Onderwerp: Overstag gaan probleem

Beste Forumleden,

Ik heb onlangs een 50 jaar oude Sturgeon 22 gekocht. Deze heeft een buitenboordmotor die geplaatst is een open , helemaal achtergeplaatste bun (rechts naast het roerblad)Afgelopen week heb ik hiermee wat zeiltochtjes gemaakt op het IJssel en Markermeer. Bij een wind vanaf 4/5 Bft. Lukte het mij (haast-)niet om overstag te gaan van stuurboord naar bakboord. Ik had voldoende snelheid (4-5knp) maar viel bij de manoeuvre toch stil. Andersom had ik geen probleem. Eerst dacht ik dat het door het effect van de motor kwam maar ook in opgehaalde toestand bleef ik het probleem houden. Wat kan hier aan de hand zijn, iets aan het onderwaterschip soms?

Het eerste waar ik aan denk is dat je roer niet goed werkt. Ik kan niet iets anders verzinnen wat zo'n invloed zou hebben op het vaargedrag dat het overstaggaan belet zou worden. Als je niet genoeg roeruitslag kunt maken kun je stilvallen tijdens de overstagmaneuvre.


Onno

Beschrijf eens gedetailleerd hoe je je manoeuvre exact doet?

De oorzaak zal ergens liggen.
Dat is moeilijk op een afstand te beoordelen.
Je kan met het overstag gaan de fok bak zetten, dan gaat het wat prettiger.

Allen al door je roer los te laten met je grootzeil aan, moet je boot overstag gaan. Aan het roer zal het dus niet liggen. Ik denk eerder aan een scheve kiel en/of mast.

Ik weet niet wat je ervaring is en wat je al geprobeert hebt, dus op risico van commissie open deur:

Fok los en grootzeil laten staan, dan loef je vanzelf op. Dan fok bak trekken om net de neus door de wind te krijgen en pas daarna fok over.

Wellicht ben je een heel ervaren zeiler, heb je alle zeiltechniek onder de knie maar loop je tegen een technische vraag aan.

Ik vermoed toch iets met die bun. Dus even wat dingen (ook voor mij) ophelderen:

Je bun zit aan stuurbord,
Je gaat overstag met zeil aan stuurboord naar zeil aan bakboord, je draait dus tegen de klok in,
Daardoor neemt de bun de buitenbocht en moet hij dus sneller draaien om de bakboordkant (binnenbocht) bij te houden, dat resulteert in meer en/ of langer wrijving,
Dit zou je probleem kunnen verklaren, want de andere kant op heeft de bun de binnenbocht waardoor er genoeg moment is om over die wrijving heen te komen.

Dan blijft er nog een vraag over. Kan de bun zoveel wrijving geven?

Maar het lijkt me dat je alles wat al geopperd is ook kan merken zonder een overstag.

Bak trekken fok hebben we uiteraard geprobeerd maar werkt niet. Ik zal me zelf niet een heel ervaren zeiler willen noemen maar heb het ook door een ervaren zeiler laten proberen die had hetzelfde probleem. Bovendien over de andere kant gaat het wel zonder problemen dus aan de zeiltechniek kan het niet liggen lijkt mij.

Kiel scheef? Moet de boot dan niet uit z'n roer lopen sowieso? Dat doet die niet. Aan de wind houdt ie zelf koers. Kan een kiel überhaupt scheef komen te staan zonder lekken?

Mast scheef? Het is wel zo dat ik zag dat de rechter zaling wat los zit, staat een tikkeltje naar achter. Zou dit een oorzaak kunnen zijn of soms een gevolg van een ander probleem, zoals toch de mast scheef?

La Mavare schreef :
Je gaat er dan wel vanuit dat het roer in een neutraal stand kan staan of meewerkt. Heeft hij een helmstok? Dan is het niet het roer.


Onno

@Fabiandelete: de bun zit in de achterspiegel en bij het zeilen haal ik de BB motor op dus het lijkt mij dat het met de wrijving wel mee moet vallen. Dit zit al 50 jaar zo.

@JazzyO: hij heeft een helmstok. Het is wel zo dat het niet makkelijk te beoordelen is of de boot recht gaat op de moter ivm waar deze geplaatst is.

Heel veel aangroei aan 1 kant vanwege lang stilgelegen met 1 kant naar de zon??

Ik zeg ook maar wat..

Als je vaart hebt zonder stroming en zeilen en roer los gooit gaat hij dan 1 kant op? Dat zou ik proberen.

dit is denk ik de situatie:



Wellicht schept de bun veel water bij een overstag (over de boeg waar de bun zit) en werkt dan als een behoorlijk drijfanker.

Zit / zat er geen klepje in de bun om de wrijving te beperken. Als het geen aangroei is of iets vreemds met de kiel zou dit een verklaring kunnen zijn.

Wellicht is het een combinatie van factoren, lijkt me meer voor de hand liggen want met 4-5 knopen moet je toch wel een overstag kunnen maken. Ik zou eens kijken of het roer niet aan 1 kant vol zit met een maaltje mossels of iets dergelijks.

Wanneer is de boot er voor het laatst uitgeweest?

