Onderwerp: Raymarine tillerpilot: roerstandgever?

henkvd schreef :
Maakt niet uit hoor. Door de overbrenging van de melder naar het quadrant aan te passen kun je er ook meer van maken . Alleen doe je dan niet wat Ray voorschrijft.

Je krijgt wel problemen als je te ver gaat , de grens is ca. +/-60 , +90 tot -90 zou helemaal niet gaan op die manier, wel met dat touwtje.
Ad

henkvd schreef :
Zoals ik al schreef koppel ik de drive altijd af omdat die de uitslag ook beperkt.
Ik heb het nooit vergeleken maar schat in dat ze weing van elkaar verschillen.

De max. mechanische uitslag van een roerstandgever dient uiteraard groter te zijn dan het bereik van het roerblad. Ook het bereik van de drive dient groter te zijn, zodat je, wanneer je handmatig stuurt, niet tegen de einduitslag van de drive aan kunt sturen.

Als het goed is kun je het bereik van de roerstandgever mechnisch instellen (hefboomlengte aan beide kanten). Hierna dien je te calibreren; bij mijn systeem gebeurt dat (gewoon in de box) door "roer vol aan BB", "roer in midscheeps" en "roer vol SB" te geven en de stuurcomputer te laten weten welke uitslag daar bij hoort (kun je intypen, in graden). De automaat weet vanaf dan hoever er uitgestuurd mag worden en wat de middenstand is. Ook kun je op een MFD zien/loggen hoeveel roer de roerganger geeft. Deze informatie is ook nuttig tijdens het tunen...

Nachtvlinder schreef : Zoals ik al schreef is dat niet het geval.Nu word ik nieuwsgierig. Hoe doe je dat?

zeekraal schreef :
Voor zover je apparaat zelf geen mogelijkheden heeft - iets kopen/laten maken of zelf hobbyen:







klik

Zie de B&G/Simrad autopilot commissioning guide voor de calibratie...

Duidelijk foto's, maar nu dacht ik dat je bedoelde de overbrengverhouding te wijzigen. Of je de verbindingsstang nu dichtbij of verder naar buiten zet heeft daar geen invloed op.
Als je dat wil, maar waarom zou dat willen, moet je met schijven werken.

zeekraal schreef : Natuurlijk wel .
Uiteraard niet aan beide zijden van de verbindingsstangetje.
Heel simpel . Als het stangetje aan de melder op bijv. 20 cm zit en op het roer op 10 cm wordt uitslag van het roer twee keer o groot bij dezelfde aanwijzing van de melder.
Gaat alleen niet goed als het stangetje niet voldoende haaks meer op de roerarm gaat staan en dat gebeurt in dit geval al snel.
Ad

Groot nadeel is de niet lineariteit die je hiermee veroorzaakt.

In de RM gever wordt de arm teruggetrokken naar de uiterste positie, afhankelijk hoe je 'm houdt naar uiterst links of uiterst rechts. Vanaf daar ga je het midden opzoeken.

Ipv de Raymarine sensor zou je een koordpotmeter kunnen gebruiken (Google: string potentiometer).

Dat heb ik vanwege de prijs van t ding ook overwogen. Maar helaas zijn die niet veel goedkoper.

Blijkbaar kost t ongeveer zoveel als je een nette potmeter in redelijk degelijke mechanica wilt ophangen.

Ook heb ik wat zitten prutsen met alteratieve opbouwen. Maar daar kwam ik niet snel uit. Jammer.

Dus gewoon onderdeks met bijgeleverd draadstangetje aangesloten.

De RM sensor heeft een veer die m naar 1 uiterste stand drukt. Inderdaad om speling uit de kogelkopjes te drukken. Dat werkt op zich prima.

Maar om nu een dun kabeltje buitenlangs te laten lopen, waar t gevoelig is voor vervuiling en roest, om daar nu de besturing van mijn boot afhankelijk van te maken... Liever dan toch maar wat meer moeite doen en een trek-druk stangetje ergens.

