Onderwerp: Het ijken van een niet geijkte momentsleutel

Recentelijk heb ik een momentsleutel gekocht. Het instelbare moment varieert van 10 Nm tot 200 Nm. Eerlijk is eerlijk, ik heb gekocht om zelf de wielen te kunnen wisselen van de auto maar sluit niet uit dat ik hem ooit nog eens moet gebruiken om wat bouten van de MD6 aan te trekken ofzo.

Apae meldde dat je wel moet kijken wat de afwijking van een dergelijke sleutel is. Prijsklasse is niet van dien aard dat er ook nog een ijkmeting wordt meegegeven ofzo. Maar hoe krijg je nu een idee van de nauwkeurigheid? Ja, vergelijken met een andere, goede sleutel...

Zelf trekt de garage de wielmoeren na met een moment van 110 Nm. De sleutel vandaag maar even geprobeerd en dat klopte aardig met mijn sleutel. Het zegt natuurlijk alleen niets over de nauwkeurigheid van het hele bereik van de sleutel.. En daarbij: wil ik op of aan de scheepsmotor iets aandraaien dan luistert dat natuurlijk wel een stukje nauwkeuriger dan de lichtmetalen velgen onder de auto dacht ik zo, of niet?

Zijn er nog andere manieren om een sleutel over zijn hele bereik te ijken?

volgens mij met kan je dat doen door de kop waar je de dop op zet in een bankschroef te doen, moment instellen op de sleutel
dan met een veerunster er aan trekken tot dat je op het moment bent.
je weet de dan de kracht die je nodig hebt.
Je weet ook de lengte.

dan kan de formule toepassen:
De definitie van moment is in formulevorm:

M = r X F

Daarin is:

M het moment, uitgedrukt in newton·meter (Nm)
F de krachtvector die op het voorwerp werkt. De grootte ervan wordt uitgedrukt in newton (N).
r de positievector van het aangrijpingspunt van de kracht. De lengte wordt uitgedrukt in meter (m).

Wiskundig gezien is de momentenformule een vectorieel product. Als alleen de grootte van het moment berekend moet worden - en niet de richting - volstaat het om de grootte van de kracht te vermenigvuldigen met de loodrechte afstand van het draaipunt tot de werklijn van de kracht.

uiteraard wel een geijkte veerunster, maar dat kan met een water van 4 graden celsius

en wat geeft het motor handboek over de toleranties van de momenten?
misschien maak je je wel te druk...?

Wat wij doen is een momentsleutel laten eiken bij en bedrijf en vervolgens eiken wij de overige momentsleutels door ze tegen elkaar in te draaien, dus als je een momentsleutel kan lenen waarvan je zeker weet dat deze goed is kan het op deze manier doen.

Mvg Fer

Overigens nog een belangrijk aandachtspuntje wat ik al vaak mis heb zien gaan: na gebruik de momentsleutel altijd helemaal terugdraaien! Het op spanning laten staan is erg slecht voor de sleutel.

Sprokkie schreef :
Misschien even voor de minder hoog opgeleiden: N(Newton)=9,8*kG
Tenslotte meet een unster in kG!
Ad

En houdt rekening met de armlengte, op een halve meter lange sleutel moet je 2x de kracht zetten als je vergelijkt met een unster.

YELLOW BOAT schreef :
ad , even voor de hoog opgeleiden,
1kg= 9,8 N in nederland plus minus.

YELLOW BOAT schreef : Dan moet je die minder hoog opgeleiden wel juist voorlichten natuurlijk... De eenheid van massa (kilogram) wordt afgekort als kg, niet als kG...

Ik heb mijn momentsleutel ooit gechecked door een bout niet vertikaal maar horizontaal in de bankschroef te spannen.
Momantsleutel erop en zelf op de ( digitale) personenweegschaal gaan staan. Kwestie van twee gewichten van elkaar aftrekken.
Mijn momentsleuten ( goedkope van de kijkshop) gaf opmerkelijk goed aan.
Ad

was die weegschaal welgeijkt dan?
Als je gereedschap ijkt met ongeijkte gereedschappen, weet je eigenlijk nog niets, behalve dan de onderlinge afwijking.

Maar als de gemeten waarden vrijwel kloppen met de momentsleutel zou het wel erg toevallig zijn dat beide dezelfde afwijking hebben.
Maar je kunt de weegschaal ook laten ijken of checken bij iemand die toevallig ijkgewichten heeft .
Ad

waarom gebruik je een moment sleutel? juist om exact een door de ontwerper van een constructie bepaalde kracht uit te oefenen op een verbinding. dat doe je dus niet alleen maar om te voorkomen dat het losgaat, maar meer om een klemspanning uit te oefenen op passing.

dan ga je niet liggen klooien met weegschalen van de lidl, bwv, of een ulster uit de plaatselijke ijzer winkel, maar koop je een geijkte of laat hem ijken.
op een na beste oplossing is , betaal een paar centen meer en koop een goed merk.

wielmoeren op stalen velgen aan trekken tot ze "kraken", op lichtmetaal laten doen door de banden jongens, met een bonnetje heb je nog garantie ook.

edit: ik heb geen personen weegschaal, vind een spiegel al erg genoeg

Heb er eentje van de lidl, doet het prima in het middengebied. Daarboven en daaronder is het voor mij niet belangrijk. Wat de bandenboer doet is vaak niet juist. Vastzetten met een luchtsleutel en dan de momentsleutel er op tot ie klikt zodat de klant denkt dat alles juist is nagetrokken. Omgekeerd ook meegemaakt, vastgezet met een momentsleutel en dan de slagsleutel er op em bevestiging met een klap van een vuistje met commentaar "zo nu zit ie vast". Ja ja echte vaklui .

