Onderwerp: Zomerstorm 2004

In een heel ander draadje werd gevraagd om ‘verhalen’ ... in plaats van een link naar mijn Blog hieronder onze belevenissen in Concarneau, voorafgaand aan en tijdens de zomerstorm 2004.
——————————————————————————————————————————————-
We liggen met de Silmaril, onze Friendship 33, en onderweg opgedane reisgenoten (Jani & Beate van de Jason, en JanKees & Geertje van de Little Sara) ‘verzameld’ in Camaret.
Dit is zo’n haven waar boten wachten op een weather window voor de Biskaje-oversteek en het is dan ook gezellig druk.

We overwegen ook om Bretagne Bretagne te laten en toch weer over te steken naar Spanje – La Coruna is dé bestemming hier vandaan. Het nadeel is dat de oversteek vanuit hier een ‘lange’ is, 360-370 mijl in een rechte lijn en dat betekent minimaal 3 tot 3 1/2 dag, waarschijnlijker 4 dagen onderweg. We zouden er wél veel tijd mee winnen … en de weersberichten lijken redelijk te zijn. We zien wel een laag aankomen onder de Azoren, maar volgens Meteo Consult ‘zit daar niet meer dan ’n 5 of 6 in’. Oeps, zal later blijken.

We wachten de weerberichten morgenochtend af, maar zijn eigenlijk al in de ‘vertrek-modus’ – we kunnen altijd nog naar links afbuigen en alsnog Bretagne onder het Raz du Sein aanlopen.

5 juli: de weersberichten zijn gunstig en er ligt een aantal boten in de ‘start-houding’ in de haven. Een andere Nederlander wil door naar Vigo, een Brit naar Bayona en wij naar La Coruna. Alle boodschappen voor drie-vier dagen op zee (brood, ovenmaaltijden, Marsen, blikjes fris) zijn gedaan, de koelkast is tot de rand gevuld, de ‘grab-bag’ gevuld met de nodige veiligheidsspullen en natuurlijk het hele schip nagelopen op ‘zeevastheid’.

Gelukkig vertrekken we pas rond 10.00 uur en ik pik op de NavTex nog nét de laatste BBC extended weather-outlook op. Het is prijs: een gale-warning voor woensdagmiddag / donderdagmorgen (over twee dagen), precies voor het gebied dat wij doormoeten!

Druk overleg vervolgens op de steigers. Er wordt door iedereen druk gebeld met meteorologen thuis en we hebben de gecombineerde expertise van Nederlandse (wij), Franse, Engelse en Duitse meteorologen – het blijkt te kloppen …..

Wij nemen direct de beslissing om niet te gaan, mede ingegeven door het ontbreken van de beloofde NW-wind van 4 BF en de voorspelde lichte wind recht van achter op dag 2. Ook de anderen die van plan waren over te steken, besluiten om ellende niet op te zoeken en blazen de boel af.
Dat klinkt makkelijker dan het is, trouwens. Opluchting wisselt zich af met teleurstelling. Je hebt je helemaal ingesteld en voorbereid op vertrek, en dan wil je (ondanks de zenuwen die iedereen toch heeft) ook weg! Er is altijd een kans dat de storm niet komt, of later, of hoogstens 6 BF is … maar twee, drie dagen varen met een naar gevoel dat slecht weer over je heen kan komen, werkt niet sfeerverhogend.
Wij gaan dus niet voor de oversteek; met zijn tweetjes is slecht weer in combinatie met een lange, vermoeiende tocht, wellicht teveel van het goede.

We vertrekken wel met het idee wat verder Bretagne in te steken (en een nachtje door te varen) en gooien rond 12.00 uur de lijnen los. Jani van de Jason heeft lang getwijfeld, maar zijn vrouw Beate was kordaat: als Ruud en Anita niet gaan, gaan wij ook niet!
We vermijden, vanwege springtij, het beruchte Raz de Sein en gaan buitenom (hoewel dat 20 mijl extra is).

