Onderwerp: Maststrijkinrichting met geimproviseerd strijkwant

Vorig seizoen veel gedoe gehad met het zetten en strijken van de mast. Met 3 man proberen op pure kracht de mast omhoog te zetten met gevaar voor mastvoet en algehele constructie is mij niet goed bevallen. Heb deze week maststrijkinstallatie gemaakt met geimproviseerd strijkwant van touw. Vandaag geprobeerd en bevalt uitstekend! slechts een paar cm speling in de top van de mast, voelt zeer solide aan.

Sprenkel heeft opening omdat deze anders het geleideblok van de kiel raakt.

Het geheel is listig geconstrueerd maar hoe zet je nu je zalingen aan de mast en waarom gebruik je de topwanten niet als strijktalie?

zeekraal schreef :
Ik neem aan dat je hier bedoelt "de topwanten als strijkwant". Want de strijktalie is waar je aan trekt om de mast omhoog te krijgen.
Maar dat kan niet omdat de wanten aan dek aangrijpen en niet op dezelfde hoogte als het draaipunt van de mast(mastbout).
Ook zitten ze waarschijnlijk niet in lijn met de mastbout in dwarsscheepse richting.

Trouwens , in het filmpje zie ik dat de "strijkwanten "steeds strakker lijken te komen. Dat betekent dat de draaipunten van het strijkwant niet precies in lijn met de mastbout zaten en dat is wel cruciaal om de boel heel te houden!
Gelukkig had je de ( ik neem aan tijdelijke) strijkwanten van touw gemaakt wat zoiets door de rek wel op kan vangen maar met staaldraad was er vrijwel zeker wat kapot gegaan , waarschijnlijk de mastvoet ( zelf een keer meegemaakt met mijn vorige boot toen en van de onderwanten achter een handreling bleef hangen en ik even niet oplette ).
Of was dat soms de reden dat je halverwege ophield met hijsen?
Ad

Op filmpje en foto's is meer een testopstelling.
Zalingen zijn niet geplaatst omdat deze tijdens het zetten geen functie hebben omdat zij inderdaad niet kunnen functioneren als strijkwant omdat zij niet aangrijpen op het draaipunt van de mast (Dit veroorzaakte ook vorig seizoen het vele geklungel om de mast omhoog te zetten).
Heb zelf eind van vorig seizoen 2x gebogen spanner gehad die ook klem zaten
dus weet waar je het over hebt Ad!

Het lijkt inderdaad dat het strijkwant steeds strakker komt te staan op het filmpje maar dit is niet het geval. Hebben tijdens het zetten continu de spanning op alle lijnen gecontroleerd en er is geen extra spanning waar te nemen / te voelen. Het kost overigens wel wat tijd om alle lijnen op de goede spanning te krijgen en zeker om het draaipunt op de juiste positie te krijgen. Mast is overigens helemaal omhoog geweest, maar mn vader op het filmpje is (gelukkig) heel voorzichtig met mn bootje

Moet nu nog alle lijnen netjes afwerken. Moet ook nog ander touw halen voor het strijkwant, kwam nu touw te kort en moet betere lijn zijn. Dit blijft overigens gewoon van touw. Totale krachtenspel lijkt mee te vallen en juist door touw te gebruiken trek je niet alles kapot mocht er een paar mm speling zijn.

Maststrijkinstallatie is overigens bedoeld om 2x in het seizoen (in- en uit het water) te gebruiken op de trailer. Als ik op het water een maststrijkinstallatie nodig had gehad had ik een andere oplossing gekozen met staaldraden en gefixeerd draaipunt van Rvs.

Is een A-frame zoals je "collega" in onderstaand filmpje gebruikt niet eenvoudiger en doeltreffender? Als de mast niet te lang/zwaar is, is een strijkwant niet eens nodig.



WS

White Sands schreef :
Nou , dat hangt ervan af.
Met alleen een A-frame voorkom je weliswar het heel en weer gaan van een sprenkel maar niet het heen en weer gaan van de mast bij golfslag of tijdens het varen als je wilt strijken voor een vaste brug.
Maar als je het alleen doet met de boot precies recht(!) op een trailer zoals op deze video kan het wel.
Nee, zonder strijkwant gaat alleen als de boot heel stil ligt of iemand de mast geleidt. Anders is schade gegarandeerd voorgeprogrammeerd.
A-frame kan ook in principe blijven zitten en hoef je niet elke keer opnieuw op te tuigen.
Maar bij alleen gebruik voor/na de winter stalling is een sprenkel natuurlijk net zo goed.
Ad

Yellow Boat, uiteraard bedoel ik strijkwant.

