Onderwerp: Poging Helgoland in april

Om studiewerkzaamheden uit te stellen, onderstaand verhaaltje op papier gezet:

Een week vrij eind april. Na vorig jaar voor het eerst te zijn drooggevallen en naar het oostelijk Wad te zijn geweest, was het nu wat mij betreft tijd voor de de eerste echte tocht op zee met "onze" boot (althans, van mijn ouders) de Syrinx, een Ovni 30. Bemanning vinden is altijd lastig buiten de reguliere vakanties, maar gelukkig kan Y, een vriend van me - een Engeland-oversteek meer zeezeilervaring dan ik - zijn stage flexibel plannen en hij kan een dag of vijf mee. Een gezamenlijke vriend, T, goede open boten zeiler, is altijd overal voor in en heeft vakantie. Dat is geregeld dus, hij wordt bemanningslid 2. Het doel moet Helgoland worden, want als je geen ambitieuze doelen stelt kom je nooit ergens. Toch?
De planning wordt nog een stukje complexer, want uiterlijk woensdag moet vriend 1 weer op de vaste wal zijn, en een vierde bemanningslid wil graag dinsdag of woensdag opstappen op Terschelling.

Om zo efficient mogelijk met onze tijd om te gaan, staat de ideale planning van de reis al vanaf het begin vast. Vrijdagavond 24 april zijn we om 18.00 u. allemaal vrij, en kunnen we vertrekken naar Friesland. Zaterdagochtend is HW Harlingen om 2:40. Dat betekent vertrek uit thuishaven Hindeloopen rond elf uur in de avond, nog de vloed mee op de Boontjes en de volledige eb (voor het eerst 's nachts varen op het Wad) om bij de ochtendschemer de Stortemelk uit te komen. Dan langs de eilanden en op een opportuun moment de shipping lane over en hopelijk in de vroege zondag ochtend aankomen op Helgoland.

De voorbereidingen zijn getroffen: er zit een nieuwe, oogverblindend felle, LED-driekleur in de mast, dekkingsgebied van de verzekering is tijdelijk uitgebreid, NV-kaarten van de Duitse Bocht baangeschaft en er ligt een gloednieuwe Reeds aan boord.

De hele week checken we de gribs; het ziet er goed uit! Stevige ZW wind voor de heenweg, daarna een draaiing naar Noord. Voor woensdag wordt dan wel W 7/8 voorspeld, dus dan moeten we uiterlijk binnen zijn, in de gaten houden maar.
Er ligt genoeg proviand voor desnoods 5 etmalen op zee in de auto en bij de benzinepomp onderweg halen we "voor de zekerheid" nog motorolie (er blijken zoals gedacht nog twee volle flessen aan boord te liggen, toch een spoortje stress?). Bij het restaurant halen we om half elf ons gehuurde reddingsvlot op. Wat vreemde gezichten aan de bar als we - drie studenten - afrekenen en het vlot direct mee naar buiten nemen. Het motregent en waait ZW4/5, echt weer om aan de bar te zitten.

