Als je het net mag geloven is een meedraaiende schroef gunstiger voor de zeil snelheid.
Gek genoeg is dat in tegenstelling tot artikels uit zeiltijdschriften van pakweg dertig jaar terug.
In die tijd kreeg ik van een vertegenwoordiger een sleeplog te leen. Testen. Het was een klein dingetje, ook bedoeld voor windsurfen wat toen erg in was. Een der eerste elektronische loggen.
Hoe precies het was is niet belangrijk, de uitlezing was per tiende knoop en daar ging het om.
Wij zeilen een zware langkieler. Grote schroef want de boot is als garnalenvisser gebruikt geweest.
Die grote schroef zit achter een stevenbalk die aan de bovenkant 20 cm breed is. Dat is slecht voor de aanstroming, is niet anders.
Ons bootje is ondertuigd, het grootzeil was ooit een gaffelzeil met topzeil, is nu een “gewoon” marconi zeil. Vooral bij lichte wind is dat duidelijk te merken.
Ik heb dan met dat sleeplog testen gezeild. Boot op autopiloot en schroef blokkeren, loszetten, blokkeren, loszetten. Heb het vele vele keren getest.
Onze boot (met die gedeeltelijk achter de stevenbalk zittende schroef ) zeilt 0,5 kn sneller met geblokkeerde schroef. Is bovendien ook beter voor de hydraulische koppeling.
Tijdens dat test blokkeren stak ik een houten spie tussen de draaiende elastische koppeling en een zware spant. Je zag dan dat de schroefas steeds langzamer ging draaien en dan op het laatst ging “hikken “ om vervolgens helemaal stil te staan. Dat hikken komt doordat een schroefblad afgedekt werd door die stevenbalk. Met een krijtje de stopposities op de koppeling gemerkt. Gek genoeg was de stoppositie bijna altijd dezelfde. Je zou drie stopposities verwachten.
In die elastische koppeling was een gat voor de spieborgbout. Heb dan een scharnierende haak gemaakt die in dat gat valt en zo de schroefas blokkeert. Moet ik met de hand doen tijdens het zeilen. Schroefas afremmen met een houten stop tussen omtrek koppeling en spant,dan de haak inpikken. Aan die haak is een kabel die verbonden is aan een hefboom in een bakskist.
Deblokkeren kan dus vanuit de kuip.
Tijdens langere zeiltochten blokkeer ik altijd. Heeft vele voordelen. Minder slijtage want bij meedraaiende hydraulische koppeling kan ik het platenpakket gewoon horen slepen.
Stilstaande schroef is ook handig bij overboord gaande lijnen ( met vijf werkzeilen gebeurt dat wel eens ) en andere in het water zwevende troep. Netten, plastic afdekkingen, noem maar op.
Ik trek altijd de startsleutel uit het startcontact en hang hem aan een haakje naast dat contact.
Dit als geheugensteuntje om niet te starten met gedeblokkeerde schroef.
De laatste jaren doe ik zowat alles onder zeil en het is dan ook een paar keer gebeurd dat iets fout gaat tijdens een ankermanoeuvre onder zeil,ik dan snel snel de diesel wil starten en ik dan pas merk dat de sleutel niet in het contact steekt omdat de schroef nog steeds vast staat van vorige zeildag.
Dat is dan knudde maar heeft nog nooit tot ongelukken geleid.
Dat blokkeren gaat niet meer vanaf 5 tot 6 knopen. De ontwikkelde kracht is gewoon te groot. Heb gehad dat mijn houten “stopstok “ ging roken door de wrijving.
