Onderwerp: Rondje Helgoland - ruimte voor opstapper(s)

Ja verrek, nu je het zegt!

Is een soort naar de achtergrond geraakt.. Zal mijn SSD weer eens oppoetsen en kijken wat ik kan vinden

Het verhaal is er als ik me niet vergis, maar de opmaak met wat leuke foto's stond/staat nog op het programma. Beloof niks, maar ga er (weer) mee aan de gang!

Voorlopig geen tijd voor wat dan ook, dus toch maar de ruwe versie hier..
========================================================

Al vrij vlot nadat we de nieuwe boot gekocht hadden waren we al aan het brainstormen over de tochten die we er mee zouden gaan maken.

De Pinkstertrip zou één van de eerste trips gaan worden. We zouden de boot dan allang overgevaren hebben van Dinteloord naar Den Helder. Verder zou er dan nog een extra retourtje UK bij komen, misschien wel naar St. Catherine Docks in Londen! De seizoensluiter stond ook al bij voorbaat vast: het rondje Helgoland.

Bij de aanloop naar de Pinkstertrip had ik al een verzameling kaarten aangeschaft, waaronder de Imray C26 van de Duitse Bocht. Ik had de kaarten van vorig jaar nog liggen, maar ja officieel een jaar oud natuurlijk.

Naarmate de zomer verder vorderde werd het toch tijd om een datum te gaan prikken. Eigenlijk doe je dat bij voorkeur niet al te lang van te voren, maar ja met gezinnen en opstappers moet je toch wel wat vooruit denken. September zoals vorig jaar bleek geen optie, dus daarom in eerste instantie maar ingezet op zondag 5 oktober, mijn eerste vrije dag. Niet zonder meer de meest handige dag, roosters veranderen nogal eens en hoewel te laat thuiskomen van een reis gelukkig niet veel voorkomt is het toch een mogelijkheid waar je rekening mee moet houden..

Half september besloot ook de zomer dat het genoeg was en kwam er een wat variabeler weerpatroon tevoorschijn. Nou ja, het is niet anders. Tenzij het abnormaal hard waait gaan we gewoon. Jeroen had inmiddels een berichtje over opstappers op Zeilersforum geplaatst en al vrij vlot hadden we een beller, nou ja, aanmelding. Bleek Sobat te zijn, ook wel bekend als Sjoerd. Sjoerd was net gestopt met werken en had een weekje vrijgehouden. Hij wilde niet de beperkende factor zijn! Ook Jeroen was gelukkig flexibel maar wel met een voorkeur voor het weekend, dat maakt het oppassen thuis dan weer wat makkelijker..

Half september mocht ik dan weer een rondje zuid-Amerika doen, normaal terug via Miami maar als toetje via Chicago. Die was me eerder al door de neus geboord door techniek en nu zou ik ‘m andersom gaan doen. Tegelijk zou ik ook her en der wel wat tijd over houden, dus de 1800’s en Duitse Bocht kaarten in de koffer gegooid met de Reeds 2014 om zo onderweg nog wat aan tochtplanning te kunnen doen.

Onderweg naar het westen had ik aan boord tussen de bedrijven door al wat waypoints aangemaakt om zo de uitwijkroutes boven de waddeneilanden te kunnen maken. Die had ik -op volgorde van zeegat oost naar west- in mijn navigatieprogramma gezet zodat vrij snel te zien zou zijn welke route geschikt zou kunnen zijn en hoe lang het dan nog varen zou zijn, bij benadering. Daarvan maar een screenshot gemaakt en die op het zeilersforum gedeponeerd met een verzoek om commentaar. Daar bleek al vrij snel dan het zeegat bij Norderney toch anders liep dan mijn elektronische kaarten deden vermoeden. Een dag voor vertrek kwamen er nieuwe kaarten beschikbaar die de verlegde tonnen inderdaad als wijziging hadden.

Daarnaast had ik van de vorige Helgoland trip geleerd dat een goede voorbereiding toch een heleboel kan schelen. Daarom dus ook het idee om een soort approach charts te maken van aan te lopen zeehavens. Gewoon een plaatje en daarbij wat waypoints om snel ergens in te tikken of tekenen, wat radiokanalen om snel info te halen of te geven, getijde en overige info. Licht informatie leek me minder nuttig, een rood en groen licht bij de haveningang hebben ze allemaal wel, toch?

Mijn trip verliep voorspoedig en op diverse plaatsen zijn de kaarten en de Reeds de koffer uitgekomen en werd het plan steeds duidelijker: buitenom naar TG, tussen TSS en eilanden naar de ankerplaats en daar naar het noorden afbuigen richting Helgoland. Ook het weer werd gaandeweg steeds duidelijker: later in de week stevige tot vrij krachtige wind, oprukkend vanuit het noorden. Eerder vertrek leek wenselijk. Met hulp van de techniek (kapot vliegtuig) had ik een dag langer om door Chicago te lopen en zo nog een West Marine te vinden om daar de laatste inkopen te kunnen doen. Bijkomend voordeel van later thuiskomen was dat er met mijn overige werkdagen niet zoveel meer mogelijk was. Mijn indeelster maakte het feest nog compleet door op mijn laatste dag me in te delen op een computer-based-cursus die ik thuis kon doen. Donderdag thuisgekomen stond er niets meer in de weg voor een vertrek op vrijdag! Inmiddels had ik onze meereizende kok (Jeroen gevraagd om de boodschappen te doen en zijn kookstel mee te nemen, want dat was iets dat toch nog behoorlijk ontbrak op het schip.

Uiteindelijk was het dan zover. Vrijdag was aangebroken en in de loop van de middag zouden we gaan verzamelen in Den Helder. Omdat ik wat langer weg ging mocht ik ons kleine autootje gebruiken en begon ik die vol te stouwen met zaken die mee moesten.. Een extra accu, weegt maar 60 kilo dus die leg je er zo in, pfff. Van de genaker had ik op de vorige trip een lijn van de slurf losgetrokken dus die lag nog thuis, ook de grote genua lag nog thuis. Dat is een laminaatzeil dat in mijn eentje bijna niet te hanteren is, dus daarom standaard eigenlijk niet aan boord. Nu met een bemanning konden we die dan toch gebruiken. Daarnaast dan een tas vol kleding, mijn kaarten -behalve de C26 want die was spoorloos- en sextant. Die laatste had ik nog niet aan boord gebruikt en het leek me leuk om te proberen onze positie nabij TG te bepalen aan de hand van een sextant-meting gekoppeld aan een berekening. Tenslotte is het natuurlijk altijd handig om wat plastic geld bij je te hebben en voor deze boot onontbeerlijk: mijn MacBook en telefoon.

