Onderwerp: Renovatie folkboot

Beste lezer, ik ontferm me over een eiken folkboot uit Zweden. Hij komt uit 1935. De bouten van de kielbalk zijn flink geroest en de roest heeft de kielbalk uit elkaar gedrukt. Heeft iemand ervaring en/of tips over hoe je de kiel los maakt van de boot? De moeren zijn min of meer al zo ver vergaan dat er geen sleutel meer op past. Dat wordt dus slijpen. De bouten zijn tussen de 30 a 40 cm en het zijn er zeven. Het liefst haal ik de kiel er onder weg zodat alles opnieuw gemonteerd kan worden met frisse bouten.

Ai, een dappere dodo
Mooi dat je dit aan wilt pakken, leuk bootje!

Kan er niets met een moerensplijter?
Dat werkt redelijk geweldloos!

Ik neem aan dat je een loden kiel wilt losmaken. Is de houten kielbalk nog gaaf? Dan eerst de moeren splijten of wegslijpen en daarna met veel houten wiggen tussen het lood en de kielbalk proberen de kiel los te krijgen. Ik vrees dat er van de bouten niet veel meer over is en dat je die ook moet verwijderen. Als je de oude gaten niet meer kunt gebruiken zul je zowel in de kiel als in de kielbalk nieuwe gaten moeten boren.

Hey, een spitsgat-folkboot!

Ik hoop dat je veel tijd en geduld hebt. Zo te zien heeft de boot dat nodig, niet alleen voor de kiel..

De klomp ballast zal eronder vandaan moeten. Nieuwe kielbouten aanbrengen. En waarschijnlijk is het ook verstandig/nodig om de kielbalk plus doodhout te vervangen. Bekijk de stevens en de spanten kritisch.

Sterkte

Wim.

Bedankt voor de reactie Wim. De ballast kiel is van ijzer. Ik denk dat een elektrische ijzerzaag het beste is om tussen het hout en het ijzer te komen. Nadat de ballast kiel is losgekomen kan ik de talenten uit het hout halen. Er is zoveel roes tvorming rond de bouten dat het hout van de kielbalk gespleten is. Ik heb er alvast wat roest omvormer in gespoten maar of dat zal helpen betwijfel ik omdat de tapenden tussen de 30 en 40 cm lang zijn. Dus ik vraag me af hoe ik die bouten er uit krijg. Vr Gr Johan

Mijn suggestie: de oude afgezaagde draadeinden in de ijzeren kiel laten zitten en nieuwe gaten boren. Ook in de kielbalk dus, als die nog is te redden.

Je kan de bouten er uit boren met een komboor (gatenzaag) die je verlengt met een dik dunwandige buis van de goede diameter.
De bodem met schroefdraad van de ronde zaag slijpen, stuk buis van voldoende lengte aan de zaag (laten) lassen en de bodem daar weer aan vast lassen. De gatenzaag heeft geen centerboor nodig omdat het draadeind de zaag geleid. Je krijgt dan een iets overmaats gat

Goed idee van die verlengde komboor. Het is even lastig uit leggen maar de de constructie is als volgt; de bouten steken van de ballastkiel uit omhoog door de houten kielbalk. Vandaaruit steken ze door verbindings stukken die ook op de spanten zitten. Omgekeerde driehoeken die dwars op het schip staan. Al deze verbindingen zijn door de roest opengedrukt(gebarsten)Ze zijn niet rot. De boot is sowieso niet rot. Ik kan ze versterken of vervangen, op zich h niet moeilijk omdat ik ze kan kopiëren. Ik begin hieraan omdat eigenlijk problemen tegenkom van gespleten huid of spantdelen maar geen rotte delen.

Als je dan zo min mogelijk wil vervangen is het zaak een zo precies mogelijke komboor te kiezen, je gaten worden dan in diameter een mm of 5 groter dan het draadeind. Weer monteren met veel bitumenkit om zo inwatering te voorkomen (Tixophalte)

Bedankt! De boot ligt in mijn tuin in Zweden, ik ga deze week terug en dan kan ik in Nederland gereedschap gaan maken. Kan ik eind mei hier weer verder. Gr Johan

JohanL schreef :
Houd ons svp op de hoogte met updates. In Zweden zijn dit veel voorkomende boot constructies en ben benieuwd welke -niet epoxy- materialen en technieken voor de renovatie worden gebruikt.

Als je gaat boren in gietijzer:
gebruik geen olie. Boor droog.
Draai met laag toerental en trek de boor vaak terug om de spanen te lossen.
Ballastkielen zijn meestal van goedkoop gietwerk waarin carbide-ophopingen kunnen zitten. Die carbides zijn vaak verschrikkelijk hard, harder dan je boor.
Om de bouten heen kan een hard roestpakket zitten waar de boor ook niet blij van wordt.

Kortom, boren in je kiel kan goed gaan of slecht gaan. Gewoon proberen!

Wim.

