Onderwerp: Varen op de IJssel

Wie heeft ervaringe met varen op de IJssel vooral het gedeelte waar de IJssel over gaat in de Rijn,bij Arnhem.
Ik heb zelf een Marieholm (2300 kg langkieler) met een 4 Pk bb motor en wil graag eens richting Arnhem varen,maar vraag ma af of de motor in combinatie met de boot dat aankan,of ik bij veel tegenstroom sowieso vooruit kom. Misschien met extra Fok erop en wind mee.
iemand suggesties?

Groet Paul

De stroom daar kan (uit mijn hoofd) zo'n 6 knopen worden. Als je boot op de motor harder kan dan die 6, dan zou het moeten gaan (weliswaar langzaam). Haal je de stroomsnelheid niet, dan wordt het lastiger. Ik zou niet altijd op de zeilen erbij gokken, wind heeft de nare eigenschap om soms uit de verkeerde hoek te komen.

Stan

Zes knopen op de Ijssel zou hooguit voor kunnen komen bij extreem hoog hoog water wat één keer in de vele jaren voor komt ( zoals in 1995) . Rivieren stromen namelijk altijd alleen harder bij hogere waterdieptes.
Maar bij normale waterstanden bedraagt de maximale stroomsnelheid zo'n 6 km/uur en dan alleen in het deel tussen de Ijsselkop en Deventer.
Overigens is bij die zeer hoge waterstanden de scheepvaart meestal verboden.
Ik ben zelf vele malen de Ijssel op gevaren en mijn boot haalde hooguit 9 km/uur. Toch lukte het vrijwel altijd met het juiste gebruik van de binnenbochten en kribbetje varen gemiddeld ca. 6-7 km over de grond te halen.
Overigens , op binnenwater wordt nooit gesproken over knopen maar alleen over km/uur.Er staan daarom ook km borden en geen mijlenborden. Misschien zit daar het misverstand?

Maar met een boot van 2800 kg kom je de Ijssel vrijwel zeker niet op met 4 pk , hooguit met 1 of 2 km/uur over de grond..
Daarmee haal je misschien 7-8 km/uur door het water wat wel erg langzaam wordt.
Misschien toch eens wat grotere motor kopen?
10 pk zou beter bij die boot passen en is nog niet eens echt veel.
Of misschien een sleepje?
Ad

Je hebt helemaal gelijk Ad, de 6 klopte, alleen de eenheid niet!
Maar het systeem blijft hetzelfde: als je harder kan de stroom dan kan je er tegenin varen, anders niet.

Stan

Voor watersporters die de Ijssel nog helemaal niet kennen moet je ook even deze brochure lezen met nuttige tips.
Er zijn een paar specifieke regels.
www.rijkswaterstaat.nl/images/...rt_tcm174-204214.pdf
Ad

Kijk ook even goed in het BPR, de regels op de IJssel zijn gedeeltelijk anders dan op ander BPR water.

Gelderse ijssel is niet moeilijk,
stroming is 6kmu nu.

Regels: stuurboordswal varen en gehoor geven aan het blauwe bord dat is verplicht..!!!

De padderdensche kop (overgang ijssel-rijn) stroomt behoorlijk soms wel 9 kmu dit komt door de trechtervorm.

Groeten Dyon.

Is 10 tochtjes in totaal, van het Rhederlaag naar Oosterbeek of naar Nijmegen, of naar de Bijland (aan de Rijn bij de Duitse grens) geldend als genoeg ervaring? Dan hier mijn ervaringen:
De IJssel stroomt inderdaad 'als een dolle' (niet altijd hoor), maar ik heb die 6 knts zelf nog niet meegemaakt, wel 5. 6 Knts is ongeveer de rompsnelheid van mijn boot (1800 kg, 7,35m loa en 5,nogwat wl, €Xr met kimkielen, dus een onderwaterschip met de hydrodynamiek van een baksteen). Ik vaar het scheepje met een 5pk Yamaha 2-t buitenboordmotor en bij voorkeur met een lapje zeil erop, al was het alleen maar de fok.
Eerste keer naar Oosterbeek met alleen de motor: Benzine op (2,5l) net voor de verkeersbrug Velperbroek-Duiven en benzine op in het grindgat van de Rosandepolder. Vaartijd ca. 4 uur. Ik had wel reserve aan boord, dus geen malheur.

