Onderwerp: Dynamo voor of na de hoofdschakelaar

Dynamo voor of na de HS?

Ik heb het forum redelijk doorgeploegd, maar ik vind nog geen antwoord op mijn vraag. Vandaar dat ik em maar stel.



Ik heb een gereviseerde Volvo Penta md11c. De dynamo en startmotor staan via de enkelpolige hoofdschakelaar gescheiden van de accu (linker plaatje). Dat kan ik snappen, want nu zijn beide spanningsloos. De schakelaar moet aan voordat ik kan starten. Risico van de opzet is het openen van hoofdschakelaar als de motor/dynamo draait. Dan gaat de dynamo stuk.

Echter ik kom ook tekeningen tegen waarbij de dynamo voor de hoofdschakelaar zit (de startmotor staat uiteraard wel achter de hs)(rechter plaatje). Dan staat de dynamo dus altijd aangesloten; geen punt want de diodes voorkomen iedere (lek)stroom van de accu. Voordeel van deze opzet is natuurlijk dat je nu niet de dynamo kunt loskoppelen.

Als ik voorbeeld schema’s van bijv Mastervolt of Victron bekijk, dan blijken beide versie voor te komen.

Mijn vraag.
Waarom zou je een voorkeur kunnen hebben voor een van de twee? Is er een beter, slimmer, handiger of is het kwestie van smaak? En ik heb ook wel eens bedacht, op oudere boten komt wellicht de linker versie (alles achter de HS) voor, en de rechterversie miss op modernere boten?

Het rechter schema behoedt je voor een defecte dynamo omdat je de hoofdschakelaar open mag zetten bij draaiende motor. Wel zekeren waar dat nodig is uiteraard.

Zó zit het bij mij:

Het linker schema zorgt er voor dat je écht dood schip kan maken als je langere tijd weg gaat.
Óf dat je veilig kan klussen aan de dynamo door de HS uit te zetten.
Wij hebben het linker schema, maar de schakelaar zit wel zodanig verstopt dat je die niet zomaar ff uit zet.

Dank. Zekeren idd.

Leuk en veel dank voor het schema, ik ga er even voor zitten deze week. Ik ben begonnen met sparen van schema's .

En idd helemaal spanningsloos bij alles na de HS.

Ik meen bij beide een voorkeur te zien/horen voor alles na de HS.

oa werken ad de dynamo.

Maar vooralsnog hoor ik geen technisch zeg instrumentele reden?

Als ik aan de dynamo moet werken trek ik zekering F_ALT

Omdat ik, wanneer ik de boot langere tijd achter laat, de zelfontlading van de (lood) startaccu wil laten compenseren met het zonnepaneel, heb ik sowiezo een stukje circuit nodig dat permanent onder spanning blijft, ook na het openzetten van de schakelaar.

Bij mij ook de HS tussen accu en dynamo. Bewuste keuze en dubbelpolig zodat er ook geen lekstromen naar de wal kunnen ontstaan.

Na jarenlange ellende bleek de regulator van mijn dynamo een fikse lekstroom te hebben. Dus de dynamo spanningsloos maken bij verlaten boot is niet zinloos.

Tsja, dat is dan meer een manier van symptoombestrijding wat mij betreft. Lekstroomprobleem wel opgelost inmiddels? Of omzeild door de dynamo steeds los te koppelen?

Of heeft de D+ altijd onder spanning gestaan wellicht? Die hoort geschakeld te zijn via contactcircuit (en lampje), nooit permanent (dan vraagt de spanningsregelaar een stroompje…):

Het zijn twee verschillende functies en als je beide wilt moet je beide voorzien.
Daarna is het een keuze welke je laat vervallen. Ik heb de voorkeur voor fool-proof en dan blijft de laadregelaar normaal gesproken aangesloten.

Voor werkelijk dood schip ter voorkoming van bijvoorbeeld een dode accu zou je ook je shunt, stand-by geheugen en eventueel aanwezige bms moeten loskoppelen.
Zo kom je op een dag- en (verborgen) winter/werkschakelaar. Die tweede heb ik ook niet.

Voor werk koppel ik los. Voor de winter niet. Dan laad ik helemaal vol en dan haal ik het net, maar meestal laad ik tussendoor 1x bij om verlies aan shunt en bms te compenseren (heel weinig lijkt weinig maar loopt 150 dagen en dat is 3600 uur…).

Heerlijk non standaard prutsen: succes!

Ik heb de dynamo achter de werkschakelaar zitten op de accu met een zekering. (metzekering 60A). gewoon lekker standaard, ook voor een vreemde.

d+ onderbreken is het enige, gaat het lampje ook keurig uit, de rest is met een beetje pech dynamo op blazen. Je hoeft het maar 1 keer te vergeten.

Nachtvlinder schreef :
Ik weet niet precies waar je op doelt. Als alles gegarandeerd vrij van stromen was waarom zou je je boot dan nog spanningsvrij met een schakelaar maken? Je doet de spanning er toch (o.a.) van af om te voorkomen dat onbedoelde stromen je accu leeg trekken (of erger) bij je afwezigheid? Is daarmee de hoofdschakelaar symptoombestrijding geworden dan?