Op mijn MacBook heb ik MacENC als kaartenprogramma staan en dat koppel ik aan boord aan mijn AIS. Daarmee krijg ik dan de positie en AIS-info op mijn scherm. In de boot zit een vast scherm dat ik koppel aan de laptop en zo heb ik een redelijk robust navigatiesysteem.

Eenmaal aan boord kon ik dan beginnen met het grote opruimen. Bijboot van de bank af en vastsjorren aan dek. De buitenboordmotor uit de bakskist en en vastzetten op het door Ed en Hans zo zorgvuldig gemonteerde buitenboormotorophangplankje (heeft dat ding ook een normalere naam?) achterop. Extra accu aan boord en naar binnen slepen, koelkast aan, eigen bed opmaken en kasten inruimen. Laptop aansluiten en testen, zeilen ‘monteren’ want wegens het ontbreken van hoezen gaan die na een tocht standaar naar beneden of misschien beter: naar binnen.

Voor het grootzeil had ik eindelijk lazy-jacks gemaakt die eindelijk eens deden wat ze moeten doen, namelijk een en ander makkelijker maken. Gelijk ook de reeflijnen gekoppeld en de zeillatten er in gestopt. Daarna ook het grote voorzeil aangehaakt, zodat alles klaar zou zijn voor een kleine operatie stofwolk en we snel zouden kunnen vertrekken. Jeroen had wat vertraging opgelopen gedurende de dag waardoor Sjoerd hem later zou gaan halen. Geplande ETA zou rond 18:00 zijn, hopelijk nog net op tijd om door de Koopvaardersschutsluis te komen en met daglicht door het Molengat te varen.

Iets na 18:00 arriveerden de heren, waarna het grote uitpakken en inruimen kon beginnen. Snel alles aan boord en dan losgooien en op pad. Dat losgooien gebeurde uiteindelijk vrijdagavond om 18:40. Tijdens het stukje binnenwater kon Jeroen zich mooi uitleven op het inpakken van de etenswaren. Sjoerd op het sturen en had ik nog wat tijd over om bruggen en sluis te laten bewegen, hand- en span-diensten te verrichten en me voor te bereiden op wat er komen ging.

Rond 19:20 voeren we dan eindelijk tussen de havenhoofden door. Het zonnetje was al onder, maar het schemer werd goed aangevuld door een mega grote lantaarn, eigenlijk meer reflector, namelijk de maan. Die was buitengewoon helder waardoor het goed mogelijk bleek om de betonning van het Molengat te zien en daar dus doorheen te varen. Scheelt toch weer een uurtje. Dus bakboord uit het Marsdiep in, de schoenendozen van de TESO missen en dan vlak langs het strand van Texel het Molengat in. Dat lukte zowaar zonder al te veel problemen waarna we, eenmaal het Molengat uit de grote genua gehesen hebben en al motorzeilend verder zijn gevaren. Over de gehele tocht hebben we gemiddeld een mooi windje gehad, echter op dit moment was er nog niet zoveel wind, dus dat motorzeilen was toch echt noodzakelijk, helaas.

Aangezien er geen vrijwilligers waren om te gaan slapen ben ik zelf maar gegaan. Bedje lag al klaar, oordoppies om het motorgeluid wat buiten te sluiten ook. Koers was niet zo moeilijk en vorig jaar was Jeroen de schipper, dus dat ging wel goed komen!

Dus lekker mijn mandje ingedoken en serieuze pogingen gedaan om te slapen. Bijna allemaal onsuccesvol natuurlijk. Met dank aan de jetlag klopte er toch al niks van en dan een licht schommelend bed dat nagenoeg bovenop een draaiende motor ligt.. Nou ja, ik lag hoe dan ook wel lekker. Ondertussen ging het met de route goed. Op een gegeven moment voelde ik een verandering, dus tijd om een hoofd naar boven te steken. Inderdaad, we waren ergens en wel bij de TG-kardinaal. Fototoestel zoeken dus voor het ‘bewijsmateriaal’. Die weigerde natuurlijk (geen licht om scherp te stellen) dus maar een screenshot terwijl Jeroen met de GoPro in de weer was. Thuis bleek dat die GoPro de lichtkarakteristiek van de noord-kardinaal genadeloos vast heeft gelegd. Verder dan nog wat enthousiaste stemmen erbij. Had ik ook in de achtertuin kunnen maken.. Maar goed, passage van de TG heb ik om 23:10z genoteerd, dus 5 uur en 50 minuten na passage van de havenmond van Den Helder. Dat viel me niks tegen!

Omdat het inmiddels lekker waaide en de genua de boot lekker voorttrok, met een grondsnelheid van een knoop of 7, hebben we de motor eindelijk uitgezet. Doel was om ‘m nabij Helgoland pas weer te gaan starten. Ik had me inmiddels in mijn bepakking gehesen dus was het tijd voor iemand anders om te gaan slapen. Eigenlijk was de nacht er veel te mooi voor maar uiteindelijk hebben we Jeroen bereid gevonden die zware taak op zich te nemen.

Heerlijk zat ik daar met Sjoerd in de kuip naar de sterren te kijken, die in steeds grotere hoeveelheden tevoorschijn kwamen, heb minimaal 4 vallende sterren geteld en eindelijk uitgebreid kennis kunnen maken met opstapper Sobat oftewel Sjoerd. Sobat blijkt Maleisisch voor bloedbroeder. Het was de naam van zijn eerste boot en alle volgende heten nog steeds zo. Verder bleek Sjoerd net vervroegd uitgetreden bij de Politie in Amsterdam. Aangezien ik net een aangetrouwde schoonzoon, nee dit is niet dubbelop, die ook bij de politie werkt had ik een beetje vergelijkingsmateriaal. In heel veel jaar politiewerk, maak je nog wel eens wat mee en dat gecombineerd met wat Amsterdamse humor maakt dat de tijd werkelijk voorbij vliegt. En dat op een zeilboot waar alles langzaam gaat!! Gedurende de nacht hebben we het grootzeil gehesen en later ook weer gestreken.

