Onderwerp: Gered door de KNRM

Het is maandagavond, begin maart.
De regen slaat tegen de ramen van het boothuis van de KNRM in Den Helder. Maandag is de vaste oefen-avond en vanavond staat er EHBO op het programma. Het is 19.15 en de koffie is net op als de alarmtelefoon gaat. Een zeiler is gevallen in zijn boot en heeft hulp nodig. De informatie is verward, maar het zou gaan om een zeiler alleen, ergens onder Texel, op weg naar Vlieland met een bootje van 8 meter. Gelukkig is iedereen al in het boothuis voor de oefenavond, dus de pakken zijn snel aangetrokken en binnen no-time wordt de Joke Dijkstra opgestart. Na het verlaten van Den Helder wordt koers gezet richting Texel. Gelukkig lukt het al snel om marifooncontact te krijgen met de zeiler, waardoor een wat nauwkeuriger locatie bepaald kan worden. Terwijl de zoeklampen over het donkere water glijden, zoeken de opstappers naar een boot. Uiteindelijk wordt de boot gezien, en komt de Joke Dijkstra dichterbij. Een man ligt op de vloer van de kuip en zwaait met één arm.

Eerder diezelfde avond:
Vanuit mijn werk rijd ik meteen door naar Den Helder, waar Unsa nu even ligt, om nog een stuk te gaan zeilen. Terwijl het eerder vanmiddag nog mooi en rustig weer was, is de wind nu toch wel pittig toegenomen en begint het wat te regenen. Het weerbericht van de VerkeersCentrale meldt dat het windkracht 5 is, in de komende uren toenemend naar 6 tot 7, bij Rottum mogelijk 8. Maar bij Rottum ga ik niet komen, dus dat valt weer mee. Een blik op buienradar vertelt mij dat het voorlopig niet meer droog gaat worden. Lekker hoor, wat een bagger weer. Ik neem mij voor dat ooit, als ik met pensioen ga, ik het zeilen veel meer afstem op het weer, in plaats van op de agenda, zoals nu gebruikelijk is. Nadat ik de high aspect op de roller heb gezet, en een dubbel rif in het grootzeil, praat ik mezelf wat moed in, terwijl ik een ontbijtkoek eet voor wat extra energie. Voordat ik losgooi, breng ik de verkeerscentrale nog even op de hoogte van mijn bedoelingen, en dan vaar ik naar buiten. Eén seconde denk ik eraan om een rif uit het zeil te halen, als ik de havenmond uit vaar met 11 knopen wind op de meter. Maar eenmaal uit de luwte neemt de wind snel toe, en voor ik het weet schiet ik met ruim 7,5 knoop vooruit, terwijl Unsa over de golven danst. Schuin voor me ligt een schip, waarschijnlijk ter bewaking van een soort kraanschip iets verder. Terwijl ik voor mijn gevoel zeer ruim voor dat schip langs zal gaan, komt het toch steeds rechter van voren te liggen. Even denk ik dat het vaart, maar de AIS vertelt mij dat het echt stil ligt, en dat ik dus door de stroming veel meer opzij wordt gezet dan ik had verwacht.

Wanneer ik onder Texel ben aangekomen, waait het inmiddels constant laag in de 20 knopen, met vlagen tegen de dertig knopen. Ik bedenk me dat deze omstandigheden erom vragen om mijn skills nog wat te oefenen. Ik maak een gijp en wil een stuk aan de wind op gaan kruizen. Maar terwijl mijn windvaantje aangeeft dat ik best een prima kruishoek heb, vertelt mijn gevaren track me dat die in werkelijkheid meer dan 180 graden is. Ik ga dus achteruit! De golven en de stroming zijn te sterk en ik kom niet meer richting het westen. Gelukkig had ik toch niet in de planning om vanavond nog terug naar Den Helder te zeilen, dus ik maak me niet zo druk. Daarna ga ik proberen bij te liggen. Met mooi weer is dat geen probleem, maar zou dat ook met dit weer lukken? Dat blijkt tegen te vallen. De boot gaat bijna dwars op de wind liggen, en blijft nog steeds zo’n 3,5 knoop vaart houden. Ik worstel in de koude, striemende regen, de onregelmatige golven en de bulderende wind. Ik ga even naar het voordek om te kijken wat ik zou moeten aanpassen, maar ik kan het niet echt bedenken. Terwijl ik terug ga naar de kuip, bedenk ik dat ik eigenlijk een ongelofelijke eikel ben dat ik mezelf niet heb aangelijnd onder deze omstandigheden.

