Onderwerp: Overstag manoeuvre langzame boot..

Even een vraagje voor de kenners, mijn boot reageerd vrij traag op het roer (vergeleken met mijn voorgaande friendship 22).
Nu wil het gebeuren dat tijdens de overstagmanoeuvre de boot er zo lang over doet dat snelheid er volledig uit is.

Om dit sneler te laten verlopen laat ik nu de fok staan, halverwege de draai pakt hij dan wind terwijl hij nog aan de loefzijde staat.
Dit geeft de boeg een grote zwieper en dan pas trek ik de fok aan naar lij.
Zo krijg ik de boot toch redelijk snel om, en gaat vrij soepel allemaal.

Is dit de gebruikelijke methode bij langkielers en andere minder snelle draaiers?
Als vergelijk, bij mijn friendship draaide boot door flink roer geven al zowat om zijn as.

zo doe ik het ook. bij weinig wind, even de fok bak houden om overstag te gaan. boven de 3 bft is dat niet meer nodig.

Prima methode volgens mij. Bijkomend voordeel is dat je fok niet gaat klapperen als je door de wind draait en dus minder slijtage aan zeil en schoten.

zo deed ik het ook altijd, colin archer van staal, 2 meter diep en 16 ton. ze lopen op rails, maar dan zonder wissels.

Zo doen wij het ook als we niet zoveel snelheid hebben (5 knopen of minder). Of als golven onze boeg tegen houdt om te draaien. Gaat prima.

Maar bij wat hogere snelheid hoeft dat niet.. Een iets ruimere bocht maken werkt ook al goed, i.p.v het roer ineens dwars te knallen. Een langkieler gooi je nou eenmaal niet zo makkelijk overstag als een valkje..

Balance schreef :
Ja dat klopt, gaat heel soepel en stil.
Nou gelukkig zijn er meer die het zo doen, of is het een echte logge zware bakken methode

Zo heb ik het ooit geleerd in een Valk en eigenlijk nooit meer anders gedaan.

ik heb bij een hoge zeegang wel eens de motor moeten starten bootje draaide keer op keer terug in zon rotgolf. dat was van portugal naar de azoren, wind en golfen waren geen familie

sietse-ten schreef : Toch wel kegel gehezen?

Atlas 20 schreef : Het is misschien iets meer nodig op een zware boot dan op een lichte lellebel met vinkiel maar dat neemt niet weg dat het een methode is die voor alle boten nuttig kan zijn, afhankelijk van de omstandigheden. Stel je dat bijvoorbeeld in smal water vaart en plotseling heel snel overstag moet (je zit even niet op te letten, kijkt op en ziet plotseling de Pollendam razendsnel op je afkomen...) dan is dit een uitstekende methode om subiet de andere kant op te gaan.

Fok bak laten vallen is ook nuttig om makkelijk even te gaan bijliggen. Het werkt als volgt: je gaat overstag, laat fok bak staan (niet overhalen) en zet het grootzeil strak naar lij. Bij veel boten, en zeker als je een zware boot hebt die moeilijk overstag gaat, blijft hij dan keurig stil liggen in het water zonder dat je iets hoeft te doen.

Marinus schreef :
khad geen genever aan boord, sollie.

@Sietse: valt me van je tegen dat je niet even via de gijp bent gegaan!

@TS: inderdaad een beproefde methode. Maar ga ook experimenteren met hoeveel roer je moet geven, roer dwars eronder remt alleen maar af, misschien gaat ie met wat minder roer wel beter. Daarnaast net voor de overstag de grootschoot een paar centimeter vieren (dan pakt ie na de overstag makkelijker op) en op het moment dat je begint met loeven richting in de wind de overloopwagen naar loef halen, dat versterkt het loevend koppel van de boot.

FMJ schreef :
eigenlijk moet ik dit plaatsen onder grootste blunder of zoiets.
in het kort, ik loop met een zwest 7/8 het grote gat bij tuberon(lymf fjorden denemarken) binen, een geweldige swell. vriendin van 40 kg een beetje bang, ik zeg tegen haar ik ga een storm rondje draaien, gijp durfde ik niet aan met een houetn giek van 7 meter en gaff tuig. waaide hard, dus wat zeg je, wat bedoel je, daar kwam de giek, ik grijp, stom stom, een handvol lijn om AFTEREMMEN en wordt op de lier gesmakt. lichie ging bij sietse even uit tot ik een schop van mijnlief kreeg die zei, gvd, niet ddod gaan het is jouw boot en de zeilen moeten naar beneden.
met wat vlekken voor mijn ogen de zeilen laten zakken en even later de haven in

de volgende dag was mijn linker zij blauw paars van mijn knieen tot mijn oksel en lachen deed pijn. maar verder funcioneerde alles,

dus ik ben niet zo voor gijpen, begrijp je me.

In één klap van het gijpen genezen...

Mbt het sturen: ik heb geleerd dat je snelheidsafhankelijk moet sturen: in het begin van de overstagmanoeuvre niet te scherp sturen omdat dat anders te veel snelheid kost. Gedurende de manoeuvre kun je steeds scherper sturen omdat de boot dan toch langzamer gaat, dan rem je minder af en kun je de boot snel op de goede koers te krijgen en ook zo snel mogelijk weer de wind in de zeilen krijgen.