Na zonsopkomst ging Sjoerd liggen en kwam Jeroen gezellig buiten en zo gaande weg kwam er een soort ritme van slapen, eten, ‘werken’, eten en weer slapen. Hmm daar kan ik wel aan wennen!

In de loop van de ochtend begon de wind voorzichtig aan te trekken maar kwam ook de eerste windwaarschuwing uit de Navtex: windkracht 5, toenemend tot 6 uit zuidoostelijke richting en golven van 1-2 meter. Dát was niet helemaal de bedoeling. Volgens mijn weergegevens zou er in de loop van zondagnacht een front over Helgoland trekken waar harde wind bij zou zitten, en daarna zou het erg rustig worden. Dit zou kunnen betekenen dat dat allemaal wat eerder langskomt. In de gaten houden dus! Verder leek dit ons een goed moment om wat aan stroomopwekking te gaan doen, dus de motor gestart om de accu’s weer op te toppen, na het gebruik van die nacht. Ben zelf mijn kooi maar weer ingekropen. Weer was nu (nog) goed, route helemaal onder controle en Jeroen en Sjoerd beiden klaarwakker.

Alles bij elkaar heb ik het een dikke 5 uur uitgehouden beneden, half slapend, half wakend en de andere helft er tussenin.. Eenmaal weer boven water, misschien wel letterlijk, was de wind wat aangetrokken, en de accu’s goed vol, dus de motor kon weer uit. Zo zeilden we rustig verder onder het TSS door richting de ankerplaats bij de monding van de Weser en het einde van het TSS. Die schepen die daar liggen blijven toch wel heel erg groot zeg!

Daar eenmaal aangekomen konden we verder naar het noorden draaien en gaan mikken op de vuurtoren van Helgoland. Gaandeweg ging het harder waaien en kreeg de stuurautomaat steeds meer problemen om de boot op koers te houden. Tijd voor een zeilwissel! Niet echt mijn hobby, in het donker zeilen wisselen, maar soms is het niet anders. Dus hup kleinere genua van beneden gehaald, de grote laten zakken en de kleinere gehesen. In de tussentijd ook de motor gestart om zo wat makkelijker in de wind te kunnen varen tijdens het hijsen en strijken.

In eerste instantie leek het erop dat de stuurautomaat beter met de nieuwe zeilcombinatie om kon gaan, maar na een tijdje kregen we toch weer koerswijzigingen van meer dan 30 graden. Genoeg om Helgoland en misschien zelfs Noorwegen helemaal te missen. Dat was toch niet de bedoeling. Na afkoppeling van de stuurautomaat bleek de boot heel erg loefgierig dus, volgens onze logica, leverde het grootzeil teveel power. In mijn enthousiasme kon ik op twee mogelijke oplossingen komen: grootzeil nagenoeg werkloos laten hangen en strijken. Blijkbaar waren er niet genoeg bitjes om te bedenken dat reven misschien ook slim zou kunnen zijn.. Het sturen viel in ieder geval niet mee en regelmatig bleek nagenoeg al mijn kracht nét genoeg om te boot op een soort van koers te houden.

Nu ik dit schrijf doet het me denken aan het vak navigatie dat ik moest halen voor mijn grote vliegbrevet. Na 5 jaren kleinere luchtvaart in de VS had ik de Amerikaanse papieren inmiddels op zak, maar voor mijn sollicitaties in Nederland vroegen de diverse maatschappijen toch het volledige Nederlandse papiertje. Dat vak navigatie, of eigenlijk: navigaatniet zoals onze naam er voor was, leek meer op een selectie methode dan het testen op zinvolle kennis. De meeste vragen waren van het meerkeuze type en vroegen dan een koers te berekenen. De antwoorden verschilden allen één graad. Met de hand vliegend was is meestal vrij tevreden als ik een koers op een graad of 5 vast kon houden, dus dat geneuzel om een graad -aardse convergentie en divergentie- konden me minder boeien dan nodig was. Ook de codering van het GPS-signaal vond ik buitengewoon interessant en nuttig. GPS stuk? Geen probleem, ik steek mijn hand uit het raam en gebruik mijn hand als antenne, kom ik er toch ook? Dat de Amerikanen de nauwkeurigheid kunnen beïnvloeden is zinvolle info, en dat het systeem gebaseerd is op tijdmeting is interessant, de rest voor mij wat minder. Na 5 keer heb ik het vak eindelijk gehaald en ik moet toegeven, de MD-11 kan prima op een graag nauwkeurig sturen, óók in turbulentie, maar de aardse convergentie ben ik nooit ergens meer tegengekomen.

Als een stelletje dronken zeelieden kruisten we rustig op Düne-S af, ons uitcheckpunt waarna we de haven van Helgoland aan gaan lopen. Tot vlak erbij gaat alles goed. Maar dan…

We zien de kardinaal, de motor loopt en het wordt tijd om de zeilen te strijken en naar binnen te varen. Ik had de koersen al uitgezet: Düne-S, koers 270 naar FL Gr 4s. Daar rechtsaf koers 020 tot FL (2) Red en dan koers 330 naar de haveningang. Vorig jaar hadden we nog wat moeite om die goed te zien, dat ging niet nog een keer gebeuren!

Plots werd er gas gegevens, was Sjoerd tegen de gashendel gaan zitten? Nee, want even later werd het akelig stil. Nou ja stil? Het waaide behoorlijk, zeer behoorlijk mag ik wel zeggen en we hadden vol zeil op. Achteraf blijkt dat het meetstation de 25 knopen aangetikt heeft, dus daarmee officieel 7 Beaufort, da’s best wel veel voor mij..

Helaas had dit een hoog déjà vu gehalte. Twee trips geleden had ik de tank leeggevaren en dit leek er ook wel een beetje op, maar daar hadden we toch helemaal niet genoeg motoruren voor gedraaid? Geen tijd om daar nu over na te denken. First things first: waar gaan we heen? Niet naar de lagerwal die Düne heet dus vaar maar zuidwest, daarna de jerrycan gepakt en zowaar zonder serieus knoeiwerk de 10 liter diesel in de tank overgegoten. Daarna starten maar, en starten maar en.. Nee niks $#@# schrijf ik dan maar. In de praktijk zou het wel eens tot aan Noorwegen en Schotland hoorbaar geweest kunnen zijn.. Ik zag in ieder geval de verlichting op Helgoland even aangaan, en iets later weer, en weer.. Oh nee vuurtoren.

