Onderwerp: Angstig moment

Gelukkig was ik jl zondag tijdens de onweersbui niet op het water, maar zaterdag beleefde ik een angstig moment. Mijn vaargebied met de Olympiajol ( 160 kg en 10,5 m2 zeilopp) is de Foppenplas en de Vlietlanden in Midden Delfland. Zo omstreeks 11.30 uur voer ik met een lekker windje , ik schat Bf3 , plat voor de wind op een van de vlieten. Die is daar maar plm 30 m breed. De wind wakkerde flink aan en mijn boot liep als een speer tot ik het gevoel kreeg dat hij begon te slingeren. Doorvaren zo plat voor de wind leek me niet meer verantwoord. Ik heb toen met veel moeite zeker 10 stormrondjes gevaren tot ik bij een dwarsvliet uitkwam en met halve wind en een beetje luwte verder kon. Na een half uur minderde de wind wat en kon ik laverend weer naar mijn haventje. Wat zouden jullie gedaan hebben?

schoot aantrekken tot het slingeren stopt? dat is in ieder geval de standaard bij iets kleinere eenmansbootjes. Anders van ruimwind naar binnen de wind gaan afkruisen, maar dan heb je wel kans op gijpen.

JRomkes schreef : Schoot aantrekken als je hard voor de wind vaart? Lijkt me vragen om een klapgijp. Ik heb dus eigenlijk het tweede voorstel gevolgd: afkruisen, maar dan met "stormrondjes", dus door met de kop in de wind overstag en dan met ruime wind verder.

Zwaard verder intrekken.

Niet zover aan trekken, tot een ruimwindse stand doet het meestal prima.

Het hangt er een beetje vanaf hoe ver je nog voor de wind de ruimte had, hoeveel water lag er nog voor de boeg, genoeg voor een half uur?

Idd zwaard flink omhoog, maar niet helemaal denk ik, in een ronde O-jol. Puntje erin laten.

En de neerhouder helemaal los, zodat de top van het zeiltje naar voren kan waaien. Dat stopt het slingeren en rollen grotendeels.

En als het water ophoudt dan inderdaad halve wind de hoek om.....

Neerhouder meer aan wil ook nog wel eens stabiliseren, lol lees ik hieboven het tegenover gestelde...

aluijten schreef :
als 'aan' stabiliseert dan stond íe te los

jerry schreef :
Ik zou met mijn Laser hetzelfde hebben gedaan.

Is een Laser wel lichter maar bij hoge snelheid voor de wind kan het roer bij slingeren zoveel lift geven dat je een "koprol" maakt. Voor de wind gaan kruisen zorgt er voor dat altijd wat dwarsscheepse krachten zijn

Met een Laser kan je het zeiltje helemaal naar voren laten waaien. Alle druk eruit en geen helling meer.
Met een O-jol wil dat niet.....

Met een laser heb je aan 30 meter genoeg om af te laveren en aan elke kant te gijpen. Die leg je stil na een gijp door op te loeven lang voordat je aan de andere kant bent

@ Baasklusje. Ik had nog een paar honderd meter te gaan tot de dwarsvliet, maar durfde het niet aan om (1) plat voor de wind te blijven varen of (2) steeds te gijpen. Misschien had ik beter, ook al was het vaarwater smal om kunnen keren en al laverend terug te gaan. Kan BK mij uitleggen waarom ik het zwaard ( nog) verder had moeten ophalen om het slingeren tegen te gaan? Vanwege de ondiepten aan de kant vaar ik daar meestal met het zwaard voor 1/3 opgetrokken. De giekneerhouder staat meestal strak. Ik dacht dat dat gunstig was bij voordewindse koers tegen het opwaaien van de giek.

Zwaard omhoog geeft meer ruimte om te verlijeren. Verlijeren voorkomt helling en dus blijft de boot makkelijker plat voor de wind.

Giekneerhouder aan is normaliter prima, maar niet bij te veel wind: dan wil je lozen en dat kan dan door het omhoog waaien van de giek en door zoveel schoot te geven dat de giek voor de mast komt..

La Mavare schreef : dat van het zwaard begrijp ik, maar hoe kan de giek nu voor de mast komen als hij al tegen de verstaging aan zit bij voordewindse koers?

jerry schreef :
Ik ging er van uit dat je een onverstaagde mast had. Dus nog sterker: alleen omhoog kun je lozen.
Bij bv een Valk trek ik dan de kraanlijn door totdat de giek tegen de mast aanstaat. Is alle druk er uit.

jerry schreef : Ik zou opgeloefd hebben en de boot naar de wal gebracht hebben ;)En als ik door had gevaren de methode van Romkes uitgevoerd hebben. Dus met een iets aangehaalde schoot waardoor je druk naar een zijde hebt. En mee sturen met de beweging van de mast. Dus mast naar lij: afvallen, mast naar loef:oploeven
Was mijn Finn methode.

jerry schreef :
Als je boot gaat rollen voor de wind dan moet je de hele tijd tegensturen om hem rechtuit te laten gaan. Als je zwaard nog diep steekt gaat de boot steeds hellen doordat het zwaard in de bochtjes zorgt dat de boot niet opzij weg kan. Bijna of geheel zonder zwaard kan de romp ook opzij wegschuiven, ipv te kantelen ('struikelen') over het zwaard.

