Onderwerp: Rot hout in het dek

Hallo allemaal,

Ik heb een friendship 22, en de opbouw heeft een sandwichconstructie, met daarin balsa hout. Ik het viel mij al een tijdje op dat het dek één kant een beetje doorzakte, aan de andere kant is dit niet het geval gelukkig. Ik heb een tijdje niet 'willen' kijken omdat ik al bang was dat het houtrot zou zijn.

Een welbekend probleem bij de frienships was bij mij ook aan de orde, de handrailing op de kajuit. Deze waren aan het lekken en deze heb ik vorig jaar gerepareerd met epoxy. Deze lekken nu niet meer.

Nu heb ik gisteren het kastje gedemonteerd en wat gaten geboord met de gatenboor, op plekken waar je het niet gaat zien. En jawel, het hout was volledig rot. Als ik een schroevendraaier in het hout stak liep het vocht via de schroevendraaier naar beneden.

Mijn plan is nu om:
Om met de multitool het plafond achter het kastje we te halen, en vervolgens ook de onderste laag polyester weg te halen om zo het rotte hout weg te kunnen halen. Vervolgens nieuw watervast multiplex erin en vastlijmen met epoxy en vervolgens weer dichtmaken met glasvezel matten.

Nu heb ik een aantal vragen:
- Is dit de beste manier of kan ik het beter anders aan gaan pakken?
- Kan je epoxy gewoon gebruiken met glasvezelmatten, op een polyester boot? Of moet je dan ook polysterhars gebruiken?
- Welke dikte glasvezelmatten heb ik nodig? En hoeveel lagen zouden hier op moeten?
- Zijn er andere dingen waar ik op moet gaan letten?

Ik hoor het graag!

Epoxy hecht wel aan polyester. Maar polyester hecht niet aan uitgehard polyester. Dus antwoord op jou vraag of je polyester of epoxy moet gebruiken is epoxy.

Als je in de leer mag gaan bij iemand die handig is met vacuüm injectie en jou op weg kan helpen zou het bij deze reparatie mijn sterke voorkeur hebben om deze klus met vacuüm injectie te doen. Aan een plafond lamineren boven je hoofd is een k*k klus. Gegarandeerd dat je een keer met epoxy gedrenkte glasmat op je kop krijgt.
Verder zou ik geen multiplex gebruiken maar PVC schuim.

3Noreen schreef :
Ondersteboven lamineren is niet te doen, zeker niet als je ook laagdikte wilt lamineren. Vacuum injectie gebruiken aan de binnenkant van je boot lijkt me ook, echt niet te doen. Bovendien is vacuum techniek voor deze reparatie zowieso wat lastig want je zuigt aan de holtes van het omringende balsa hout. Lucht zal blijven komen...

Deze klus zou ik gewoon vanaf de buitenkant doen. Zwaartekracht doet dan het werk wat een vacuumpomp en heel veel geklieder met plastic folie zou doen als je van binnenuit werkt.

De rotte plek is meestal groter dan je verwacht. De kans dat de plek "voorbij" schotten of interieur afwerking gaat, is vrij groot. Van binnenuit heb je dan echt een uitdaging.

Dus, gewoon het dek openzagen, troep eruit lepelen en goed schoon maken. Daarna het kale polyester van de binnenlaag laten drogen. Dan verdikte polyester of epoxy spatelen op de binnenste polyester laag. Daarna opvullen met kernmateriaal wat voor deze klus geschikt is (schuim of ouderwets balsa), hars er bij-in gieten om de holtes op te vullen en daarna afwerken met 4 of meer lagen 450 grams. Je kunt in 1x doorwerken en dat lukt ondersteboven zeker niet.

Als afwerking Kiwigrip en klaar alweer.

Dankjewel, dan ga ik in ieder geval epoxy gebruiken!

Ik zou de klus inderdaad doen met iemand die dit soort werk vaker doet, maar helaas ken ik niemand die dit al eens heeft gedaan.

Ik wil de reparatie graag van binnenuit doen. Als ik het dek ga open zagen krijg je het hoogstwaarschijnlijk niet meer netjes terug gemaakt, en zal je het altijd blijven zien.