Naar binnen dus voor de de volgende stap, ontluchten. Shit, we hebben zostraks de grote genua gestreken en omdat die te groot is om in een zeilzak te proppen is die de kajuit in gegooid. Die ligt nu vreselijk in de weg!! Dan eerst maar even proberen of het anders ook lukt, met de startspray aan de gang. Kleine hikkjes maar serieus starten, nee.. Volgende stap was echt ontluchten, gereedschap lag bijna voor het grijpen, maar op je kop om een motor bezig zijn, terwijl je bootje alle kanten op vliegt bleek ook andere bijwerkingen te krijgen. Ik voelde een acute golf zeeziekte aankomen, snel naar buiten frisse lucht happen dus! Ik was nog net op tijd om te voorkomen dat het serieus toe zou slaan, maar de motor liep nog steeds niet. Jeroen naar binnen en hij heeft toen snel de retourleidingen van de verstuivers losgedraaid, waarna we weer konden proberen te starten. Na een paar minuten liep de motor zowaar weer!

Terug naar de basics, waar zijn we? Met elektronische kaarten is dat gelukkig vrij snel te achterhalen dus ook een koers naar de haven is snel gevonden. Plan was om de voorste kom van de haven in te varen, daar dan de zeilen te strijken en vervolgens op alleen de motor het achterste deel binnen te varen en aan te leggen. De voorhaven bleek uiteindelijk vrij goed vindbaar en ook het zeilen strijken ging goed, maar toen wáár zit de ingang van de tweede haven???

Na enig zoeken was ook die gevonden en was nu alleen nog een aanlegplaats vinden aan de orde. Net als vorig jaar lagen de schepen weer rijen dik aan de kant, ons ‘Nicht Anlegen’ plekje van vorig jaar was toch echt te klein, maar uiteindelijk vonden we aan de oostelijke kant van de haven een schip dat alleen lag. Om het plaatje nog even compleet te maken: de haven zelf lag precies open in de wind, die windkracht 7 en was lagerwal. Echt rustig varen en op normale toon met elkaar van gedachten wisselen bleek niet mogelijk. Eenmaal vlak bij de eenling komt er iemand het dek op rennen. ‘Nicht anlegen, nicht anlegen!’ en wijst driftig op een bord dat in de zeereling hangt. Dan maar het schip ernaast, 5 in een stapeltje waar mensen in de kuip zaten. Wilt u een lijn aanpakken, komen we naast u liggen. “Nee, nee, nee!” Vooral deze laatste groep mensen heeft enorm veel geluk gehad. Had ik een boordkanon aan boord gehad dan was het schip aan flarden geschoten! Jeroen had rammen in gedachten, maar een langdurig verblijf op Helgoland zat nu ook weer níet in de planning, dus maar weer een extra rondje gedraaid. Uiteindelijk maar besloten om aan de andere kant naast een beroepsschip te gaan liggen. Al vloekend en tierend zijn we daar gaan liggen. Eenmaal aangelegd bleken we 5 lagen dik te liggen. Op een gegeven moment kwam ik een bemanningslid van een van die schepen tegen. Wat bleek, ze zouden om 8 uur de volgende ochtend los gaan gooien. Dat was niet echt handig. Daarna met Jeroen maar voet aan wal gezet om de haven rond te lopen en een betere plek te zoeken. Bij de jachten was die er toch echt niet. Achter de 8 werkschepen lag een eenzame visser. Joost had wat mindere ervaringen gehad met vissersschepen op de Waddenzee, dus voorzichtigheid was geboden. Er bleek een Nederlandse vlag op te hangen en er stond een deur open, alleen de naam van het schip ISIS deed het ergste vermoeden.

Na wat klop en beschaafd geroep werk kwam er iemand naar buiten. Of ze er bezwaar tegen hadden dat we met een jachtje naast ze kwamen liggen. Nee geen enkel probleem, als we gelijk kwamen wilden ze ook wel wat lijntjes aanpakken. Kijk zo kan het dus ook! Na het aanleggen bleek het om een onderzoeksschip van Rijkswaterstaat te gaan, die kwamen onder andere goedkope diesel bunkeren en gingen pas de volgende avond weg. Bijkomend voordeel was dat we nu achter de grote werkschepen lagen dus nog een beetje uit de wind ook!

Na een korte evaluatie, korte planning voor de volgende dag en wat opruim werk, deze keer kwam er geen dweil of puts aan te pas, konden we dan eindelijk aan het serieuze werk beginnen: onze welverdiende nachtrust. Zo rond middernacht zijn we daaraan begonnen..

De volgende ochtend bekroop me het onrustige gevoel dat het wel heel erg stil was. Goede reden om boven de dekens uit te komen en te kijken waar iedereen is. Heb bleek al bijna 10 uur en ik was er van overtuigd dat de mannen me hadden laten liggen en lekker het dorp in waren gegaan. Dat bleek verre van het geval. De heren lagen nog lekker in de zeekooi, hadden ook een soort nachtrust gehad en waren snel weer helemaal wakker. Tijdens het ontbijt kwam de havenmeester langs met het verzoek of we later op kantoor wilden komen betalen. De beste man ontplofte bijna toen we hem vertelden wat er die nacht aan de overkant was gebeurt. Volgens hem absoluut niet oké! Iets later vroeg een bemanningslid van de ISIS of we toevallig een pan hadden, nou nee, schaal wel.. Ze hadden een grote pan vissoep die ze toch nooit op kregen en wilden ons graag een pannetje vol geven. Zo hadden we na het ontbijt al een flinke schaal vissoep staan voor later..

De havenmeester had ons ook gevraagd aan de overkant te gaan liggen. Een groot deel van de schepen was al vertrokken dus er lag een mooie lege kade ons te wachten die, terwijl we aan het losgooien waren ineens muy rapido gevuld werd. Dat werd nog haasten. Gelukkig hebben we zonder mortiervuur een plaatsje kunnen bemachtigen en is het tijd voor het grote passagieren. Nou ja bijna, eerst nog even betalen want het kantoor sluit om 12 uur. Geen pin, wel te weinig contanten. Kan ik weer gaan lopen bietsen bij mijn bemanning. Handig!

