Onderwerp: Marifoon simplex en duplex kanalen

Hallo zeilers,

Laatst kwam ik deze video tegen over simplex en duplex kanalen op de marifoon:

Als ik ga naar 4 min 40s, dan is een scenario dat 2 schepen op duplex kanaal 1 staan. Je eigen schipt roept op kanaal 1, spraakfrequentie "A", naar het andere schip, daar komt de boodschap ook aan op spraakfrequentie "A". Wat heeft duplex dan uberhaupt voor zin. A moet naar B gaan toch? Anders heb je zoals ik het zie in de video niet zo veel aan duplex.

Een duplexkanaal is bedoeld voor communicatie met een walstation.

Schip zendt uit op frequentie A en luistert uit op frequentie B
Walstation zendt uit op frequentie B en luistert uit op frequentie A.

Het walstation houdt de controle, die kunnen altijd uitzenden naar schepen, zelfs als er meerdere schepen door elkaar praten.

Hallo Menno,

Dus als ik het goed begrijp zal de spraak van een schip alleen naar de luidspreker van het walstation gaan. M.a.w. op een duplex kanaal is het onmogelijk een ander schip op te roepen? Enkel t.b.v. walstation.

BasLem schreef :
Ja, zo is het.
Maar veel walstations hebben de mogelijkheid om A en B door te schakelen, zodat de schippers elkaar toch kunnen horen (via het walstation, dus niet rechtstreeks).

Berghout-2 schreef : Is dat niet wat ze bedoelen met semi-duplex?

Mmmm, misverstanden.
Eerst wat historie. Duplex was een vinding om via de marifoon te kunnen bellen naar het openbaar net. GSM zou nog 30 jaar duren.
Door dus gebrui te maken van verschillende frequenties, kon je dus een natuurlijk telefoongesprek voeren. Rond 1995 is dat, door de vaart der volkeren, in onbruik geraakt.

Voorwaarde voor die "natuurlijke telefoon verbinding" was wel dat je tegelijkertijd kon zenden (laag) en gelijk kon ontvangen (hoog). Dat was dus "full duplex". dat houdt in dat de ontvanger en zender dus beide apart in het toestel kunnen werken. Dat is kostbaar om diverse redenen.

Later bedacht men technieken om delen van de ontvanger ook te kunnen gebruiken voor de zender, echter niet gelijk tijdig. Je moest dus kiezen. dat is dus 'semi-duplex".

full duplex marifoons zijn nog zéér zeldzaam en in onbruik geraakt.

Had je voor full duplex dan ook twee antennes nodig, een om te ontvangen en een om te zenden?

Menno schreef :

Nee, een duplex filter was voldoende, freq ligt 4.6 MHz uit elkaar.
Om met 1 antenne beide functies te vervullen.

Menno schreef :
Wat HenkvD zegt.
Maar dat duplexfilter was ook een oorzaak dat het dure toestellen waren.
Omdat de ontvangst en zend frequentie dicht bij elkaar liggen heeft de ontvanger daar veel last van qua gevoeligheid. Om de storing van de zender te verhelpen moet er dus een duplexfilter tussen, dat is een groot en zwaar messing/koper onderdeel. Echter zo'n duplexfilter heeft ook een nadeel, n.l. vermogens verlies. Dus om aan 25 watt zendvermogen bij de antenne te komen, moest je er wel 40 watt in stoppen. Dus zwaardere zend eindtrappen, daar door veel hoger stroomverbruik.
Kortom, duplex marifoons zijn antieke inefficiënte dure dingen.

Interessant, zo krijg ik nog een geschiedenis lesje waar duplex vandaan komt.
Het is een beetje technisch gedoe, er komt toch weer een vervolgvraag bij mij op:
Als een schip op duplexkanaal 1 aan het walstation gaat vragen om een verbinding op te zetten naar een ander schip op kanaaal 1, hoe kan het waltstation dan het schip identiticeren waarvoor de verbinding opgezet dient te worden. In principe lijkt het mij zo dat andere schepen ook de berichten van het walstation kunnen ontvangen.
Gaat het walstation met ATS het schip identificeren dat het verzonden bericht enkel voor de bestemde aan komt? De rest dus niet kan horen?

Een wal station is vaak wel een full duplex station (bestaat gewoon uit 2 identieke toestellen met duplex filter).
Een schip zend laag en ontvangt hoog, het walstation precies anders om.
Het ontvangst geluid wat binnenkomt bij het walstation wordt 1:1 doorgekoppeld naar de zender, hierdoor hoort ieder schip dus ook het andere schip. Dus ook een eventuele ATIS code. walstation doen zelf niets met ATIS.

Bij de Brandaris zit de ontvanger 1:1 doorgekoppeld aan de zender, dus je hoort niet dat het her-uitgezonden wordt.
Bij bruggen en sluizen met duplex, blijft de zender b.v. nog 50 seconden aan staan.

Calidris schreef :

Bij de meeste stations valt de repeater zender tegenwoordig snel weg, paar seconden als het tegen zit.