In mijn geval zat er een kleine lekstroom in de regulator die over weken de startaccu leeg kon trekken. De dynamo is inmiddels vervangen.

henkvd schreef :
Ik heb wel eens gehad dat door hitte de gelijkrichtdiodes kortsluiting maakt. Groet dikke fik in de kabels in een hout getimmerde machinekamer.
Gelukkig wist ik de zekeing te zitten......

boarderbas schreef :
Ik zie de functie van de hoofdschakelaars om zoveel mogelijk van het boordnetwerk spanningsvrij te maken bij lang van boord zijn. “Zoveel mogelijk” betekent zo dicht mogelijk bij de accu, maar zover als nodig daar vanaf. In mijn geval wil ik het zonnepaneetje permanent aangesloten houden, en als tweede uitzondering dus de genoemde dynamo. Dat laatste om schadelijke bedieningsfouten te voorkomen.

Zoveel mogelijk spanningsloos om:
-effecten van loswerkende draden te voorkomen
-evt. lekstromen (standby verbruik) in apparaten die niet geschakeld zijn via het schakelpaneel maar eigen schakelaar hebben (in mijn geval VHF en kachel)
-USB laders etc die men vergeet uit te pluggen spanningsloos maken
-standby gebruik TS800 voorkomen
-voorkomen dat motor van buitenaf gestart kan worden
-geeft fijner gevoel (beetje non-argument, maar ik zet om die reden ook zoveel mogelijk afsluiters dicht, ondanks dat de slangenboel degelijk aangesloten is)

Er is hier geen goed of fout overigens, zolang maar duidelijk is hoe het gebouwd is en je over scenario’s nagedacht hebt. Ieder z’n eigen afweging; hierboven de mijne…

De TS800 heb ik b.v. niet via een hoofdschakelaar, maar via een meszekering.
Omdat ik een solar paneeltje met mppt regelaartje op de start accu heb, is ruststroom van de TS800 niet belangrijk.

Nou dit dus.

´Zoveel mogelijk spanningsloos om:
- effecten van loswerkende draden te voorkomen
- evt. lekstromen (standby verbruik) in apparaten die niet geschakeld zijn via het schakelpaneel maar eigen schakelaar hebben (in mijn geval VHF en kachel)
- ...
enz

Er is hier geen goed of fout overigens...'

Dat concludeer ik ook uit bovenstaande opmerkingen. Ik vermoedde als zoiets.

En dat schema he, dat is alles. Hoe kan je anders snel determineren waar een storing waarschijnlijk zit.

Dank maar weer voor al deze leerzame inzichten.

Niet geheel terzijde, ik ga komende maanden de electra op mijn bootje zeg maar de-spaghettificeren. En in dat licht zijn bovenstande overweging fijne aanvullingen.

Vergeet je niet om alle kleuren zwart te gebruiken

Geen punt. Ik ben blind. Ik markeer alles met braille. Handig hoor.

(klopt het dat de site registreert in UTC?)

Bij mij zit de dynamo achter de hoofdschakelaar.
Een hoofdschakelaar die al meerdere keren is uitgezet met draaiende motor.
Wat tot nu toe niet heeft geleid tot een defecte dynamo.

Kan iemand mij overigens eens uitleggen waarom een dynamo dan defect zou raken?

PvO schreef :
Vroeger kwa het voor dat ene onbelaste 12v dynamo rustig 20-30 volt ging leveren of meer. De doorslagspanning van de gelijkricht dioden was lager en gingen ze dus stuk.

Wanneer de belasting wegvalt en het veld nog bekrachtigd is, levert de dynamo stroom zonder belasting. De spanning kan dan spiken, waar de gelijkricht diodes niet tegen kunnen.

Mogelijk hangt er bij jou een andere belasting aan de dynamo na afschakelen accu? Tweede accu via een diodebrug? Motorcontrolepaneel dat net voldoende belast??

Ik durf het niet te testen..

PvO schreef :
Omdat de alternator of dynamo in dat geval zijn energie niet kwijt kan. Dat kan resulteren in hoge spanning over de diode's waardoor deze kunnen defect raken.
( De diodes maken van de opgewekte wisselspanning in de alternator of dynamo een gelijkspanning. )

Vooral bij een dynamo kan dit gebeuren, bij een alternator kan het ook, maar deze regelt zijn spanning door de rotorwinding al dan niet te bekrachtigen. ( die rotorwinding maakt een magnetisch veld en is bij een dynamo een vaste magneet en kan niet afgezet worden als de spanning omhoog gaat. )
In nederland heeft men het dikwijls over een dynamo alhoewel het dan een alternator blijkt te zijn.
De meeste moderne motoren gebruiken een alternator, een dynamo was meer in gebruik voor de jaren 80. Het gebruiken van de juiste term kan je in het buitenland goed van pas komen.

Ja sorry. Waar ik dynamo schrijf bedoel ik “alternator”

Het verwisselen van de elektrische aansluitingen van de dynamo kan leiden tot een defect in de diodes. Het loskoppelen van de accu terwijl de motor draait of tijdens het overstarten kan ook tot uitval leiden.