We zijn al drie keer wél door het Raz gegaan en troffen iedere keer een vriendelijke zee, maar nu is zelfs het ‘rustige’ deel verderop de heksenketel waar altijd voor wordt gewaarschuwd … en we mogen blij zijn dat we niet door de Raz zélf zijn gegaan!

De spanning loopt op en de sfeer aan boord wordt koeltjes (Anita wil naar huis en de boot in La Rochelle achterlaten… daar moeten wij dan eerst nog komen ) als de wind helemaal wegvalt en we de motor echt vol bij moeten zetten om door het tij niet alsnog op de rotsen gezet te worden – midden in een klotsende kermis, waar golven en deining alle kanten oplopen en het schip bokt en stampt…
Maar we varen vrij en komen letterlijk in rustiger vaarwater. De sfeer aan boord ook .

De nacht maakt weer een hoop goed … we hebben twee keer tij mee (na Pointe de Penmarche is ze tegengesteld!), de zee is spiegelvlak, er staat een volle maan en heldere sterrenhemel, we zeilen nét op een 2-3 BF en we krijgen om het helemaal compleet te maken bezoek van een familie dolfijnen terwijl het water ‘licht’. Onvoorstelbaar mooi!

Dit zijn de dagen en nachten die de dagen met regen, tegenwind, te weinig of te veel wind helemaal goed maken. Uren achter elkaar genieten. Ook dat is zeilen …

Ruud is dan helemaal gelukkig, Anita vindt de nacht bestemd om ‘in bed te liggen’ dus Ruud pakt de lange wacht van 00.30 tot 06.00 uur. We houden wat in om Concarneau met daglicht aan te lopen, maar het is zo rustig en we hebben zo’n goed zicht dat we de Iles de Glenan gewoon ’s nachts binnendoor passeren op de boeien, vuurtorens en geleide-lichten – dát hebben die Fransen dus wel perfect voor elkaar.

Spannend, maar wel weer leuk (als het lukt …) en helemaal tevreden knopen we om 07.00 uur de touwtjes vast in de avant-port van Concarneau – ommuurd door een burcht uit 1300-nog wat.
Deze nachttrip staat nog steeds in mijn Top 5 van mooiste zeildagen!

De touwtjes worden aangepakt door Jani en Beate. Zij hebben veel meer moeten motoren, omdat hun schip veel zwaarder is en een beperktere zeilgarderobe heeft dan onze Silmaril. Jani baalt zichtbaar….

7 juli 2004: de haven loopt vol met ‘vluchtende’ boten … de stormwaarschuwingen blijken méér dan te kloppen! De barometer maakt sinds vannacht een diepe val, we zien haar van 1020 Mb zakken naar 995 Mb – dat betekent wind, heel veel wind!
De NavTex staat vol met stormwaarschuwingen (8-9 BF) en de opluchting bij iedereen die veilig aan de touwtjes liggen is van de gezichten af te lezen! Het is haast moeilijk om de weerberichten bij het havenkantoor te bereiken – de halve haven heeft zich hier verzameld om de voorspelde rampspoed te bespreken: 7-8 BF minimaal, vlagen (‘rafales’) 9 BF.

Ook wij checken de lijnen nog eens extra. De nieuwe landvasten die we nog in Nederland hadden gekocht, hebben in Oostende en Camaret al forse slijtsporen opgelopen, in Camaret heb ik weer nieuwe (dikkere) moeten kopen en daar hebben we nu stukken slang overheen geschoven die we rond de bolders leggen: hopelijk gaat dat de slijtage tegen.

Normaal hebben we toch wel de pé in als we veroordeeld zijn tot een aantal dagen ‘hangen’ in de boot, maar we nemen het nu graag voor lief. De regen komt met bakken uit de hemel, maar het kacheltje brandt, we hebben een heerlijke tocht achter de rug en we beseffen dat we midden op Biskaje hadden kunnen dobberen en dit dan over ons heen hadden gekregen….

