Onderwerp: Project kiel

@Bas: Ja dat denk ik ook. De voorname reden is inderdaad niet de staat van de bouten maar de staat van het doodhout. Het enige waar ik dus spijt van heb is dat dit niet meteen bij de grote renovatie van 7 jaar geleden is aangepakt. Maar goed, die klus was al groot zat. Toen is op een aantal plekken wel monsters genomen om de staat van het doodhout te beoordelen en redelijk OK bevonden (niet rot en maar iets verhoogt vocht):



Ik denk ook dat we nog jaren hadden kunnen doorvaren zonder grote risico's tot direct gevaar maar wel met kans op meer rotting op den duur. Op een gegeven moment gaat het ook het vlak van de boot in...

Maar de voorste bout was er wel slecht aan toe. Niet alleen wat je op de foto ziet met de forse insnoering onderaan maar ook de moer ontbrak en er was bovenop een stukje M12 draad ingetapt met grote ringen er op waardoor het van binnen leek dat er wel iets van een bout op zat. Daar is in het verleden wel mee geklooid en die krijgt het meest op zijn donder bij een aanvaring. Door ontbreken van lengte zou het een zeer lastig klusje worden om die van binnen uit te vervangen. Die bout alleen zou al loshalen van de kiel kunnen verantwoorden en misschien ook oorzaak geweest van het scheurtje? De rest van de bouten konden inderdaad nog wel even mee.

steef ton schreef : Ja aan deze methode zat ik zelf ook te denken maar volgens andere kenners krijg je de bouten er toch lastig uit Maar bij jou ging het wel goed dus. Thx voor de input.

Ik heb er inmiddels een stuk of wat gemaakt en geen probleem gehad. Het papier scheurt gewoon van de bout af en de buis glijdt er makkelijk van af. Extra voordeel is dat je de buis dan zo kunt samenstellen als je zelf wil. Dus met bijvoorbeeld glas aan de binnenkant, maar met carbon voor de constructieve sterkte.
Ik zou trouwens 2 buizen maken. 1 passend om de bout en 1 met grotere diameter. Dan kun je de kiel makkelijk stellen als dat nodig is (is bij mij wel zo, omdat het hele vlak er uit ligt) en de tussenruimte volgieten (met een geschikt mengsel van epoxy en vullers. Ik maak altijd carbonsnot aan, een mengsel van epoxy met chopped strands van carbon en glas en stuwatex).

Iemand nog tips? Sta al een paar uur geduld te hebben en zit pas op 10mm

misschien de boor wat lager? dwz IN het materiaal..

Wat voor olie gebruik je? Heb je niet te groot voorgeboord? Wat is het toerental van de machine?

Erikdejong schreef : En hoe warm is de boor na een "uurtje rommelen".
Komt leuk over hoor, het in overdrachtelijke zin aangeven van je probleem, maar een paar konkrete vragen kun je dan verwachten.

Qua boor/frees zit je goed, met zo'n Bux heb ik gaten in spoorrails geboord als in koek..
Klinkt als niet het goede smeer of koelmiddel of botte frees.

Haha ik heb maar een hand, de andere zit op de boor

Het is een gehuurde magneetboor (vast toerental, bedoeld voor gaten in stalen balken te maken). met kern boren (spiraal boren kunnen er niet in). Eerst voorgeboord met gewone boormachine op 3, dan 6. Dan kernboor 14 (kern is 5,5) dan kernboor 22 (kern is 12) zodat er geen kern overblijft. Alle boren nieuw, scherp en niet echt warm geweest: kan ze gewoon vastpakken ven geen rook gezien. Snijolie natuurlijk gebruikt. Ook die kleine boortje gaan moeizaam evenals direct een kernboor gebruiken. Lijkt aardig hard materiaal.

Boren in gietijzer gaat beter zonder olie. De overvloedig aanwezige koolstofophopingen geven al een smerende werking en olie verhindert de spaanafvoer.
Maar waarschijnlijk heb jij de pech dat die koolstof zich in de vorm van carbides gevormd heeft. Carbides: jeweetwel, wolfraamcarbide is ook bekend als hardmetaal oftewel widia (wat de duitse afkorting is van "wie Diamant", zo hard als diamant).
Het boren zal dan het minst slecht gaan met kobalt spiraalboren die je keer op keer slijpt. En zonder olie.
Succes!
Wim.

Als je de antwoorden door had gelezen had je inderdaad er zelf erachter kunnen komen wat er aan de hand is. Je was gewaarschuwd toch?

Anyway, tappen zal wel geen feestje worden....

Misschien beter om nu te stoppen in plaats van doormartelen?

@Berghoud: thx voor de tips. Als ik nog een poging doe, is het met een magneetboor die wel spiraalboren aan kan (bestaat wel heb ik inmiddels ontdekt) en dan meteen 22mm, kobalt en zonder olie. Ik merkte gisteren al dat met minder olie, beter ging dan met veel.