Kaartje met de route.
De tweede keer voer ik deze route met fok en grootzeil en moest helaas een paar rakken tegen de wind in varen (en dus op de motor). Vaartijd 2,5 uur en toen ik bij de sluis in Driel aankwam, zat er nog steeds benzine in de tank. Met zeilen op is veel zuiniger varen en ook sneller.
Als er kribben langs de rivier zijn (niet overal langs de IJssel) kun je met succes 'krib varen'. Mijn vrouw wordt er helemaal draaierig van en vind het niets. Je maakt dan gebruik van de 'neren' tussen de kribben en hoeft dan de motor alleen volle portie te gebruiken bij het passeren van de kop van de krib. Zie plaatje

Langs de wal staat tussen de kribben een stroom die tegen de stroom in de rivier in gaat en daar kun je gebruik van maken. Dicht langs de kant vaar je dan met de stroom mee en dan moet je voordat je om de kop van de krib vaart, vol gas geven en door de draaikolk aan de kop van de krib heen. Na de krib kun je weer dichter naar de kant varen en heb je de stroom weer mee totdat je aan de volgende krib komt. Het is dynamisch varen, maar spaart veel brandstof.
Met dit kribvaren moet je wel iemand hebben die aan de diverse schoten trekt om de zeilen te trimmen, maar ik vind dat best leuk, je tweakt net zolang tot je alles eruit hebt gehaald.
Kun je voor de wind tegen de stroom in varen, dan heb ik de 5pk niet nodig en verbruik ik bijna geen brandstof op deze trip (2,5 liter van het Rhederlaag naar de sluizen bij Driel en weer terug)
Vanuit het Pannerdensch kanaal de Rijn richting Duitsland varen is ook leuk! Maar kijk goed uit als je de Rijn opgaat! Je moet anticiperen ruimte genoeg te krijgen, want een vrachter van tralala ton merkt helemaal niet als ze over je heen vaart. De Rijn is breder en stroomt minder snel. Dat is dus wel te doen.
De IJssel is mooi!

Als jouw Marieholm een lange waterlijn heeft, zou 4pk best wel kunnen. Waar kom je te liggen? Ergens aan de IJssel? We zouden eens samen in 2013 kunnen gaan kribvaren, als je daar voor voelt.
Groeten, Peper

Bedankt voor alle reacties,ga eens kijken in het voorjaar wat mogelijk is.Wil geen speedboot snelheid,maar wel veilig vooruit komen.Ik heb 1 keer motorpech gehad midden op de IJssel en dan is het wel even paniek,zeg maar.Dus wil voorkomen dat ik vanuit Giesbeek(waar mijn Marieholm nu ligt)eerder in Doesburg dan in Arnhem uitkom en anders uitzien naar een zwaardere motor.Ik wil in de toekomst ook eens richting Zeeland,dus vandaar mijn vraag.Opde Giesbeekse plassen gaat het prima met de 4 PK,maar stroom is gedeeltelijk nieuw voor mij.

Paul

Als de 4pk genoeg is om op stil staand water de rompsnelheid te bereiken dan is dit ook voldoende om op stromend water de rompsnelheid te bereiken. Haal je op vlak stilstaand water dus 5knopen snelheid dan zal je op vlak stromend water ook op 5 knopen door het water varen.

Maar op de snelheid over de grond heeft de stroming wel invloed. Als je tegen de stroom in vaart moet je deze van de snelheid door het water aftrekken om de snelheid over de grond te krijgen. Heb je stroom mee dan tel je het er bij op.

Vergelijk het met het lopen op een loop band en gewoon op de weg. Als je 10km/h kan rennen op straat kan je dit ook op de loop band. Maar aangezien de loopband draait sta je ten opzichte van de grond stil en beweeg je dus met 0km/h ten opzichte van de grond.

Een zwaardere motor heeft dus alleen zin als je momentele niet je romp snelheid haalt. Haal je die wel dan help een zwaardere motor je niet sneller te varen op stromend water, immers je snelheid door het water is begrenst op de rompsnelheid en daar heeft stromend water geen invloed op.

Golven hebben natuurlijk wel invloed op je snelheid door het water.

Ik woon aan de ijssel en vaar over de ijssel naar de het ketel/ijsselmeer
mijn zwager heeft een marieholm if/e
met 10 pk inboard
als hij vanaf de ketel naar kampen vaart haalt hij ongeveer 4 knts
over de grond dus ik denk dat een 4 pk buitenboord toch echt een beetje aan de krappe kant is
Of het een langstaart of kortstaart is speelt natuurlijk ook mee

Zou me komende winter eens voorbereiden wat er allemaal komt kijken met riviervaren. De afwijkende reglementen e.d. en wat de aanbevelingen zijn van de almanak.

