Onderwerp: Voorstag van rolreefsysteem

Hallo allemaal,

Bijna iedereen heeft op zijn schip een rolfok systeem.
Bij mijn weten zit daar een stag in. Vaak hoor je over het vervangen van achter, zij en hoofd stagen, maar eigenlijk hoor ik nooit iets over de voorstag die in het rolfok systeem zit.

Hoe kijken jullie daar tegen aan.?

Het schip wat ik nu heb ken ik vanaf 1999, maar bij mijn weten is die voorstag nog nooit vervangen.

Ben wel benieuwd hoe de gedachten hierover zijn.

groeten
George (Magellan)

1999 is ook nog niet zo heel oud , tenzij je heel veel of vaak wedstrijden vaart.
Maar af en toe vervangen lijkt me ook voor zo'n voorstag wel verstandig. Misschien nog wel belangrijker dan voor de andere verstaging omdat er meer beweging in kan zitten en er een rolinstallatie omheen draait.
Ad

Als je sinds die tijd veel op zee bent geweest en ook vaak met veel wind zeilt, dan krijgt je voorstag veel klappen te verduren en slijt-ie sneller...

Je leest weliswaar over aanbevelingen en eisen over leeftijd van stagen maar zelden over testen van verstaging op leeftijd. Jaren geleden is dat eens gedaan en wat me daarvan bijgebleven is, dat de staat van die 20 jaar oude verstaging eigenlijk nog goed was. Maar uiteindelijk door de destructieve testmethodes onbruikbaar geworden.

In mij ervaring is dat ook zo Proost. Ik heb regelmatig oude verstaging uit nieuwschierigheid stuk getrokken en de breeksterkte was eigenlijk altijd gelijk met wat opgegeven word voor nieuwe verstaging. Wel heb ik een aantal keer gezien dat bij rolreef installaties de bovenste terminal van de stag problemen heeft in de vorm van gebroken strengen of zelfs uitelkaar gedraaide stag. Vooral een tekort profiel kan dit veroorzaken.

Zelf zou ik de verstaging niet zo snel vervangen, maar ik zou toch regelmatig (iedere paar jaar) de rolinstalatie uitelkaar halen om de stag te inspecteren. Ik controleer de verstaging meestal met een platte schroevendraaier, een beetje steken tussen de strengen direct naast de terminal. Als een streng breekt gebeurt dit namelijk altijd 1-2mm in de terminal. Met een schroevendraaier kun je het er een beetje uitwerken en zichtbaar maken.

Rinus schreef :
Zo zo, wat slijt er dan?

Is koude deformatie ook slijtage?

koentje63 schreef :
Helaas valt dat gedeeltelijk onder broodje aap en met name omdat niet alle verzekeringen en experts diepgaand verstand van zaken hebben ( of juist wel van zaken .

Het potentiële probleem zit mechanisch waar de geperste staaldraad uit taluriet gedeelte komt (persgedeelte), daar heerst een plotselinge overgang van een sterk samen geperste naar een niet samen geperste staadraad. Door de enorme perskracht zal het staal draad iets vervormen en ontstaat er door koude deformatie een iets hardere plek in het persgedeelte. Door mechanische bewegingen is die plek nét buiten het persgedeelte gevoeliger voor breuk, zeker als de terminal niet volledig kan meebewegen. De breukzone ligt, zoals Erik als aangaf, precies net buiten het persgedeelte. Juist dat gedeelte kan iets bewegen tov, het pers gedeelte en zal langzaam harder en brosser worden, met als gevolg dat er soms een string breekt.

Staaldraden met een kous erin geperst worden vrijwel nooit vervangen op grote schepen en gaan decennia mee. De kous kan volledig vrij bewegen in alle richtingen, waardoor de draad net naast de talurietklem niet beweegt en dus geen last heeft van koude deformatie en niet hard en bros wordt.

Om het te begrijpen kan je een ijzer of koperdraadje veel keren heen en weer buigen tot hij breekt, dat is nu precies het gevolg van koude deformatie.

fsd schreef :
Deze vorm van koud deformeren (creëren van materiaalmoeheid) heeft niets van doen met het aanpersen van een draad in een terminal. Dat is een 1-malige deformatie indien goed uitgevoerd geen enkel probleem mag geven, ook niet na 20 jaar. Daarna word de stag op trek belast tijdens gebruik.

Proost schreef :
En dat laatste is nou juist bij een voorstag niet het geval door het doorbuigen van het stag door het zeil dat er zijdelings aan trekt.
Ad

Omdat de dwarskracht over een grote afstand wordt uitgeoefend en niet op een paar mm van de terminals vandaan zal de dwarskracht bij de terminal overgegaan zijn in een andere richting. Extreem voorbeeld, bind een touw tussen 2 deurknoppen , trek in het midden en de deuren gaan open. Zou er bij de deur een dwarskracht optreden, blijft de deur gesloten.