Het ziet er toch wel serieus uit en samen met Jani en Beate zijn we erg opgelucht om het idee dat wij anders met dit noodweer echt midden op Biskaje zouden hebben gezeten. Jani meent zelfs dat wij hun leven hebben gered!
Dat gaat wat ver, maar desalniettemin besluit hij diezelfde avond eens lekker voor ons te gaan koken, wat wij natuurlijk niet afslaan – al twee weken horen we dat hij verschrikkelijk lekker vis kan maken.

’s Middags begint het al stevig door te waaien. We hebben met alle lijnen die we hebben en ergens kwijt konden de boot zo goed mogelijk vastgelegd, springen van voor naar achter, dubbele lijnen, extra fenders opgehangen, en binnen alles opgeruimd.
Maar de wind begon al snel écht door te zetten … lagen we eerst nog redelijk beschut, de wind begon zuidelijk te draaien en had nu vrij spel de haven in. De boot maakte al geweldige zwiepers, en op de steigers werd het opeens héél druk met mensen die nog meer extra lijnen gingen leggen, en de opmerkingen in de trant van van ‘gutteguttegut .. wat waait ut” waren letterlijk en figuurlijk niet van de lucht.

Jani had eindelijk vis naar zijn kwaliteitseisen kunnen krijgen (vers: direct van de visser, die nacht gevangen) en stond tussen schuivende pannen druk te bakken beneden, terwijl wij de tafel probeerden te dekken … maar ook de Jason helde zover over in de windvlagen dat de borden van tafel gleden – en dan lagen we nog vast in de haven!
Beate hing met twee pannen onder haar armen op de bank en uit de kombuis kwamen weer onvervalste plat-Duitse vloeken, want ook de pannen besloten een eigen leven te gaan leiden. Anita ontfermde zich over de geopende fles Spaanse rosé. Dit zou lastig eten worden … best sneu, want ze hadden erg hun best gedaan.

Op de steiger waaraan wij lagen, begon zich al een breuk te vertonen in het tweede gedeelte, maar wij dachten nog optimistisch dat wij daar geen last van zouden hebben … de windvlagen werden echter steeds sterker, en ik liep terug naar de Silmaril om het een beetje in de gaten te houden. Ook bij de andere boten wordt druk afgehouden, extra lijnen geknoopt en er onstaat een opstootje bij de breuk in de steiger, waar men probeert met lijnen de boel een beetje bij elkaar te houden.
Het was inmiddels een angstaanjagend gezicht aan het worden, je ziet boten vér schuin hangen en bokken in de lijnen, het is gewoon een oorverdovende herrie van klapperende lijnen en de wind die fluitend door het want giert. Toch overheerste bij ons nog steeds de opluchting: dit was erg vervelend, van slapen zou niks komen … maar we hadden op zee kunnen zijn en het dáár over ons heen gekregen hebben.

We hadden al wat brandweer- en politie-auto’s met loeiende sirenes voorbij horen komen, maar zagen nu dat zich een knappe verzameling zwaailichten verzameld hadden bij het havenkantoor.
Op de buitensteiger waar de boten dwars aan de steiger lagen hadden we wel gezien dat deze boten het heel zwaar hadden, en we dachten dat het daarvoor was.
De heren pompiers en politie-agenten renden echter over onze steigers, en met zorgelijke gezichten …
het bleek dat de steigers op meerdere plekken doormidden aan het breken waren!

We werden gesommeerd de boot zo snel mogelijk te verlaten en te verzamelen bij het havenkantoor! Het risico was te groot dat de steigers (met boten en al) zouden afbreken. Ik liep met dit nieuws terug naar de Jason, en Jani, die net de met veel zorg gebakken superverse visjes op de bordjes wilde scheppen, vroeg verbluft hoe hij nu de visjes warm moest houden …
Nadat we hadden uitgelegd dat de kans vrij klein was dat we überhaupt op korte termijn zouden kunnen eten, hebben we op de boot snel de papieren bij elkaar gegrist en in de grab-bag (werd die ook eens gebruikt …) gestopt, alle afsluiters dicht gedraaid, en voegden ons bij de anderen voor het havenkantoor. Daar zagen we op de windmeter dat de wind continu boven de 40-45 knopen stond, en in de vlagen opliep naar boven de 70! En 40-45 knopen is al 9-10 BF…. het werd ook duidelijk welke krachten er op de steiger moesten staan.