De neerhouder.....
Het rollen komt voor een flink deel omdat de wind bovenin het grootzeil (dat dwars uit staat) wisselend naar links en naar rechts uit het zeil wegstroomt. Dat laat de masttop heen en weer gaan.
Als je neerhouder strak staat en de schoot ietsje aangetrokken is dan zal de wind alleen naar een kant (waar de giek niet staat) eruit stromen, en rol je niet maar heb je helling.
Als de neerhouder iets losser staat en de giek dwars dan heb je maximaal links-rechts-links-rechts wegstromende lucht, met rollen tot gevolg (en dus sturen en dus struikelen).
En als je de neerhouder helemaal los gooit zal de top van het zeil om de stag heen naar voren waaien, en gaat alle wind aan lij het zeil uit. Dat voorkomt het rollen meestal.

Een voorbeeld: de Capolavoro met 27 tot 35 kts wind, zie hoe het grootzeil zich om de stag vouwt en de giek omhoog kan....

BK bedankt voor de uitleg. Ga ik zeker proberen, een volgende keer. Zo leerden we dat niet bij de zeeverkenners ( in Arnhem ) in de fifties.

Vanmiddag stond er een stevig windje Bf4 op de plas en de vlieten bij Maasland. Ik heb de goede raad maar eens in praktijk gebracht: voorde wind gevaren met een bloedgang ( voor een O-jol dan) met de giekneerhouder los. Het effect was : de giek ging wat omhoog en het zeil loosde de wind. Bleef natuurlijk best spannend, maar ik had meer contrôle dan de vorige keer. Weer wat geleerd.

jerry schreef :
Ja , maar in een Lelievlet kun je ook niet echt leren zeilen....
Ad

De uitkomst van de discussie is dus: downwind bij harde wind in een zwaardbootje neerhouder los om het slingeren tegen te gaan= Dat gaat volkomen tegen mijn ervaring in, is het in een O-jol zo anders dan in de Laser? Bij het begin van een voordewinds rak gaat bij mij de neerhouder een stuk losser, maar nooit helemaal, en bij harde wind maar een heel klein beetje.

Als ik een kortdurend teveel aan wind moet afwachten, doe ik dat het liefst iets boven halve wind; dan inderdaad neerhouder los om maximaal te lozen.

Andere mogelijke oplossingen:
- Niet plat voor de wind varen; een zwaardboot is wat mij betreft vooral geschikt om heel hard mee te planeren, en dat gaat half-ruime wind meestal prima. Als je toch downwind moet is een beetje afkruisen veel stabieler en uiteindelijk sneller.
- Als je toch voor de wind vaart en aan het rollen bent, is scherp sturen de oplossing: ik houd voor mezelf altijd het ezelsbruggetje aan dat ik de boot onder de mast stuur. En proberen niet over te corrigeren.
- Als het te hard gaat en je moet tóch naar benedenwinds (haven), kun je altijd nog strijken en voor top en takel naar de kant

Koentje, ik begon dit topic omdat ik plat voor de wind varend op een smalle vliet geen kant meer uit kon. Natuurlijk heb je gelijk als je stelt dat afkruisen of met halve wind varen de beste ( veiligste) oplossing is, maar dat zit er bij een smal vaarwater niet in . Haal jij je zwaard bij voordewindse rakken helemaal op? Ik doe het meestal, maar vraag me af of een O-jol in plané is te krijgen.

Ik had even gemist dat het zo smal was waar je voer. Dan is afkruisen inderdaad vooral een leuke oefening voor als het minder hard waait, niet de makkelijkste oplossing

Mijn zwaard gaat er bij licht weer downwind bijna helemaal uit. Als ik halve of ruime wind teveel zeil heb staan en ik de boot ondanks goede trim niet vlak kan varen en dus het loevend koppel niet kan hanteren, gaat het zwaard een beetje omhoog tot ik weer lekker vaar. Downwind met harde wind doe ik hem wel iets omhoog, maar zeker niet helemaal. Reden is simpel: als je hard op je bek gaat is het een heel gedoe om het zwaard weer helemaal uit te trekken om de boot recht te trekken.

De situatie dat je in een smal slootje word overvallen door veel wind van achteren, ken ik goed, voelt heel naar. Het hangt een beetje af van hoe de kant er uit ziet (riet, een fijn steigertje, of juist hele nare stenen), maar vaak is een goede oplossing in een heel korte draai oploeven met je zeil helemaal los. Je hebt altijd genoeg aan 2 scheepslengtes ruimte in de breedte. Dan is de druk eruit en kun je gewoon wachten tot de ellende over is. Liever gecontroleerd loevend de kant in, dan ongecontroleerd tijdens een chinese gijp.

Koentje, dat laatste heb ik ook gedaan: met een korte draai de kop in de wind en proberen door de wind te gaan. Dat lukte pas na eindeloos proberen en na vele meters langs de (gelukkig heel zacht beschoeide) oever te deinzen. Toen ik door de wind kon, heb ik daarna stormrondjes gevaren. Omgaan is in mijn vaargebied een heel gedoe omdat het in de vlieten vaak maar 150 cm diep is.

En waarom moest je dóór de wind? Als je eenmaal de druk uit je zeilen hebt en tegen de zachte oever ligt, is het leed toch geleden? Dat is een prima moment om eventueel te strijken en voor top en takel voor de wind verder te dobberen.