Onderwerp: Wat zit er in de Garage??

Deze winter wil ik een garage maken met van die gezellige metertjes.
Ter inspiratie ben ik wel benieuwd welke meters jullie er in hebben zitten, of zouden willen hebben.

Op de plank liggen een windmeter, een close hauled en een GPS repeater. Uit het schot komt nog de diepte/log meter.

Op de il Cigno: GPS (repeater display), Log, kompas (geen metertje, gewoon een schotkompas), windmeter, dieptemeter.

De GPS repeater heeft sinds de komst van de iPad als 'plotterscherm' sterk aan belang ingeboet. Als ik een Close Hauled meter zou hebben zou ik die eerder inbouwen.

Ik heb nu 3 x graphic, Wind en Tri-data in de console zitten.

De linkergraphic is een ST60+ en dient vooral als GPS repeater en pilot display (die doet Pilot pop-ups). Maar als er geen route op ruim water wordt gevaren dan kan 'ie voor van alles gebruikt worden.

De twee andere graphics zijn i70's. Beetje afhankelijk van de setting. Bij aan-de-windse rakken is er eentje de close-hauled. De ander het kompas. Maar in kruisrakken op nauw vaarwater is een snelheids- of VMG grafiek ook nuttig en boeit een kompas weer niet.

Vandaag toevallig een fototje genomen, eerste keer mee gevaren sinds dat 'ie echt af is:

roelb schreef : Wat zijn 'pilot pop-ups'? En hoe gebruik je die grafieken onderweg? Voor mij is dit laatste iets heel nieuws (op een console instrument tenminste).

ilCigno schreef :
De pilot pop-up functie zit alleen op de ST60+ graphic. Als die aan staat switcht dat display, als je op de stuurautomaat vaart, op de momenten dat het nodig is naar een relevant scherm toe.

Dat is zodra de koers van de stuurautomaat wijzigt (doordat je op de afstandsbediening op +1/+10/-1/-10 drukt bijvoorbeeld - de nieuwe koers wordt dan weergegeven. Maar ook als je een track vaart en je een waypoint moet bevestigen. Of als je in vane mode vaart en er een windshift alarm is. Handig, want ik heb zo'n ST2000+, en dat display is maar een regeltje en is niet vanuit de hele kuip zichtbaar.

Die grafiekjes zijn natuurlijk leuk, maar soms ook wel echt handig. Bijvoorbeeld als je (in nauw vaarwater) aan het kruisen bent. Je hebt directe referentie over je snelheid (of VMG) van de afgelopen minuten. Als je een VMG- en AWA grafiekje naast elkaar zet kun je heel snel zien wat op dat moment voor jou de optimale koers tov de wind is.

Het is ook heel leuk voor opstappers die echt wat willen leren. Zeker met aan de wind varen is de verhouding snelheid/windhoek vaak abracadabra in het begin. Immers, de meeste beginners zien of voelen helemaal niet hoe hard ze gaan. Vaak denken mensen nog dat ze vooruit varen terwijl ze eigenlijk alleen nog maar aan het verlijeren zijn.

In nauw vaarwater heb je dan nog de kant waar je mensen op kunt wijzen (meestal moet je ze er wel echt op wijzen, want vaak zijn ze heel erg binnen de boot gefocussed). Als het wat ruimer water wordt is de kant ook geen optie meer. Een klok met de snelheid erop helpt dan, maar het is maar een momentopname. Een grafiekje met de snelheid van de afgelopen 10 minuten werkt dan vaak enorm verhelderend. Je ziet in elke overstag mooi een snelheidsdipje en de grafiek geeft ook meteen een leuk target, immers, je moet toch wel met je huidige snelheid aan de top van de grafiek blijven!

Al met al: leuk speelgoed!

Vorige week zat ik solo op het IJsselmeer en toen had ik gewoon een kompas op een van de i70's staan. Route info (rolling road met XTE) op de ST60+ graphic en op de andere graphic soms de close-hauled, maar ook wat gespeeld met de layout en favorites. Ik ben ook nog een beetje aan het wennen, die i70's zijn ook nieuw speelgoed voor mij!

Mooi hoor!