Er waren inmiddels veel brandweer- en politie-mannen, en duikers in de weer met staalkabels en het angstige vermoeden begon te rijzen dat we helemaal niet meer terug mochten naar de boot.
Na een uurtje lijdzaam toekijken besloten we dan maar een hapje te gaan eten in een restaurant, misschien dat het daarna wat rustiger zou zijn en we terugkonden naar de boot … de visjes van Jani konden we wel op onze buik schrijven.

De meeste Engelsen, laconiek als altijd, hadden de dichtstbijzijnde restaurants en bars al bezet, waren lekker aan de tetter gegaan en regelden maar alvast hotelkamers. Ze bleken gelijk te gaan krijgen! Bij terugkomst, zo rond 21.30 uur, kregen we te horen dat we die nacht niet terug mochten naar de boot. Uit de achterhaven waren twee grote sleepboten gehaald, die áls de steigers zouden afbreken de kluwen steigers en boten in een hoek moesten ‘vastvaren’ – lekker idee, het is toch jouw boot, jouw trots waar je lijdzaam naar moet kijken.

Er was opvang geregeld in het “Centre d’Art et Culture”, even verderop … en in de stromende regen, recht tegen de storm in, zijn we daar maar heen gelopen. In een ontvangstzaal daar, heel toepasselijk uitkijkend op de woest tekeer gaande zee (heel bemoedigend, zo’n ‘vue panoramique’ op dat moment), werden we onthaald op koffie en cake.
Alleen nog maar Fransen daar, de Engelsen maakten de bars nog onveilig.
Aan het einde van onze tafel zaten twee oude mannen, ze zagen er uit als zwervers, maar ze spraken wel Engels. Wij besloten dat dit een uitwisselingsprogramma met Franse clochards moest betreffen, die op hun beurt ergens onder de Tower Bridge vakantie zouden vieren … helaas bleek later dat deze oudjes (82 jaar en één rond de 70) samen op vakantie waren en juist hun boot zou onherstelbaar zwaar beschadigd blijken te zijn. Toen de oudste een deken kreeg aangereikt, trok hij zijn natte broek uit en sloeg de deken om zijn benen, en stond aan de Franse tafel te verkondigen “I am wearing a kilt!”.

Rond ongeveer 23.00 uur kregen we hoog bezoek: de ‘maire‘ van Concarneau met zijn linker- en rechterhand. In vloeibaar Frans kregen we een heel verhaal, waaruit we destilleerden dat er slaapplaatsen werden geregeld in een school, ook ‘even verderop’ en dat we ons daar konden vervoegen. Nu iedereen net weer zo’n beetje begon op te drogen (de koffie en cake waren inmiddels al lang op) was de animo om daar weer heen te lopen aan de geringe kant, wat resulteerde in een ‘shuttle-service’ in de auto’s van de burgemeester, zijn vrouw en opgetrommelde tante (vermoeden wij…).

De Engelsen, opvallend vrolijk en zelfs zingend, begonnen nu ook langzaam binnen te druppelen – de plaatselijke horeca heeft in ieder geval wél een goede avond gehad…. ook wij werden langzaam melig.
Het grappige is dat iedereen zich toch in de situatie schikt, en toenadering tot elkaar zoekt – het werd uiteindelijk best een leuke avond! Wij werden door de tante van de burgemeester keurig voor de school gedropt: dit bleek een internaat te zijn, waar de slaapkamers (mét echte stapelbedden) leeg stonden in verband met de zomervakantie. Per persoon kregen we een deken uitgereikt, lakens en kussenslopen waren helaas niet beschikbaar … en na een vriendelijk ‘Bon Nuit’ zijn we maar gaan liggen.
’s Nachts rond een uur of twee hoorden we nog hoe alle deuren op de gang één voor één werden geopend, gevolgd door een oprecht “Sorry …” – een paar Engelsen die toch nog een slaapplekje zochten.