Omdat t bij mij allemaal benedendeks zit, heb ik een meet-arm kunnen maken uit een ordinaire buisklem M8 en een stukje alu profiel. Niet vreselijk mooi, maar wel simpel, goedkoop en funktioneel.

henkvd schreef :
Uit mijn professionele ervaring kan ik zeggen dat alles wat een varierende overbrenging tussen roer en sensor tot gevolg heeft sterk af te raden is. De regeling kan daar instabiel van worden. Hij wordt getuned op een redelijk kleine roeruitslag. Daar wordt de overbrenging en de totale "gain" van de regelkring vastgesteld. Als die gain op een andere plek ineens groter wordt, kan de regeling instabiel worden en ineens volstrekt ongecontroleerd gedrag gaan vertonen.

Niet doen.

Dit ontstaat bij elke opstelling waarbij de arm van de gever, en die op de roeras niet evenlang zijn, of niet parallel lopen.

Een andere optie is een octopus drive. Er zijn al heel wat J-boats (ook met aangehangen roer) bijvoorbeeld die daar mee varen. Heb je de voordelen van een onderdekse automaat gecombineerd met een tiller pilot (omdat je snel los kan koppelen indien nodig).
Nadeel (lees: duurder) is wel dat je een stuurcomputer nodig hebt die een clutch aan kan (SPX10, EVO200 (ACU200), Garmin reactor, B&G Triton (of beter) etc.

Mooie is wel dat er al een roerstandgever in verwerkt is (optioneel), en dat die verkrijgbaar is voor diverse merken. Dan heb je dus geen last van geknoei met die 60 graden uitslag, extra trekstangetjes etc.
Afhankelijk van het merk stuurcomputer kun je hier de roerstandgever vinden: www.octopuseurope.com/index.ph...howall=1#accessories

De octopus is mooi en zou je zelfs kunnen toepassen zonder clutch als je 'm net als een gewone tillerpilot bovendeks laat uitkomen en dan eenvoudig van de helmstok af kan halen.
Heb er serieus naar gekeken, maar voor mij doorslaggevend negatief was de traagheid van het ding. Als hè me goed bijstaat iets als 12-14 seconden.

Joop66 schreef :
Sorry maar dit ben ik even niet met je eens

Als je de gever niet kunt kalibreren op je Display cq aanwijzer, heb je een helder verhaal.

Meestal is de kalibratie aanwezig, en dat maakt het geen bal uit, gekalibreerd is gekalibreerd.

De kleine uitslag van de potmeter??? wat is daar mis mee, als het ding alleen werkt als je de totale gain van de potmeter gebuikt, gooi dan het ding snel overboord, want als de potmeter het pas leuk vind als de hele gain gebruikt wordt.............

moet ik nog verder uitleggen hoe je inmiddels over het water gaat ...........????

Sunday schreef :
Die op papier langzamere werking schijnt niet zo te zijn in de praktijk heb ik begrepen (die eigenaar heeft hiervoor een evo100 gehad). En daarbij nog iets: met het gewicht van jouw en mijn boot: wij zouden een kortere arm kunnen toepassen, en dan wordt het systeem nog sneller.

henkvd schreef : En dat niet alleen!
Kijk maar eens naar het schetsje.

Linker schets. Roerarm langer dan arm van gever. Roer rechtsom draaien. Koppelstang en arm roerstandgever komen in elkaars verlengde (rechterschets).
Vraag: Wat gebeurt er als je het roer nog verder door draait?
Antwoord: 245 euro naar de barrebiesjes.

Nu andersom.
Korte arm is arm op het roer.
Zelfde vraag.
Antwoord: Bij nog verder doordraaien komt de arm van de roerstandgever zelfs terug.

Zo extreem als in het plaatje hierboven moet je natuurlijk niet gaan - hoeft waarschijnlijk ook niet.

henkvd schreef :
Daartoe calibreer je op 3 punten...