Nu we het er toch over hebben: hoe hebben jullie de bedraad? Zijn er nog zaken om aan te denken zoals afscherming, of bijvoorbeeld alle apparaten apart bekabelen en in de nav. hoek pas aansluiten of liever een draadboom met stekerverbinding in de garage?

Zolang er geen apparaat bij zit dat ook nog langs een andere weg gevoed wordt (zoals een stuurautomaat) gewoon alles doorlussen. Wordt het wel al langs de andere kant gevoed, dan alleen geel en de afscherming doorlussen en rood laten voor wat ie is.

Seatalk is twee-aderige afgeschermde kabel, maar als je elders in de boot geen klokken hebt zitten waar je mee moet praten dan kan je eender welke draad gebruiken. Mocht je twee-aderig afgeschermd gaan kopen, let dan op een redelijke diameter van de twee adertjes, de rode draad voert best wat stroom door als je het licht van alle klokjes volgas aan hebt staan.

Ik heb alleen maar een vloeistof kompas, en een multifunctionele repeater beschikbaar voor de stuurman. De rest zit allemaal binnen, droog, uit de zon en geen zeewater er overheen.
Voor toer zeilen is dat zat, voor wedstrijdzeilen wil je wat meer weergegeven hebben, mits je weet hoe je het gebruiken moet, anders werkt het alleen maar averechts in de praktijk.

Ik heb al heel wat wanne-be wedstrijdzeilers aanboord meegemaakt die meer oog voor de meters en plotters hadden dan voor de omgeving, de zeilen en de boot. Dat werkt natuurlijk niet.

Mijn advies is: minimaliseren waar je kunt!

Erikdejong schreef :
Dat geloof ik graag, en ik zal zeker die "fout" ook gaan maken. Alleen is meten ook heel zichtbaar maken van verschillende factoren die een rol spelen. Ik hoop mijn leercurve daar wat mee te versnellen.

Even een beetje off topic. maar hoe doe je dat een vloeistof kompas op een stalen schip?? Of is het kompas gecompenseerd?? Ik heb een kompas op een c.a. 1m houten hoge poot in het midden van de kuip. Ik gebruik het niet omdat het vreselijk in de weg staat. Ik zou ook graag een schotkompas oid willen, maar op een stalen schip lijkt me dat niet te werken. Of heb ik dit mis??

Wat plaatsing van kompas betreft is mijn boot een beetje anders dan gemiddeld. Ik heb het kompas ook op een poot staan (drie poot), en een kompas moet altijd gecompenseerd worden, ook bij een boot die niet van staal is.

Zie foto's voor hoe wij het gemaakt hebben:

ik heb 5 meters in de console, (3 ST60 multi, wind en Ch) en de ST6000-bediening van de stuurautomaat zit ook in de kuip (en kan vrijwel alles displayen).
Als ik opnieuw begon gooide ik de CH eruit en kwam er een extra multi-achtig (graphics) display.
De CH is echt de enige waar ik NOOIT naar kijk.

Wel alle multi's /graphics ook de NMEA In en Out van draadje voorzien, dat is erg nuttig.

Duidelijk. Dat kompas altijd gecompenseerd moet worden begrijp ik. Maar een schotkompas in een stalen boot gaat volgens mij niet lukken. Of heb ik dit mis en zijn er wel mogelijkheden. Een RVS beugel als bij erik gaat bij mij niet lukken.

Baasklusje schreef :
Als ik het zo eens bezie is die multi of graphic het te scoren instrument. Zit al te loeren op MP, maar nog geen geluk. Komt vast nog wel.
Is een 70 te combineren met de 60?

Nmea kabeltjes: check!

CMO schreef : Dat is inderdaad geen succes nee.

bij mij zitten de meters boven het luik en onder de vaste buiskap
vlnr; B&G log repeater, VDO windsnelheid / close-hauled / richting en B&G diepte repeater. er naast de Garmin 126.
onder de cl.h. de ledjes zelfbouw roerstand aanwijzer
rechts de motorinstrumenten, startsleutel zit naast stuurwiel zodat ik hier snel bij kan.
kan deze vanaf elke plek aflezen (gelukkig analoog zodat ik ze zonder leesbril kan aflezen)
Hanno

@2linkerhanden: dat randje boven op de instrumeten console is wel een idee!