Vanmorgen om 08.00 uur kregen we het heuglijke bericht dat we terug mochten naar de boot. De steiger bleek op 5 plaatsen (!) doorgescheurd te zijn en was op diverse plekken met staalkabels en banden ‘gestabiliseerd’.
De Silmaril bleek geen zichtbare schade te hebben – wat schaafplekken op de lijnen, maar ze heeft de steiger niet geraakt, gelukkig. Ook de Janos van Jani en Beate is ongeschonden uit de strijd gekomen.

We blijken ‘hot news’ en er zijn diverse artikelen in de regionale krant gewijd aan de “Concarneau: Port de Plaisance évacué” en “Coup de vent: les pontons malmenés“.

De Fransen geven óns nu ook een handje als we ze tegenkomen, vanmiddag kwam de burgemeester weer langs en ook daar kregen we zelfs een handje van …. Inmiddels is hét punt van discussie het feit of we nu wél of niet liggeld moeten betalen voor afgelopen nacht … we hebben nog steeds geen stroom of water, en het zou toch van veel lef getuigen als ze de liggelden gewoon willen innen! Ook dit heeft de krant al gehaald …..

Naschrift:

Deze zomerstorm heeft forse schade aangericht. Het onverwacht ver uitdiepen van de depressie was niet voorzien (ook MeteoConsult gaf, weliswaar rijkelijk laat, een 6-7 BF aan), en rond Biskaje en in de UK zijn rukwinden gemeten van 127 km/u.

In de UK was deze storm verantwoordelijk voor het instorten van de oude pier bij Brighton, er zijn twee boten onderweg naar de Azoren als vermist opgegeven, en de eigenaar van een Duits jacht die dit op Biskaje over zich heen gekregen heeft was zó van de kaart dat hij is omgedraaid en zijn plannen voor een Atlantische oversteek overboord heeft gezet. Sneu.

Wij lagen nog in de binnenhaven van Concarneau, enigszins beschut. Maar de boten aan de steigers vingen zoveel wind dat de steigers heen-en-weer gingen slingeren met de boten eraan vast …en dat veroorzaakte de afbrekende steigers. Waterleidingen, electriciteitskabels e.d. scheurden ook finaal doormidden.

In de haven lagen twee forse sleepboten om, indien de steigers zouden afbreken met de boten er nog aan vast, deze klem te varen in één van de hoeken van de haven.
De boten aan de kopse kanten van de steigers hebben forse schade opgelopen. Een Engels jacht van ferro-cement had een gat van 1 meter in de romp.

Al met al hebben wij godsgeluk gehad dat we de eerste stormwaarschuwing op de NavTex oppikten en omdraaiden …
we hebben gezien hoe het tekeer ging buiten, en ik weet niet of we dit tot een goed einde hadden gebracht als we dit midden op Biskaje over ons heen hadden gekregen.

Spannend verhaal!

Dank voor dit schrijven. Het geeft aan dat op het laatste moment nog even het weer checken nuttiger is dan je verwacht.

Een verhaal als een spannend boek. Dank voor het delen.

@Wadloper: dit lijkt mij toch wel in de buurt komen van wat je zocht niet?

ilCigno schreef :
Een mooi verhaal; dat zeker. Maar het blijft toch een beetje onduidelijk wat ik echt bedoelde, geloof ik. Ondanks herhaalde uitleg van mijn kant.

Wat ik eigenlijk vooral wilde zeggen is dat het aardig zou zijn als men in ZF meer zou schrijven over de tochten die men maakt. Of dit nu in 10, in 100, of in 1000 regels gebeurt is minder belangrijk. Vaarervaring uitwisselen; daar gaat het mij om. Hoeft ook niet speciaal een 'groot' verhaal te zijn. Kan wel tips en wetenswaardigheden bevatten die ook voor anderen interessant zijn.

Zie ook hier, bijvoorbeeld: zeilersforum.nl/index.php/foru...ren?start=25#1085223