Hindeloopen - Helgoland?
vr 24 - za 25 april
We laden de boot in en verruilen de stille haven voor een nog stiller en aardedonker IJsselmeer. Iemand met een zaklamp voorop voorkomt dat we tegen die ene ellendige groene blinde ton opvaren en daarna is het ruime wind op de genua richting Kornwerd. Om twaalf uur gaan we de wachten in: zes uur op, drie uur af zodat altijd 1 van de 2 meer ervaren kajuitzeilers wakker is. Ik ben klaarwakker, maar bied aan om de eerste shift te gaan slapen. Dat lukt maar half, maar ik lig wel heerlijk voorin. Als de motor zachtjes gaat pruttelen voor de sluis draai ik me nog eens om. Als de motor weer uit gaat, kan ik het niet laten om even aan dek te komen. Ruime wind met stroom mee is de schijnbare wind zacht en de golven van het IJsselmeer zijn hier verdwenen. Verstild glijdt ons bootje achter de genua aan tussen de paartjes knipperlichten door richting Harlingen. Tevreden drinken we een kopje thee, alle beslommeringen van de werkweek glijden van ons af. We gaan ruim 7 knopen, dus er is nog behoorlijke stroom mee. Ruim voor de kentering van het tij loeven we om de Noord-kardinaal de geul langs de Pollendam in. Ik sta in de kajuitopening en zie achter ons de geleidelichten nog steeds verder uit elkaar gaan ondanks dat we maximaal hoog aan de wind varen. Shit, de dam staat onder water en er staat nog dwarsstroom, dit had ik kunnen bedenken. Ik ben blij dat de motor in 1 x start. De genua gaat er af en met veel meer motorvermogen en opsturen dan ik dacht komen we weer op de lijn te varen. We laten bemanningslid 2 in de praktijk kennismaken met het begrip lichtenlijn, maar het valt nog niet mee om daar andersom overheen te varen. Ik trek mijn zeilpak aan probeer aangelijnd met een zaklampje tussen mijn tanden geklemd voor de mast een rif te leggen, dat valt me tegen in de klotsbak waarin we nu opeens zitten. In de tussentijd komt ons een visser tegemoet die aan bakboordswal lijkt te varen. Ziet hij ons wel? (we hebben geen AIS, en onze motorverlichting zit laag, het toplicht zit half achter de ingerolde fok) Wij durven echt niet dichter op de dam te varen hoewel daar vast nog wel enkele tientallen meters ruimte is. Ik sein door ons driekleurenlicht een paar keer kort aan en uit te doen en nog voor ik de marifoon pak, draait het schip bij. Als het grootzeil staat, neem ik de wacht over en Y gaat slapen. Het duurt niet lang voor we een stukje kunnen vallen en de motor uit gaat. We durven even verder als de stroom al iets meeloopt zelfs een slag te maken. Het wordt een heerlijk rustige tocht waarbij er genoeg gelegenheid is om lichtkarakters te oefenen. Met de kaart erbij determineert onze valk-zeiler T de vuurtoren van Vlieland en de Brandaris, alleen de morse-U van het gasplatform bij het Inschot levert wat begrijpelijke problemen op. Bij het eerste beetje licht varen we ruime wind in de Vliestroom, inmiddels zonder rif. T is bijna in slaap gevallen aan het roer en ik stuur hem naar bed. Ik geniet van de stilte terwijl het steeds lichter wordt. Links zie ik al de contouren van Vlieland, rechts Terschelling, terwijl ik twaalf uur geleden nog gewoon aan het werk was. Vlak nadat we de Richel zijn gepasseerd komt Y naar boven: "Koffie?". In het zeegat trekt de wind wat aan en de stroom loopt nog stevig mee, we maken lange slagen en vliegen naar buiten. De bakboordslag richting de strandtent op Vlieland is bevreemdend, het voelt of je bijna het strand op vaart, terwijl de dieptemeter niet minder dan 12 meter aangeeft. Pas na de ZS4 durven we de koers naar het Noorden te gaan volgen, ook al zien we de deining pas veel verderop breken op de Westergronden. Het blijft zoals voorspeld prima waaien en we strijken het grootzeil om op de genua plat voor de wind de TG op te zoeken. We bekijken de voorspellingen nog eens en de harde Westenwind wordt nu al voor dinsdag in de loop van dag voorspeld. Ik heb geen zin om nu de hele tocht door te rekenen en omdat het voor nu ook geen consequenties heeft, besluit ik eerst lekker te gaan slapen, inmiddels 9.00 in de ochtend op zaterdag. Na drie uur heb ik nog helemaal geen zin om wakker te worden, het is heerlijk warm onder de dekens en ik ben nog lang niet uitgerust. Maar Y en T blijken lasagne in de oven te hebben gezet en ik ben weer helemaal gelukkig. De middag is er weinig vertier. We varen gestaag met ruim vijf knopen door het water de goede kant op. Boven Schier krijgen we te maken met een paar in- en uitvoegende zeeschepen in lane boven ons. Het zicht is maar matig en we hebben geen AIS. Hoewel alles ruim goed gaat, maakt het telkens toch onrustig. De rest van de middag besteed ik aan het uitstippelen van de terugweg. De eisen zijn simpel: voor dinsdagochtend van zee af zijn op het Nederlandse wad, bij voorkeur via Helgoland. Terugrekenen dus. Er zijn 3 zeegaten mogelijk, waarvan ik alleen bereid ben de Stortemelk ook 's nachts aan te lopen. De beste optie is om met de vloed overdag op maandag Westgat Ameland aan te lopen. Qua tijd past dat precies, uitgaande van een kruissnelheid van 5 knopen zouden we dan nog 4 uur over hebben om op Helgoland door te brengen. Dat gegeven, in combinatie met het vooruitzicht om met matig zicht door de Elbemonding te varen, nog een nacht in de kou (het is overdag een graad of 10) en motregen door te brengen maakt dat het alternatief om vanavond Borkum aan te lopen wel aantrekkelijk lijkt. Ik vraag Y om het onafhankelijk nog eens door te rekenen. Helaas komt hij tot dezelfde conclusie en we loeven op om het windmolenpark Riffgat links te laten liggen en door het geultje Riffgat richting Eemsmonding te varen. De skyline van Borkum verschijnt druilerig uit de nevel en komt tergend langzaam dichterbij. Logisch, de volle eb staat tegen in het zeegat en op een gegeven moment zakt de grondsnelheid onder de twee knopen terwijl we het stadje/dorpje op het eiland in al haar deprimerendheid kunnen beschouwen. Ook in de geul naar de haven is de stroom nog niet op en we doen nog een half uur over de laatste mijl. In de eerste de beste haven meren we met de eerste schemering af (want de Reeds zegt dat het er ondiep is, dan hebben we nog iets aan ons ophaalbare zwaard op deze tocht . Man, wat een desolate plek met die windmolen vlak boven de haven.


