Onderwerp: Motor in of uit boot takelen.

Beste allen,

Ik heb afgelopen weekend mijn kapotte motor uit mijn boot getakeld. Voordat ik hier mee begonnen ben ben ik best een tijdje bezig geweest om te kijken hoe ik dit ging doen. Een echte handleiding over hoe je dit eenvoudig kunt doen zonder hijskraan heb ik op dit forum ook niet kunnen vinden daarom dacht ik laat ik eens een recept voor het takelen van een motor schrijven zodat anderen hier daar hun voordeel mee kunnen doen. Zoals met koken ook geld is het natuurlijk wel zo dat recepten een basis geven maar dat eigen inzicht soms ook benodigd blijft.

Achtergrond:
Ik heb een tufglas 33 met een md2b motor. De motor die er in zit is kapot en wordt vervangen. Deze motor moest er dus uit. Nu wilde ik dit graag zelg doen en heb ik geen hijskraan.Op het moment van takelen waren de kop van de motor, de dynamo en het uitlaatspruitstuk van de motor al verwijderd. Dit is voor de operatie niet nodig maar maakt de motor wel lichter. Ik schat in dat deze nu uitgekleed 200kg weegt. Een flink blok staal dus maar samen met wat basis krachtenleer, en overdimensionering waar kennis tekort schiet, kan echter vrij eenvoudig een hijskraan van je giek en mast gemaakt worden.

Benodigdheden van links naar rechts en boven naar onder:
Mast
Voorstag met aangrijpingspunt tegenover vallen.
2 vallen naar masttop. (bv grootzeilval en kraanlijn)
Blokkenset
Giek
2 lijnen tussen giek en motorblok.
Blok op dek
Lier op dek

In het bijgevoegde plaatje staat uitgetekend hoe de constructie er uit ziet.

Opmerkingen:
Je kunt nu met zeer weinig inspanning de motor omhoog tillen met de deklier. Zodra de motor boven de boot uitkomt kun je de giek opzij bewegen zodat de motor naast de boot boven de kade/stijger komt te hangen. Daar kun je deze weer laten zakken. Mocht de motor een beetje scheef omhoog komen dan kun je trouwens met weinig kracht een beetje met de hand helpen om de motor een beetje mee te tillen zodat deze in de juiste hoek komt te hangen. Mocht je geen blokkenset hebben met 6 blokken dan denk ik dat het ook met een 4 strengs set kan. Met 6 blokken en een deklier was het erg licht. Even een benaderende rekensom. Onze deklier kan normaliter met een beetje moeite een man van 80 kg de mast in tillen. Je hebt dus wel iets meer kracht nodig dan dat, een vertraging van 2 in een blokkenset zou je in staat moeten stellen om 160kg te hijsen. Een blokkenset met 4x vertraging geeft je genoeg vermogen om 320 kg te tillen. Je hebt dan nog voldoende vermogen over om ook de wrijving die onheroepelijk optreed te overwinnen.

Welke punten worden belast?
Je wilt natuurlijk dat je boot heel blijft als je een dergelijke operatie uitvoerd. Daarom is het goed om te bedenken welke punten worden belast tijdens het hijsen. Dan kun je vanuit die redenatie aan de voorzichtige kant gaan zitten. Even ter verduidelijking, ik ben geen natuurkundige dus probeer aan de voorzichtige kant te zitten qua benadering en voor het inzichtelijke werk ik niet met Newtons maar direct met het gewicht van de motor. Ik weet dat dat niet de zuiverste benadering is maar geeft voor mensen met weinig inzicht in krachtenleer voldoende duidelijkheid.

Hieronder een benadering van de krachten:
De lijnen tussen de giek en motor moeten elk 1/2 van het gewicht tillen.
De lijn die om de giek klemt en de blokkenset en lijnen naar de motor verbind moet het hele motorgewicht tillen. (ik heb hier een slinge voor standplaatsbouwen bij klimmen voor gebruikt met een rating van 22kn)
De blokkenset en de sluitingen/harpjes moeten het volle gewicht van de motor tillen.
De 2 vallen dragen beiden (circa) 1/2 van het motorgewicht
De schijven bovenin je mast dragen elk maximaal 1/2 van het motorgewicht
De voorstag draagt iets maar ik kan niet berekenen hoe de verdeling is tussen mast, giek en stag. Ik heb een 8mm voorstag dus heb me hier niet druk om gemaakt.
Het blok op het dek wordt belast met 1/6 van het motorgewicht bij 6x vertraging van de blokkenset.
Lier op dek wordt belast met 1/6 van het motorgewicht.
Het lummelbeslag(giek naar mast) wordt horizontaal belast.
De giek wordt enkel op horizontale wijze dus in de lengterichting belast.

Als basis kun je stellen dat de zwaarste belasting zit bij de verbinding van de motor naar de blokkenset. De rest van de krachten worden over de verschillende onderdelen van de installatie verdeeld.

Veiligheid:
Ga nooit onder een last staan! Houd er rekening mee dat alles berekend is op statische belasting, niet dynamische. Schokken kunnen alles dus breken. Denk altijd zelf goed na voordat je zware objecten hijst, elke boot en situatie is anders dus moet je kritisch bekijken. Ik heb enkel beschreven hoe het bij mij kan. Andere boten en andere motoren vereisen wellicht een andere aanpak.

zelfde operatie gedaan, motor uit, motor in, 104 euro betaald in totaal met de kraan

ja je kunt alles wel zelf willen doen om wat centen te besparen, maar met de kraan is lijkt me wel beter

Mwah, ik heb een oud blok dat er uit moest, sommige onderdelen moeten overgezet worden sommige niet en ik heb tijd nodig om de motorruimte onder handen te nemen dus was niet een in en uit klusje. Bovendien vond ik het ook wel leuk om te doen.

bij mij zat ook weken tussen, dus niet in en uitbouw zelfde handeling, leuk is anders denk ik, je bent continue bezorgd als je het zelf doet

Jaren terug bleek in de winterstalling de motor vervangen te moeten worden. Geen mast, geen giek, geen kraan. Dus zelf een hijsinstallatie gebouwd.

