Onderwerp: 6mm ketting bij 20 kg anker

Is 6mm ankerketting voldoende voor een 20 kg anker?
Onze pas aangeschafte Koopmans 36 (wv 6 ton) heeft nauwelijks ankergerei. We willen een ankerbak maken, een lier installeren en een nieuw anker + ketting plaatsen. De keuze is gevallen op een 20kg Spade anker. Dat is 5 kg boven de aanbevolen Spade 15. Ik kies bij voorkeur iets te sterk.
Bij zo'n anker en zo'n boot wordt meestal 8mm ketting aanbevolen. Maar daar staat nooit bij over welke kwalteit ketting het gaat. Grade 40 is bijvoorbeeld 30% sterker dan Grade 30. En grade 43 en 70 zijn nog veel sterker.
Ik twijfel tussen 8mm G30 met een breeksterkte van 3250 kg of een 6mm G40 met een breeksterkte van 2450 kg. Volgens een tabel op deze pagina:
www.petersmith.net.nz/boat-anchors/catenary.php
zal de maximum trekkracht aan het anker op een boot van 36 voet niet meer dan zo'n 1000 kg zijn, zelfs bij 50 knopen wind. Dus dan zou 6mm G40 meer dan genoeg zijn. Maar het is ook bekend dat de maximum krachten optreden als de boot klappen krijgt, bijvoorbeeld van golven. Misschien zijn die klappen wel veel meer dan 1000 kg. Maar hoeveel meer? Hier raak ik het spoor bijster.
Mijn redenering nu is als volgt:
Het extra gewicht van de 8mm ketting hebben we niet nodig. Zie de link hierboven. Sterker nog, het stelf veel hogere eisen aan de ankerbak: meer ruimte en meer gewicht. Dus ik heb liever een lichtere ketting. Ik gebruik sowieso een stukje lijn met een duivelsklauw om de spanning van de lier te halen. Mijn gedachte is om daar nog een rubberen landvastdemper tussen te zetten. Dat zou flink wat moeten dempen, lijkt me.
Dus inplaats van dikker, groter sterker zou ik liever kiezen voor slim: het dempen van de maximum krachten.
Zie ik iets over het hoofd? Is 8mm ketting toch beter?

6mm anker ketting heeft een breeksterkte van 1800 kg (in RVS 3000kf)
Stel dat er ooit 1000kg op komt te staan.
Waar ga je dat op je schip vast zetten?

Ankerketting wordt op het gewicht gekozen, de doorhang dempt de schokken, treksterkte is van veel minder belang.

Saeftinghe schreef : Sorry, maar dat geldt alleen voor grote schepen. Bij ons jachtjes doet die doorhang van e ketting er echt helemaal niet meer toe, bij windkracht 5 staat de ketting snaar strak en volkomen recht, en juist daar boven doet het er toe.

Het advies is om met treksterkte van de ketting te gaan in combinatie met de theoretische houdkracht van het anker. De ketting moet ongeveer 5 keer zo sterk zijn als de maximale theoretische houdkracht van het anker. Met een G70 ketting kun je dus aanzienlijk dunner toe dan met een G40 of G30 ketting. Wel zorgen dat de bevestigingspunten aan dek dat ook aan kunnen, je wilt dat de ankerketting de zwakste schakel is. Voor de specifikaties van de ankerlier gebruik je de maximale continue trekkracht van de ankerlier als hogere waarde dan het totaal gewicht van je anker plus ketting. De maximale tijdelijke trekkracht van een ankerlier is ongeveer 5 keer zo hoog als de continue trekkracht.

Erikdejong schreef : Ik zie niet het principeverschil tussen grote schepen en jachten. Het hangt er mijns inziens vanaf op (a)welke diepte je ankert en (b)van het gewicht van de ketting. Waarschijnlijk zijn de meeste ankerplaatsen voor jachten niet diep genoeg om voldoende doorhang te behouden tijdens slecht weer. Ik denk dat dit jammer is omdat je daarmee houdkracht verliest. 'In het echt' kies ik daarom, als ik slecht weer verwacht, voor de diepst mogelijke ankerplaats, puur om die doorhang te bewerkstelligen.