Nog grapper is dat bij walstations, zoals bruggen of sluizen, die de zender tussentijds dichtzetten, de zender meestal pas aangaat nadat een schip een zending heeft afgemaakt.
Let maar eens op, je hoort heel vaak een antwoord van de wal op een vraag van een schip die je niet gehoord hebt, en daarna hoor je het schip opeens wel praten!

daan1508 schreef :
Ja, foutje van de besturing denk ik.

henkvd schreef :
Ik denk dat het ongedefinieerde instellingen zijn van een installateur. "vroeger" was het bij de krabbersgatsluis wel zo lang. Ik heb die info nog nooit in een bestek zien staan....

Laat ik het zo zeggen van IJmuiden naar Amsterdam kon je vroeger wel ff de repeater open drukken om je ontvangst zelf ff snel te peilen, daar moet je nu wel haast maken om nog wat mee te krijgen van het door jezelf open gedrukte repeater station, dat werkt nu zo goed als niet meer behalve als je misbruikt maakt van 2 marifoons op het zelfde kanaal, 1 ff zenden en de ander uitluisteren.

Jaren geleden had je zoiets, repaeter je mag nu wel afvallen.
Alles is zo'n beetje vernieuwd in deze schakel.

daan1508 schreef :
Aha, dat is dus de reden! Ik vroeg me altijd al af, als een sluis plotseling zei "schip xyz, zeg het maar" zonder dat ik de oproep had gehoord, of het schip toevallig een DSC call had gemaakt of zo. Kon me dat al nooit voorstellen... Heerlijk als latente vragen plotseling beantwoord worden. Maar ik begrijp niet waarom dat zo is. Het is toch niet zo moeilijk om die relayfunctie in te schakelen bij eerste uitzending van een schip.

Edit: Maar nu ik er heel even over nadenk - elke storende zender van veraf zou dat dan ook kunnen, met als gevolg dat die zender nodeloos stroom staat te trekken. Het is dus logisch dat alleen de sluis die relayfunctie initieert.

Bedankt voor jullie antwoorden allemaal.
Ondanks jullie fantastische poging om uit te leggen begrijp ik het niet helemaal.
Als ik het goed begrijp van de youtube video dient het walstation specifiek 2 schepen met elkaar te verbinden. Het is niet zo dat alles wat bij het walstation binnenkomt, automatisch heruitgezonden wordt op het ontvangstkanaal van de schepen.
Dus mijn vraag is: hoe kan het walstation er voor zorgen dat enkel 2 schepen met elkaar kunnen communiceren zonder dat de andere kunnen meegenieten?

BasLem schreef :
Dat is niet wat hij vertelt in de video. Hij vertelt juist dat een duplex-kanaal zonder relayfunctie niet geschikt is voor schip-schip communicatie.
Meer specifiek over kanaal 1 in het IJsselmeergebied waar hij het over heeft, hij zegt dat je dan het kustwachtcentrum aan de lijn krijgt, dat is natuurlijk niet waar. De CMIJ (Centrale Meldpost IJsselmeergebied) luistert daar en zendt 1x per uur het weerbericht uit. Verder kun je daar niet zoveel mee behalve vragen of ze je goed ontvangen.

Calidris schreef :
Toch is het op veel plaatsen zo. Bijv. Beatrixsluizen.

ironman schreef :
Ja, bijzonder he! Ik kon het ook jarenlang niet duiden!

BasLem schreef :

Het is het allemaal net niet.

Pakken we een makkelijke waar de situatie duidelijk is.

IJmuiden sluizen CH22

Hier is de situatie duidelijk, repeater functie is automatisch.
Dat het hier gebruikt is, genoeg scheepvaart voor de 5 sluizen in totaliteit.
Iedereen kan mee luisteren wat er op dit kanaal gesproken wordt, de repeater functie staat altijd aan.
Verkeer onderling is mogelijk, maar zeker niet de bedoeling, elkaar kunnen horen is dan wel weer ontzettend handig, zeker in de kleinere sluizen om ieder een plek te kunnen geven.



Ter vergelijking een willekeurige brug, waar af en toe eens wat voorbij komt, dan heb je de hele repeater functie niet eens nodig, die is er dan ook niet.

Dit zijn de uiterste, van de mogelijkheden en kan nog van alles tussenin.

Calidris schreef :
Maar het kon toch ook met 2 verschillende antennes.
1 alleen voor zenden, en de andere alleen voor ontvangen.
Als je die antennes dan ook nog ver genoeg uit elkaar hield had je dat dure dublexfilter niet nodig. Maar wel een lange antennekabels.
Ik meen dat we zo een opstelling hadden in Oostende waarbij beide antennes pal onder erlkaar stonden. Maar wel op enige verticale afstand.

Tony2920 schreef :
Klopt helemaal. De beste onderlinge scheiding is als beide antennes loodrecht boven elkaar staan, maar voldoende horizontale afstand gaat inderdaad ook.
Ik heb zelfs wel antennes 1200 meter uit elkaar gezet en via internet verbonden voor full duplex verbindingen (werkt na 20 jaar nog steeds).