YELLOW BOAT schreef : Ja en nee, de terminals kunnen vrij roteren dus "buigen" mee met de stag waardoor ze nog steeds in lijn staan met de voorstag zelf. Wat wel een probleem is, is dat er een zijwaartse kracht op het toplager komt, die zit niet aan de terminal vast (in tegenstelling tot wat er onder bij de trommel gebeurt) en door de wrijvingsweerstand tijdens het oprollen kan de stag beschadigen.

Het is dus ook niet zozeer de vraag hoeveel mijl je vaart en waar of met hoeveel wind. Het gaat erom hoe vaak je de boel oprolt en met hoeveel winddruk in het zeil je dat doet.

Iets dat funest is voor verstaging is het tijdens de winterberging te strak opbossen, zeker als er spanner aan zitten. Het beste is om de verstaging in een bos van anderhalf tot twee meter losjes op zolder te hangen, of eigenlijk nog beter: je mast er slechts eens in de 10 jaar afhalen voor een grondige inspectie....

Erikdejong schreef :
En wat is slechter? Veel winddruk neem ik aan? En maakt het nog wat uit hoe strak je het oprolt?

fsd schreef :
Pfff ja, nou, alles. Meer beweging is meer vermoeiing is meer slijtage. (Tenzij je vermoeiing niet als slijtage ziet natuurlijk.)

Waarheid als een koe natuurlijk, maar dat is wel een verschil waar je aan kan denken als je overweegt je verstaging te vervangen. Zoals hierboven ook al aangegeven kan 't allemaal erg lang goed blijven. De kans dat de boel niet meer goed is, of minder goed is, wordt groter als je veel op zee gezeten hebt met zware omstandigheden.

Proost schreef :
Als het goed is wel. maar soms zitten de terminals wel eens té opgesloten en hebben dan geen vrije beweging?

Rinus schreef: Pfff ja, nou, alles. Meer beweging is meer vermoeiing is meer slijtage. (Tenzij je vermoeiing niet als slijtage ziet natuurlijk.)

Is slijtage niet het gevolg van vermoeiing?. Ik zie het niet als hetzelfde. Vermoeiing is een continu en ingewikkeld proces en niet aan het oppervlak zichtbaar.

@Proost: ik heb eens gekeken wat de Van Dale zegt en die heeft het over 'afnemen in sterkte, bruikbaarheid enz. door voortdurend gebruik'.
Dus je hebt gelijk

maar, hoe vaak wordt er bij jullie aandacht aan besteed?

koentje63 schreef :
99 van de 100 zal er nooit naar kijken, want je ziet het niet. het is ook vaak een heel gedoe om de kale stag te voorschijn te halen, nog een reden om geen roller te nemen (met profiel)

maar even een draadje oprakelen met een gerelateerde vraag:
De Jouet heeft een facnor rolreef profiel op de voorstag.
De voorstag is bij de bovenste terminal uit elkaar gedraaid en enkele strengen zijn gebroken.. zsm vervangen dus...
vraag van een leek: kan ik een voorstag laten meken (aan 2 zijden een terminal aan laten persen en deze door het profiel steken? of moet deze eerst door het profiel en moet dan de tweede terminal er aan gezet worden?
Ik kan dan hier in den bosch een voorstag laten persen en deze er zelf in friesland monteren... Ik neem aan dat ik met een dagje klussen dat wel voor elkaar heb (ook een nieuw toplicht en stoomlicht er op zetten...)

Nou , zo simpel wordt dat niet. Je kunt in ieder geval het voorstag er niet simpel doorheen steken want dat loopt vast op de kunststof lageringen die bij elk profiel deel binnen in het reefsysteem zitten.
Als ik naar de manual kijk (www.facnor.com/uk/technical_su...celxfruk2010_web.pdf
tweede deel is in het Engels) vrees ik dat het vervangen alleen gaat door het hele systeem uit elkaar te halen en dan weer opnieuw op te bouwen rond het nieuwe voorstag.
Maar dat zou ik maar door een tuiger of zeilmaker laten doen.
Ad

YELLOW BOAT schreef :
Zeker met die handleidingen is demonteren en montage kinderspel. Iedere schipper of eigenaar moet dat kunnen lijkt me.....
Of je moet een hekel aan geld hebben, dat zijn er genoeg mensen die willen helpen bij een probleem

Ik heb het ook gezien. Maar heb wel besloten dat in mijn thuis haven te doen... Ik knor op de nieuwe sole motor naar den Bosch en ga daar lekker klussen... Jammer van die eerste tocht over zee maar die ga ik deze zomer nog wel in halen...

ISO788 Hans schreef :
Twee jaar geleden precies hetzelfde gehad. Fok rolde zeer zwaar in en na inspectie bleek de rolfok de voorstag te pakken hebben gehad en kapot gedraaid.

Ik heb ter plaatse een voorstag met enkel 2 oogterminals (dus geen spanner meer) laten maken (35euro) en moest mijn Plastimo 406S helemaal demonteren om het geheel weer geplaatst te krijgen. Allemaal prima te doen hoor. Enkele reis misschien een uurtje werk. Wel goed opletten dat je die kleine k..... onderdeeltjes niet in het water laat stuiteren en liefst vet of speciaal isolatiemiddel tussen het alu en rvs boutjes.