De reden dat ik met enig enthousiasme reageer is vanwege het het feit dat je (Ben) een oplossing hebt bedacht voor wegneembare draaipunten voor het strijkwant.
Dat de topwanten te lang zijn voor dat draaipunt is evident.
Het is juist dat "probleem" waar ik met mijn vraag naar toe wil n.l. een draaipunt aan de topwanten creëren waardoor het wel strak blijft staan. Voordeel is dan dat je die 2 aparte lijnen die nu als strijkwanten fungeren niet meer nodig hebt.
Op zich is dat creëren van een draaipunt in het topwant niet zo moeilijk. Je zou b.v. het oog kunnen vervangen door een constructie waarop je het topwant op de juiste plaats (draaibaar) vastklemt.
Ik zelf heb dat indertijd opgelost door het topwant door een buisje te steken, waar op de juiste lengte een bout dwars op is gelast die door het draaipunt steek. Dat buisje is aan de onderkant zodanig van lengte dat met het er weer opdraaien van de huls van de spanner het, nu tot strijkwant gepromoveerde topwant, ook nog eens precies op spanning kan worden gezet.
Zoonlief zet en strijkt sindsdien de mast in zijn eentje.
Ik heb van die constructie ooit wel eens een foto op het forum gezet.

Als je nu de onderste lijnen door staaldraden vervangt en de bokkepoot deelbaar maakt heb je een strijkinstallatie die je aan boord kunt houden en nauwelijks ruimte in neemt. En dat komt vroeg of laat van pas!

Mast zetten zonder strijkwant doe ik nooit meer!
8,5 meter is moeilijk in bedwang te houden, zeker als ie echt gaat...

Een A frame is een beduidend moeilijkere constructie aangezien je 2 draaipunten moet construeren. Door gebruik te maken van stabiliteitslijnen heeft een sprenkel dezelfde werking. Juist bij deze constructie zijn deze heel belangrijk omdat zij helpen het draaipunt te fixeren als de mast nog ligt.

Een A frame is ook veel duurder. Zeker als je als vaste opstelling wilt gebruiken kan je je portomonee trekken voor het Rvs en laswerk.. ik ben nu 85 euro kwijt aan sprenkel, en 100 euro aan touw en klein materiaal... lijkt mij een mooi prijsje vergeleken met de 1300 euro waar die duitse "collegas" een installatie voor maken

Topwant is bij mij niet bruikbaat.. heb sterk gepijlde zalingen en kan dus op geen enkele mogelijkheid een draaipunt maken. Strijkwant hijs ik nu in de mast met de spinnakerval. Kan hem dus heel makkelijk verwijderen. Hoog bevestigingspunt in mast bevalt ook erg goed, als de voorspanning op beide lijnen goed is vallen de krachten erg mee. Staaldraad hoeft echt niet. Juist de simpele oplossing voor het draaipunt is de kracht van dit systeem; geen moeilijke constructieve oplossing en simpel te realiseren.

Slimme constructie, goed uitgedacht!

Mijn vorige boot had een speciaal strijkwant en beugels op het dek zodat de draaias van mast en strijkwant gelijk was. Dat werkte prima, maar als je het maar twee keer per jaar gebruikt.... De rest van het jaar loop je er steeds tegen aan, vaak blauwe schenen gehad.

Gisteren zag ik iemand bij de Schellingwouder brug voor anker, in zijn eentje de mast van zijn mooie waarschip 760 opzetten. (Iemand van hier?)
Ik moet zeggen dat hij het heel handig deed, maar wel eenmzware klus. Hij duwde de mast omhoog en trok de talie aan, schoof weer naar voren enz. vooral toen hij de kajuit op moest was het even behoorlijk zwaar. Hij heeft het blijkbaar wel vaker zo gedaan, maar als het fout gaat heb je toch wel veel schade....en als je pech hebt niet alleen aan de boot.

zeekraal schreef :
Och , er zijn vele wegen die naar Rome leiden.
Op mijn boot heb ik het zo gedaan als in de door mij voor een engels Clubblad geschreven beschrijving die ik al eens eerder gelinkt heb.
docs.google.com/file/d/0B0vn-l...OE9QU0FEUUwwZEk/edit
Zoals je daarin kunt zien gebruik ik trouwens de (voor)onderwanten als strijkwant omdat ik die straffeloos kan verzetten zonder de mast in gevaar te brengen.
Ik heb nl ook gepijlde zalingen.
Ad

Firebolt schreef : Pfft, spierballen genoeg dus...

Ik deed het bij mijn vorige boot (6,70 m) ook zonder strijkwant. Ik gebruikte, zodra ik er vanaf de kuipbank niet meer bij kon, een houten balk met 'vork' om de mast verder omhoog te duwen. Zodra de mast ver genoeg omhoog was lierde mijn zoon dan een val die aan de voorpunt vast zat naar binnen en stond de mast probleemloos. Later had ik onderaan de mast een oog gemonteerd en gebruikte ik de spinnakerboom als sprenkel, geschoord met een paar dunne lijntjes.

