Onderwerp: Ultralight windvaan zelfstuur?

Op mijn Grinde had ik een vernuftige windvaan zelfstuur van de gebroeders Steenkist uit Haarlem. Hadden ze speciaal ontworpen voor bootje zoals Grinde die een aangehangen roer heeft.
Ik was de eerste klant van het ding, en na enig tezamen tweaken heb ik daar van ‘90 tot ‘94 prachtige tochten mee gezeild. Het ding muntte uit in eenvoudige deploybaarheid: simpelweg de windvaan vrij zetten en hij nam het stuur over, windvaan vastzetten en hij stond uit. Het ding stuurde onder alle omstandigheden zeer scherp.

Scanmar brengt nog steeds zoiets op de markt onder de naam atohelm: www.selfsteer.com/products/autohelm/index.php


Dat lijkt ten dele op wat ik zoek, zijnet dat dit een compleet dinges inclusief een compleet extra hulproer.
De hele contraptie zou volgens reviews boten tot 48 voet moeten kunnen sturen.
Dat kost US$ 5250,00 ex transport, invoer en btw, maar dan heb je ook wat ...

Ik wil nu iets soortgelijks zelf gaan maken. Streefgewicht is 2500 gram.
Zit te broeden op het volgende concept:
Carbon paal van 40mm dia en 120 cm lang met daarop een windvaan van foam-Carbon composiet. Beweging van vaan wordt naar roerkop gebracht met kabeltjes (zijn super goed verkrijgbaar in fietswereld). Kabeltjes zetten trimroer in beweging.
Trimroer is van foam Carbon composiet met Carbon-buis as in keramische lagertjes.
Geheel gaat me denk ik €400 kosten en gewicht kan rond de 2500gram uitkomen.
Weet niet of het dit voorjaar nog gereed komt..

Ik ben nu al benieuwd!
Ben zelf ook zeer benieuwd naar dit soort oplossingen.
(maar dan voor een oude langkieler, 31 Monsun)

Dus Sunday, Go for it!

Leuk! Staat ook nog altijd op mijn lijstje, zelf een windvaan ontwerpen en maken. Naar mijn idee lijken degene op de markt namelijk over-complex voor wat je in feite nodig hebt.

Wat gaat je windvaan ' aansturen'? Enkel een kleine flap op het hoofdroer, of ook besturing via helmstok bijvoorbeeld?

Ik heb op m’n huidige bootje een windvaan gehad: de MrVee. Was al erg licht en een mooi ding, maar heb ‘m nooit goed aan de gang gekregen, hoewel anderen op andere bootjes erg goede resultaten hebben.
Dat ding werkte met een Pendulum roer, die een enorme kracht opwekt waarmee via touwtjes de helmstok bediend wordt.
Een trimtab wekt aanzienlijk minder kracht op, maar ik durf het wel aan gezien m’n ervaring met de Grinde.
Voordeel van m’n nieuwe concept is de super simpele deployment: je hoeft alleen maar de windvaan los te zetten.

Een trimtab op het roer: die drijft het roer direct aan, geen touwtjes naar helmstok nodig.

Sunday schreef :
Ik ben erg benieuwd wat er uit gaat komen.
Een windvaanbesturing blijft voor meerdaagse tochten op zee interessant. Zeker als er maar weinig stroom kan worden opgewekt. Wie naar de filmpjes op Keep Turning Left kijkt die rond Orkney en Shetland zijn opgenomen, komt tot de conclusie dat de zon daar niet overdadig schijnt..

Wel nog even dit: "deploybaarheid"? Zou je daar niet gewoon "inzetbaarheid" kunnen schrijven..?

Sunday schreef :
Op die kabeltjes zit altijd een bepaalde hysteresis die de nauwkeurigheid uiteraard niet ten goede komt. Kun je er met twee wel voor een deel uitregelen, maar heb je weleens gedacht aan hydrauliek?

Hysteresis: even aan Stegman vragen. Hoop dat ik het goed geschreven heb.

Sunday schreef :
Werkt dat identiek aan het systeem van een vliegtuigvleugel en komt je roer dan gefixeerd en het midden?

www.tor.cc/articles/steering.htm

Volgens mij heeft deze man ook de Auto-Helm optie. Ook het gebruik van de stuurautomaat op dezelfde trimtab vind ik erg goed gevonden, zal vast iets met het stroomverbruik doen(?).

Lastig om dit zelf te maken lijkt me de bevestiging op het roer. Loopt dat bij jou kaarsrecht naar beneden?

Sunday, interessant. Maar hoe werkt zo'n trimtab aan het roer precies? Zou je dat uit willen leggen?

Verder zeg je dat een trimtab-systeem aanzienlijk minder kracht opwekt als een pendulum-systeem, maar ook dat zo'n trimtab-systeem boten tot wel 48 voet aan zou kunnen, terwijl een dergelijk formaat boten voor een pendulum-systeem al zo'n beetje het maximum formaat is. Dit lijkt me een beetje tegenstrijdig, of het ligt aan het feit dat ik de werking van een trim-tab niet goed begrijp.