En dan gaat het mis. Net als ik weer de veilige kuip in wil stappen, is er die grotere golf die de boot opzij zet. Ik glij uit en val op de vloer van de kuip. Meteen weet ik dat het mis is. Een afgrijselijke pijn in mijn been. Ik kan hem niet belasten of aanraken zonder te vergaan van de pijn. Gelukkig heb ik mijn telefoon in de zak van mijn zeilpak, met het nummer van de KNRM erin. Voor mijn gevoel duurt het daarna nog een eeuwigheid voordat ik op het blokkanaal van de verkeercentrale hoor dat de Joke Dijkstra uitvaart. Vrij snel daarna zie ik felle lampen vanuit Den Helder komen. Dat moet de KNRM zijn! Volgens de AIS komen ze met ruim 28 knopen dichterbij! Gelukkig! Het duurt dan ook niet lang voordat ik zoeklampen door de lucht en over het water zie zwaaien. Maar waar ik dacht dat ik zo gevonden zou zijn met een driekleur in mijn masttop, duurt het nog erg lang voordat het zoeklicht rust heeft gevonden in mijn zeilen. Achteraf bleek ik slecht te zien, zo onder helling en met de lichten van Oude Schild op de achtergrond. We hebben ondertussen marifoon contact met elkaar. Half liggend in de kajuitingang, kan ik net met de vaste marifoon praten. Mijn waterdichte handheld die ik op mijn reddingsvest had, blijkt problemen te geven. Ik ben niet te verstaan en zowel het schermpje als een rood lampje achterop gaan knipperen als ik wil praten. Mogelijk is die toch niet zo waterdicht als ik dacht. Wanneer de Joke Dijksta langszij wil komen, neemt ze de wind uit mijn grootzeil, zodat Unsa wegdraait. Dit gaat zo niet werken. Ik word gevraag of ik mijn grootzeil weg kan halen en gelukkig kan ik vanuit mijn positie net bij de valstopper om hem open te zetten. Maar door de druk in het zeil komt deze helaas niet naar beneden. Weer probeert de Joke Dijkstra langszij te komen. Wanneer ze naast me op een golf klapt, krijg ik een douche van zout water over me heen. *)


Nu lukt het om langszij te komen, en twee opstappers weten bij mij aan boord te komen. Al snel wordt een open botbreuk met veel bloedverlies geconstateerd. Ik krijg een tourniquet om, omdat mijn voet ook flink gezwollen is. Er wordt gekeken om mij van boord te halen, maar de beperkte afmetingen van Unsa en de weersomstandigheden zorgen ervoor dat de risico’s te groot zijn. Beter is het om naar een haven te gaan en daar te evacueren. De Nioz haven op Texel is het dichtstbij, en zou hiervoor gebruikt kunnen worden. Nu is het zaak om Unsa op sleep te nemen. Er wordt een plan gemaakt en een spruit wordt vanaf de Joke Dijkstra over gegooid. De opstapers beleggen de spruit op de lieren op de kuiprand en leiden hem door het gangboord naar voren. En nog een keer. En nog anders. Uiteindelijk wordt besloten dat dit het moet zijn en wordt een dunne lijn overgegooid met de dikke sleepkabel eraan. Wanneer het uiteinde van de sleepkabel binnen gehaald is aan boord van Unsa, wordt deze weer teruggegooid in het water en door de Joke Dijkstra weer binnen gehaald en opgeruimd.

Er had gesleept kunnen worden als het echt nodig was geweest, maar het blijkt niet mogelijk om een sleep te maken zonder een grote kans op schade aan de preekstoel of voorstag als de boot zometeen door en over de golven stuitert. En dat is het niet waard. Ook de spruit wordt weer opgeruimd en ik doe de tourniquet af. Er wordt besloten dat de opstappers weer terug gaan naar de Joke Dijkstra. Zij komt weer langszij, wat een stuk soepeler gaat, nu Unsa op de motor vaart en koers kan houden. De stap omhoog naar de veel grotere Joke Dijkstra ziet er dan ook relatief gemakkelijk uit. We nemen afscheid en varen beide afzonderlijk, op de motor terug naar Den Helder. Hoewel de stroming ondertussen al gekenterd had moeten zijn, staat deze door de sterke westenwind nog steeds naar binnen, dus ondanks de brullende antieke diesel onder de kuipvloer duurt het nog even voordat ik zeiknat weer vastknoop in de KMJC. In het boothuis van de KNRM trek ik mijn druipende zeilpak uit, dat een paar kilo zwaarder is geworden door al het water, en drink nog een cola met de mannen.