Waarom zou je in een grotere diepte meer doorhang kunnen realiseren als je in ondiep water meer ketting kunt geven?

Overigens is het effect van die doorhang overschat: op het moment dat je deze (schokabsorptie en optimalere trekrichting aan anker...) het hardst nodig hebt, verdwijnt dit effect vanwege het strak komen te staan van de ketting. Op dat moment maakt het geen bal meer uit of je een zware ketting of lichte lijn hebt gebruikt! Beide staan strak. Sterker nog, een rekkende lijn zal in die situatie een betere schokabsorptie geven dan een gespannen ketting doet!

Op de gelinkte site van de uitvinder van het Spade anker staan een aantal artikelen daarover die deze "nieuwe inzichten" uitleggen. Beter in een goed anker (Spade en Rocna) te investeren dan in kilo's en kilo's ketting...

Op onze 46 ft van 20 ton de 10 mm ketting vervangen door 8 mm grade 70. Ik heb toch nog altijd de voorkeur voor de lengte/diepte verhouding van 5/1 tegenover het gewicht van de ketting. Bij een windje 20 knopen komt de 10 mm ketting ook snaarstrak staan ! Met m'n 100 meter grade 70 8 mm is het ankergebied veel groter geworden voor quasi hetzelfde gewicht. En bij echt slecht weer gewoon een aantal meters erbij, ketting genoeg.

Erikdejong schreef : Dat klinkt als goed advies. Maar ik kan nergens vinden wat de maximale theoretische houdkracht is van een anker, in mijn geval een Spade van 20 kg.

Onze Staverse jol weegt 6,5 ton. Het Poolanker is 16 kg met 40 meter 8 mm gegalvaniseerde ketting.

Is de suggestie op basis van dat artikel gerechtvaardigd dat je ketting niet nodig hebt voor houdkracht in harde wind maar dat het comfort geeft bij minder wind ( onder 20 knopen) en beter bestand is tegen slijtage op de bodem.
Ik heb nml een fx16 Alu Fortress zonder ketting. Eerste actie was om er 10 meter 6 gegalvaniseerde ketting tussen te zetten... maar wellicht minder urgent...

alles is maar zo sterk als de zwakste schakel zet je er bijvoorbeeld een koppeling of harp tussen die een breekkracht heeft van X die minder is dan je breekkracht van je ketting of bevestiging van je lier, schiet je nog niks op. Tegelijkertijd is dat ook je keuze / beveiliging. Just my 2 cents

Erik, er is altijd enige doorhang, het effect ervan wordt wel sterk minder naarmate de ketting strakker komt, maar dan heeft die doorhang al z´n werk gedaan.
Vergelijk het maar eens met een snaarstrak gespannen waslijn, waar een vogeltje op gaat zitten.
Hoe korter die lijn hoe minder effect het gewicht van ´t vogeltje heeft, is de lijn wat langer, dan wordt het zichtbaar wanneer je in lengterichting langs de lijn kijkt dat deze toch doorhang heeft, pak weg 2mm op 10meter.
Het dempend efect van die doorhang wordt dan wel steeds minder, het gewicht moet dan groter worden, de ketting dikker of een gewicht eraan. Een gewicht eraan lijkt me meer effect te geven met een kleiner totaal gewicht.

Dit is ook wat Nachtvlinder stelt: op ondiep water is een relatief veel langere ketting nodig om toch aan voldoende doorhang te komen.
Wanneer het anker in diep water ligt en rondom ondieper water is, is dat een prima manier van ankeren, zodra het krabt zal het naar ondieper water gaan en mag je hogere houdkracht gaan verwachten.

In de omgeving hier gaat nogal eens wat mis omdat op juist ondiepe stukken wordt geankerd, niet zoveel ketting om weer op te halen(!), krabt dan het anker dan zet het zich niet meer wanneer het op dieper water komt.

