Onderwerp: Synthetische olie in oude motor

Nog een vraag over mijn motortje.

Vorige week bleek mijn motor olie te lekken vanwege een kapotte banjobout. Vrijwel alle olie was op en de motor stopte ermee. Ik ben aan wal gegaan en ben naar R & S Jachttechniek (Alsmeer) gegaan om nieuwe olie te kopen.

Ze vroegen of ik synthetische olie of mineraal olie nodig had, en ik wist het niet. Ik heb de motor nog niet zo lang en heb ook geen idee van de onderhoudsgeschiedenis. De vorige eigenaar wist daar ook niets van. Ik vertelde dit, vertelde wat voor motor ik had (een Yanmar YSE8) en dat de kleppen recent gereviseerd waren.

Zij adviseerden mij om te gokken om er synthetische olie in te gooien. De kans dat de motor synthetische-olie klaar was, schatten ze op 80% maar het bleef een gok. Minerale olie verkochten ze niet, dat was iets heel specialistisch zeiden ze. Ik heb hun advies opgevolgd en heb daarna verder kunnen varen.

Ik lees nu hier en daar verschillende berichten dat je dit echt nooit moet doen omdat je daar grote problemen mee kunt krijgen, en dat minerale olie toch niet zo specialistisch is. Daarom twijfel ik nu, en wil ik het aan jullie voorleggen:

Kan de synthetische olie (die er nu een paar dagen inzit) veel kwaad of moet ik het gauw alsnog weer vervangen voor minerale olie?

Hmm, ik heb het misschien misgehad. De 'synthethische olie' was, meende ik 15W40. Ik heb R&S voor de zekerheid nog even gebeld om te vragen wat voor olie ik erin heb gegooid, en ze bevestigden dat dat 15W40 was, maar dat is, zeggen ze, gewoon een minerale olie.

Nu vraag ik me dan wel af over welke 80% kans de verkoper het had toen ik de olie kocht.

Staat toch op de verpakking wat voor soort olie het is lijkt me. Voor zover ik weet op oudere motoren geen synthetische olie gebruiken.

Een oude motor is gebouwd met ruimere toleranties ( meer "speling" op de bewegende delen. Een dikkere olie voldoet daar beter. Synth. Olie geeft hoger olieverbruik ( want is ook koud dunner) vaak zie je dat dan semisynthetische olie wordt gebruikt. In mijn oude farrymann gooi ik minerale sae 30 olie. Is te bestellenin de autonderdelenhandel. Wordt gebruikt voor klassieke auto's.
Wanneer je je oliepeil in de gaten houdt kan het volgens mij niet echt kwaad ( rookt wel meer).
Je gaf aan dat de motor er mee ophield na het olietekort.... Dat wijst op een vastloper. Nokkenas heeft dan vaak beschadiging. Extra in de gatenhouden. Wellicht wat teflon toevoegen aan de olie??

Zoiets als Slick 50?.

Gewone 15W40 doet het goed, de reden dat multigrades destijds niet voorgeschreven werden is vooral dat ze destijds nog erg (onnodig) duur waren of nog helemaal niet bestonden. Er zijn maar weinig motoren echt gebaat bij dikke stroop (monograde) in koude toestand, de monograde keuze was altijd een compromis.

Al moet je niet overdrijven: een synthetische 5W40 of 0W30 ofzo echt niet doen in zo'n motor die voor monograde ontworpen is. Veel te dun, koud.

Bij de 15W40 van de Aldi voor 1,50 per liter ofzo weet zo'n motor al niet meer wat 'm overkomt: zulke goeie olie maakten ze destijds niet. Dat soort olie is dus prima voor zo'n motor, zeker als je het netjes jaarlijks ververst.

Synthetisch of niet is eigenlijk niet zo belangrijk. Het is niet zo dat synthetisch altijd dunner is dan mineraal, het is vooral de keuze van de oliehandel in ons land geweest om synthetisch meer in dunne soorten aan te bieden en mineraal in dikke soorten. Er bestaat ook 20W60 volsynthetisch, alleen het ligt niet in de winkels. Omdat het hier simpelweg niet verkoopt, in hetzelfde schap als het veel goedkopere 20W60 mineraal. Zo is het beeld ontstaan dat synthetisch altijd dunner is, maar ze kunnen synthetisch dus in elke dikte maken die je maar wil... en een 15W40 synthetisch is even dik als een 15W40 mineraal.

En hoe zit het dan met het verhaal dat 'moderne' olie (ik weet nu dan even niet of dat over dikke of dunne olie, of synthetische of weer iets anders gaat) pakkingen en afsluitingen kan wegvreten/aantasten van oude motoren?