O ja, bij mij zit v.l.n.r. alleen de tri-data, wind, en autopilot bediening (SPX5) in de console. Één ST- kabel en een shielded 4x2x0,5mm2 twisted pair kabel als reserve kabel voor evt. NMEA uitbreiding loopt naar mijn "centrale" naast de kaartentafel.

koko schreef :
Bedraden heb ik met een 18 aderige kabel gedaan (18x0,5mm2). En een fatsoenlijke connector zodat e.e.a. eenvoudig los te halen is. Console staat nu ook gewoon weer hier thuis op de werkbank. Foto:



De ST en i70's zijn prima te combineren met de ST60(+) serie. De Raymarine SeatalkNG spur connector heeft een 6 pennen. Dat zijn respectievelijk de standaard NMEA2000 pennen (+12V, GND/0V, CAN-high, CAN-low, CAN-gnd/shield) en daarnaast Seatalk1.

Beide instrumenten slikken dus zowel SeatalkNG/NMEA2000 als Seatalk1. Ze luisteren ook actief naar Seatalk1 en je hebt dus helemaal geen SeatalkNG of NMEA2000 netwerk nodig om een ST70 of i70 te gebruiken.

De ST70 functioneert daarnaast nog als bridge tussen het Seatalk en SeatalkNG netwerk (beide kanten op!). Dus als je een ST70 hebt heb je geen Seatalk<->SeatalkNG converter nodig.

De i70 vervult die functie niet meer. Hij geeft dus wel alle informatie weer die op de Seatalk1 bus binnenkomt, maar bridged het niet naar SeatalkNG/NMEA2000 en visa versa.

Voor info die op beide bussen binnenkomt kun je de gewenste source selecteren.

In beide gevallen heb je wel een verloopkabeltje nodig. Je kunt gewoon een standaard SeatalkNG spur kabel in tweeen knippen en er een Seatalk1 connector aan zetten. De blauwe en witte draad (CAN lo en high) gebruik je dan gewoon niet.

Of het qua uiterlijk te combineren is is persoonlijke smaak.

Overigens, connector is een TE Mate-N-Lok connector. Zowel bij Farnell als bij Conrad te bestellen. Aan de kabel aan boord hangt zowel deze connector als een Seatalk connector. Dat wordt een SeatalkNG connector trouwens, zodat ik ook de CAN hi/low daar heb. Dus met twee connectoren inprikken of verwijderen is de hele console los.

Hij zit verder vast met twee anti-diefstal schroefjes en een slot.

Bij mij zit een klemmenstrookje (UK3 klemmentjes) op een DIN-railtje achter de instrumenten.

Belerion II schreef :

De budget-oplossing: diepte, log, wind en GPS repeater waarvan ik de laatste nog het meest bekijk met de kleinste lettertjes
In de praktijk kijk ik eigenlijk heel weinig op het kompas met meer op De COG van GPS repeater

Mag ik je vragen Philip hoe je de gps repeater van data voorziet zodat hij de sog en cog laat zien?
Ik heb die van mij aangesloten op mijn ais uitgang (samen met de marifoon, die keurig de Cog en Sog aangeeft trouwens), maar hij wil geen data tonen op het 'highway' scherm, alleen het scherm met de positie
Of heb je altijd binnen de gps met waypoints aanstaan?

Ben benieuwd!

Hmm ik heb hem gewoon direct aan de GPS (MLR) hangen.
Zonder waypoint geeft ie Sog en Cog, als er een GOTO waypoint in de GPS in gebruik is, komt er nog distance to target en bearing bij te staan. In de (minimale) handleiding staan vast de NMEA sentences die dat ding kan displayen. Maar als de marifoon dat wel goed doet...

Misschien is de baudrate van de AIS te hoog voor de Nasa? AIS is doorgaans 38400 bps, 'normaal' NMEA 4800 dacht ik.

Nee, baud rate is goed, want de marifoon had ook 4800 nodig, dus die heb ik vanuit de ais daarop gezet...
En hij ontvangt wel (en displayed) de positie. Da's t rare