Zelf lig ik altijd aan een boeg- en heklijn.
Een flink gewicht (10 a 15 kg) kort bij de boot in beide lijnen.
Die liggen met laag water net op de bodem.
Dat heeft als resultaat dat de lijnen altijd strak staan, het schip geen halve meter voor- of achteruit gaat, zich geen over de bodem rollende rommel zich erin kan wikkelen.
Zijdelings, door winddruk, is er wat meer beweging, die zijdelingse beweging zou als "doorhang" van de beide lijnen gezien kunnen worden

Andere schepen, aan één lijn hebben hier nogal eens last van boomstronken die zich in de lijnen wikkelen, zich hevig verknopen, de lijn korter makenen het schip breekt uit.
Dat was geen zeldzaamheid.

De situatie tussen ijsbergen is natuurlijk een heel andere dan op een rivier waar het grootste probleem de zwevende boomstammen in het water zijn.
Daarop moet aangepast worden.
En ook de lokale bodem is van groot belang.

Ankerkettingen van boten in de buurt woelen veel grond op, die met de stroom wegspoelt en elders bezinkt.
Dat veroorzaakt hier plekken waar de bodem nu alleen uit rots bestaat en geen anker houdt.
Terwijl op andere plaatsen die grond weer bezinkt, dat zijn juist de plaatsen waar men langdurig tussen voor- en achterlijn recht in de stroom ligt, daar verzamelt zich de grond.
Ik was betrokken bij het leggen van een aantal mooringen op die manier, geen van die mooringen hadden problemen wanneer vele, aan één anker hangenden, aan de haal gingen bij zeer grote rivier afvoer en/of harde wind.
Daar heb ik wel foto´s van.

Edit
Ooit lag ik, met de boot recht in de stormachtige wind, achter een steiger waarop een zeegang zich had opgebouwd tot zeer onaangename rukken aan de landvasten.
Langere lijnen van de steiger naar de achter bolders deden weinig beter.
Maar ankers in ´t midden van die lijnen deden wonderen.
De ankers boven de waterlijn sprongen op en neer, na ze een flink stuk onder de waterlijn te laten zakken was dat over en was de situatie bijna comfortabel te noemen

kodia schreef :
Daar kun je ook lang naar zoeken en zelfs de fabrikanten weten dat niet. Het is een vreemde voorstelling van zaken dat daar bruikbare waarden van zouden bestaan. De houdkracht van een anker is van zoveel zaken afhankelijk dat het schier onmogelijk is met enig mate van nauwkeurigheid iets te zeggen over de houdkracht. Neem alleen al de enorme verscheidenheid van de bodems waarin het anker zich heeft ingegraven.

Nachtvlinder schreef :
Probeer maar eens een touw en een staaldraad snaarstrak te trekken. Of probeer maar eens een ketting van 5 meter en een ketting van 25 meter strak te trekken. Geen van deze vier krijg je snaarstrak, maar de laatste is het moeilijkst. Daardoor krijgt bij de laatste het anker de minste rukken te verduren en daarom houd dat anker het beste. Ook op ondiep water zal er wellicht een minimale doorhang blijven in een ankerketting, maar wel zo weinig dat het anker praktisch toch alle rukken aan de boot krijgt te verduren.

Ik ben het met je eens dat een gestrekt op de bodem liggende ketting weinig toevoegt aan houdkracht. Op dat moment is zoals Erik ook stelt wel een goed anker van belang. Maar ik denk dat de meeste winst te behalen is met doorhang. Onderstaande plaatjes illustreren hopelijk dat die doorhang op dieper water langer (ook met slechter weer) gerealiseerd kan blijven worden (er is veel meer gewicht wat door wind/golven nauwelijks gestrekt te krijgen is).



[Edit] Het topic teruglezend zie ik dat ik aardig off-topic bezig ben: excuses. On topic gesproken denk ik dat vrijwel alle kettingsoorten wel sterk genoeg zijn. Maar het gaat mijns inziens dus om het gewicht van dikkere ketting wat nodig is voor goede houdkracht op dieper water.