Met afvaart laat ik me met de hoofdstroom meevoeren, in de bochten zowel SB als BB. Opvaart neem ik altijd de binnenbochten SB als BB. Zeker interessant met een niet al te sterke motor. BPR art 9.04 laat dit ook toe voor pleziervaart! Op de Gelderse IJssel toont een beroeps schip altijd het blauwe bord, zit je meteen aan de goede kant. Dan kom je nooit in het nauw als je in één van de scherpe bochten een beroepsschip om de hoek komt en als nog moet oversteken. En wat als je net opgelopen wordt, dan krijg je het benauwd. De kribben zij hier zo kort dan kribbetje varen bijna onmogelijk is.

Hier vind je meer informatie

Bron: ANWB Almanak (2011-2012) Deel I hoofdstuk rivieren (blz. 649-667)
Er staan nog veel meer vaaraanwijzingen in dit hoofdstuk, een must voor riviervaarders!

Hoogzomer staat er niet zoveel stroom. Ik had in augustus 4km.

Grtn, Klaas

De IJssel stroomt bij Westervoort inderdaad tussen de 6 en 9 km/uur. Ik denk dat je 4 pk daarom wel aan de lichte kant is. Niet alleen voor dat stukje IJssel, maar ook voor Zeeland waar de wind en golfslag een rol spelen.

Als je het toch wilt doen met je 4 pk, zoek dan een dag uit met een lekkere NW-NO wind zodat je echt wat aan je zeilen hebt. En neem de bocht de Rijn op echt heel ruim!!

Ik weet trouwens niet hoe het met de doorvaarthoogte zit, bij Westervoort, Velp en Arnhem. Ik dacht ruim 10 meter (afhankelijk van het waterpeil), maar ik zou dat wel even te voren checken op www.vaarweginformatie.nl/fdd/main/infra/downloads

paul steg schreef :
In z'n algemeenheid: Zorg dat je op je motor kunt vertrouwen. Zeilen kan, maar er is begroeiing / bebouwing op de oevers, en de rivier meandert dus "wind mee" is zeer betrekkelijk.

Wat betreft de blauwe borden: Deze worden getoond door de beroepsvaart, niet persé voor jou, maar vooral voor andere beroepsvaart! Kijk dus vooral ook achterom, voordat je oversteekt, en houd desnoods je (stuurboord)wal, zolang je maar uit het vaarwater van het beroepsverkeer kunt blijven.

En op een zondag heb je de minste beroepsvaart. Ook wel zo prettig. En je moet inderdaad héél goed op je motor kunnen vertrouwen. Je zou richting Zeeland natuurlijk ook de andere kant op kunnen gaan, en via de Randmeren en Staande Mastroute naar Zeeland varen. Maar terug zul je hoe dan ook tegen de stroom in moeten, ofwel via de Lek/Nederrijn/Rijn of via de IJssel.

Edit: als je zoals Ad hieronder noemt de binnenbochten neemt: je hebt vanwege de vrij hoge oevers minder zicht, zet iemand op het kajuitdak als extra uitkijk.

Dompkruiser 59 schreef :
Even een paar correcties,
Ten eerste is dat niet de Pannerdenschekop ( Padderdensche kop bestaat volgens mij niet ) maar de Ijsselkop. De Pannerdensche kop is de splitsing van Rijn ( eigenlijk heet hij daar Pannerdensch kanaal omdat de echte Rijn daar vrijwel weg is) en de Waal. Daar kan het inderdaad extreem snel stromen , vooral vlakbij de kop. daarom moet je die ook zeer ruim ronden en beter eerst doorvaren tot ruim voorbij de splitsing en dan omkeren.
datzelfde geldt ook voor de Ijsselkop hoewel het daar echt normaal geen 9 km/uur stroomt behalve vlakbij ( binnen 25 meter of zo) de kop.Maar als je daar komt ben je al bijna verloren!
Ten tweede is stuurboordswal op zich juist , echte meedoen met de blauwe borden zeer sterk aanbevolen. dus stroomop de binnenbochten nemen en stroomaf de buitenbochten bij een tegenligger.
Ad

beewee schreef :
Op zich is dat juist maar eigenlijk ook weer niet.
Ook de beste motor houdt er mee op als er zo'n lekkere kunstmestzak in de schroef komt ( twee keer gehad op de Ijssel!) en dan moet je dus heel snel kunnen ankeren!
Vooral met een gestreken mast ben je anders behoorlijk in de bekende aap gelogeerd.
Een vriend van me kreeg een keer een gebroken stuurkabel. Ook niet leuk op een stromende rivier.
Dus , anker klaar voor onmiddelijk gebruik en vergeet de ankerbal niet.
Je kunt trouwens mety een tweede anker prima dichter bij de kant komen door net als een ouderwetse gierpont ( heeft niks met mest te maken hoor ) je door de stroom met het roer naar de kant te laten zetten. Dan tweede anker uit en eerste anker vieren en indien mogelijk inhalen.