Daarna het dorp in. Ineens blijkt er na de 85 tax-free shops vol ‘sailors supplies’ -drank, sigaretten en parfum?- ook nog een echt dorpje te zijn. Met een heus strand, een strandhotel, twee winkelstraatjes en een lift. Een lift?! Ja een heuse lift! Voor 60 cent de man worden we naar het bovendorp omhoog gehesen. Aldaar meer winkeltjes. Ook eentje met verrekijkers op een plek met uitzicht op het eiland Düne. Als je ze daar niet verkoopt! Ook daar boven nog wat rondgelopen, me verbaasd over de vele vogelkijkers en daarna weer rustig aan naar beneden. Er moest tenslotte ook nog getankt wordt en de weersvoorspellingen voor met name dinsdag waren ook niet ideaal, dus eindeloos passagieren zat er niet in.

Eenmaal terug bij de boot hebben we losgegooid en zijn we naar de tankhaven gevaren. Ondertussen heb ik een deel van de floorboards losgemaakt. Onder helling kwam er irritant veel water onder vandaan dat de bilge-pompen niet af wilden voeren. Bij de Tankstelle dan maar. Bij de Tankstelle eerst maar getankt. We hadden de dieseltank ooit opgemeten en waren tot de conclusie gekomen dat er ongeveer 90 liter in ging. We hadden er 10 ingegooid bij Düne-S, daarna uurtje gevaren dus nog ongeveer 7 liter in de tank. We hebben eerst 12 liter in de jerrycan gegooid en daarna de dieseltank helemaal volgegooid. De teller is op 95 liter blijven steken. Die tank was dus echt goed leeg. Tegelijk ook jammer, vanaf 100 liter was de brandstof goedkoper. Na het betalen van de diesel, € 103 ongeveer, was het tijd om de bilge leeg te pompen. De pomp stond boven, dus ik weer omhoog, dat ding laten zakken en Jeroen er vervolgens meer naar Sjoerd die op zijn knieën in de kajuit zat. Mooi niet aan gaan! $#@#!! Ik weer naar boven en naar de winkel. Hoe gaat de pomp aan? Niet! Pomp is stuk, je moet in de andere haven zijn. Ja daar kom ik net vandaan.. Ze konden me niet vertellen waar de pomp precies zat dus maar even een rondje gelopen. Kon geen pomp vinden! Grrrrr. Na overleg beneden met de mannen tot plan B gekomen, gelukkig nog ver van plan H (brr moet er niet aan denken we kopen een kleine (bilge-)pomp en sluiten die aan op een slang. Het is nagenoeg uitsluitend water dus dat kan gewoon overboord. Ik naar boven en ja hoor, twee soorten pompen: een grote en een kleine. De grote was wel heel groot, dus het werd de kleine. Dat ging snel! Ik weer de trap af naar beneden, mét pomp, dus we konden gelijk aan de gang. Niet dus, diameter van onze slang was veel te klein voor de pomp. Weer naar boven. Hadden ze ook slang? Ja hoor, welke maat? Geen idee, passend op de pomp! Niet veel later en weer wat euro’s lichter liep ik voor de laatste keer de trap af om de slang te bezorgen. Die past zoals beloofd en niet veel later was de bilge weer grotendeels leeg en konden we de retourreis aanvangen.

Het was inmiddels half vier en ik vond het niet meer verstandig om nog een rondje om Düne te draaien, zoals de ronde-regels voorschrijven. We hebben Düne met een verrekijker bekeken, het lag er nog, zelfs voorzien van een klein vliegveldje. Good enough. Vanuit de tankhaven dus koers gezet naar het zuiden. In tegenstelling tot 15 uur eerder was er bijna geen wind. Grootzeil en genua omhoog. Snelheid van drie keer niks, nou ja drie-en-een-half keer. 3,5 knoop. Dat gaat nog een lange dag worden! Grootzeil klapperde alleen maar, dus die naar beneden. Genaker omhoog, slurf omhoog, slurf omhoog, kom op slurf omhoog! Slurf weer naar beneden. Kijken, niks zien, dus slurf maar weer omhoog. Zowaar, het hele zeil komt uit de slurf en bolt zich ook nog enigszins! Hoopvol ren ik naar beneden om de vernieuwde grondsnelheid af te lezen. Nog steeds drie-en-een-half keer niks, dit gaat een lange dag worden! Na een tijdje serieus geklapper zijn we het stroom draaien maar wat serieuzer aan gaan pakken! Alle zeilen bijgezet! In het vooronder dan wel.. Klinkt leuker dan het was, het grootzeil is gewoon op de giek blijven liggen en de genua op het voordek. Maar de genaker is in het vooronder verdwenen, en mag daar ook wel blijven. Die slurf op dat ding is niks. Laatste meters wilden niet meer, dus alles maar in de zeilzak gepropt!

Met een hoger toerental maak je meer stroom. Een motor moet je wel belasten als je een hoger toerental vraagt. Er was maar één conclusie mogelijk: de motor moest in zijn werk om enerzijds voldoende stroom op te kunnen wekken en anderzijds niet te beschadigen. Bijkomende voordeel was dat onze snelheid opliep tot wel 4 keer niks of meer! Vier hele knopen, poeh poeh!
Een mijl of zes ten zuiden van Helgoland kruis je het verkeer dat van de TSS de Elbe in gaat en omgekeerd. Aldaar zaten we met een toch wel vrij fors schip op een heuse aanvaringskoers. Vorig jaar had ik niet zoveel succes met het oproepen van andere schepen, maar deze, de Bit Okland, reageerde direct en vroeg wat ik aan koerswijziging nodig had! Ik was al van plan er achter langs te varen dus heb ‘m gevraagd koers en snelheid vast te houden en dat wij koers en snelheid aan zouden passen om achterlangs te passeren. Dat werkte dus prima! In mijn AIS staan we als zeilschip, maar met de zeilen omlaag vind ik het gepaster om zo in overleg uit de weg te gaan. Het schip dat daar achter zat reageerde helaas niet, maar daar konden we ruim voorlangs.

Niet heel veel later bleek dat wíj geroepen werden, Ruby PH9762 this is German Bight Traffic.. En inderdaad voorzien van hetzelfde accent als in dat geweldige filmpje. Via kanaal 62 naar kanaal 80, zo kom je nog eens ergens, werd ons gevraagd contact op te nemen met een zeiljacht genaamd Liberty dat bij ons in de buurt zou moeten liggen en aan het uitluisteren was op kanaal 72. Heb de papieren kaarten erbij gepakt, een blokje post-it plakpapiertjes en een vers potlood. Kom maar op!