Fok bak houden doe ik alleen met veel golfslag, daar ligt dat plastic bakkie van 1000 kg zo in stil en gaat ie niet overstag. Onder andere omstandigheden zou mijn boot met de fok bak zo snel overstag gaan dat je voor je het weet nog een extra rondje hebt gedraaid.

in aanvulling op het voorgaande.
bij de HELIOS (10t, langkiel,staal); eerst even tikje afvallen en snelheid winnen en dan snel het hoekje om werkt het beste.

Atlas 20 schreef :
Zoals al door een aantal mensen genoemd is de fok bak een beproefde methode. Echter de fok gewoon aangetrokken houden bij het begin van de manoeuvre maakt het juist moeilijker. Als je de fok losgooit bij het begin van de overstag wordt de boot loefgierig, zodat hij automatisch al de neiging heeft om tegen de wind in te draaien. Op het moment dat de boot zover in de wind is gedraaid dat de fok bak kan trek je die weer aan waardoor de neus verder door de wind geduwd wordt. Dit is de beproefde methode bij kruisen op smal vaarwater en zal zeker ook helpen bij een langkieler. En daarnaast wat afvallen/snelheid maken voor het overstag gaan en het roer niet te dwars zetten.

En overstag gaan kan verdomd snel..

Ik heb heel lang geleden geleerd dat de meeste zeilers teveel roer geven bij overstag gaan. Nog steeds verbaas ik me erover dat ik op de meeste zeilscholen zie dat ze het roer geheel dwars gooien. Gevolg: de vaart is er geheel uit (het roervlak is een prachtige rem) en de boot valt veel te veel af.
Over deze rem gesproken: ik gebruik dat vaak om snel af te remmen.
Om en om het roer dwars. Bijna net zo effectief als een hekanker
Ik vaar zelf met een zware langkieler en hoef maar een tikje roer te geven. Dan gaat de fok even bak om deze vervolgens weer naar lij door te halen. Gevolg: de vaart blijft erin en van afvallen is geen sprake.
Waar de zeilscholen in hetzelfde water 4 slagen maken lukt het mij vaak met de helft. Wel zeg ik dat zo'n zware bak veel beter doordrijft dan de lichtere boten.
Volgens mij doe je het dus precies goed.
Hoe harder het waait en hoe meer snelheid hoe minder de overstagmanoeuvre ondersteund hoeft te worden door het bak houden van de fok.

Met een wat ruimere bocht kun je je massa tijdens het opkruisen inderdaad mooi gebruiken.

Met een lichtere boot ook.
Vroeger zeilde ik op een kanaal met lichtere bootjes en wist op die manier ruime winst te behalen op diegenen die hun roer dwars gooiden.
In de zwaardboten (Finn en FD) was het natuurlijk een heel ander verhaal.

Atlas 20 schreef :
Zoals ik het vroeger op de zeilschool op een echte 16m2 geleerd heb, de commando's werden geacht luid en duidelijk zijn:

Klaar om te wenden..!
Ree!
Fok losser!
Fok bak!
Fok door!
Fok aan!

Als er op het Ijsselmeer bij Bft5+ beschuimde korte steile golven lopen, kun je op de wat enerverender plaatsen niet langzaaman overstag kachelen in een ruime bocht naar de wind toe, want dan draai je langzaam de vaart eruit en kom je er niet door.
Devies is daar dan: Max vaart erin, snelle draai inzetten op het juiste moment (roer zal dus beslist om moeten), en fok-bak is soms nuttig.

Tsja, bij elke boot is het natuurlijk weer wat anders. Wij gebruiken op de zeilschool altijd de commando's:

1. klaar om te wenden,
2. gewicht lij
3. ree
4. gewicht midden
5. fok bak
6. fok over
7. gewicht nieuwe lij
8. fok aan

Dan varen wij op lelievletten, en dat zijn nou ook bepaald niet de lichtste boten. Op mn eigen bootje gaat het altijd veel sneller, maar die is dan ook wel een stuk lichter. Inderdaad moet het roer niet volledig plat worden gegooid, want zoals hiervoor gezegd: voor een goede overstag heb je snelheid nodig!

Succes

Hoi,

Wat een boel commando's voor één overstag. Ik zou er gek van worden. Wij houden het bij: 'klaar om te wenden, ree' Als het er op aankomt in smal vaarwater worden daar nog aan toegevoegd: fok bak, fok over en fok aan.

De fokkeschoot wordt bij ree ongeveer 10 cm gevierd om de overstag makkelijker te maken. Wij bedienen vaak tegelijk beide fokkeschoten bij de overstag om de fok zo weinig mogelijk te laten klapperen.

Met een beetje wind is het bij een valk of een flying arrow trouwens goed mogelijk om alleen met de bediening van de zeilen overstag te gaan. Je laat je roer los, viert de fok en door de oploevende werking van het grootzeil ga je met gemak overstag. Hoe dat met grotere zeilboten gaat weet ik niet.

Inderdaad de fok bakhouden is en goede methode, zo krijg je elke boot wel door de wind, zelfs een platbodem. De fout die dikwijls wordt gemaakt, zeker bij boten met grotere waterverplaatsing, is dat te snel een te grote roeruitslag wordt gemaakt, dat remt af. Ook worden bij de overstagmanoevre vaak tegelijk alle schoten losgegooid, samen met de grote roeruitslag is dat een prima remmanoevre, maar geen manier om snel overstag te gaan. Zaak is juist bij de zwaardere jachten en langkielers de grootschoot zo lang mogelijk strak te houden en rustige roeruitslag te maken, zo houd je druk op het zeil en helpt dat juist mee om te draaien. Het voordeel van zwaardere jachten is juist dat ze langer snelheid behouden, maak daar gebruik van.