Dan zeg ik het ook nog maar een keer (meeste stemmen gelden toch?). Ik zou dit nooit van binnenuit doen. Methode toepassen zoals standby beschrijft. Ik zou dan PVC schuim als nieuwe core nemen. Ik zou het ook afwerken met kiwigrip. Dat is lekker grof zodat de ondergrond niet tot in absolute perfectie geschuurd hoeft te worden, is goeie antislip, ziet er mooi uit en verwerkt heel makkelijk.

Denk ik ook eerder van bovenaf zou doen. Probleem (en de reden dat Matthijs2 het denk ik van onderaf wil doen) is dat de FR22 een dek heeft met geïntegreerde piramide/wafelstruktuur als antislip. Het is best moeilijk om dat "onzichtbaar" repareren na zo'n klus. Tenzij je alle antislip delen (ook de onaangetaste) dan weer overschilderd met antislip (kiwi/epifanes/whatever).

Ik zou ofwel accepteren dat het niet meer voor het oog onberispelijk is, maar structureel weer goed. Of anders toch alle antislipdelen schilderen (of hele dek), OF als je genoeg tijd hebt; de wafelstructuur is na te maken, door een mal te maken van de structuur en dat te gebruiken in het deel wat je wilt herstellen na de reparatie. Zijn meerdere topics over op dit forum (even googlen met site:zeilersforum.nl, de ingebouwde zoekfunctie werkt slecht).


PS, hier off-topic maar Matthijs2 als je toch grondig bezig gaat je FR22 te verbeteren, dan nog deze tip: vernieuw de bevestiging van de wantputtingen aan de romp. Doorverend dek had de mijne gelukkig niet, maar het wandputting probleem zie je echt heel vaak. Dit lijkt dus bij zo goed als elke Friendship 22 vroeg of laat noodzakelijk. En het zeilt veel fijner. Veel topics met uitleg, o.a. hier:
https://zeilersforum.nl/index.php/forum-125/onderhoud-polyester/571730-reparatie-wantputting-friendship-22?start=25#1388628

Boven je hoofd lamineren is inderdaad niet ideaal maar het kan met wat hulpmiddelen wel. Ik heb wel eens in het midden een lijntje gespannen en vanuit daar (snel) gaan rollen:

(klikbaar)
Dit werden uiteindelijk een laminaatje van 3x450gr biax op die manier. Met kleinere of lichtere lappen gaat het beter. Eerst een laagje gronden en dat laten drogen tot het kleverig wordt, helpt ook.

Maar jezelf berschermen is wel nodig. Ik heb (bij een andere klus) eens bij de eerste hulp gezeten wegens een spetter epoxy in mijn oog...

Je hebt het over glasmatten. Met epoxy gebruik je doorgaans glasweefsels omdat de oplosmiddelen in glasmat niet in epoxy oplossen (en wel in polyester). Maar dat zal je hulpje met ervaring vast wel weten.

JeroenFemke schreef :
Ik zou het zelf sowieso niet doen. been there, done that and got the t-shirt. De laatste keer was al weer 6 jaar geleden dat ik boven mijn hoofd iets heb gelamineerd. Daar wil ik het graag bij laten. Maar voor wie wil gruwelen een verslag er van staat nog wel op dit forum.

Voor zo'n klus zou ik het hele bootje wel op zijn kant zetten. Dat is wel even werk maar dan gaat het lamineren een stuk makkelijker.
Wat ik zelf nimmer en nooit zou doen is het dek van boven openzagen. Dan zou het bootje wat mij betreft EOL zijn.

Wanneer het dek slechts plaatselijk is aangetast (zie opmerking hieronder) is van onderaf werken best te doen, maar laat het lamineren dan voor wat het is en lijm gewoon een stuk (watervast) multiplex/hechthout met ingedikte epoxy (egaliseert de ruwe onderzijde van het polyester dek) op de plek waar het rotte balsa is weg gehaald. En dan echt volledig weggehaald, ook bij de randen waar het maar een beetje rot lijkt (anders zet de rot vrolijk door). Waarschijnlijk levert een multiplexplaatje van 5mm dikte in combinatie met het reeds aanwezige polyester dek al een meer dan stijf genoeg geheel op en qua gewicht valt het allemaal enorm mee bij deze afmetingen (van houtdikte en boot).