Wij hebben indertijd geijkt me een ingewikkelde contraptie aan de bankschroef van touwtjes en hout, en een gewicht bestaande uit een petfles met een liter water.
Nu hadden we wel een Berkel tot onze beschikking om de gewichten te controleren.
Overigens ben ik er bij een Hazet al wat minder benauwd voor, dat is een klasse beter dan mijn Brueder Mannesmann.

Jeetje, ik heb vorig jaar zo'n ding voor mijn verjaardag gekregen. Heeft nooit meer dan een paar tientjes gekost schat ik. Ik heb er geen moment bij stilgestaan dat de waarden wel eens niet juist kunnen zijn. Weggegooid geld ??

nobalast, hangt ervan af waar je het voor gaat gebruiken, als je een motor blok opnieuw gaat opbouwen , dan zou ik gaan zoeken naar een kwaliteits product, gaat het om het vastzetten van een paarbouten van je koppeling op je schroefas, whaa, dan komt het niet op een newtonnetje .

maar voor de bouten op de wangen van de krukas lagers, fijne draad en je zet er zoveel spanning op als er voor is berekend, niet meer niet minder en borgt dan de bouten. voor kop bouten ook, daar is bij het ontwerp rekening mee gehouden dat er uitzetting is van de kop door temperatuur, die niet dezelfde hoeft te zijn als de kopbouten enz. enz.

die goedkope , nu ja lidl enz, zitten er niet zo ver naast, goed genoeg voor het "gewone werk"

De onnauwkeurigheid in de bedieningsrichtig van de momentsleutel van de Lidl is volgens de gebruiksaanwijzing +/- 4% van de ingestelde waarde. Ook al zou dat 5 % zijn, dan spreek je nog steeds over peanuts. Daar zou ik me niet druk over maken.

Weggegooid geld is het niet, die van mij was ook maar een paar tientjes, maar controleren op de juiste waardes is wel verstandig. Als je dat lijstje eenmaal hebt kan je er net zo nauwkeurig mee werken als met een veel duurdere sleutel.
En ja, ik gebruik de mijne ook voor vrij kritische toepassingen zoals motor-onderdelen en wielophangingen. Zelfs al zijn de afwijkingen in het onderste bereik eerder rond de 25% (10Nm blijkt 7Nm bijvoorbeeld).

De tolerantie op de meeste bouten en moeren is dusdanig dat het wel of niet geijkt zijn voor hobbymatig gebruik niet zoveel uitmaakt. Het voordeel van het gebruik van een moment sleutel is vooral dat alles even strak zit ter voorkoming van kromtrekken van pasvlakken. En het voorkomt dat je teveel spanning op de boutjes en moeren zet. Te strak is vaak erger dan iets te los omdat te strak vaak voor permanente vervorming zorgt.

"Voor hobbymatig gebruik" vind ik een gevaarlijke term. Want wat is dat?
Als mijn hobby het reviseren van motoren zou zijn, kan ik dan ineens wegkomen met minder nauwkeurigheid dan een professioneel bedrijf?
Nee dus, een momentsleutel moet je alleen gebruiken als je er daadwerkelijk van op aan keunt. Anders kan je beter op gevoel vastdraaien.
Voor iets bots als wielmoeren zal het wel kunnen, maar op een M5 boutje pakken de toleranties ineens heel anders uit.

Apae schreef : Voor een M5 boutje moet je dan ook een andere momentsleutel pakken met een lager bereik, dat is veel beter dan een grote nemen met een groot instelbereik waarin het aanhaalmoment van dat boutje nog net past. Vooral in de onderste regionen van het bereik kunnen - zoals jij ook schrijft - de absolute afwijkingen behoorlijk zijn.

Misschien heb ik het niet zo goed verwoord.
Wat ik bedoel te zeggen is dat voor incidentele klussen een niet geijkte momentsleutel best kan voldoen. Ik ga er dan vanuit dat de "klusser" niet met dusdanig fijne passingen en aan het werk is waar de toleranties zo nauw komen.
Dit neemt niet weg dat de momentsleutel wel behoorlijk in richting moet zitten.Controleren met een personen weegschaal of urnster uit de ijzerhandel is dan een prima methode (ijken wil ik dat echt niet noemen).
Mocht de onfortuinlijke klusser toch aan de gang gaan met zeer fijne passingen dan is een ongeijkte momentsleutel nog altijd nog veel nauwkeuriger dan met het handje.
Als je veelvuldig aan het sleutelen bent dan is een goede geijkte momentsleutel een waardevolle investering.

En momentsleutel moet doe waar hij voor is aan geschaft en hoewel de Lidl misschien wel een beste sleutel verkoot zo ik die niet gebruiken voor de kom en ander kritische delen.
Laat ik het ander stellen als ik als monteur bij jou aanboor kom met gereedschap met de naam Lidl of een ander zeer goedkoop merk zo je me dan nog je motor toe vertouwen!!!!

Je jullie kennen het gezegde toch wel “goed gereedschap is het halve werk”

Mvg Fer

En hoe lang blijft het kalibratie- of ijkrapport geldig?. De opdruk van de sticker zal na een jaar wel moeten zijn "For indication only".
Beter is het om de juiste momentsleutel voor de toepassing te gebruiken. Ze zijn in verschillende groottes te koop.