Misschien niet bij iedereen bekend: wat betekent een multigrade aanduiding als 15W40 eigenlijk?

15W40 heeft in koude toestand dezelfde dikte (viscositeit) als een SAE 15 monograde olie.
15W40 gedraagt zich op bedrijfstemperatuur als een SAE 40 monograde olie.

Dus... van 10W40 naar 15W40 om een warmloop probleem op te lossen heeft geen zin!
Andersom los je een koudstart smeringprobleem niet op door een 15W50 met 15W40 te verwisselen.

Hoe hoger het getal, hoe dikker. Het verschil tussen warm en koud in een monograde is echter zo groot, dat ook een (bv.) SAE 0 nog dikker is in koude toestand, dan een SAE 50 in warme toestand. Dus ook een extreme multigrade als 0W50 wordt nog gewoon dunner naarmate ie warmer wordt.

Overigens zie je bij klassiekers op vier wielen, die een dikkere olie lusten, vaak 20W60 toegepast. Voor boten die de winter op de kant liggen lijkt me dat helemaal geen rare keuze. Bepaalt de grootte van de ijsschotsen je keuze om al of niet te gaan varen, dan wordt het iets dieper nadenken met het boekje van Yanmar naast het moderne assortiment oliesoorten (en de gedachte dat Yanmar die keuze destijds niet had!). Weliswaar zal de motor zo goed mogelijk om een monograde heen ontworpen zijn, maar een motor die bij alle temperaturen optimaal functioneert met dezelfde monograde is onmogelijk te bouwen.

Oh, en additieven: niet doen. De olie bevat van zichzelf een gedurende vele decennia doorontwikkeld uitgebalanceerd pakket additieven wat aan erg veel eisen moet voldoen (de API specificaties), waar je echt niet met een Tell Sell produkt als Slick 50 nog iets nuttigs aan kan toevoegen. Je kunt beter een olie kiezen die beter geschikt is voor de toepassing, dan een ongeschikte olie geschikter proberen te maken door er zelf vanalles doorheen te gieten. Zo kan je bij een versleten motor bijvoorbeeld best een graadje dikker kiezen (niet overdrijven!).

Goeie vraag! Synthetisch is inderdaad soms iets minder aardig voor oude afdichtingen dan minerale olie, mede door z'n reinigende werking die de afzettingen om de pakking heen verwijdert. Maar veel scheelt het niet.

Ik heb nog nooit gezien (op oldtimers) dat moderne olie een droge motor deed lekken ; het zijn eigenlijk uitsluitend toch al zwetende afdichtingen, die van de synthetische olie de doodklap krijgen en iets harder gaan lekken. Sommige eigenaren geven dan de olie de schuld, ikzelf heb iets van "die afdichting had je eigenlijk allang moeten vervangen" of "die was op minerale olie gelijktijdig ook wel harder gaan lekken". Is dus niet zo zwart-wit, maar als je vervangen van hevig zwetende afdichtingen NOG een seizoen wil uitstellen, is synthetische olie niet de juiste keuze.

Verder: alles wat je de laatste jaren aan afdichtingen kan kopen is van rubber/pakking soorten die bestand zijn tegen moderne oliesoorten. Dus ook nieuwe pakkingen voor een 40 jaar oude motor! Het oudere spul wordt bij mijn weten niet meer gebruikt - omdat het voor een fabrikant helemaal niet voordelig is om een aparte lijn te hebben met een achterhaalde materiaalsoort. Kunnen ze beter alles uit modern materiaal vervaardigen, want duurder is dat door het volume ook niet meer.

Dus alle kwetsbare afdichtingen zijn eigenlijk per definitie over datum!

Beschikte je eigenlijk al over het werkplaatshandboek?
www.sailingboatefaki.gr/Engine%20Manuals.htm

Ok bedankt, ik hoef me dus niet ongerust te maken over een volgende warmloper omdat straks mijn motor wéér leeg zou lopen.

Die manual had ik al maar toch bedankt. Ik heb al wat dingen proberen te doen met dat handboek erbij (ontluchten bijv.) maar ik kwam er niet goed uit, mede vanwege engelse vaktermen en onduidelijke plaatjes. Ik ben op zich best handig maar vrij onbekend met motoren. Ik ben dan toch wat te huiverig om aan bouten en nippeltjes te gaan draaien als ik niet weet wat ik doe.

Heb overigens door dit soort perikelen wel steeds meer door hoe mijn dieseltje werkt, heb iemand gevraagd om me even wegwijs te maken met ontluchten en allerlei andere dingen worden me ook steeds duidelijker.

Ik ben erg blij met een forum als dit waar ik honderd-één vragen kan stellen en ook veel goede antwoorden en andere wegwijzingen krijg. Bedankt!