Onderwerp: Startrelais Yanmar 1GM10

Deze zomer waren er af en toe problemen met dat de startmotor de tandkrans niet pakte. De startmotor maakte wel toeren. Dus een mooi winterklusje om eens te kijken wat er aan de hand is.
De startmotor met relais uitgebouwd en ook het startrelais losgemaakt. Het startrelais bedient een pal die (naar mijn idee) de rotor met tandwiel in de tandkrans laat aangrijpen. Aan de andere kant heb ik ook het idee gekregen dat door het draaien van de startmotor het kleine tandwieltje in de tandkrans "vliegt". Maar waarom pakte de startmotor de tandkrans dan niet?
Ik ga er nog even van uit dat de pal het tandwieltje in de tandkrans brengt. Maar wat voor functie hebben de veren (zie foto)? Ik zou verwachten dat de veren het tandwieltje terugdrukken wanneer het startrelais niet meer bekrachtigd wordt. Maar hoe dan? Zij zijn niet aan de pal verbonden!
Graag uitleg hoe dat werkt.

Arjen

Het startrelais heeft 2 functies. Het trekt het rondsel op de vliegwiel vertanding en maakt in de eindstand contact voor de startstroom. De rondselvertanding zorgt ervoor dat de rondsel terug gaat als het vliegwiel harder draait dan het rondsel dus als de motor start. De veerdruk zorgt ervoor dat als je de startsleutel loslaat het relais weer teruggedrukt wordt en het contact verbreekt voor de startmotor.

Om je startprobleem te verhelpen moet je het relais verder demonteren en de contactvlakken die wat ingebrand kunnen zijn weer vlak en schoon maken.

Maar hoe drukken de veren de pal terug? Het is niet goed op de foto te zien, maar de veren zijn niet met de pal verbonden. Ik kan met de hand de pal heen en weer bewegen.
En ik neem aan dat pas in de eindstand de rotor van de startmotor gaat draaien. Hoe is dan te verklaren dat ik wel de startmotor hoorde draaien, maar niet de tandkrans pakte?
Ik zal inderdaad het relais eens verder uit elkaar halen.

Arjen

Heb je hier wat aan?

Dit is een mooie tekening. En inderdaad te zien is een veer die de kern van het startrelais terug moet drukken. Nu moet ik zien uit te vinden hoe die veer bij mij de kern terugdrukt.
Bedankt,

Arjen

Hier een exploded view :

Nog een paar details :

@CeesS,
Het is mij nu helemaal duidelijk!
Wanneer je iets onbekends uit elkaar haalt, let je heel goed op hoe het in elkaar zit. Ik moest even frunniken om de delen te scheiden. De veer zat achter de hendel. Jutter bracht mij al op het spoor, maar jouw tekening maakt alles duidelijk. Het heeft verkeerd in elkaar gezeten!!! Ik moet het startrelais gewoon in het huis schuiven en dan drukt de veer tegen de hendel aan en de pal wordt dan naar buiten getrokken. En bij een belaste relais wordt de pal naar binnen getrokken tegen de veerdruk in.
Overigens mooie tekeningen! Heb jij nog meer van die duidelijke tekeningen?
Bedankt,
Arjen

Esperance schreef : Sommige tekeningen komen uit het werkplaatshandboek, en in de loop der jaren heb ik veel documentatie verzameld.

Arjen

Ik heb speciaal voor het forum een handleiding gemaakt over de werking van de startmotor verder zit er ook een beschrijving bij hoe je een startmotor uit elkaar kan halen (met foto’s)

Als je deze wilt hebben moet je even je e-mail adres geven via een PM


Mvg Fer

Als je inderdaad ook het relais open maakt ben ik benieuwd hoe je dat doet. Ik heb het in het verleden ook wel eens geprobeerd met als doel de contacten schoon te maken (tandwieltje kwam wel naar buiten maar motor draaide niet) maar dat lukte mij niet zonder het relais compleet te vernielen.
En dus niet gedaan!
Grt, Leo.

Als dat het geval is,twijfel ik toch om dat te doen. Heb je dit gedaan bij dit type relais van deze motor? Ik kan mij ook voorstellen dat er meerdere typen relais zijn en misschien is de een open te maken en een ander fabrikaat niet. Misschien zijn er forumleden die ook ervaring hierin hebben?

Arjen

Esperance schreef : Zoals ik aan gaf heb ik het niet open gemaakt. In de overtuiging dat de contacten vuil/verbrand waren heb ik eerst contactspray op de achterkant gespoten. De ruimte waar de contacten in zitten is niet waterdicht (je kunt de bouten iets bewegen). Daarna het relais een keertje of 500 (niet geteld hoor, ik bedoel maar) met de hand hard aangetrokken in de hoop het vuil/oxidelaagje kapot te slaan. Het euvel was daarna de helft van het seizoen verdwenen. Kwam daarna echter toch weer terug.
Bij de motor in mijn vorige boot moesten de draden van de spoel los gesoldeerd worden om bij de contacten te komen. En die waren behoorlijk verbrand. Of je ze open kunt maken verschilt dus van merk tot merk.
Maar jou motor draaide toch? Dan lijkt mij met de contacten niets mis te wezen.
Grt, Leo.

Oudere Yanmar startmotoren haperen soms, maar de oorzaak ligt vaak in de connectoren van de kabelboom tussen motorpaneel en startrelais. Die connectoren zijn van een bedroevend slechte kwaliteit en leveren simpelweg teveel weerstand als ze door een vochtige atmosfeer gaan oxideren. De remedie is ze een flink aantal keren in- en uit elkaar te bewegen, en ze met siliconenspray (min of meer) vochtbestendig te maken.
Het probleem maakt zich kenbaar als bij het indrukken van de startknop even niets gebeurt, en pas bij de tweede of derde poging de startmotor gaat draaien. Wil je het probleem technisch helemaal perfect oplossen, trek dan een nieuwe draad van startknop naar een 12V relais dat je in de buurt van de startmotor monteert, en dat als hulprelais het eigenlijke startrelais inschakelt.