Dit is een never-ending debate met waarheden van beide kanten. De "nieuwe inzichten" dichten een hoger belang toe aan een goed anker met (dus) lagere investeringen in kosten/gewicht in de ketting. De "doorhang doet alles" adepten willen daarentegen veeel en zware ketting, waarbij (dus) minder belang aan het anker wordt gehecht.

Een combinatie is het best natuurlijk, maar dan zeilt je boot niet meer zo fijn.

Toen ik mijn 15 kg Rocna anker kocht (het grootste dat nog in de ankerbak pastte) was ik tot het moment in de ankerketting-winkel van plan om slechts met een kort voorloopje en verder lijn te gebruiken. Voelde toch niet goed. Nu dus zware overkill aan boord. Dat slaapt wel lekker, maar stampt merkbaar meer en de boeg heeft de neiging zich te begraven ipv omhoog te komen, de eerste stap voor maar een surfen te kunnen denken. Het begint nu toch weer te knagen om de bak (en vooral watertank) te verplaatsen daar naar waar mijn romp meer drijfverhogen heeft. Scheelt nu 6 cm helemaal vooraan

Nachtvlinder schreef : 5 jaar terug ben ik overgestapt van 13mm ketting naar 10mm ketting, ik kan geen verschil in houdkracht van het gerij als totaal waarnemenen een verschil in comfort is er ook niet, toch is het anker gewicht bijna gehalveerd en steek ik nog steeds net zoveel ketting als voorheen.

Als de dunne ketting sterk genoeg is, maar je hebt het idee extra gewicht nodig te hebben voor comfort, dan kan je eens experimenteren met een extra ankergewicht (reitgewicht in 't Duits) dat je via een overmaats oog langs de ankerketting tot halverwege laat zakken.

Als ik de keus heb ankeren we zo ondiep mogelijk. De golfslag is dan aanmerkelijk minder dan op diep water en zo ook het rukken aan de ankerlijn. Ook ankeren we slechts met tien meter ketting en de rest een veerkrachtige, gevlochten lijn, dat dempt de schokken veel beter die je anker kunnen los werken, desnoods met een gewicht onder aan de lijn.
Grappig, nergens meer eigengereidheid dan bij het ankeren

kodia schreef :
Hangt er voornamelijk vanaf hoe en waarin het anker zich heeft vastgebeten ....
In een aantal testen heb ik gezien dat een 15kg Spade een tot 2500kg hield (meer kracht kon de test setup niet aan) maar gooi het in een hoop blubber en het zal aanzienlijk minder zijn !

Ik heb ook een 20 kg Spade met een 60m 8mm ketting eraan, gewoon G30 dus breeksterke zal een 3200 kg zijn.
MAAR de veilige werk belasting is 800 kg dit wil zeggen dat als je de ketting aan (veel) hogere krachten blootstelt deze zal beginnen vervormen en dus zwakker en zwakker worden.
Met andere woorden : staar je niet blind op de breeksterkte, de veilige belasting is eigenlijk veel belangrijker.

Let ook op je verbinding tussen ketting en anker, op veel schepen zie je een goedkope wartel of harpsluiting wat op dat moment je zwakste schakel wordt en al het mooie van je setup teniet doet.

www.roschmarine.nl/producten/14/Ankerketting

iGrf schreef : Het kan sowieso al een uitdaging zijn om een wartel te vinden die pas in het kleinere gat van een 6mm ketting en toch om de dikke steel van een 20kg anker past.
Bij mijn 25kg anker samen met een 8mm ketting was dat al lastig...

Een wartel hoort niet direct op het anker te zitten, maar hoort aan beide zijden ketting te hebben. Twee schakels aan de ene zijde is voldoende.

Direct op de schacht krjgt de wartel zijdelingse krachten te verwerken door verkeerde belasting ervan de bout wordt vele malen zwaarder belast door hefboom werking.