Ook dat is iets wat je eigenlijk voor het riviervaren goed moet beheersen.
Ik heb 20 jaar op de Rhederlaag gelegen en daar en op de Rijn en Ijssel gezeild , vandaar dus.
Ad

de ijssel mij bekend ,mijn groot ouders woonden in dieren aan de ijssel.
heb daar toch menig maal jachten raar zien stuntelen motorjachten van respectvol formaat die kruipend tegenstrooms krampachtig de beroepsvaart probeerde te ontwijken of jachten die in de problemen kwamen met de kabel van de pont die daar toen nog met stroom en spierkracht de rivier kruiste.
dus denk zeker niet te lichtzinnig over deze rivier,en 4 pk gezien naar gewicht van het schip denk ik dat het motortje niet veel reserve heeft indien nodig.vgr tonsr.

Henk17 schreef :
Op blauwe borden varen kent 3 verschillende reglementen.
- Op het ene reglement is beroepsvaart verplicht dit te tonen aan pleziervaart. Een klein schip dient hierop te reageren (dit reglement is specifiek van toepassing voor de Gelderse IJssel!)
- Op de tweede is beroepsvaart niet verplicht dit aan pleziervaart te tonen, indien getoond dient een klein schip hierop te reageren.(b.v. de Neder-Rijn)
- Op de derde is dit niet voor kleine schepen bedoeld. Dit zijn de grotere rivieren met een stuurboord wal verplichting. (b.v. de Waal)

BPR Art 9.04 geeft aan op welke vaarwegen zoveel mogelijk stuurboordzijde aangehouden dient te worden. Uitgezonderd zijn de Gelderse IJssel, de Boven Merwede, de Neder-Rijn en het Pannerdenskanaal. Hier is die stuurboordwal verplichting los gelaten om een vlotte doorvaart te verkrijgen voor langzaam varende schepen. Hiermee wordt de gelegenheid geschapen de binnenbochten in opvaart te kunnen nemen om een vlotte doorvaart te verkrijgen.

Wij varen nog weleens van de Maas nabij Nijmegen via de Waal en Pannerdenskanaal naar de Gelderse IJssel. Dan kom je met alle drie reglementen in aanraking.
De Boven Gelderse IJssel is door de almanak bestempeld als een rivier waarvoor enig rivier ervaring gewenst is. De combinatie van smal vaarwater, flinke stroom en drukke beroepsvaart kan het voor de pleziervaarder een lastige rivier maken. Op zulke momenten is goede kennis van de reglementen en weten hoe die toe te passen een must.

Vandaar de eerder genoemde link wat er allemaal komt kijken om verantwoord op onze rivieren te varen.

Grtn, Klaas

Wat ik mis in deze discussie dat het kribbetje varen op de IJssel niet ongevaarlijk is. Tussen Westervoort en Giesbeek liggen tussen de gewone kribben lager gelegen kribben. Dit zijn eigenlijk stevige hopen los gestort puin. Daar heeft al menig schipper met een kiel al kennis mee gemaakt.
Zeker bij een wat lagere waterstand kan je schip hier forse schade oplopen.

Eigenlijk geldt bij alle rivieren met kribben dat je bij lage waterstanden beter niet kribbetje kunt varen.
Die hopen die soms tussen de kribben liggen zijn trouwens vaak "gewoon" tijdelijke steenhopen die gebruikt worden om kribben aan te vullen indien nodig.
Aangezien die niet in de vaargeul liggen vindt men het kennelijk niet nodig om ze te bebakenen.

Overigens staat op de Navionics kaart wel dat de gebieden tussen de kribben meestal minder dan 1 meter diep zijn (1e plaatje) en op de sonar kaart zelfs dat ze maat 0,5 meter diep zijn.(2e plaatje)
En dat is bij normale waterstand wat het momenteel vanwwege het extreem droge voorjaar vast niet is.
Wat staat er op de waterkaart van de Ijssel?

Overigens is er nog een punt waar ej bij lage waterstanden op moet letten als je langs/om de kribben vaart.
Op zo'n 5-10 meter rond de kop van de krib ligt vaakl ook nog een kraag van stortsteen waar je normaliter met een niet te diep stekende boot wel overheen past maar die met lage waterstanden al gauw minder dan één meter diep ligt.
Ik heb tijdens de vroegere Arnhem-Wageningen zeilrace er wel eens een boot met kennelijk teveel diepgang overheen zien stuiteren die vervolgens gevangen zat tussen krib en kraag.
En het wat zelfs hoog water want de stuw in Driel stond open .
Toen met veel moeite gekrengt en er overheen vlot gesleept.

Ad