Bij een kleine, lichte boot (boot woog amper 1000 kg) is het zaak om niet te veel over dek te bewegen, want anders gaat het geheel wel vervaarlijk schommelen. Dat gebeurde dus toen de havenmeester en zijn assistent me even wilden helpen. Drie volwassen kerels op zo'n licht bootje zetten die mast natuurlijk zo, maar lagen wel bijna overboord...

Ik heb nog een leuke boot te koop waar het strijkwant standaard op zit!!

Geïnspireerd door Ben K en met een begin in m'n achterhoofd... Een andere sprenkel...
Wat wilde ik:
Geen bokkepoten (dank voor de uitleg Douwe!), m'n gangboorden zijn al zo smal en ik wil er niets anders dan de puttingen in hebben (en zelfs die liever niet, maar dan kun je niet veel)
Dan dus een sprenkel, maar ik wil het ding op de boot kunnen houden en dan moet ik het geheel uit elkaar kunnen halen om het op te bergen.
De klus was al voor vorig jaar bedoeld, maar er kwam niets van en nu is het ineens mooi weer en kun je wat doen.
De sprenkel is gemaakt van 4 dikke hark stelen die draaien om de mastbout in de mastvoet (van een €Xr) In het midden (of daar in de buurt) zijn de stelen opgenomen in een 'sportuitlaat van een Volkswagen kever'. Ze kunnen er doorheen schuiven en de sprenkel kan zo op de afstand van voorstag naar mast worden aangepast. De stelen woorden voornamelijk op druk belast en daar zijn ze sterk genoeg voor. Bij zijdelingse belasting zullen ze wel buigen, maar de stelen zijn tamelijk elastisch en taai, voordat ze breken is er wel veel kracht nodig.
Waarom deze constructie? Hout is licht en redelijk sterk. Door de RVS middenconstructie is het geheel in 2 delen op te slaan die net zo lang zijn als een hark steel. (past bij mij in de ruimte onder de kuip) De scharnierdelen bij de mastbout kunnen blijven zitten.
Goed, het is nog niet helemaal klaar, want ik weet nog niet hoe ik de Plastimo reefrol voor de fok er op ga zetten. Dat is ook nog niet belangrijk, dat kan ook later in het seizoen.
Nadat ze weer in het water ligt ga ik de constructie gebruiken om de mast rechtop te zetten. Met de grootschoot en 2 karabijnhaken moet ik een heel eind kunnen komen.
Groet, Peper.

Netjes! Ik zag nu trouwens dat je de grootschoot gaat gebruiken, is die lang genoeg? Want ik neem aan dat je de katrollen wel blijft gebruiken? Ik gebruik een 15m 8mm val, die ik nog had liggen. Gaat dan over 2 dubbele katrollen richting de kuip, via het SB oog van de fokkeschoot en de SB lier.

Het gebruik van de grootschoot is provisorisch en tijdelijk. Jouw trucje met een langere lijn over de lieren staat mij veel meer aan. Ik heb van die nylon rollen voor uitschuif ladders bij de Praxis gezien. Daar gaat 8mm mooi overheen en zou ik zelf een 'klos' van twee rollen in de top kunnen maken en de andere klos (of blok) aan de oude putting van de voorstag kunnen bevestigen.
Ik ga eens denken over een constructie met rollen om de stagen te kunnen buigen zonder ze te knikken (met een radius van 20x de stagdiameter). Dan heb ik toch een soort strijkwant. Ik wil het weer licht en demonteerbaar hebben. Dus misschien weer met 'bezemstelen'.
Groet, Peper.

Spreekt mij wel aan ! (Firebolt = bezemsteel van Harry Potter)

Firebolt schreef :
Uhm, 730 of 740 denk ik. Ik heb een 725 gehad en met strijkwant kon ik daar de mast zonder talie overeind lopen.

Mijn huidige boot heeft een mast van een meter of tien, met strijkwant. Met de (2) spibomen kan ik de boel in mijn eentje laten zakken. De spibomen moeten dan op een plankje rusten om te draaien, geborgd tegen wegglijden met een touwtje aan de leiblokken voor de fokkeschoot.

Leuk! Zit goed in elkaar. Overal over nagedacht.

OK, klaar! Nog niet uitgeprobeerd, dat wordt volgende week als ze in het water gaat.
Ik ga twee lijnen gebruiken om de sprenkel naar links en rechts te schoren.
De standaard M16 mastbout is vervangen door een bus van 16mm buitendiameter en 3mm wanddikte. Hierin zit een M10 draadeind met ringen en vleugelmoeren om de zaak in het midden te houden. Met twee opgeboorde carrosserie ringen houd ik de draaiende delen een paar mm van de mastvoet af zodat het niet krast. De sprenkel draait nu op dezelfde bus als de mast. Na gebruik kan ik die draaiende delen weer van de mastvoet halen en vaar ik met een betrekkelijk 'kale' mastvoet.