Die Octopus drive (tegenwoordig gevoerd door Simrad onder de naam "SD10") gebruik ik ook. Bevalt goed en loopt erg licht wanneer de clutch niet bekrachtigd is. Nadeel is de dure Bowdenkabel die je af en toe moet vervangen (hoe meer/zwaarder gebruikt, hoe vaker...) Merk zelf na 2 seizoenen nog geen speling; denk dat als je de kabel regelmatig van nieuw vet voorziet (smeernippel is aanwezig) het best lang spelingsvrij kan werken. Maar die kabel blijft een consumable die je (denk ik) liever niet hebt.

Traag vs. snel: afhankelijk van de afstand (arm) waar je een drive (élke drive!) van de roerkoning laat aangrijpen bereik je een compromis tussen koppel en hard-over-time. Ik heb een flexibel instelbaar systeem gemaakt volgens onderstaande tabel (getallen voor de SD10 en een helmstoklengtw van 1 m). In de praktijk gebruik ik het punt "150" wat een hard-over-time van 9 s geeft en een koppel equivalent met 27 kg aan einde helmstok. Dit is voor mijn boot (neutraal sturende 9.2m boot, 3600 kg) voldoende snel en krachtig... Mocht je deze drive overwegen (eenvoudig in te bouwen indien je weinig ruimte hebt rondom het kwadrant), let er dan op dat je de juiste roerstandgever kiest voor je computer. Voor een Simrad computer dus de frequentie-versie...

De SD10 die Nachtvlinder benoemd is de Simrad 'gebrande' versie van de Octopusdrive. Lees: die koopt Simrad bij Octopus in, en levert die met de Simrad terugmelder voor de roerstand.

Nachtvlinder schreef : Pas op hoor.
Bij een verhouding van 1:2 van de lengte van de armen hoef je maar tot 20° roeruitslag te gaan en het loopt al fout.
Bij 1:1,25 zit je tegen de 40°. Dat is nog steeds veel te weinig voor een korte draai.

Dat had ik niet verwacht. Handig dus om eerst een schetsje te maken. Daarbij, als je gonio leuk vindt kun je de niet-lineariteit uitrekenen en in een plotje zetten - kun je ná calibratie mooi zien wat voor fout er over is gebleven

Ik heb het ding inmiddels binnen.
Zit nu te denken om het huis recht bovenop de roerkop, recht bovenop de as van roerkoning te monteren. Geheel "tegengesteld" dus. Het trekstangetje komt prachtig loodrecht op m'n solar-paal dan (geel).

Wat ik dan moet oplossen is het snoer: die zal met elke roerbeweging ook draaien, maar dat moet kunnen met flinke lus.
Natuurlijk moet ik het geheel waterdicht maken, maar dat lukt me linksom of rechtsom wel: separate doos, regenjas, of iets anders..

Hmmm, zou kunnen wellicht. Verwacht je veel mechanische risico's daar (landvasten, helmstok omhoog getrapt etc)?

Verwacht daar (relatief) weinig mechanisch risico. Helmstok blijft gewoon omhoog kunnen. Landvasten peuter ik nooit door dat gat gevormd door de spruit van de achterstag. Afhankelijk van oplossing voor waterdicht kan ik er nog een RvS kooitje om maken.
Hier overzicht:

Qua locatie lijkt me het een prima oplossing! Maar goed waterdicht maken lijkt me moeilijker: je houdt een uitgang voor het stangetje naar de solar-paal. Misschien een soort overbemeten soort 'zak' om de hele gever heen, met dan een slangenklem op het genoemde stangetje...? Maar of dat heel robuust uitgevoerd kan worden?

lodewijk stegman schreef : Ik heb er een van Furuno gemonteerd, en een van Simrad. Beide kunnen tot ver door de 180 graden heen bewegen.

Het enige waar ik de roerstand aanwijzer voor gebruik is het vaststellen van het moment van reven van het grootzeil. Als de roeruitslag veel boven de 9 tot 10 graden komt, dan gaat de boot vrijwel altijd harder als ik het volgende rifje erin leg.

Ervaring met voor en na montage heb ik verder niet, de autopilots die ik heb werken niet zonder roerstandaanwijzer en heb ik dus niet zodanig kunnen testen.