@Airgead: Natuurlijk hebben de waarschuwers achteraf gelijk Maar er waren ook positieve reacties en zoals de kiel er nu bij staat, moest ik het gewoon proberen. Deze kans krijg ik nooit meer en de 6 gaten die er zitten, zijn er ook ooit ingekomen? Maar mijn oorspronkelijke plan uit de openingspost is inderdaad totaal kansloos gebleken

Er zijn ook positieve dingen gebeurt gisteren. De overgeleven twee kielbouten gingen er inderdaad moeiteloos uit na het vastlassen van de moer:



Genoeg warmte er in en je kunt ze bijna met de hand losdraaien. Steigerpijp was nu in ieder geval niet nodig en dat zink verdwijnt al als de electrode er naar kijkt

Dan schroef je de kiel toch mooi weer vast met nieuwe bouten en klaar is klara voor de komende 40 jaar? Lijkt me een prima actie. Experiment helaas mislukt, maar daar wordt de situatie niks slechter van.

Philip schreef :
Loshalen van de kiel is inderdaad een goede zet gebleken!

Als ik het goed heb was eerst het plan de kiel niet te verwijderen en dan te gaan boren en tappen.
Dat leek me een heel erg slecht plan.
Nu is er niet zoveel aan de hand: je hebt geprobeerd te boren, en je kunt nu goed de bestaande bouten vervangen. Al met al grote winst lijkt me!

Als je toch doorgaat met extra bouten probeer dan eerst 1 gat te boren en vervolgens te tappen.
Stel je voor dat je er een paar boort en het blijkt dat het tappen niet echt goed lukt...

Nog even over de draadeinden. Zoals gezegd is het aanbod in 1" UNC een stukje minder dan bij metrisch spul. Na heel wat google werk, bellen en ook in de UK kijken heb ik eigenlijk de keus uit 3 types:

- 8.8 elec. verzinkt van kramp: prijstechnisch minder goed dan de rest en dus elec. verzinkt.

- 8.8 blank staal. Voorkeur van berghout, bestellen in UK, korte stukken van 12" en moet dus heel precies gaan kijken of dat past. Ben bang dat de voorste te lang moet zijn voor deze stukjes.

- Grade B7 Chromium-molybdenum steel volgens ASTM A193. Ook blank. Wat ik kan vinden hebben de sterkte waarden vergelijkbare waarden met 8.8 staal. Heeft dit spul nog andere voor of nadelen? Wat ik kan vinden is dat het veel gebruikt wordt in sommige industriën vanwege goede prestaties onder hitte. Maar daar heb ik weinig aan

Ik neig nu naar optie 2 als het past.

Om het dubben van bijmaken van bouten uit te sluiten, derhalve maar wat berekeningen gedaan over de kielbouten. De meeste standaard berkeningen zeggen niet direct hoeveel bouten je nodig hebt maar wel over de dikte bij de aanwezige bouten in 'de paartjes' (voorste en achterste bout die in het midden staan worden doorgaans dus niet mee genomen).

Ik heb drie methoden gebruikt met verschillende uitkomsten. Bij allen 8.8 bouten gebruikt met de 4 bouten die in paartjes staan en een ruime schatting van gewicht.

Nr. 1:


Deze methode geeft met mijn parameters een core diameter van 7.5mm. Vind ik weinig
Maar geeft deze methode wel een veiligheidsfactor? Als ik de load conditie met factor 6 verhoog, komt er een meer logischere 18mm uit. Nog steeds OK.

Nr. 2 is de methode uit Principles of Yacht design:

Methode lijkt op de vorige (iets andere factor, benadering van bout afstanden en de bmax boven de streep valt weg?) maar nu kom ik op 11,5mm. Al een stuk groter maar nog aan de kleine kant voor mijn gevoel.

Nr. 3 heb ik via de RuleFinder op werk gevonden in de boeken van LLoyds Register.


Deze methode heeft iets meer vraagtekens en lijkt wat kort door de bocht. Maar als ik alles zo pessimistisch mogelijk invul kom ik op 19,8mm.

Dus volgens alle drie de methoden zit ik wel safe met UNC 1" (iets groter dan M24) en 8.8 bouten is mijn conclusie (Die sommige posters al eerder hadden ) Wel grote verschillen tussen de methoden...

Ik heb ooit (8 jaar geleden) al eens een som gemaakt met de methode uit The Elements of Boat Strength van Dave Gerr alleen kan ik die niet meer vinden (en de TU bieb is niet meer onder handbereik).