Het was erg leuk om een keer mee te werken aan een oefening en geweldig om te weten dat je kunt rekenen op de vrijwilligers van de KNRM. Maar tegelijk weet ik door de ervaring van vandaag nog beter dat je er maar beter alles aan kunt doen om te zorgen dat je ze niet in het echt nodig heb.


*: Dan krijg ik het verzoek om toch zelf even het grootzeil weg te halen, de kans op schade is anders te groot. Met een paar stappen ben ik bij de mast, trek het zeil omlaag en doe er gelijk een bandje om. Hierna ga ik weer terug naar mijn positie op de kuipvloer.

Goed verhaal! Blij dat het een oefening bleek te zijn.

Spannend geschreven hoor.

Mooi geschreven verslag en mooi dat het een oefening was en niet echt!

Zou ook een mooi stuk zijn voor in "De reddingboot" heb je het ook met de KNRM gedeeld?

Wow goed bedacht en mooi uitgewerkt.

Spannend geschreven en nuttige inhoud!

Aaah gelukkig geen echt gevalletje. Wel netjes wat moeite gestoken in het verhaal achter de situatie. Dat zet mij ook aan het reflecteren.

Mooi gedaan en mooi geschreven, goed ook om te zien dat ook voor de KNRM het niet helemaal zo uitpakt als gedacht.

Met een echte beenbreuk zou er gewoon gesleept worden dan maar met schade neem ik aan.

Mooi geschreven, het is net al ben je er zelf bij zo is het geschreven perfect
Mvg Grover

Mooi verhaal. Bedankt.

Mooi verhaal inderdaad. Wel pittig, deze wind, donker, begin maart, koud, brrrr...

Complimenten! Even op het verkeerde been gezet, toen verward maar nu is het duidelijk. Leuk bedacht
René

Mooi geschreven en een hele realistische oefening onder deze omstandigheden lijkt me. We mogen blij zijn met zo’n goede reddingsorganisatie als de KNRM, daar doneer ik jaarlijks met plezier aan.

Goed verhaal, dank daarvoor. Meer dan eens bedenk ik mij een sleepspruit te moeten maken voor ‘je weet maar nooit’. Daar herinnerde dit verhaal mij opnieuw aan. Ook de uitglijder in de kuip is een realistisch scenario. Hoe dan ook, dank voor het delen! Johan (ook donateur)

Dank voor de reacties!
Ja, het weer van gisteren zorgde wel dat het extra echt werd. Toen we er afgelopen zomer voor de eerste keer over spraken, had ik toch meer een associatie met kalm weer, een zonnetje en 20 graden
Nagenoeg alles van het verhaal is gisteren echt gebeurd, ik was een beetje te vroeg op de afgesproken locatie, en probeerde wat terug te kruizen en bij te liggen, wat dus niet lukte. Ook het wachten voelde als lang, het was echt rot weer, en ondertussen moest ik ook nog zorgen dat ik niet tegen een boei aan zou komen, of een ondiepte op, en dat zonder weer echt te gaan varen. Ook de problemen met de hand held marifoon waren niet verzonnen, dat was een ongeplande bijkomstigheid. Alleen het stukje uitglijden de kuip in was niet echt...





In een echte situatie zou de reactie van de KNRM natuurlijk iets anders geweest zijn. Dan zou ik waarschijnlijk nog sneller gevonden zijn, met behulp van AIS en radar, ipv door marifoon uitpeilen en op zicht zoals gisteren. Niettemin, als je gezocht wordt door een hulporganisatie, zou ik toch alle verlichting aangooien en met een lamp in het zeil schijnen als dat nog staat. Dat geeft toch meer zichtbaarheid. Verder was het natuurlijk een oefening, en dan is het fijner voor iedereen als alles gewoon heel blijft. En ook geeft een oefening de opties om dingen te proberen, en anders te proberen. Zoals de spruit aanleggen. De KNRM uit Den Helder komt bootjes zoals die van mij maar weinig tegen. Het meeste is de grote scheepvaart. En als het pleziervaart is, dan is het in die hoek van de wadden en op de Noordzee vaak een slag groter dan ik ben. Maar onze gezamenlijke eindconclusie was dat mijn boot an sich gewoon bijzonder slecht geschikt is om te slepen.

Overigens was de terugtocht vanavond naar Den Oever ook lekker afwisselend. Ik begon met een vol zeil. Maar 20 minuten later had ik er weer 2 reven in. Daarna ging het sneeuwen. En vervolgens stopte het met waaien, dus het laatste stukje moest weer op de motor.