Borkum - Ameland
zo 26 april
Zondagochtend was inderdaad de beloofde winddraaiing naar N al ingezet. Voor de weg terug was er maar 1 harde eis: dit keer wel stroom mee het zeegat uit. Als we het avondtij pakken, hebben we nog een dagje om Borkum te bekijken, maar dat plan wordt al snel afgeschoten; we hebben het gisteren al lang genoeg kunnen bekijken. Om een uur of 9 verlaten we de haven, en met NNO 5 en dubbel rif vliegen we met de eb dit keer in ons voordeel naar buiten. We hopen halverwege de vloed het Westgat bij Schier aan te lopen om zo ver mogelijk over het wantij richting Ameland te komen, en daar dan op het wad overnachten. De zee is onrustig boven de lagerwal van Schier maar het bootje houdt zich fantastisch (in ieder geval beter dan ik zelf; hoewel ik niet zeeziek ben, heb ik toch een soort onbestemd gevoel. Wat mij betreft mag het nu wel weer klaar zijn met die golven). Alleen Y lijkt nergens last van te hebben en is opgewekt al altijd. Ruim op tijd komen we aan bij de aanloopton van het Westgat en van daar is de route naar binnen gemakkelijk, alleen de brekers aan beide kanten van het vaarwater boezemen wel ontzag in. De deining loopt nog ver door in de geuoeil en pas bij de Engelsmanplaat is het water helemaal rustig. Het voelt even heel gek om de Paesenrede op de draaien; na telkens minstens 10 meter water en meestal meer voelt <2 m heel onveilig. We volgen angstvallig alle boeitjes, maar na een paar mijl zijn we gewend en durven we her en der weer wat af te steken en bij de FW1 steken we pal west uit. Heerlijk glad water en de wind in de rug. Wat hadden we eigenlijk te zoeken op zee? Y is een tijdje weg en komt dan uite de kajuit tevoorschijn met een borrelplankje en 3 koude biertjes. We maken boven verwachting voortgang en rond HW zijn we al op het wantij van de Zuider Spruit en we spelen even met de gedachte om nog te proberen over de Blauwe Balg te komen. Dat zou spannend worden en de jachthaven van Ameland lijkt ook wel aanlokkelijk. We meren af en lopen naar Nes aan zee. Nog net op tijd zitten we in de strandtent om daar de zon onder te zien gaan. We bespreken de route naar Terschelling, heel vroeg weg betekent de eb mee naar de Blauwe Balg, een tijstop voor uitgebreid ontbijt bij het begin van het Zuidoostrak, en vroeg op Terschelling voor Koningsdag! We besluiten de wekker vroeg te zetten.