Bij het eerste contact werd gelijk gevraagd of we ze naar Wilhelmshaven konden slepen. Geen idee waar dat was, maar gevoelsmatig was het de verkeerde kant op. Ook had ik nog geen idee waar ze waren of wat er aan de hand was. Ik had wel eerder op kanaal 16 al iets gehoord over een jacht met motorproblemen. Vermoedde dat dit hetzelfde schip was. Gevraagd naar de positie. 5358757 was het antwoord. Daar kon ik een noord-coördinaat van maken en zo op het eerste gezicht inderdaad in de buurt, wij hadden op dat moment ongeveer N54°00 op het scherm staan. Op mijn vraag om een oost-coördinaat bleef het even stil en kreeg ik even later de zelfde rij met nummers. Na ongeveer 10 minuten begon het me te dagen dat ik, in dit specifieke geval, zélf naar wens wat nullen toe mocht voegen. Daarmee kon ik dan tot N53°58.000 E007°57.000 komen. Daar snel een waypoint van gemaakt. Vlak bij die plek voer op dat moment een ander schip, of ze dat schip misschien zagen? Ja dat zagen ze inderdaad vlak langs hun varen! Na overleg met mijn bemanning, heb ik vervolgens besloten om het daar bij te laten. Argumenten voor doorvaren waren het slechte weer dat er aan kwam, onze snelheid van toen weer 3,5 knoop met flink wat gas er op. Met een sleep zouden we achteruit varen. Het schip bevond zich op een uur varen, min of meer de verkeerde kant op, van ons vandaan, als sleepcombi moesten we dan vervolgens 24 mijl de verkeerde kant op, waarna wij dan vervolgens minimaal twee weken verwaaid aan de verkeerde kant van de Duitse Bocht zouden liggen. Verder was er sprake van een zeilboot en weliswaar niet veel wind, maar wel wind, en er was geen noodsituatie anders was het vrachtschip zeker gestopt. Ik heb ze beleefd gemeld dat we helaas niet in een positie waren om ze te helpen en heb ze veel succes gewenst en dat daarna ook aan German Bight Traffic doorgegeven zodat ze wat anders konden gaan regelen. Nu ik dit schrijf, een week later, knaagt het nog steeds. Het voelt niet goed om mensen op zee, met een concrete hulpvraag, voorbij te varen…

In het begin van de avond leek het ons een goed plan om vast een rif in het grootzeil te zetten, voor wanneer het harder zou gaan waaien, later in de nacht. Ik had inmiddels om mijn stokoude barometer in de navhoek op gehangen om een beeld te krijgen van wat de druk zou gaan doen. Voorlopig was die heel rustig aan het zakken met 1 mbar/hPa in een uur om vervolgens weer steady te blijven. Ondertussen was de wind wel wat aan het aantrekken. Er stond genoeg om mee vooruit te komen, maar omdat de grondsnelheid desondanks nog steeds een veelvoud van niks was hebben we toch de motor bij laten staan. Toch ook even tijd voor mentaal rekenwerk. De 2,5 liter dieselverbruik per uur waar ik sinds de pinkstertrip mee rekende heeft twee keer in een lege tank geresulteerd. Dat was (erg) genoeg. We hebben het bijgesteld naar 3 liter per uur en dat maakte dan dat we zo’n 32 motoruren beschikbaar hadden. Daar waren inmiddels 9 van verbruikt en het einde was nog niet in zicht..

De periode erna begint een en ander weer op de routine van de heenweg te lijken. We eten broodjes frikandel, slapen, passen op het schip en doen rustig aan. Een enkeling moet seizoen 4 van Suits nog kijken en heeft de hele tijd stroom nodig. Op de inverter zit één apparaat, de navigatie-laptop. Die kan ook een tijd zonder netstroom maar loopt dan harder leeg omdat er een extra scherm aangestuurd moet worden. Met creatief heen en weer prikken lossen we ook dat probleem op.

Als ik maandagochtend na een paar uurtjes liggen weer boven kom zijn de condities veranderd. Het is harder gaan waaien, we gokken nu een dikke 5 en de golfhoogte is fors toegenomen, we denken zeker 2 meter.. De stuurautomaat heeft er weer problemen mee, maar nu zijn we slimmer en denken gelijk aan reven! We zetten gelijk het derde rif in het grootzeil en de stuurautomaat lijkt gelijk beter te gaan sturen. De wind is echter toch ook weer aan het toenemen en na een tijdje gaat het weer moeizaam. Op het ene moment gaan we recht op het Terschellinger strand af, even later mogen we blij zijn als we in noord Schotland uitkomen.. Niet echt werkbaar dus. Tijd om hardop na te gaan denken over wat voor keuzes we hebben en welke daarvan het verstandigst lijkt. We kunnen buitenom Texel doorvaren naar Den Helder, we kunnen naar Vlieland, Terschelling en Harlingen. Ter hoogte van Terschelling heb ik bij de Brandaris het weerbericht maar eens gevraagd. District Texel: zuidoost 5-6 afnemend 4-5.. Zo op het eerste gezicht kwam dat redelijk overeen met wat we zagen. Vervolgens de golfhoogtes gevraagd. Stortemelk 40cm en Wadden 30cm. Dát was significant minder dan waar we op dat moment mee te maken hadden. Uiteindelijk dan ook maar besloten om het zeegat tussen Vlieland en Terschelling in te gaan varen. Als het niet beter zou worden dan rechts naar Vlieland, beter maar nog steeds onprettig dan Terschelling en anders Harlingen. Het Stortemelk was inderdaad al beter en op het Wad waren er bijna geen golven meer, ondanks een vrij stevige wind. Vlieland voeren we al snel voorbij, Terschelling ook en opeens ging er een lichtje branden, in mijn hoofd welteverstaan. Vanaf Stortemelk hadden we stroom mee. Eerder had ik de binnendoor route naar Den Helder over het Wad al afgeschreven omdat ik niet zou weten of we over de drempel bij Inschot/Omdraai zouden komen. Met een kapotte dieptemeter kun je dat alleen met de kiel testen, dat wilde ik eigenlijk voorkomen. Met tij mee zou dat echter wel kunnen. De bijna haakse bocht zouden we dan vlak voor zonsondergang passeren en met het maanlicht van de dagen ervoor zou de onverlichte geul ook geen probleem worden. De mannen konden geen gaten in die redenering schieten en aangezien ik toch enigszins plaatselijk bekend was daar zijn we die kant op gegaan. Inderdaad vlak na de bocht begon het donker te worden, maar uiteindelijk toch iets donkerder dan mijn bedoeling was. Ook bleek dat er wat tonnen verschoven waren die niet goed (meer) op mijn kaarten stonden, een rode bleek namelijk een groene.. Baz, heb er wel eens van gehoord.. Gelukkig bleken de tonnen op de radar goed te zien te zijn dus kijkend op zowel radar als (computer-)scherm bleken we goed in staat om in de geul te blijven en keurig tussen de betonning door te varen. Grootste obstakel was ik zelf, de vertaling van het beeld, gecombineerd met een draai om de stuurman een richting (door) te geven bleek wel eens lastig en heeft wel een paar extra zigzags in de koers veroorzaakt. Na een anderhalf uur blind varen zaten we dan toch in de Texelstroom en konden we voor Oudeschild langs naar Den Helder. Ondertussen zat ik ook druk te rekenen. Nog minimaal 3 uur motorvermogen, dat is dan aanmeren en dan nog een half uur over. Het laatste uur zouden we op ‘binnen’water zitten dus een eventuele storing zou minder vervelend zijn.