.

Mooi verhaal en goed geschreven!

Pakkend verhaal en een sterk argument om niet solo te varen als dat vermeden kan worden.

mooi geschreven en leerzaam!

Zeker een erg mooi verhaal. Ook leuk dat zo'n oefening met een oldtimer boot (55 jaar oud) in scene is gezet!

dank voor het delen!!!

Fijn om te weten dat de mensen van de KNRM er zijn.

Wow wat een goed geschreven verhaal. Hulde voor de mannen en vrouwen van de KNRM, elke watersporter zou donateur moeten zijn wat mij betreft.

Ik kan ook de KNRM app van harte aanbevelen. Als je ze belt via de app, dan krijgen ze gelijk alle gegevens van jou en je boot door (mits je alles netjes hebt ingevuld) en ze zien meteen je positie. De app blijft het dan continue doorgeven zodat ze je kunnen volgen, ook als je ze niet aan de lijn hebt. Dit stopt pas als je het zelf in de app stopzet.

Dit weet ik omdat ik zelf afgelopen vrijdagavond door de KNRM de haven in gesleept ben vanwege een motorstoring. Ze lieten me zien hoe zij me hebben kunnen volgen.

De app heeft daarnaast nog veel andere handige dingen zoals reisvoorbereiding, logboek, vaarplan met ETA zodat de thuisblijvers geïnformeerd worden als je te laat bent... En een hele grote oranje knop als je hulp nodig hebt.

Onderstaand verhaaltje past ook wel in dit onderwerp:

Krabbend anker

Het is vrijdagmiddag, half november. Na een drukke werkweek gooi ik los om een stukje te gaan zeilen met mijn bootje. Voor het eerst sinds heel lang regent het niet. Er staat een zacht briesje en af en toe breekt de zon door. De verwachting is een bijna windstille avond met de volgende dag aan het eind van de ochtend weer erg veel wind en regen. Mijn plan is de Waddenzee op te gaan en in het Amsteldiep achter het anker de nacht door te brengen. Lekker ver zuidelijk in het geultje om zo min mogelijk last van de golven te hebben als de harde wind toch wat eerder komt. Onderweg naar de sluis bekijk ik even de tijdelijke aanlegplaats van de KNRM. Komende maandagavond ga ik daar heen met de boot zodat nieuwe opstappers wat uitleg kunnen krijgen over zeilboten en sleepverbindingen maken.
Het is een heerlijke zeiltocht over een rustige Waddenzee. Rond 4 uur gaat met het laatste zuchtje wind het anker de grond in en dat ligt meteen muurvast. Ik geniet met een biertje van de rust, de grandioze luchten, wat zeehonden op de zandbanken en de ondergaande zon.



De volgende ochtend is het net zeven uur geweest. Ik heb de verwarming weer aangezet en twijfel tussen opstaan of nog even blijven liggen. Dan gaat het anker alarm af. De stroming is weer gekenterd en deze vecht met de wind welke kant de boot op gaat. Hierbij is blijkbaar het anker losgekomen en aan het krabben. Snel trek ik een broek en schoenen aan en ga naar buiten. Ik ben aan het einde van een geultje en heb niet al te veel ruimte voordat ik vast zal lopen. Het is nog pikdonker buiten en ik heb moeite om me te oriënteren. Waar is de zijkant van de geul, waar is het anker en waar moet ik heen?
Ik start de motor en zet hem in stationair vooruit, om te zorgen dat wanneer ik het anker ophijs, ik niet meteen door de stroming wordt meegenomen. Wanneer ik de ankerlijn inhaal, merk ik dat deze naar achter loopt, onder de boot. Snel ga ik terug naar achter om de motor uit te zetten voordat de lijn in de schroef zal komen, maar ik ben al te laat. De lijn zit muurvast en snaarstrak. Ondertussen gaat de boot steeds verder richting de onvermijdelijke ondiepte. Daarom besluit ik de zeilen te hijsen, met het idee om zo weer richting anker te varen. Maar het anker geeft nog wel zoveel weerstand en trekt ergens onder een rare hoek aan de boot, waardoor het niet lukt om snelheid te maken, of om de boot te draaien. Mijn gps positie laat zien dat ik nog steeds langzaam met de stroming mee schuif, maar met de zeilen omhoog, iets langzamer nu. Ondertussen heb ik weer iets van oriëntatie door de lichten van Den Helder en Den Oever, maar het is nog steeds verwarrend welke richting de boot nu op gaat. Met de bootshaak maak ik een snel rondje langs de romp van de boot in een poging om de ankerlijn te vinden, maar zonder succes.
Dan overweeg ik om met een mes te water te gaan en onder de boot de lijn op te zoeken en door te snijden. Maar het is koud en donker. Hoe zorg ik dat ik in de stroming bij de boot blijf? Kan ik de lijn vinden? En kom ik op tijd aan boord om de boot weer onder controle te krijgen voordat deze alsnog vastloopt? En als dat zou lukken, hoe lang duurt het daarna totdat ik weer tijd heb om mezelf af te drogen en warme kleren aan te trekken? Een anker en werkende motor heb ik dan immers niet meer, dus ik moet zeilend door de niet te brede geul en dat vraagt aandacht. Al met al veel te veel dingen die serieus mis kunnen gaan. Een gevoel van machteloosheid overvalt me, ik zie geen mogelijkheden meer om zelf het naderende onheil (het vastlopen op een zandbank) af te wenden. Daarom besluit ik toch maar via de KNRM-app hulp in te roepen, mede met de gedachte dat je dat beter te vroeg dan te laat kunt doen.