Een diamant komboor? Voor steen is misschien ook te gebruiken voor roest. Wat een soort zout is. De kristallen moeten gebroken snijden heeft geen zin toch? Ik wil de stalen bouten uit de gegoten ballast kiel boren. Ik voor dan vnl in het staal toch? Tenzij ik besluit nieuwe gaten te boren. Wat weer consequenties heeft voor de bevestiging boven de kielbalk want nu zit alles precies op de plek waar de spanten samenkomen

in 2006 stond er 1 op de boulevard van Blankenberge als kunstobject

Mooi hè, in de bijlage een andere folkboot die ik hier hebben kunnen ruilen tegen een oude crossmotor

Deze

Deze,het zijn inderdaad kunstwerkjes.

JohanL schreef :
Ik heb in het verleden een 11mtr houten Abeking&Rasmussen uit 1906 ( 4 ton, slank model s-spant) gerestaureerd en daar zaten de kielbouten van onder door de gietijzeren ballast gestoken ( is vaak wel te zien onder de ballast)
1 Eerst de boot met kiel op 15-20cm houten blokken gezet, zodat de kielbouten naar onderen vrij zijn.
2 Ik heb toen eerst de moeren afgeslepen, de bootromp opgetild ( vijzels, krikjes en stutten) tot de ballast iets vrij hing ) en mbv voorhamer en dhz komboor (lange passende buis met gekartelde rand op as gelast) de ballast incl bouten laten zakken.
3 Een paar bouten kwamen met voorhamer en dikke "drevel"( as in dezelfde dikte als kielbouten) vanuit het doodhout los naar onderen uit de ballast. Die kon ik daar in partjes afslijpen ( ivm die 15-20cm hoogte onder de ballast) tot alles eruit was.
4 Bouten die vast bleven zitten in het gietijzer heb ik afgeslepen vlak boven het het gietijzer in de ruimte tussen romp en ballast, zodat ik er met lange drevel/as door het doodhout harder op kon slaan. Paar nachten kruipolie/petroleum langs de bouten helpt ook.
5 Belangrijk: haal niet alle kielbouten tegelijk los! Dan kan de ballast/romp uit lijn zakken en heb je een volgend probleem. Ik heb de kielbouten vervangen door gegalvaniseerde draadeinden die ik er van boven weer in kon steken. Die heb ik steeds erin gestoken als er een oude bout uit was. Moer eronder, maar verder niet vast.
6 Toen uiteindelijk alle oude kielbouten eruit waren en vervangen door draadeinden, heb ik een dikke laag bitumenkit ( Shell Tixophalte ) tussen doodhout en ballast gesmeerd en de romp weer terug laten zakken op de ballast. Vervolgens moeren onder de draadeinden en deze met moer en grote schijven en ruim bitumenkit aangedraaid en rest afgeslepen.
Er zijn waarschijnlijk nog 1001 manieren, maar dit heeft toen gewerkt in dhz-setting en verder nooit problemen of lekkage gegeven ( boot is na 7jr verkocht richting noord-Duitsland en uit oog verloren). Stevige klus (!) , vooral hijs en stutwerk moet goed gecontroleerd gebeuren ( ik had geen kraan ter beschikking ) en bouten zitten soms hardnekkig vast......maar alles wat ooit los zat, kan weer los

Misschien heb je er wat aan?

NB ik heb onderwater ook Tixophalte toegepast om naden te vullen en de boot afgewerkt met een bitumen/teer product en AF van Touwen, maar dat is ruim 30jr geleden. Daar hebben ze in Zweden waarschijnlijk meer know-how van dan hier. Ik zou persoonlijk ver weg blijven van epoxy ed. bij een klassieker.

Berghout-2 schreef :
Waarom geen olie gebruiken bij het boren in gietijzer?

Misschien ook eens inspiratie opdoen op youtube?

Tally-Ho (sampson Boat Co) is een kanaal waar veel info op te vinden is!

https://www.youtube.com/c/SampsonBoatCo

Groeten,
Johnnie

Jollenbaas schreef :
Het draait om de afvoer van de spanen en de warmteontwikkeling
.
Het grootste probleem bij elke verspanende bewerking, gelijk of het nu gaat om schuren, schaven, frezen, boren enz. in staal, hout, steen enz., is de afvoer van de spanen.

Bij boren in staal komen de spanen als feestelijke krullen naar buiten via de groeven in de boor (mits scherpe boor).
Bij boren in gietijzer produceer je fijn gruis dat netjes naar buiten stroomt. Maar als je daar olie bij gebruikt dan klontert dat gruis tot een soort specie.

Olie vergemakkelijkt het boren in staal. Een boor is eigenlijk een ronddraaiend mes dat steeds een dun plakje staal afsnijdt, en olie zorgt voor minder wrijving en dus voor minder hitte.
Gietijzer zit vol met bolletjes of plaatjes koolstof. Dat koolstof werkt uitstekend als droog smeermiddel.
Wim.

Berghout-2 schreef :
Dank je Wim! Weer wat geleerd over het boren in gietijzer.

Ik heb onder de kiel gekeken en inderdaad de bouten lopen door naar beneden. Dat maakt het een stuk makkelijker!!! Bedankt voor het verslag daar kan ik ook weer wat mee. Er zijn nog meer vraagstukken. Maar alles stap voor stap. Bedankt!!!

Bedankt