Probleem is alleen de vraag om hoeveel aangetast oppervlak het gaat; dit zal eerst in kaart moeten worden gebracht. Met een beetje geluk heeft Friendship het balsa niet als één doorlopende baan onder het gangboord aangebracht maar in van elkaar door volglas laminaat gescheiden delen (volglas bij de schotten en puttingen). Loopt het door van voor naar achter dan is het maar de vraag hoever je moet gaan om al het balsa dat is aangetast eruit te halen en vooral of dat wel te doen is zonder het hele interieur eruit te knutselen/slopen, als dat al mogelijk is.

En aangezien je er al een tijdje mee rondzeilt; gewoon lekker mee door blijven zeilen is ook een optie.

Je schrijft trouwens dat de handrail lekte en dat daardoor het balsa in het dek zou zijn aangetast. Vaak zijn bij sandwichconstructies in dek en opbouw echter vooral de horizontale delen (dak en dek) voorzien van kernmateriaal (zoals schuim, balsa of multiplex), terwijl de verticale delen (zoals zijkant kajuit) las volglas laminaat zijn uitgevoerd (eenvoudiger tijdens de bouw). Er even vanuit gaand dat dit bij de FS22 ook zo is zal het kernmateriaal in het dek (gangboord) niet zijn aangetast door lekkage via handgrepen op het dak, maar eerder door beslagen op het dek zelf.

Ondersteboven lamineren gaat prima. Doe een oud petje op je hoofd en een spatbril, koop er meerdere.

De kunst is om je ondergrond (bv oud polyester of hechthout) eerst voor te smeren met epoxy en dit te laten drogen totdat het kleverig is, maar zeer zeker niet hard is.
Dan niet al te dikke glasmat gebruiken, het beste werken stukken van max 15cm breed en max 100cm lang.Niet zwaarder namen dan 300 gram.

Nu ongeveer 30cm lengte van de glasmat lichtjes insoppen met epoxy en tegen de kleverige bovenkant aanduwen.
Vlak rollen met een roller en nu steeds een stukje van 30cm opzetten. Niet te nat werken maar net zoveel dat de mat wel glazig wordt.
Als je zorgt dat het gewicht van de loshangende mat niet aan je natte werk trekt, ga je goed.
De zuigende werking houdt de boel wel op de plek.
Overbodig te zeggen dat je ondergrond schoon, droog en vetvrij moet zijn.

Helemaal makkelijk is als je stukjes van 15 x 50 neemt en die klaarlegt op een vuilniszak. Smeer de strookjes in met epoxy en laat even drogen. Dan zet je ze zo op je plafond. Nog even nastrijken met natte epoxy (wederom niet zeiknat) en kind doet de was.

¨Grappig¨ is:
Als je met je roller nu weer gaat rollen over een reeds opgezet stuk, kan de boel naar beneden storten.

Dus weer wachten tot het iets kleverig is en dan de volgende mat opzetten.
Als je het slim aanpakt kunt je steeds een stuk lamineren en een ander stuk alvast wat laten drogen.

Filmpje ondersteboven lamineren. Als ik het mij goed herinner waren het 3 laagjes 450 gram45/45BD in strookjes met een breedte van 12,5cm. Alles van te voren met epoxy verzadigd en opgerold meegenomen in een plastic bakje. Vanzelfsprekend met een epoxymix met langzame harder.

Noballast schreef :
Respect. Echt waar. Mijn advies is nog steeds om het rotte stuk uit het kajuitdak te zagen van bovenaf. Dan doe je fluitend en met plezier je werk en je weet zeker dat het in 1x goed gaat. Bovendien blijft het interieur netjes en jijzelf ook. Iedereen snapt de voordelen, ook mensen die zeggen dat ondersteboven een dak lamineren in een 22 voet bootje makkelijk kan.

Wat betreft het originele ruitjesprofiel antislip materiaal, ja da's jammer. Trek een Rotex over je kajuitdakje met korrel 60 erop zou ik zeggen. Dan is tie helemaal vlak. Fijn rollertje Kiwigrip er overheen en klaar- varen maar!