Wanneer de KNRM vertrekt vanuit Den Oever, belt de schipper mij op. Hij dubbelcheckt de info die hij heeft doorgekregen, vertelt wanneer ze er ongeveer zullen zijn, maar wil uiteraard ook even weten of ik daadwerkelijk dezelfde ben die aankomende maandag langs zou komen tijdens de oefenavond. We hebben daar de afgelopen weken wat mail en app contact over gehad, maar elkaar nog nooit ontmoet. Enigszins gegeneerd vertel ik dat dat inderdaad zo is, en dat ik nu inderdaad echt hulp nodig heb. Ondertussen wordt het langzaam licht en ook lijk ik toch weer stil te liggen, zo'n 500 meter van mijn oorspronkelijke plek en met gelukkig nog steeds water onder de kiel. Dat geeft weer wat rust in het hoofd en mij de gelegenheid om me warm aan te kleden en de in korte tijd ontstane chaos van zeilhuiken en hulplijntjes op te ruimen.
Als de KNRM arriveert is het plan snel gemaakt en soepel uitgevoerd. De ankerlijn wordt opgezocht, het anker opgehaald, een sleepverbinding gemaakt en ik word teruggesleept naar Den Oever. Gelukkig zijn we precies op tijd terug zodat de KNRM direct aan kan sluiten om te assisteren bij de intocht van Sinterklaas.



Achteraf gezien had ik het met wat meer geduld ook zelf kunnen oplossen, zeker gezien het feit dat het anker uiteindelijk toch weer ging houden. Dan had ik alleen wat hulp hoeven vragen om zonder motor door de brug en sluis te gaan bij Den Oever. Maar op het moment zelf, in de kou en het donker met tegengestelde stroming en wind waardoor ik steeds opnieuw mijn oriëntatie verloor en ik bang was elk moment te kunnen vastlopen, schoot het stress niveau omhoog en was er weinig ruimte om even rustig na te denken. Nadat ik hulp had gevraagd, gaf alleen al de wetenschap dat er hulp onderweg was alweer wat rust, al zonder dat er daadwerkelijk wat aan de situatie veranderd was. Nu, een paar maanden later, heb ik via het forum een Rocna Vulcan gekocht en probeer ik te kijken of ik ook nog het 12 kg Danforth anker aan boord houd als reserve, hoewel daar weinig plaats voor is. Ook heb ik diverse methoden bestudeerd die ervoor moeten zorgen dat bij de kentering van het tij de lijn niet achter de kiel (of schroef) haken. Maar toch zal het vertrouwen bij de eerste keer weer op stroming ankeren wel weer moeten groeien.

Je beslissing om niet te water te gaan is de allerbeste!

Die Vulcan gaat na een kentering nergens heen. Die draait om en zit meteen weer vast.

Danforth is echt van een vorig tijdperk.

Mbt lijnen onder de boot door ed: ja dat kan gebeuren. Voor wat ik daar aan meegemaakt heb, toegegeven dat is beperkt, is wat winkelen met het roer voldoende om de boot uit de lijn te draaien.

GEEN motoren starten idd.

En zeker niet in je eentje van boord gaan in het ijskoude water. Juiste beslissing.

Je hebt de juiste beslissing genomen om hulp in te roepen. Je anker is weer gaan blijven houden, maar dat was op t moment van bellen op geen enkele manier gegarandeerd.