Over die fiets-onderdelen: bij deze toepassing wel corrosie voorkomen op e.o.a. manier... (maar dat is een open deur)

De zon is voor mij tot in shetland, Faroe, geen probleem geweest. Voor mijn winterzeilen in Spitsbergen zal het echter wel nodig worden.
En: Nee, er is voor mij een grote differentie in deploybaarheid en inzetbaarheid. Deploybaarheid bedoelt te zeggen iets als “ingangzetbaarheid”, het opstarten, het in gebruiknemen ervan. Inzetbaarheid is voor mij: ik wil hem altijd in kunnen zetten, elke windangle, elke windforce, elke waveheight.

Je bedoelt windhoek, windkracht en golfhoogte?

Trimtab duwt het roer om. Roer stuurt. Simpel.

Ik verkoop dat Scanmar ding niet; zij zeggen (en klantreviews zeggen) dat het werkt...

Fietsonderdelen zijn er tegenwoordig en erg roestvrije vormen. Roestvrij stalen gepolijste binnenkabels in ptfe mantel, Aluminium geanodiseerde buitenkabels (Nokon: www.bikeradar.com/gear/categor...kon-cables-11-40194/) of buitenkabel van ceramische fish spine beads: Vertebrae: www.vertebr.ae/ceramic-bicycle-components/)

The horizontal axis airvane of the auto-helm windvane powers the trimtab. Water flowing past the trimtab controls the auxiliary rudder which, in turn, steers the boat.

The boat’s main rudder is locked and used to balance the boat.

Ik maak hier uit op dat er dus twee roeren op de boot aanwezig zijn.

Of ga je met jouw windvaan je hoofdroer aansturen?

Dit lijkt me het meest simpele voorbeeld van (volgens mij) de trimtab aansturing.

zeekraal schreef :
Goed spellen is weer wat anders dan gewoon Nederlandse woorden gebruiken in plaats van Engelse, als die voor een bepaalde betekenis gewoon beschikbaar zijn..

Sloe Gin schreef :
Inderdaad: dat Scanmar maakt gebruik van een compleet _extra- roer (“auxiliary rudder”) juist omdat de meeste roeren op grotere boten niet aangehangen zijn. Heeft bijkomende mogelijkheid van gebruik als noodroer.
Ik heb wel aangehangen roer en kan dus simpel een trimtab eropmmonteren.

zeekraal schreef :
De moderne (in links gegeven) kabel-mantel combinaties zijn verbazend goed. Bovendien komt er eigenlijk maar minimaal kracht op; heel wat anders dan de kracht op fietskabels wanneer je flink in de remmen moet.

Sunday schreef :
Dan is je zonnepaneelcapaciteit kennelijk voldoende om ook bij betrekkelijk bewolkt weer je stroomvoorziening op orde te houden.

Het is allemaal volledig off-topic en dit is dan ook het laatste wat ik er over zal schrijven, maar desalniettemin:

1. als je dan toch persé een Engels woord wilt gebruiken, neem dan echt een volledig Engels woord een geen rare mengvorm tussen Engels en Nederlands. 'Deployablility', bijvoorbeeld.
2. 'deployment' is een van oorsprong militaire term, die duidt op het ontplooien van een bepaald iets, met alle logistiek en voorbereiding die daarvoor nodig is. Meer 'in gereedheid brengen' dan feitelijk in actie komen. Naar mijn idee past het woord dan ook eigenlijk niet op wat jij wenste aan te duiden: het simpele aan/uit idee bij de genoemde windvaanbesturing. Daar gaat het namelijk om de overgang van ruststand naar actieve stand.

Sunday schreef :
De trimtab beweegt tegengesteld aan het roer en duwt het eigenlijk de kant op die nodig is voor de feitelijke koerscorrectie.

Plaatje werkte niet, zie vervolg

Concept:

lodewijk stegman schreef : InderdaadInderdaad, fijn dat je het niet verder persueert!

Als ik het nu goed begrijp, dan ben ik bang dat zo'n trimtab-systeem wel een behoorlijk nadelig effect heeft op je weerstand door het water en aanzienlijk slechtere stuureigenschappen van je roer meebrengt. Immers de trimtab 'stuurt' steeds precies in de tegenovergestelde richting van de bedoelde stuurcorrectie. Een aspect wat met een pendulum windvaansysteem juist andersom is (het pendulum 'stuurt mee') en wat dan ook als een voordeel wordt ervaren qua stuureigenschappen.

In de beroepsvaart worden vaak flaproeren gebruikt waarbij de flap/trimtab de bedoelde stuurcorrectie juist een extra duwtje in de goede richting geeft. En dat flapje geeft echt veel betere stuureigenschappen. Maar ook hier is er al het nadeel van extra weerstand door het water (dus zelfs wanneer de trimtab/flap mee i.p.v. tegen stuurt).

Even een snel vraagje: Hoe ga je die paal fixeren, met een boogje op het vrijboord? Of is er voldoende ruimte op het 'achterdekje'?

Ik zou er even goed over nadenken (in vroeg stadium) hoe je die remkabels aan de vaankant aansluit. Twee losse uiteinden, of een rondje om een trommel oid. En of dat allemaal wel zo makkelijk gaat met de materialen die er nu te vinden zijn. Ik zou van die leidinkjes wss reserve meenemen, snel vervangen zou voor mij dan ook erg belangrijk zijn.