Het hangt er helemaal vanaf en hoe je erbij kunt. Onderste boven lamineren is verre van ideaal. Iets met vacuüm doen is lastig, iig is vacuüm injectie kansloos. Vac bagging zou nog kunnen maar vergt wel een goede voorbereiding en routing van de seal. Schoon houden daarvan totdat het folie erop gaat wordt dan nog een kunst op zich.
Helaas heeft balsa de onhebbelijkheid om maar wat graag water op te zuigen. Het kan dus veel verder zijn doorgelopen als je nu denkt. Wordt het te repareren oppervlak wat groter dan ligt een aanpak van bovenaf voor de hand. Makkelijker en beter, esthetisch weer lastiger.
Bedenk wel dat het om een sandwich gaat. Dat het nu doorveert komt omdat de verbinding tussen buiten laminaat en binnen laminaat verbroken is. Dat dient hersteld te worden met wederom balsa of een pvc schuim. Als het niet te groot is kan multiplex ook.
Meerdere wegen naar Rome zeg maar. Succes ermee.

Van boven openzagen, drogen, vullen en dichtlamineren gaat een stuk sneller, grondiger en als bijkomend voordeel heb je gelijk de lekkage waardoor deze rot onstond grondig opgelost.
Van onder is het sowieso veel lastiger werken om een goed resultaat te krijgen en je moet alsnog van boven alles grondig aanpakken om lekkage te voorkomen. Die lekkage kan ook van verder weg gelegen plekken komen.

Andere optie: om de 3 cm een 5mm gat boren. De boor verteld je of je nog in nat kermateriaal boort. In ieder gat een los pluisje keukenrol steken.

Dan een luchtdroger op standje "onmeunig" in de boot.

De keukenrol trek capillair het vocht uit het dek. (De lekkage moet wel weggenomen zijn!)

Daarna, als het droog is, met een inbussleutel in de boormachine de kern tot gruzelementen maken en met de stofzuiger er uit zuigen.

Dan met een injectiespuit de gaten volspuiten met ingedikt epoxy.

Ooit een Golden Scamrock gehad. Kajuitdak balsa verrot.
Van onder polyester en zeiknat balsa er uit. 3 plaatjes 5 mm wbp aangebracht.
Eerste met verdikte epoxy, andere 2 met houtlijm.
Aangedrukt met stempeltjes die ze ook voor gopsplafonds gebruiken.

Misschien heb ik er overheen gelezen en is het advies al gegeven.

Gebruik in elk geval geen glasvezelmatten met epoxy.

Gebruik glasvezelweefsels. Hoewel het tekstueel nogal op elkaar lijkt is het niet hetzelfde spul.

Of legsels natuurlijk

ook hier een tevreden onderstebovenlamineerder (niet met de roller maar met de kwast). Echter, het aangehaalde argument dat het rotte materiaal ook achter het schot door kan lopen is wat mij betreft doorslaggevend voor van bovenaf openmaken.

Nou tevreden Het kan maar er zijn ook nog gradaties in ongemak. Het is best te doen als je er goed bij kan en er zicht op hebt. Het wordt anders in krappe ruimtes en/of als je er geen zicht meer op hebt anders dan met een zaklantaarntje en spiegeltje (of telefoon). Of nog erger alleen op de tast. Wat een ellende is dat dan

Met vooruitziende blik heb ik veel daarvan kunnen voorkomen door tijdens de bouw de boot op de kop te leggen en overal waar dit zich zou kunnen voordoen een flens gelamineerd met de zwaartekracht in de goede richting. Daar heb ik later wel heel veel plezier van gehad

Noballast schreef : Haha, ja, de keren dat het moest bij mij kon ik er goed bij. Met de boot op de kant aan het onderwaterschip (gat saildrive) en binnen in de kajuit. Als je ergens achter onder een kastje moet liggen met je armen in de knoop is het natuurlijk wel anders.

Rinus schreef :
Ik heb bij de bouw van Noreen wel eens opgevouwen in ruimtes klem gezeten op een zodanige wijze dat ik wel eens bang was dat ik er niet meer uit zou kunnen komen. Gelukkig werden de nat gemaakte lapjes dan met een stokje door mijn betere helft aangegeven. Een badmuts is een onmisbaar hulpmiddel om te voorkomen dat je later epoxy uit je haar moet knippen. Het mooie is dat je hoe erg het was allemaal weer vergeet.

Hoe erg is dat eigenlijk als het dek een beetje veert als je er op loopt, omdat er vocht in het balsa zit? Bij de mast ondersteuning en allerlei bevestigingen op het dek zal er toch geen balsa zijn gebruikt. Je zou kunnen volstaan met het dichten van de gaatjes waar het water in het balsa is gekomen.