CeesS schreef :
In de oorspronkelijke post werd verteld dat de startotor wel draaide. Dan speelt bovenstaande dus niet.
Ad

YELLOW BOAT schreef : Dat is helemaal waar, maar dit was bedoeld als aanvulling en waarschuwing dat niet iedereen gelijk z'n startmotor uit elkaar moet gaan halen als er iets hapert.

Alle reacties maken een en ander wel inzichtelijk. Dank daarvoor!
Heel duidelijk is dat door het startrelais het rondsel in de tandkrans geduwd wordt en aan het eind van de slag wordt het contact voor de startmotor gemaakt.
Mijn verschijnsel was dat de motor niet getornd werd, maar ik hoorde wel de motor draaien. Zou dat duiden dat het een mechanisch probleem is? Dat het rondsel op de as van de startmotor niet meegenomen wordt?
Een andere optie zou zijn dat het contact al eerder gemaakt wordt, voordat het rondsel in de tandkrans grijpt. En het rondsel voor de tandkrans blijft hangen. De heen en weer gaande beweging van het rondsel liep wel wat zwaar. Het verschijnsel van niet tornen was ook af en toe. De as met het rondsel heb ik nu licht geolied.

Arjen

Dat zal zeker helpen. Het rondsel moet soepel met de hand over de inwendige vertanding glijden en naar buiten komen.

Het valt mij nu op dat de hefboom die het rondsel heen en weer beweegt wel erg veel speling heeft (zie tekening van CeesS). Dat zou kunnen kloppen met mijn constatering dat de startmotor wel draait maar niet de motor tornt. Immers door grote speling maakt hij wel de slag om het contact te sluiten (waardoor de startmotor gaat draaien), maar het rondsel zal maar weinig bewegen. Met andere woorden het asje waarom heen de hefboom draait kon wel eens stuk zijn. En dat is nu het vreemde, ik kan nergens in het huis (nr. 3) een pen vinden die door de hefboom moet steken. Maar ook de tekening van CeesS laat niet een pennetje of boutje zien die door het gaatje moet steken.
Ik ga ervan uit dat het uitwendig te repareren moet zijn en wacht nog even om de startmotor uit elkaar te halen.
Heeft iemand dat wel eens gezien dat er een pen moet zitten?

Arjen

Er zit geen pen in, hier een dwarsdoorsnede :



(plaatje komt uit dit manual , zie p. 12-8)
De functie van de veer is gedeeltelijk het terugdrukken van de hefboom, maar deze veer vormt (onder voorspanning) voor de hefboom ook het draaipunt, samen met het huis.
Voor een goede werking moet het startrondsel soepel op de startmotor-as kunnen bewegen, en moet het solenoid-anker in onbekrachtigde staat door een interne veer naar buiten gedrukt zijn.

Hier vind je een manual specifiek voor Yanmar startmotoren. In het plaatje van Jutter een paar posts terug kun je zien dat de solenoid in feite uit twee spoelen bestaat (aantrek- en houdspoel). In dit handboek staat beschreven hoe je beide kunt testen. Uit je beschrijving blijkt, dat de aantrekspoel wel eens defect zou kunnen zijn.

Voor de montage : zie een youtube filmpje (iets ander type Yanmar startmotor, maar het principe is duidelijk)

Youtube

Hartelijk bedankt voor al je info! Stap voor stap wordt mij alles veel duidelijker.
Nu aan de hand van de info ontdek ik dat er geen shim's (adjusting plate zie manual 3-4.3) gemonteerd zijn. En het was mij al opgevallen dat wanneer ik het relais vast op de startmotor gemonteerd had, op een of andere manier de plunjer vast zat. Maar als ik het startrelais iets losgemaakt had, dus met wat speling de plunjer wel gemakkelijk heen en weer bewoog. Dit testte ik met een losse accu en de startmotor los van de contacten. Voor de zekerheid had ik al de beide spoelen ohms doorgemeten om te zien of die wel heel waren.

Arjen

Nu ben ik er helemaal uit! Toch even een denkfout gemaakt. Om veilg te testen had ik de de verbinding los gemaakt van het startrelais naar de startmotor. Maar ook om reden van demontage van het startrelais. En dat was de clou. Want nu werd alleen de vasthoudspoel bekrachtigd en die heeft te weinig kracht om de plunjer helemaal tegen de veerdruk aan te trekken. Net die laatste milimeters brengt de veer behoorlijk onder spanning. Nadat ik de verbinding weer gemaakt had tussen het startrelais en de startmotor kon de aantrekspoel meewerken. Zie tekening van Jutter.
En passant ook even de startmotor uit elkaar gehaald en voorzien van het nodige vet en olie. En het werkt nu als een horloge! Gewoon prettig te horen hoe het rondsel heen en weer vliegt. Om de motor ook nu te starten is de steun in de garage even wat te instabiel. Het totaal testen (en het uur van de waarheid) zal in het voorjaar zijn. Maar ik heb er alle vertrouwen in.
Nu ga ik verder met de motor ontroesten en mooi in de kleur van Yanmar te spuiten.
Iedereen hartelijk bedankt voor de info. Zonder dat was het allemaal onbegrijpelijk geweest.

Arjen

Leuk te horen dat dit probleem is opgelost, succes met de rest !