Dan kom je bij Den Helder tijdens het nadenken over, en het maken van de approach charts had ik verlichting als minder belangrijk ingeschat. Hoe fout kon ik het hebben! De haven van Den Helder bleek een gigantische lichtshow! De marinehaven was niet goed te onderscheiden van de Teso-haven, dus dat maakte het al lastig, ook de lichtenlijn leek niet eenduidig. Ik zag een groene, maar ‘wist’ eigenlijk dat er twee moesten zijn en welke kleur was voor welke haven? Achteraf had ik misschien beter naar binnen kunnen lopen en de Reeds er bij pakken om het op te zoeken. Had er echter niet veel vertrouwen in dat ik het snel zou kunnen vinden dus dat maar gelaten. Ook was er zoals vaker een flinke ebstroom zodat we bijna overdwars aan kwamen varen. Uiteindelijk maar op ons dooie gemak steeds dichterbij de haven gekropen, uiteindelijk had de computer toch gelijk en konden we de haven binnenvaren. Eenmaal tussen de havenhoofden deden we toch nog bij naar een Toxiqje met de verlichting. De normale LED-verlichting bleek, behalve een kapot bakboordlicht, ook ruim 20A stroom te trekken. Dat is rijkelijk veel voor 3 lampjes, dus die heb ik als inop gemarkeerd. De hele weg heeft dan ook het driekleurenlicht gebrand om minder verwarring te genereren. De verkeerscentrale maakte daar terecht een opmerking over, waarna we voor het laatste stukje dan toch maar de officiële verlichting voor een klein motorschip gevoerd hebben, zónder het groene bakboordlicht dan, maar die konden ze toch niet zien gelukkig.. Door de grote haven richting de Moormanbrug en daarachter de Koopvaardersschutsluis. De eerste draaide direct, wat een service! Ook de sluis stond gelijk klaar voor ons, alleen had Sjoerd, die op dat moment aan het sturen was, niet meegekregen dat de sluis om de hoek was en had een aantal rode lichten aangezien voor de sluisverlichting en deed dus rustig aan! Nadat ook die sluis genomen was restte nog een enkele brug. Voor zover ik kon vinden had die brug een aantal spertijden in de spits, voor het verkeer van en naar de marinekantoren maar zou ’s nachts gewoon draaien, dus ook rond 23:30 ofzo. Dat bleek dus een serieuze misvatting! Brug stond op dubbelrood en op kanaal 14 was niemand meer bereikbaar en ook de havendienst liet de telefoon rustig opnemen door de voicemail. $#@$ zo vlak bij en toch zo ver weg! Het vervoer van Sjoerd en Jeroen was inmiddels al wel gearriveerd dus het leek me slim om maar aan te leggen bij de weg zodat Jeroen en Sjoerd met hun spullen van boord zouden kunnen. Ik moest dan nog maar een nachtje extra alleen slapen en de volgende ochtend de boot voorbij de brug naar de haven varen.

Nadat ik afscheid had genomen van Sjoerd en Jeroen ben ik maar begonnen met opruimen. Tjemig wat een puinhoop hadden we gegenereerd! Ik heb de zeilen van boord gehaald en op de kade netjes opgevouwen. De kans dat er nog verder mee gevaren zou gaan worden dit seizoen is nul, dus opgeruimd staat netjes en scheelt de volgende ochtend met naar huis gaan! Rond een uur of twee had ik alles redelijk opgeruimd en ben ik lekker gaan liggen. Wel met de wekker op 06:30. De brug zou dan zeker draaien en dan kon ik nog mooi voor de spits-sluiting kunnen passeren.

Zoals bedoeld ging inderdaad de wekker keurig af, alleen toch een ander geluidje dan ik ken. Huh?? Blijkt er gewoon gerechtigheid te zijn! Jeroen gaat nu van bank vallen van het lachen! In Helgoland was hij ’s nachts wakker geworden van zo’n multifunctionele weerinfo dinges. Hing aan de muur, maar had op de een of andere manier besloten dat 05:35 een mooie tijd is om te gaan piepen. Hoe het uit te zetten? Geen idee! Nu had het apparaat mij te pakken, en bedankt! Een klein uurtje later ging mijn gewone wekker. Met frisse tegenzin in de kleren, want ik had nog uren kunnen blijven liggen, en naar buiten om de motor te starten.