Ameland - Terschelling
ma 27 april
En die wekker wordt natuurlijk gesnoozed, zodat we laat in de ochtend opstaan. Ik reken met mijn slaperige hoofd voor 1 nacht af bij de havenmeester, die informeert waar de reis heen gaat en hoe laat we van plan zijn te vertrekken. Ik antwoord eerlijk: "Terschelling, en we gaan, uuuh, over een uurtje of zo, nog niet echt over nagedacht". Bezorgd als hij is over mijn weinig georganiseerde antwoord (en leeftijd), geeft hij aan dat de meeste mensen zo'n 3 uur voor HW vertrekken, maar hij is wel benieuwd naar onze diepgang. Als hij hoort dat we maar 50 cm steken is het antwoord "ooooh, dan kun je weg wanneer je wil". Haha, klopt
Rond het middaguur vertrekken we onder een stralend zonnetje. Het waait nog steeds lekker uit het Noorden, het eerste stuk schiet weer eens voor geen meter op met wind en stroom tegen maar we genieten van het mooie weer. We komen een andere Ovni tegen die van zee komt! Een van de eerste plezierschepen die we zijn tegengekomen tot nog toe. Bij de scheidingston van de Blauwe Balg en het Westgat gaat het grootzeil naar beneden, het zwaard omhoog en als een krabbetje schuiven we meter voor meter de stroom uit en dan worden we meegesleurd het geultje van de Blauwe Balg in. De camera's komen naar buiten want de zeehonden lijken speciaal voor ons massaal op dit plekje te zijn gaan liggen. We fantaseren erover dat het wel eens eilanders in een zeehondenpak konden zijn, om het toerisme te ondersteunen, maar daarvoor lijken ze toch te echt. De tocht door het Oosterom verloopt voorspoedig en we komen opnieuw een bootje tegen dat ons tegemoet vaart! Bemanningslid 4 belt, zij ziet ons varen vanaf de dijk bij Oosterend en staat te vliegeren op de dijk. Met geen mogelijkheid zien we de vlieger, maar we geven het pas op als er opnieuw een borrelplankje tevoorschijn komt. Het laatste stuk voor de haven blijft raar met die gekke stokken waar de geul dwars doorheen loopt. Nadat we het mooiste plekje van de haven aan de hogerwal hebben uitgekozen, maken we de boot netjes na 3 dagen veel vaaruren maken en we verwelkomen A, die inmiddels de bus naar West heeft gepakt. We lopen naar de Walvis waar we op de veranda genieten van enkele speciaalbiertjes.



Terschelling - Harlingen
di 28 april
Na een nacht stappen in een kroeg met verder alleen Eilanders worden we wakker met een houten hoofd, een onbestemd gevoel in de maag en de wetenschap dat we eigenlijk vandaag naar Harlingen moeten. De voorspelde windkracht 7 staat er zeker niet, die komt toch morgen of overmorgen pas, maar we hebben wel W5/6. Ons mooie plekje aan hogerwal is nu met de (voorspelde) winddraaiing een straffe lager wal geworden en er is een groot motorjacht PAL achter ons gaan liggen verdorie. Boodschappen, douchen, afrekenen brengt de tijd dichterbij dat we weg moeten. LW West is 11:30. Dilemma: met harde westenwind en stroom tegen de Meep opkruisen is verre van aantrekkelijk, maar de westelijke uitgang van het Schuitengat (nog het oude Schuitengat-Zuid) is dat evenmin. Nog een blik op de kaart, die laat zien hoe ver omvaren de route via Slenk en Meep is, geeft de doorslag. Theoretisch kunnen we vanaf een uur of twaalf over de ondiepte heen, maar dat is zonder golfslag. We treuzelen om maar meer water te laten komen, en we nemen een uurtje marge. Zin om uit te rekenen hoeveel centimeter dat is heb ik niet. Het is motoren naar de ingang van de Slenk en daarna met het zwaard omhoog langs de gele boeitjes. Het is op de plaat al behoorlijk hobbelig en ergens bij de SGZ-I raken we de bodem al een keer in een golfdal. Er gaat iemand naar voren om desnoods te ankeren en meer water af te wachten, maar het gaat nu een tijd lang goed. Pas de laatste 30 meter voor de kardinaal wordt het water weer erg onrustig. Er staan wat brekertjes en het voelt of we in een wasmachine zitten. Een raken we de grond, we hebben toch niet lang genoeg gewacht. T maakt de onsterfelijke opmerking: "Sjonge, je wil hier echt niet zijn als het nog een windkracht harder waait". Gespannen varen we door en we voelen het onmiddelijk als we in dieper water zijn. De golven worden hoger, maar voelen weer natuurlijk aan. De genua gaat omhoog en we blazen naar Harlingen. Een bakje soep verdrijft de kater.