Nu ik toch in de harkstelencultuur zit... Bij de aankoop van mijn bootje kwam een bootshaak in drie delen waarvan er slechts twee delen echt konden worden uitgeschoven. Inmiddels heb ik een andere maar de oude gooi je toch niet weg. Met een harksteel heb ik nu een extra vaste bootshaak gemaakt en de aluminium buis die het andere deel vormde van de defecte bootshaak heb ik voorzien van een koppeling voor een spieboom. De bootshaak werkt nu als bootshaak, maar kan ook als fokkeloet worden gebruikt, 2 vliegen in 1 klap.

Ik ben benieuwd of de fokkeloet voldoende stijf is om de belasting te houden, met name in een vlagerige wind.
Voor de sprenkel ben ik niet onzeker, de twee harkstelen zijn heel moeilijk te buigen en als ze buigen veren ze gewoon weer terug.

Ik heb dan weliswaar geen strijkwant, maar ik verwacht dat het opzetten van de mast nu een stuk makkelijker zal gaan.
Groeten, Peper.

Ik heb ook een Jantar en zo'n strijkwant van touw lijkt me wel wat! Hoe is het er de afgelopen jaren mee gegaan? Kan je stabiel strijken en zetten? Kan je iets meer vertellen over hoe je het precies allemaal hebt vastgemaakt aan je boot. Om heel eerlijk te zijn begrijp ik op basis van de foto's niet hoe dit een stabiel aangrijppunt voor je strijkwant oplevert, dus daar zou ik ook wel meer over willen horen. Ik doe je graag na.

Wanneer je werkt met een sprenkel heb je een strijkwant nodig. Je hebt immer stevige schoorpunten nodig op de hartlijn van draaipunt mast.
Een bok op de voetrail met die stelen is dan makkelijker en stabieler te maken lijkt me.

ISO788 Hans schreef :

Die schoorpunten van jou dienen er alleen om de sprenkel rechtop te houden maar werken beslist niet hetzelfde als strijkwant.Een strijkwant hoort aan de ene kant altijd aan de mast zelf vast te zitten en aan de andere kant aan weerszijden precies in lijn met het draaipunt van de mast.
Overigens hoeven die schoorpunten , net als de draaipunten van een bokkepoot echt niet in lijn met de mastvoet te staan , ervoor of erna is geen probeem .
Alleen strijkwanten moeten persé precies in lijn staan met het draaipunt van de mast .

En denk niet dat je met een bokkepoot ( een zogenaamd A-frame dus) geen strijkwant nodig hebt want dat is wel degelijk nodig als je alleen de mast wilt kunnen strijken.
Zonder strijkwant kan de mast bij elke vorm van strijkinstallatie zijdelings bewegen waar een mastvoet niet tegen kan . Alleen met een tweede man die dat zijdelings bewegen tegenhoudt gaat het ook zonder strijkwant.
Ad










De enige methode om zonder strijkwant te kunnen strijken en zetten is met een tweede man die vorokomt dat de mast zijdelings beweegt.

Ad,
Ik weet dat een strijkwant de gehele mast zijdelings stabiliseren. En met een sprenkel je alleen de sprenkel wil stabiliseren. De noodzaak blijft daarmee dus om de mast zijdelings te beveiligen tegen uitzwaaien. In de box, zonder wind en golven kun je op een €kruiser nog wel zonder strijkwant (maar met een mannetje op het kajuit dak). Op het water is dat andere koek... een golfje laat de mast zwenken en molt je mastvoet.

Mijn ervaring is dat wanneer een sprenkel uit het lood komt omdat (bijvoorbeeld omdat de mast uitzwaait) de spanning van de schoorlijnen afgaat en de sprenkel de neiging krijgt om te klappen (valt in het begin wel mee wanneer de sprenkel dicht bij het boegbeslag zit, maar die neiging neemt sterk toe wanneer de talie een hoek gaat maken met de voorstag (bij het strijken dus). En dan moet je stevige rekvrije lijnen hebben om te schoren om te voorkomen dat de sprenkel om klapt en de mast op het achterdek flikkert en je mastvoet molt (en meer). Denk daar dus niet te licht over (dat is mijn ervaring en mening) en daarom mijn advies om de schoolrijp van de sprenkel aan het draaipunt van het strijkwant te maken. Ik strijk mijn mast meerdere keren per jaar nu 15 jaar op 3 verschillende boten (van 27 tot 31 voet) en doe dat varend op de maas en voorbij de moerdijk.

Dit heb ik al eens eerder doorgegeven, maar past hier ook wel... het Lopend Strijkwant van Guus Vonk.

www.dropbox.com/s/ob1i33qbyahl...uusVonk1998.pdf?dl=0