Het rond laten draaien van de motor ging probleemloos, accuspanning voldoende, maar op eigen kracht blijven draaien bleek toch niet bespreekbaar. Gaan we weer.. Toch weer een tank leeg gevaren? Gelukkig is er een tankstation om de hoek dus met de jerrycan daar heen om weer eens 10 liter diesel te halen. Daarna terug en vervolgens zonder knoeien (!) die 10 liter in de dieseltank gedeponeerd. Weer starten, nog steeds niets. Hooguit een verhitte startmotor die een tik nodig heeft om weer lost te schieten. Gelukkig lag het 1/2-inch sleuteltje nog klaar en kon ik snel de retourleidingen losdraaien, vervolgens met het handopvoerpompje wat diesel oppompen. Naar buiten, starten. Motor loopt drie slagen en stop dan. Terug naar handopvoerpompje, wat diesel oppompen, naar buiten en weer starten. Herhaal dat zo’n 25 keer en uiteindelijk start de motor! Eindelijk!! Gelijk de marifoon gepakt om de brug op te roepen. Ja hoor, tien over zeven en brug is gesloten. Dát kon er ook nog wel bij! Ik kan je verklappen dat ik niet echt blij was op dat moment en heb ook gelijk maar naar de nachtopening gevraagd. Volgens de man aan de andere kant van de radio stond dat keurig in de almanakken aangegeven. Tja, mijn deel twee is van 2012, dus daar verwacht ik geen actuele gegevens. Ook de Zeedoksluis had ineens andere tijden, dus ik was er voor het gemak maar vanuit gegaan dat een website actuele informatie zou geven. Fout!! Heb de motor maar een tijdje laten lopen, maar na een tijdje toch maar uitgezet en nog rustig een broodje gegeten. Om kwart over acht de motor weer gestart en de brug gebeld. Opening was geen probleem. Dus ik losgegooid en zou net een nieuwe techniek gaan testen om de boot om haar as te draaien door uitsluitend de gashendel te gebruiken en het roer te laten staan in een uiterste positie. Dat ging eigenlijk best redelijk, maar daar was de brugwachter weer, of ik nog kwam.. Brug was als een speer opengegaan en ik lag ervoor te klooien. Oops! Dus hup, vol gas richting brug. Nou dat ging snel. Met terugwerkende kracht herinnerde ik me ineens dat Sjoerd het er ook al over had gehad. Vol gas was 1200 toeren per minuut in plaats van dik 2000. Ik kroop dus met een slakkengang waar geen slak jaloers van zou worden richting brug. Stiekem gniffelend. Had je vannacht maar moeten draaien! Maar tegelijkertijd ook weer de balen. Moet er wéér wat aan die motor gedaan worden. Is het nou nooit over?

Even later in de haven bleek het gebrek aan toeren bij het aanmeren onmogelijk te maken. Standaard leg ik de kont tegen de kade en vaar dus achteruit mijn plekje in. Ik kwam net tegen de wind in! Dat stukje achteruit heeft zeker 10 minuten geduurd! Kans op schade was miniem want het ging wel heel erg gecontroleerd! Daarna een operatie stofwolk geprobeerd, jammer maar helaas. Ben toch nog een hoop tijd kwijt geweest om alles een beetje op te ruimen en in mijn ieniemienie autootje te proppen wat ik mee wilden hebben. Eenmaal thuis bleek mijn vrouw net weg naar haar werk. Toen zij thuis kwam was ik net weer weg naar een vakbondsvergadering om uit te vogelen of ik volgend jaar nog werk heb of misschien wel heel veel kan gaan zeilen. Nou ja, dat is weer een ander verhaal…

Ondanks de breed uitgemeten tegenslagen heb ik een heerlijke toch gehad waar ik weer een heleboel dingen heb geleerd en zeer zeker wat grenzen heb verlegd! De in eerste instantie zo handige steps in de mast hebben al een aantal keer op vervelende momenten vallen weten te vangen. Daar zijn ze niet voor bedoeld maar ze doen het toch. Rare jongens, die stepjes. Voor de grote gaat het dan toch een ander systeem worden, misschien iets met webbing-touw-ladder die je in de mastgroef omhoog kan trekken. De navtex daarentegen bleek een buitengewoon handige informatiebron. Het papier spuugt ie vanzelf uit wanneer er wat te melden is. Niet alles is even interessant, maar de windwaarschuwingen hebben ons zeker geholpen. Op mijn kleine bootje heb ik een heel scala aan instrumenten zoals windrichting en -snelheid, diepte en snelheid door het water. Deze kan ik koppelen aan mijn computer en de stuurautomaat. Op deze boot was het (gyro-)kompas het enige instrument dat goed werkte en de stuurautomaat houd de koers van het moment van inschakelen. Ik heb de instrumenten niet gemist maar heb wel door dat ze een welkome aanvulling zijn aan boord, zeker bij verslechterende condities. Ze geven snel een objectief beeld van wat het schip aan het doen is. De radar aan boord was een nieuwe voor mij. Ik heb er dankbaar gebruik van gemaakt. Sowieso was ik al van plan om die op de grote boot te gaan installeren, maar weet dat nu helemaal zeker. Op het Wad is het een life-safer gebleken. Nou ja, da’s wat overdreven maar het aan boord hebben en gebruik van de rader heeft een hoop ongemak voorkomen. Het verschil tussen ‘zien’ wat er moet zijn op je elektronische kaarten en weergeven wat er daadwerkelijk is heeft voor mij een hele nieuwe dimensie gekregen. Ook komen er fuel flow gauges en goede tank sensors in de grote boot. Heb nu 4 keer de tank leeggevaren. Dat is toch écht genoeg! Verder gaat er zeker een hele goede stuurautomaat komen, waarvan de bediening ook binnen mogelijk is. Ik zie me dan in mijn dekhuis zitten, rondkijkend over de zee, nee wacht dat dwaalt ook al weer af naar een heel nieuw verhaal..

Wauw, ik rook de zee en de bank schommelde bij het lezen van je epistel. Top Peter


mvg,

Sjoerd

Peter, bedankt!
Ik heb weer genoten van je verhaal en je schrijfstijl, heerlijk.
Alleen een ding, wanneer je nog eens het woord tanken gebruikt wanneer je bunkeren bedoelt, ga ik beweren dat die kisten waar je mee vliegt geen vleugels maar vlerken hebben.
Een stuk of vier buitenboord en twee in de cockpit.

Als aanvulling op het verhaal van de vlerk uhh Peter bedoel ik.

Albert 45 schreef :
Graag gedaan en sorry hoor!

Ach dat bunkeren, had van de week ook al 6000 liter te weinig getankt

Bunkeren doe je toch bij een buffet?

En vaar ik dan een bunker leeg of is dat dan wel weer een tank?

stadjer schreef :
Regel twee; mot je het uit eigen zak betalen dan?
Regel drie; ja nou en of ook daar!
Regel vier; hé joh, heb je bijdehandjes gegeten?

Blijf schrijven.

Mooi verslag/verhaal, een hele lap tekst, maar in 1 ruk doorgelezen!
Dank je

geweldig verhaal ,krijg weer zin in het seizoen

Mooi Peter, genoten van je verhaal!

Maar als je op de motor 4 knoop loopt en onder zeil 3.5, ga je toch lekker zeilen?

Mooi verhaal

Als je onder zeil 3.5 knoop loopt, ben je een stevige slaapwandelaar.