Kijk ook eens of het probleem buiten de boot kan liggen:
Op IJsselmeer/Markermeer komen, bij een draaiende wind, de golven en de wind niet uit dezelfde richting. Dan vaar je op de ene slag zo ongeveer tegen de golven in, terwijl ze op de andere slag bijna half in komen.
Ga je overstag op de eerste, dan lig je zo stil, en lukt het niet, probeer je de andere slag, gaat het ineens veel makkelijker. Dus voor een goed vergelijk deze manoeuvres op glad water (achter een dam of zo) uitvoeren.

En kijk naar je tuig, want een zaling die een tikkeltje los zit, hoort niet op jouw boot. Het kan je je mast kosten.

fer2nand schreef : Als de situatie is zoals op de foto van fer2nand dan gaat het hier niet over een bun maar een uitsparing in de spiegel waarop de motor hangt en een bak waarin de motor gedeeltelijk verdwijnt wanneer hij wordt opgeklapt. In dat geval denk ik dat het weinig waarschijnlijk is dat die' bun' van enige invloed is op je probleem.

Een bun is open onderaan en die zou dan eventueel voor weerstand kunnen zorgen en gezien die dan niet in het midden van de boot zit zou dat mogelijk invloed op het stuurgedrag van de boot kunnen hebben maar ik denk dat je het probleem elders moet zoeken. Is het niet mogelijk de boot even in de kraan te hangen?

Kan je niet wat foto's plaatsen van jou boot /bun specifiek.

Hoi Laurens,

Een interessant probleem en ik ben ook benieuwd naar de oplossing!
Naast alle goede opmerkingen die hierboven al gemaakt zijn: staan de blokken op de genuarail wel op gelijke hoogte? Kan enig verschil maken bij het fok bak trekken.

Succes ermee! Nick

Sturgeon 22 heeft inderdaad geen bun, maar een uitsparing in de spiegel. Tijdens het zeilen klap je de motor op, waardoor die het water niet meer raakt (tenzij veel helling danwel grote hekgolf). Dit zou echter geen problemen moeten opleveren voor het overstag gaan.

De kiel is bij een Sturgeon integraal onderdeel van de romp (niet aangezet). Een scheve kiel zou betekenen dat de mal niet goed is en dan zoude alle Sturgeons daar last van moeten hebben en dat is niet zo.

Wat het niet overstag kunnen gaan verklaart weet ik niet, ik heb er nooit last van gehad met die van mij. De verklaring van It Paradyske klinkt mij nog het meest aannemelijk, aangezien de boeg van een Sturgeon 22 vrij vol is. Aan de andere kant zou je met 4-5 kts snelheid voldoende power moeten hebben om door de golven heen te kunnen sturen.

Allemaal heel erg bedankt voor het meedenken, de boot is afgelopen jaar niet op de kant geweest dus ik ga nu het volgende doen:

-eerst onderkant en roer inspecteren. Schoonmaken en nieuwe antinfouling aanbrengen. @sturgeon22: dank voor je geruststellende woorden t.a.v. de kiel! (Overigens vertelde een medezeiler die ook in Hoorn ligt dat er soms hele bossen waterplanten uit de hoornse hop achter de kiel kunnen blijven hangen!)

-mast/zalingen en verstaging controleren.
-verstaging op juiste spanning brengen ( hoe weet ik nog niet, moet me hier eerst in nog in verdiepen)
-blokken genua controleren. (Staan volgens mij symmetrisch in de middelste stand, maar wat is de ideale stand? @sturgeon22: hoe staan ze bij jou?)
-nieuw grootzeil en fok bestellen

T.a.v. de golfslag: dit zou natuurlijk kunnen zeker bij draaiende wind, maar dat was de afgelopen week niet erg het geval en bovendien heb ik het probleem maar over 1kant.

Zo ik heb dus nog wel even wat te doen, zal als ik de oorzaak(zaken) weet zal ik deze hier posten.

Groet Laurens

peilen van je mast (meetlint aan de grootzeilval) of met weinig rek in de val kun je ook de val zelf hiervoor gebruiken (vieren tot je met de val de voetrail kan raken en dan BB en SB vergelijken) en dan checken of deze symmetrisch op je boot staat. Ik kan me voorstellen dat behalve OW schip en de golven op ijsselmeer dit een belangrijke factor is.

Hoi Laurens,

Ik kan je helaas niet helpen met de stnad van de lij-ogen voor de genua. Ik had een nieuwe genua laten maken die hoger en korter was, daarom had ik een nieuwe genuarail op de boot gezet die verder naar voren stond. Uitgangspunt is dat de genuarail op een plek staat waardoor het zeil onder en boven goed getrimd is (telltales onder en boven strak naar achteren). Als het zeil van onderen goed staat, maar van boven de los: lij-oog naar voren. Als het zeil van boven goed staat maar van onderen te los: lij-oog naar achteren.

Verstaging op juiste spanning zal je probleem helaas niet oplossen. Als de mast los staat is het effect over beide boegen even groot. Het zou wel kunnen dat je mast flink scheef op de boot staat en dat kun je inderdaad controleren aan de hand van de grootzeilval (komt uit het midden van de mast en is daar dus goed voor te gebruiken op de manier zoals Hans hieronder beschrijft).

Succes!

Al duidelijk waar het aan lag?

Mosselbank aan 1 kant, anders?

Morgen gaatie op de kant. Ben benieuwd wat ik aantref. De mast stond overigens ook wat gedraaid ( ongeveer 1cm) in de mastvoet. De mastbout was wat los geraakt. Na flink aandraaien stond deze weer recht.

Ben er dus nog niet helemaal achter.

ben benieuwt