3Noreen schreef :
Ik weet weinig van bladbodems en zwaarden maar wel behoorlijk wat van hout.
Maar wat ik me meen te herinneren is dat zwaarden bijeengehouden worden door een stalen band om het zwaard heen en staven (draadeinden) er doorheen. De verlijming is dus niet waardoor het spul bij elkaar gehouden wordt.............
Deze houten plank sla je mis
Zwaarden worden NIET bijeengehouden door een stalen band. Het randbeslag (zoals het heet) dient alleen maar om de dunne kwetsbare rand van het hout te beschermen tegen beschadiging. Constructief heeft dat randbeslag geen enkele waarde.
Verder worden zwaarden NIET bijeengehouden door doorlopende staven of draadeinden.
Hoe dan wel?
De oude methode (die helaas nog steeds door de meeste zwaardenmakers wordt toegepast) bestaat eruit dat de planken aan elkaar worden gezet met stalen, roestvaststalen of bronzen doken, dat zijn pennen die op zekere afstand van elkaar in voorgeboorde gaten zitten. Vroeger kon men niet anders, bij gebrek aan goede lijm. Tegenwoordig wordt er meestal in de naad lijm aangebracht tussen de planken.
Met de kennis van nu is deze methode m.i. verouderd en slecht. De aanwezigheid van metaal in het hout werkt levensduurbeperkend, en de lijmnaad (die op trek wordt belast) is niet sterk. Bij een impact (een dreun tegen het zwaard) of bij spanningen (bijvoorbeeld door afwisselend regen en zon) zal de lijmnaad vroeg of laat bezwijken.
De modernere en véél betere methode bestaat eruit dat er metaalvrij wordt gewerkt en dat er een echte lijmnaad wordt gevormd, waarbij de lijm op afschuiving wordt belast.
Dat kan door de zijkant van de planken te frezen met een inelkaar grijpend profiel of door te werken met hechthouten veren die in gefreesde groeven zitten.
Zodoende wordt het lijmoppervlak vergroot en (wat belangrijker is) wordt de lijm op afschuiving belast, wat per mm
2 veel sterker is.***
De methode met de veren heb ik voor het eerst in 1984 toegepast bij een stel grote zwaarden voor een charter-zeetjalk, de Res Nova. Ik deed het als experiment, zonder medeweten van de opdrachtgever, maar ik was er zeker van dat het goed zou zijn.
Vorig jaar zag ik die zwaarden weer, na 37 zware dienstjaren. Ik zag flinke slijtage en diverse littekens, maar de naden waren nog perfect in orde.
Even terug naar de vraag van de topic-starter.
Jouw zwaarden zijn waarschijnlijk met metalen doken in elkaar gezet. Gezien het bovenstaand verhaal is het logisch dat de lijmnaden zijn opengetrokken.
Het heeft geen zin om de kieren vol te prakken want de flanken van de naad zullen vuil en aangetast zijn. Doe er dus geen lijm in, ook geen kit, of bitumen, of epoxy.
Wat wel? Het zou het beste zijn om het zwaard te demonteren en helemaal opnieuw te lijmen, maar ik kan me voorstellen dat dat te lastig is.
In plaats daarvan kun je de naden wijder maken met een zaag. Daarna grondig schoonmaken en opgieten met een PU twee-componentenlijm, die je eventueel iets hebt verdund met max. 10% thinner.
Of je freest de naad aan beide zijden open. Als je freest met een hardmetalen freesje, is het niet erg als je de metalen doken raakt, tenminste, als dat rustig gaat. Daarna goed schoonmaken en latten inlijmen.
Werk de zwaarden af met een zacht product op olie/alkydbasis. Geen harde lak en zeker geen epoxy.
Wim.
***Om het verschl tussen rek- en afschuifbelasting duidelijk te maken vertel ik vaak het volgende.
Plak een stuk plakband op de tafel. Pak het uiteinde en trek dat recht naar boven. Het plakband zal gemakkelijk loskomen. (Trekbelasting)
Doe het nog een keer, maar trek het uiteinde zo laag mogelijk in het verlengde van het plakband. Het zal veel moeilijke loskomen of zelfs breken. (Afschuifbelasting).