Lijkt me een goeie opzet zo. Een opmerking: Zodra je de giek met last uit het midden beweegt, hangt er iemand van 200 kg in de trapeze. Afhankelijk van het gewicht en de aanvangsstabiliteit van je boot krijgt die dan wat helling, wil de giek nog verder uitzwaaien, etc. Je hebt dus wel iets nodig om dat in bedwang te houden. Waarschijnlijk heb je dat met de grootschoot geregeld?

die motor weegt de helft van een md2b, dus dat kun je misschien wel zelf

Easyzeiler schreef :
Yanmar 1GM10C : dry weight without gear 71 kg. Niet iets om zelf erin te tillen. Met een hijshulp prima te doen, zelfs als het het gewicht het dubbele zou zijn.

CeesS schreef :
71 kg zou ik vlieren fluitend via de giek doen, maar 200 kg niet

Als iemand een keer gaat takelen, ik heb een ketting takel, voor maximaal 1 ton. Mag je in ruil voor een bos bloemen best lenen (ongeving leiden). Ding ligt bij mij in de schuur, en ligt 99% van de tijd toch maar te niksen

Heb hem zelf al eens gebruikt om motor eruit te takelen, gaat prima, rustig en veilig.

Hier ook een paar keer via de giek gedaan. Met de grootschoot, en met een val via een lier. Maar een kettingtakel (paar tientjes op marktplaats) beviel het beste. Ook deze is te leen

Ook hier een motorblok van ruim 750 kg met een grootzeilval uit het motorruim getakeld. In plaats van het gebruiken van de giek had ik een enkelschijfs blok aan de achterstag gemaakt om de lengte richting van het hangingspunt te bepalen.



Enkele jaren later heb ik ook op die manier een nieuwe motor in de bootgetakeld, die woog aanzienlijk minder en dat is wel prettig. We wonen echter op een afgelegen plek waar je met de auto niet bij de boot kunt komen, dus we hebben toen eerst met een andere boot de motor opgehaald, en daarna overgetakeld van de ene in de andere boot.

Zo deden we het bij de Tapas

Ik zou altijd de takel aan de giek hangen en niet giek en last samen takelen.

Mooi topic ik hoop morgen weer een motor te verwijderen. Deze keer luxe met een Heftuck ketting en ratel takels. Vorige was uit een zeilboot. Eerst naar voren geschoven op een pallet zodat die in de kajuit ingang stond. Daarna giek en grootschootblok als takel gebruikt. Een tip vertrouw niet op de oogjes aan de giek maar knoop je hijs draden om de giek heen. Gelukkig stond er nog een backup op de lier en kwam het blokje maar 15 cm naar beneden. Ket5ing takel is echt super voor dit soort dingen

Wij kunnen met z'n allen best lekker "prullen" héé???

Gewoon aan de giek hoor:

Nou ik heb een twee cilinder die zou volgens het boekje rond de 400 kg zijn. Maar als die er ooit uit zou moeten, gaat dat gewoon in delen namelijk de koppen en cilinders vliegwiel blok koppeling etc maar diep in mijn hart hoop ik dat ie het gewoon nog jaren lekker blijft doen die ouwe Sabb uit 1972

surfjacob schreef :
Correctie: de schijven dragen elk minimaal het motorgewicht.


F-giek = 0,58 F
F-lijn = 1,15 F

Er zijn twee lijnen dus F-lijn1 = F-lijn2 = 0,58 F

Elke lijn loopt over zijn schijf. De kracht trekt dus twee keer aan de schijf maar onder 15 graden (de helft van 30).
De kracht op de schijf is daarom 1,1 F

In het voorbeeld op de tekening is de kracht per schijf dus 1,1 keer het motorgewicht.


Hoe dan ook, hulde voor het knutselgeweld van iedereen in dit draadje!

Het halende part trekt ook naar beneden, dus de schijf krijgt die belasting ook nog eens te zien.
Bij een lijn welke 180 graden omgeleid word is de schijfbelasting tweemaal dat van de belasing op de lijn.

Valt me mee dat je zulke zware dingen goed met de giek kan tillen.
Op zich ook wel logisch natuurlijk maar je wil mast en giek niet graag beschadigen met deze hijs klussen.

freek

deze is erin gegaan van de week, met de kraan is hij gewoon op de vloer gezet, nu moet ik hem nog fpositioneren, misschien moet ik de fundering aanpassen, ik dacht dat aan een takel aan een houten balk boven de ingang te doen. ga het nu dankzij dit draadje het met de giek doen

Easyzeiler schreef :
Als je met de giek gaat hijsen (door kajuitopening), is het voor de giek het beste om de kraanlijn exact boven het hijspunt (waar je takel hangt) vast te maken.
Zo wordt de giek minimaal op buiging belast.

Er zijn meerdere wegen naar Rome, mijn voorkeur voor dat laatste stukje is een (houten) balk met kettingtakel. Dan kan je mm voor mm hijsen.

sjoerd1981 schreef :

Bus je komt zo deed het zo

Vond ik best wel slim!

sjoerd1981 schreef :
Schitterend................ziet er prima uit.

WAT is het???