praktische zin, zijn er componenten die ik zelf kan of moet plaatsen tussen compressor en de rest van van mijn 12V apparaten? Tenminste - ik neem aan dat mijn compressorkoelkast zo'n beetje het enige is dat inductieve spanningspieken kan veroorzaken.

Alle motoren zoals hydrofoor, ankerlier, piloot etc. De koelkast is vaak een trilcompressor met omvormer.

Die transiecnt diodes zijn vast wel te koop bij Farnell, Mouser, R&S components, conrad of Reichelt.

Calidris schreef :
De compressor is een Danfoss BD35F, met een box met regelelectronica (waarvan ik het modelnummer niet precies weet). Het komt terug naar mijn allereerste post, maar nu toegespitst op deze specifieke categorie stroomverbruikers: moet je die transient diodes er nog zelf in soldaren of mag je er van uitgaan dat dit al in de regelelectronica is verwerkt (mits die goed functioneert natuurlijk)? Ik lees er niets over in de specificaties van het ding.

Ik vind ze inderdaad bij de winkels die je noemt. Maar het zijn allemaal componenten, blijkbaar bedoeld om circuits mee te beveiligen. Categorie: pak de soldeerbout maar. Ik kom de vorm niet tegen die je verwacht bij een onderdeel dat je zelf nog in je stroomcircuit moet opnemen.

Ik had deze DC/DC-omvormer op het oog om mijn 12V tegen overspanning te beveiligen: cdn-reichelt.de/documents/date...R-15-SERIE_DB-EN.pdf. In de datasheet staat:






Die "inrush protection", dat is toch de bescherming tegen de overvoltage door de inductieve stroom?

En later staat er:





Klopt het dat de die "hiccup mode" juist ook de beveiliging is tegen dat soort piekspanningen?

En is het dan juist dat, in praktische zin, twee van zulke DC/DC-omvormers, één tussen koelkast en rest van het net, en één voor 'andere' 12V-gebruikers, voldoende beveiliging op zou moeten leveren?

ARoos
je slaat door...

lees wat ik heb geschreven

sy helios schreef : TS slaat zeker door, ik heb nog nooit behoefte gehad aan een overspanningsbeveiling in de 12V, niet op mijn eigen boot en ook niet op de professionele installaties die wij ontwerpen (als is 12V daar dan wel 24V).
Als er degelijke spullen worden gebruikt, zijn die, indien nodig, uitgerust met voorzieningen om spanningspieken als gevolg van inductieve belastingen te onderdrukken.
Er zijn m.i. twee goede redenen voor het toepassen van DCDC converters, 1 voor het galvanisch scheiden van circuits en 2 voor een aansluiten van appratuur wat niet overweg kan met de beschikbare spanning.

Als je een DCDC converter wilt gaan plaatsen of allerlei losse flyback diodes moet je m.i. eens kritisch gaan kijken naar je installatie en de daarop aangesloten apparatuur.

PvO schreef :
Geen paniek hoor, de soldeerbout is nog niet opgewarmd!

De kennis wordt natuurlijk erg gewaardeerd. Wist nooit dat die inductieve belasting een issue was, dus weer wat geleerd. 't Is leuk leesvoer.

Dat was precies mijn vermoeden, en vandaar ook mijn vraag aan Calidris en egenolf. Het is ook helemaal niet zo complex bij mij aan boord. Maar in gedachten schaal je toch altijd op naar niveau cruiseschip.

Stroomverbruikers zijn onder andere wat oplaadpuntjes voor telefoons van Ali (USB-A en USB-C) en een laptopopladertje dat apart in mijn sigarettenaanstekertje zit. De bedrading is gezekerd.

Er zijn al twee keer apparaten kapot gegaan terwijl ze aan de stroom hingen, allebei problemen met voeding.

Het eerste dat bij mij opkomt als ik dit lees ‘Al die Ali rommel eruit en vervangen door goede / betere spullen van Blue Sea oid’

@ Aroos

Een danfoss compressor is een 50Hz compressor die middels een extra ingebouwde omvormer van 12VDC AC maakt. Die geeft geen inductie pieken op het boordnet. Hoogstens spannings dippen bij aanslaan.

De DC-DC omvormer die je aangeeft is op zich een prima ding, maar gaat je niet helpen tegen spanning pieken uit inductieve verbruikers zoals (anker)lieren. Dergelijke omvormers zijn zelf ook gevoelig hiervoor. In een ongunstig geval sneuvelt de DC-DC, maar blijft je apparatuur er achter behouden. Daarom is het dus altijd raadzaam om zo'n suppressor diode ook aan te sluiten bij de DC-DC omvormer. Een varistor mag ook. Een suppressor diode offert zich vaak zelf op, een varistor overleeft het meerdere keren.

Het gebruik van DC-DC converters aan boord moet wel een duidelijk doel hebben. Computers en aanverwanten zijn een duidelijk object voor een DC-DC.
Eventueel kan je "gevoelige" apparatuur nog voorzien van een netfilter.
De eerder genoemde koelkast veroorzaak regelmatig een 50Hz lelijke rimpel op het boordnet en kan je voorzien van b.v. een 10 of 16A netfilter met extra 4700uF elco's.