_{Over het statement "het zat 40 jaar goed en zal nog wel 40 jaar goed komen": de kiel zat naast de bouten ook vast gelamineerd aan de romp en tussen de kiel en het doodhout zat zo'n 5 a 6mm lijm/hars. Ik ben nu van plan om 'gewoon' te kitten tussen doodhout en kiel gezien de slechte hechting tussen laminaat/hars en kiel. Maar wellicht heeft dat wel geholpen om de kiel op zijn plak te houden.}

Naast het theoretische stuk zit er ook wat voortgang in de zaak. Er zat geen laminaat tussen doodhout en romp en dat gaan we nu wel doen. Ik heb wat licht door vocht aangetaste stukken uit de buitenste laag van het houtwerk gefreest en nieuw hout op maat gemaakt. Na afgelopen week is het hout wel kurkdroog volgens de vochtmeter dus hopelijk kan komende week het nieuwe laminaat er op. Is maar goed ook want de vrije (klus)dagen raken op en straks gaat het van de vakantie af...

En Noballast heeft me onzettend geholpen door de buisjes voor de nieuwe bouten te maken (alsof ie niet genoeg te doen heeft aan zijn eigen boot) Warme douche voor Henny dus!

Ze passen perfect over de oude bouten heen en ik gebruik ze nu als pas pennen om het nieuwe doodhout aan de romp aan te passen.

Ben precies nog niet helemaal mee met die glazen buisjes...
Waarom niet gat door kielbalk groter maken, bout erin en opvullen met epoxy?

Heb ik over gedacht maar dan weet je zeker dat je het nóóit meer los krijgt.
Ook het exact op de oude positie positioneren is dan lastig.

Nou we zijn weer een stukje verder.

Na het lamineren van de romp, heb ik het stukje doodhout op maat gemaakt. Daarna nog op de kiel gelegd in een bedje van ingedikte epoxy zodat ie nog precieser de kiel volgt. En het doodhout ook van een laminaatje voorzien.

Net als de romp 2x UD 45 graden, 430gr en 2x 400gr kepelweefsel plus een peel-ply. Eerste keer dat ik peel-ply gebruikt maar wat heerlijk! Zelfs met een 400gr weefsel krijg je nu een veel minder wafel waardoor de boel na één laagje epoxy al weer strak is. Vroeger deed ik een dun laagje glas als laatste laag, nu niet meer nodig. En minder schuurwerk natuurlijk. Na een paar weken vooral boven je hoofd werken voel ik bepaalde spiergroepen behoorlijk, dus minder schuren is wel zo fijn.

Dat zag er zo uit:


Toen de gaten in de boot vergroten voor de buisjes en daarbij opgelijnd houden met die van de kiel. Was nog aardig lastig om het oude gat over zo'n 100-120mm hoogte aan hout netjes cocentrisch op te boren maar met wat aangepaste tools is ook dat redelijk gelukt. Vervelend was dat de draadeinden niet helemaal parallel aan elkaar in de kiel getap zijn. Daardoor kan ik niet de buisjes al in het doodhout lijmen voor ik het geheel in de romp lijm maar kunnen ze er pas in als de blok aan de boot zit.

Dan komt het grote moment. Boot opgehangen in de loods dmv 4 kettingtakels, bok er onder uit en de kiel er onder in:



Even passen zonder doodhout en de kiel goed positioneren:

Er was nog een kleine aanpassing nodig bij een gat in de boot waarbij de vergroting niet helemaal cocentrisch was met het oude gat maar ook dat werd opgelost.

En dan flink wat epoxy lijm maken, doodhout op de kiel met lijm, boot laten zakken en gebruiken als één grote lijmklem met de buisjes van Noballast om de bouten:





Gisteren weer omhoog gehesen mét doodhout. Nieuwe kielbouten op goede lengte gemaakt en vast gezet met een hoop vet op de draden. vervolgens kiel gekit en de boot weer laten zaken. Gaat best wat kit op zo'n flens...

Er is natuurlijk nog een hoop afwerking te doen (fillet maken tussen doodhout en kiel, ruimte rondom de buisjes volgieten, kit afwerken, pantsercoat en coppercoat weer bijwerken) maar we kunnen weer zeggen: we hebben weer een kiel

En de vakantie lijkt ook gewoon door te kunnen gaan. Hetzij een weekje korter wat dit grapje heeft me wel wat vrije dagen gekost.

Top!

Mooi man, ook weer gedaan en beter dan het ooit geweest is

Ja dat denk ik ook. Vooral het gemis van laminaat tussen het oude doodhout en de romp vond ik wel minder. Bij het verwijderen van het oude doodhout zat ik zo in de huid te kijken en daar schrok ik wel een beetje van. Check de naad tussen de stroken plakhout:

Gelukkig bleek de aantasting van de romp niet super erg maar het fixen (uitfreezen van een strook onder de kielbalk en één a twee lagen hout van de huid over een redelijk stuk, dat weer vullen met nieuwe goed hout plus weer netjes krijgen) heeft me toch weer een paar dagen van de straat gehouden. Dat er nu wél een paar laagjes glas-epoxy zit, voelt wel véél beter. Als dit nog een poosje had doorgesukkeld, was de romp snel gaar gweest.

Ook het verwijderen van de bilgeputjes is zowel qua potentieel rottings gevaar als weerstand een verbetering. Maar de putjes zelf gaan we wel missen denk ik.

Dat is heel goed opgeknapt!