Harlingen - Hindeloopen
T en Y stappen af om weer aan het werk te gaan, en wij besluiten dat Harlingen met deze wind voorlopig een prima plek is. Mijn vriendinnetje komt nog voor een paar daagjes langs, en we gaan met Doeksen op en neer naar Vlieland om een dagje te fietsen. Mooi eiland, en wat liggen er een paar bootjes mooi droog op het Posthuiswad... Als de wind weer naar Noord is gedraaid op vrijdag, waaien we rustig naar Hindeloopen.

Mooi verhaal, leuk om te lezen.

Mooi verhaal!
Volgende keer dan maar direct de Ronde van Helgoland doen!

www.zeilersforum.nl/index.php/...lgoland-5-kardinalen

Ja inderdaad leuk verhaal!

Mag ik als aanvulling op de "RONDE van Helgoland", een structureel moeilijke tocht, ook de "STOP, al dan niet met ronde, van Helgoland" aanraden?

Sorry Sunday

thx, mooi beschreven, top verhaal.

stadjer schreef :
Als je een stop op Helgoland bedoelt moet je wel tussen half juni ( juni is de beste tijd)en eind augustus gaan.
Dan hebben de Jan van Genten en Alken jongen en dat is een fantastisch gezicht. Zie foto.
Ad

Schijtvogels

Sunday schreef : Bedankt!
Sunday schreef :
Jaaa, dat topic had ik al wel gelezen van tevoren hoor.
Maar uitsluitende de ronde van Helgoland? Ik kijk wel uit zeg Als ik ergens voor het eesrt heen vaar ga ik er aanleggen ook. Misschien als het mooi weer is, na afloop nog een rondje om het eiland heenvaren ook.

Stiekem had ik nog wel op wat commentaar op de vaarbeslissingen gehoopt. Een driekleurenlicht gebruiken om te seinen, had je wel een radar-reflector, hoezo niet gewoon doorvaren naar Helgoland als het had gekund; wat nou koud, 10 graden, Schuitengat bij West-6 is domme keuze dat soort dingen

Alleen al je bootkeuze, Koen... Dan kan je geen domme zeiler zijn, toch?

Koentje schreef :
Echt er vlak langs de kust omheen varen mag heelaas niet.
Een flink stuk rond beide eilanden , dik één tot 2 mijl uit de kust, is nl. strikt verboden natuurgebied.
En daar letten ze op Helgoland erg goed op. Al een klein stukje afsnijden kan een forse boete opleveren.

Oh ja , en nog een bijzonder verbod; fietsen zijn op Helgoland overal verboden. Wat wel schijnt te mogen zijn van die steppen want die zie je er steeds meer.
Ad

Mooi verhaal Koen. En ook erg herkenbaar, mijn eerst poging Helgoland strandde op Norderney, waarna we trouwens wel een erg leuke tocht terug hebben gemaakt via Borkum. Over je beslissingen: nou, je lijkt toch wel behoorlijk vooruit te denken en dat is volgens mij het belangrijkste bij dit soort kustzeilen.
Ten aanzien van je toplicht: goed gedaan. Aandacht trekken is in zo'n situatie het belangrijkste. Je had ook meteen de marifoon kunnen pakken, de locatie is zodanig scherp te benoemen dat de visser dat waarschijnlijk ook wel had gehoord.
AIS is fijn, maar met de juist wacht houden helemaal niet nodig. Je zou kunnen investeren als je van plan bent vaak op zee te gaan.
Tot slot over het rondje Helgoland: een eerste keer zou ik altijd aanleggen. Het is daar veel te leuk om een dagje rond te struinen.

Ik zie graag het vervolg verhaal tegemoet!